who/depa

Mgr Janina Wuczyńska
Instytut Medycyny Pracy
i Zdrowia Środowiskowego
w Sosnowcu
WYNIKI REALIZACJI PROJEKTU ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI ZDROWIA
I DUŃSKIEJ AGENCJI OCHRONY ŚRODOWISKA (WHO/DEPA)
ORAZ PERSPEKTYWY KONTYNUACJI ZADAŃ PROJEKTU
1. Zobowiązania międzynarodowe w dziedzinie zdrowia środowiskowego
Europejskie Konferencje na temat Środowiska i Zdrowia
Kilkanaście lat temu, dostrzegając kluczową rolę współpracy i partnerstwa w działaniach na
rzecz ochrony środowiska i poprawy stanu zdrowia ludności, Światowa Organizacja Zdrowia
podjęła inicjatywę organizowania cyklicznych konferencji poświęconych problemom skutków zdrowotnych zanieczyszczenia środowiska w Europie. Konferencje, w których uczestniczą ministrowie środowiska i zdrowia wszystkich krajów europejskich, wytyczają kierunki
działań w zakresie zdrowia środowiskowego w Europie i opracowują wytyczne w zakresie
priorytetowych problemów zdrowia środowiskowego. Każda konferencja kończy się podpisaniem Deklaracji. Do tej pory odbyły się trzy Konferencje Europejskie:
− Frankfurt 1989
− Helsinki 1994
− Londyn 1999
− Kolejna konferencja odbędzie się w Budapeszcie w 2004 roku.
W wyniku Konferencji w Helsinkach, kraje europejskie zobowiązały się do opracowania i
wdrażania Krajowych Planów Działań na rzecz Środowiska i Zdrowia (National Environmental Health Action Plans – NEHAP). Zgodnie z założeniami Konferencji Europejskich, plany
takie powinny być wdrażane na poziomie centralnym, lokalnym oraz na poziomie kluczowych resortów, których działalność wpływa na stan środowiska i jakość zdrowia (Gospodarka, Transport, Rolnictwo, Turystyka). W procesie wdrażania tych programów powinno
uczestniczyć wielu partnerów, m.in. administracja środowiska i zdrowia, instytucje nadzorujące środowisko i zdrowie, sektory gospodarcze, organizacje pozarządowe, instytucje naukowe i środki masowej komunikacji.
Wymogi akcesyjne Unii Europejskiej
Problematyka skutków zdrowotnych zanieczyszczenia środowiska jest jednym z priorytetów
w procesie integracji z Unią Europejską. Znaczenie tej problematyki podkreślono między
innymi w następujących dokumentach i decyzjach unijnych:
9
1. Traktat w Maastricht, Artykuł 129 stanowi, że Wspólnota będzie podejmować działania
na rzecz zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego a wymogi ochrony
zdrowia powinny być uwzględniane w pozostałych obszarach polityki Wspólnoty. W „Komunikacie o zakresie prac w dziedzinie zdrowia publicznego”, opublikowanym przez Komisję Europejską w następstwie Traktatu w Maastricht, zagrożenia środowiska naturalnego
uznane zostały jako jedno z głównych wyzwań dla opieki zdrowotnej państw członkowskich.
2. Traktat z Amsterdamu (1999 rok), Artykuł 152 stanowi, że przy formułowaniu i wdrażaniu kompleksowej polityki i działań Wspólnoty uwzględniany będzie wymóg uzyskania
wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludności. Artykuł wprowadza zasadę, że zdrowie publiczne jest nieodłączną częścią procesu integracji i spełnia wymóg wielosektorowego podejścia do zagadnień zdrowotności.
3. Decyzja no. 1296/1999/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie
chorób zależnych od zanieczyszczenia środowiska.
4. Program Komisji Europejskiej w dziedzinie zdrowia publicznego na lata 2001-2006
(Bruksela, 2000) uznaje problematykę wpływu środowiska na zdrowie jako jeden z priorytetów polityki UE w zakresie zdrowia publicznego.
5. Program środowiskowy Unii Europejskiej na lata 2001-2010 (2001) nadaje wysoki
priorytet problematyce związku pomiędzy zanieczyszczeniem środowiska a skutkami zdrowotnymi.
2.
Krajowy program działań na rzecz środowiska i zdrowia w Polsce
W Polsce, podstawowe działania na rzecz środowiska i zdrowia są realizowane w ramach
Narodowego Programu Zdrowia przyjętego przez Rząd RP w 1996 roku na lata 1996-2005
(obecnie NPZ jest nowelizowany). Działania te sformułowane są w Celu 8 NPZ: „Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku życia i pracy”. Kierunki działań na rzecz
ochrony środowiska wytycza Program Polityki Ekologicznej Państwa.
Zadania wytyczone przez Cel 8 NPZ oraz zobowiązania wynikające z ustaleń Konferencji
Europejskich na temat Środowiska i Zdrowia realizowane są w Polsce między innymi poprzez
rządowe programy naukowo-wdrożeniowe. Program wieloletni „Bezpieczeństwo i ochrona
zdrowia człowieka w środowisku pracy” - realizowany od 1995 r.
