sylabus 2016/2017

dr Przemysław Bąbel
Analiza zachowania
2016/2017
Zajęcia 1. Zajęcia organizacyjne
Zajęcia 2. Analiza zachowania - wprowadzenie
Bąbel, P., Suchowierska, M. i Ostaszewski, P. (2016). Analiza zachowania.
Vademecum. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (s. 17-30, 39-42, 7186).
Zajęcia 3. Prawa rządzące zachowaniem
Suchowierska, M., Ostaszewski, P. i Bąbel, P. (2012). Terapia behawioralna dzieci z
autyzmem. Teoria, badania i praktyka stosowanej analizy zachowania. Sopot:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (s. 58-85).
Zajęcia 4. J.B. Watson. Narodziny behawioryzmu
Bąbel, P., Bajcar, E.A. i Ziółkowska, A.M. (2013). Nabywanie reakcji emocjonalnych:
rekonstrukcja i rewizja eksperymentu z udziałem Małego Alberta. Psychologia
Rozwojowa, 18(3), 9-19.
McConnell, J.V. (2006). J.B. Watson: człowiek i mit. W J. Brzeziński i J. Siuta (red.),
Metodologiczne i statystyczne problemy psychologii (s. 15-46). Poznań: Wydawnictwo
Zysk i S-ka.
Zajęcia 5. B.F. Skinner. Radykalny behawioryzm – geneza i podstawowe założenia
Malcolm, N. (1964/2002). Behawioryzm jako filozofia psychologii. W T.W. Wann (red.),
Behawioryzm i fenomenologia (s. 171-194). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
Świeżaczyńska, M. i Ostaszewski, P. (2008). Filozoficzne podłoże założeń radykalnego
behawioryzmu B.F. Skinnera. W P. Bąbel i P. Ostaszewski (red.), Współczesna
psychologia behawioralna. Wybrane zagadnienia (s. 23-40). Kraków: Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zajęcia 6. Świat w oczach radykalnego behawiorysty
Skinner, B.F. (1971/1978). Poza wolnością i godnością. Warszawa: PIW (s. 48-80).
Zajęcia 7. Analiza zachowania a psychologia poznawcza
Bąbel, P., Suchowierska, M. i Ostaszewski, P. (2014). Naśladowanie a uczenie się przez
obserwację. Porównanie perspektywy analizy zachowania i teorii społecznego uczenia
się. Psychologia Rozwojowa, 19(3), 37-47.
Suchowierska, M., Ostaszewski, P. i Bąbel, P. (2012). Terapia behawioralna dzieci z
autyzmem. Teoria, badania i praktyka stosowanej analizy zachowania. Sopot:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (s. 89-94).
1
Zajęcia 8. Metodologia badań analizy zachowania – wprowadzenie
Białaszek, W. i Ostaszewski, P. (2008). Podstawy metodologii badań eksperymentalnej analizy
zachowania. W P. Bąbel i P. Ostaszewski (red.), Współczesna psychologia behawioralna.
Wybrane zagadnienia (s. 41-61). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Shaughnessy, J.J., Zeichmeister, E.B. i Zeichmeister, J.S. (2002). Metody badawcze w
psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (s. 362-378).
Wybrany artykuł empiryczny z Journal of Applied Behavior Analysis – wszystkie artykuły do
2012 r. włącznie znajdują się w wolnym dostępie na stronie
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/journals/309/
Zajęcia 9. Ekonomia behawioralna i prawo dopasowania
Ostaszewski, P. i Białaszek, W. (2008). Prawo dopasowania i podstawy ekonomii behawioralnej.
W P. Bąbel i P. Ostaszewski (red.), Współczesna psychologia behawioralna. Wybrane
zagadnienia (s. 85-107). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zajęcia 10. Proces dyskontowania
Lisińska, N. i Bąbel. P. (2012). Tempo dyskontowania społecznego a dochód i wykonywany
zawód. Studia Psychologiczne, 50(3), 5-12
Ostaszewski, P., Białaszek, W. i Oniszk, A. (2008). Wartość wzmocnień i jej zmiany:
dyskontowanie i jego praktyczne odniesienia. W P. Bąbel i P.
Ostaszewski (red.), Współczesna psychologia behawioralna. Wybrane zagadnienia (s.
