drMarszałek_finał

SYNEVO sp. z o.o.
ul. Gdecka 3B
04-137 Warszawa
Tel. 22 495 90 20
Fax 22 612-40-74
INFORMACJA PRASOWA
Warszawa, 23 stycznia 2017 r.
Kalprotektyna – marker przydatny w diagnostyce chorób jelit
dr n. med. Andrzej Marszałek
Dyrektor Medyczny, Laboratoria Synevo
Coraz więcej osób zapada na choroby jelit, w tym zespół jelita nadwrażliwego
(irritable bowel syndrom – IBS). W diagnostyce tego schorzenia bardzo pomocne,
choć wciąż niedoceniane, jest badanie stężenia markera – kalprotektyny.
IBS jest funkcjonalnym zaburzeniem dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Objawia się
bólami brzucha i/lub dyskomfortem związanym z czynnością jelit bez zmian w strukturalnych
(patomorfologicznych). Według szacunków może dotykać nawet do 20 proc. populacji na
świecie, jednak tylko jedna czwarta chorych szuka pomocy lekarskiej. W USA IBS jedną z
częstszych przyczyn wizyty w gabinecie lekarskim.
Przyczyny zespołu jelita nadwrażliwego
Wśród wielu czynników podejrzanych o wywoływanie lub sprzyjanie wystąpieniu IBS
podkreśla się zwłaszcza środowiskowe i genetyczne. Wymieniane są m.in. zaburzenia
psychiczne i problemy psychologiczne. Dodatkowo przyczyniają się do wystąpienia tego
schorzenia zaburzenia motoryki jelit oraz zakażenia w obrębie przewodu pokarmowego.
Podkreśla się dużą zmienność przyczyn w zależności od populacji.
Zdecydowanie częściej choroba dotyczy kobiet. Nie ma jednak pewności, czym jest to
spowodowane. Ma na to wpływ styl życia, ekspozycja na zanieczyszczenia środowiska,
dbałość o zdrowie odmienna u obu płci. IBS jest schorzeniem, które bardzo często występuje
rodzinnie.
1
Diagnostyka zespołu jelita nadwrażliwego
Podstawą do rozpoznania choroby są wspomniane nawracające bóle brzucha i/lub dyskomfort
związany z czynnością jelit, występujące co najmniej trzy dni w miesiącu w połączeniu z co
najmniej dwoma punktami poniżej:
1.
Ulga po defekacji;
2.
Początek powiązany ze zmianą częstotliwości defekacji;
3.
Początek powiązany ze zmianą formy (wyglądu) kału.
Warto podkreślić związek pomiędzy zespołem jelita nadwrażliwego a polimorfizmem genu
5HTT-LPR, odpowiedzialnego za syntezę serotoniny.
Przydatnym badaniem w diagnostyce IBS jest ocena markera – kalprotektyny. Uzyskano
nawet wartości pozwalające odróżnić IBS od zmian organicznych. Dla kalprotektyny
ocenianej w kale wynoszą one odpowiednio w przpadku IBS:
1.
Cut-off 50 ug/g – czułość 88%, swoistość 78% z wartością predykcyjną dodatnią
(PPV) 79% i negatywną wartością predykcyjną (NPV) 87%.
2.
Cut-off 100 ug/g – czułość 97%, swoistość 76% z wartością predykcyjną dodatnią
(PPV) 75% i negatywną wartością predykcyjną (NPV) 97%.
Jeśli wartości te są wyższe, należy szukać innej przyczyny dolegliwości.
Kalprotektyna jest wiec parametrem, który wykazuje dużą użyteczność w zakresie
różnicowania dolegliwości, które pozwalają podejrzewać IBS i odróżnić od zmian
organicznych. Badania innych funkcji tego białka będą jeszcze trwać, ale już dziś można
stwierdzić, że możliwość ukierunkowania postępowania lekarskiego i skrócenia czasu do
postawienia właściwego rozpoznania za pomocą markera jest jego ogromnym sukcesem.
Biorąc pod uwagę częstość występowania IBS i uciążliwość jego objawów, ocena markera
kalprotektyny jest nie tylko znacznie prostszą, ale i mniej kosztowną metodą wspomagającą
klinicystów w rozpoznawaniu i różnicowaniu tego schorzenia od pogłębionej diagnostyki z
wykorzystaniem inwazyjnych metod (np. kolonoskopii). Powszechniejsze wykonywanie tego
badania mogłoby więc wpłynąć nie tylko na poprawę stanu zdrowia populacji, ale i na
ograniczenie kosztów w systemie ochrony zdrowia.
Warto to wiedzieć
Kalprotektyna to marker opisany już w latach 80. XX wieku. Początkowo nazywana
była białkiem L1. Należy do rodziny białek S-100 i pochodzi z neutrocytów oraz
monocytów. Jej stężenie wzrasta m.in. w przypadku zmian zapalnych lub
nowotworowych jelita. U osób zdrowych wykrywana jest w śladowych ilościach.
Stężenie kalprotektyny dobrze koreluje z nasileniem stanu zapalnego w obrębie jelit,
dlatego badanie tego markera jest przydatne również we wstępnej diagnostyce
2
nieswoistych zapaleń jelit. Ujemny wynik badania pozwala na rezygnację z dalszej,
inwazyjnej diagnostyki (np. kolonoskopii). Natomiast wysokie stężenie kalprotektyny
jest bezwzględnym wskazaniem do wizyty u lekarza specjalisty, najlepiej
gastroenterologa.
Marker jest przydatny również w diagnostyce osób, które chorują już na wrzodziejące
zapalenie jelita grubego lub chorobę Leśniowskiego-Crohna i odczuwają nasilenie
dolegliwości. Badanie stężenia kalprotektyny pokazuje, czy mamy do czynienia z
zaostrzeniem choroby.
Dodatkowe informacje:
Maja Marklowska-Dzierżak, Deadline Factory
tel. +48 602 294 816, [email protected]
3