109-140). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zajęcia 11. Samokontrola z perspektywy behawioryzmu teleologicznego
Rachlin, H. (2011). Sztuka samokontroli. Zapanuj nad własnym życiem. Warszawa:
Wydawnictwa Fachowe CeDeWu.pl (s. 37-86).
Zajęcia 12. Zapobieganie i terapia uzależnień z perspektywy behawioryzmu
teleologicznego
Rachlin, H. (2011). Sztuka samokontroli. Zapanuj nad własnym życiem. Warszawa:
Wydawnictwa Fachowe CeDeWu.pl (s. 87-131).
Zajęcia 13. Zachowania werbalne: Skinner vs Chomsky
Suchowierska, M. i Kawa, R. (2008). Zachowania werbalne: koncepcja B.F. Skinnera i krytyka
N. Chomsky’ego. W P. Bąbel i P. Ostaszewski (red.), Współczesna psychologia
behawioralna. Wybrane zagadnienia (s. 169-203). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
Zajęcia 14. Warunkowanie klasyczne jako mechanizm działania placebo
Bąbel, P. (2008). Warunkowanie klasyczne jako mechanizm działania placebo. W P. Bąbel i P.
Ostaszewski (red.), Współczesna psychologia behawioralna. Wybrane zagadnienia (s.
205-237). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zajęcia 15. Podsumowanie zajęć
Witkowski, T. (2015). Psychologia – jeszcze nauka czy już tylko agresywny marketing?
Psychologia Ekonomiczna, nr 7, 69-83.
2
Literatura obowiązkowa:
Lektury do poszczególnych zajęć oraz:
Skinner, B.F. (2013). Behawioryzm. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Literatura uzupełniająca:
Bąbel, P., Suchowierska, M. i Ostaszewski, P. (2016). Analiza zachowania.
Vademecum. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (s. 95-191).
Rachlin, H. (2011). Sztuka samokontroli. Zapanuj nad własnym życiem. Warszawa:
Wydawnictwa Fachowe CeDeWu.pl (s. 11-35, 133-190).
Skinner, B.F. (1938/1995). Zachowanie się organizmów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Skinner, B.F. (1953/1965). Science and Human Behavior. New York: The Free Press.
Skinner, B.F. (1971/1978). Poza wolnością i godnością. Warszawa: PIW (s. 25-47, 81-236).
Forma i warunki zaliczenia:
Zaliczenie na podstawie obecności (dopuszczalne dwie nieobecności) i przygotowania do
zajęć. Egzamin testowy (pytania z czterema odpowiedziami do wyboru, z których należy
wybrać jedną – najlepszą) z treści lektur obowiązkowych. Do zaliczenia egzaminu niezbędne
jest udzielenie poprawnej odpowiedzi na minimum 60% pytań.
Efekty kształcenia
Wiedza
K_W08: Posiada poszerzoną wiedzę z dziedziny psychologii osobowości. Rozpoznaje
unikalny, integrujący charakter problematyki osobowości w dziedzinie psychologii. Jest
świadomy/a złożoności relacji psychologii osobowości do innych obszarów psychologii. Zna
główne koncepcje osobowości i jej współczesne modele oraz badania w tym obszarze.
Rozumie kontrowersje dotyczące spójności i stabilności zachowania człowieka (poziom
bardzo zaawansowany).
Umiejętności
K_U08: Czyta ze zrozumieniem literaturę naukową z zakresu psychologii osobowości. Potrafi
samodzielnie i w zespole przeprowadzić badania empiryczne w tym obszarze. Sprawnie
posługuje się terminologią z zakresu psychologii osobowości. Potrafi zinterpretować
zachowania osób i zjawiska społeczne, odwołując się do różnych ujęć teoretycznych
osobowości (poziom bardzo zaawansowany).
Kompetencje
K_K08: Interpretuje zachowanie osoby w kategoriach różnych koncepcji i modeli
osobowości. Uznaje względną stabilność i spójność zachowania człowieka. Uznaje złożoność
determinacji ludzkiego zachowania, równoważąc czynniki sytuacyjne i osobowościowe w
jego wyjaśnianiu. Jest świadomy/a własnych cech osobowości i ich potencjalnego wpływu na
swoje zachowanie (poziom bardzo zaawansowany).
3