Program wieloletni „Środowisko a Zdrowie” ustanowiony przez Radę Ministrów w dniu 5
czerwca 2001r. na lata 2000-2003 (Uchwała RM nr 64/2001). Wnioskodawcą programu jest
Minister Zdrowia we współpracy z Ministrem Środowiska. Realizację niektórych zadań
wdrożeniowych programu rozpoczęto w 2000 roku w oparciu o decyzję Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.
Program ma na celu stworzenie skutecznego systemu przeciwdziałania środowiskowym zagrożeniom zdrowia poprzez zintegrowanie działań zmierzających do ograniczenia zanieczyszczenia środowiska i eliminacji negatywnych skutków zdrowotnych u mieszkańców Polski. Program jest wypełnieniem zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie zdrowia śro-
10
dowiskowego w naszym kraju. Program „Środowisko a Zdrowie” realizowany jest z pomocą
techniczną i finansową Projektu WHO/DEPA.
Program wieloletni „Poprawa stanu zdrowia ludności w Polsce poprzez podnoszenie
jakości zdrowotnej żywności i racjonalizację sposobu żywienia” - zaplanowany na lata
2000-2004, w ustanowieniu.
Program usuwania azbestu i wyrobów azbestowych (w przygotowaniu)
3. Projekt Światowej Organizacji Zdrowia i Duńskiej Agencji Ochrony Środowiska (WHO/
DEPA) wspierający wdrażanie krajowych programów działań na rzecz środowiska i
zdrowia
W 1998 roku Europejskie Biuro Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zaproponowało Polsce przystąpienie do międzynarodowego Projektu zainicjowanego przez rząd duński w ramach środków pomocowych Duńskiej Agencji Ochrony Środowiska (DEPA). Projekt objął
pięć krajów Europy Środkowej i Wschodniej wybranych przez WHO i DEPA pod kątem planów akcesyjnych Unii Europejskiej: Czechy, Estonia, Litwa, Polska i Słowacja.
Projekt finansowany jest przez DEPA, z koordynacją Biura Europejskiego WHO w Kopenhadze. WHO wspiera realizację Projektu poprzez bezpośredni udział swoich ekspertów w poszczególnych zadaniach.
Głównym celem projektu jest wspieranie procesu wdrażania krajowych planów działań na
rzecz zdrowia środowiskowego w w/w pięciu krajach.
Cele długoterminowe projektu są następujące:
wspieranie przygotowań do integracji z Unią Europejską w dziedzinie zdrowia środowiskowego w poszczególnych krajach;
wspieranie działań krajów na rzecz poprawy jakości środowiska i stanu zdrowotnego
ludności w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju;
rozwijanie i usprawnienie współpracy międzyresortowej w dziedzinie zdrowia środowiskowego;
zapewnienie i rozszerzenie udziału społeczeństwa w procesie wdrażania krajowych
programów działań na rzecz środowiska i zdrowia.
Cele krótkoterminowe projektu obejmują:
zapewnienie udziału i pomocy ekspertów WHO w realizacji poszczególnych zadań
projektu, ze szczególnym uwzględnieniem zasad przygotowania i zarządzania projektami w dziedzinie zdrowia środowiskowego;
wzmocnienie zaplecza specjalistycznego zdrowia środowiskowego poprzez szkolenie
i doskonalenie specjalistów na poziomie krajowym i lokalnym;
stworzenie instrumentów dla aktywnego włączenia wszystkich partnerów wdrażania
programu działań na rzecz środowiska i zdrowia na poziomie krajowym i lokalnym;
opracowanie pakietu priorytetowych projektów w dziedzinie zdrowia środowiskowego w każdym kraju, według wytycznych Unii Europejskiej i innych organizacji międzynarodowych.
11
Projekt WHO/DEPA został opracowany według wymogów Unii Europejskiej dotyczących
projektów finansowanych w ramach środków pomocowych. Sposób zarządzania i organizacji
pracy w ramach projektu jest również opracowany na podstawie wymogów Unii.
Rozpoczęcie projektu poprzedzone było etapem uzgodnień pomiędzy ministrami środowiska i
zdrowia w poszczególnych krajach a WHO, których wynikiem było podpisanie w latach
1998/1999 listów intencyjnych zgłaszających udział krajów w projekcie. W roku 1999 w każdym kraju desygnowany został Krajowy Koordynator Projektu oraz Krajowy Kierownik Projektu oraz wyznaczona została instytucja wiodąca z Biurem Projektu. W Polsce, zgodnie z
decyzją Ministra Środowiska i Ministra Zdrowia z grudnia 1998, instytucją wiodącą i siedzibą
Biura Projektu jest Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu. Po
zakończeniu uzgodnień i przygotowaniu Dokumentu Programu oraz szczegółowych planów
pracy w każdym kraju, na początku 2000 roku rozpoczęto realizację projektu zaplanowaną na
lata 2000-2001.
Projekt składa się z 6 głównych etapów i 14 zadań wdrożeniowych, z których każde realizowane jest poprzez zadania szczegółowe.
Zestawienie głównych etapów i zadań wdrożeniowych przedstawia poniższa tabela.
ETAPY REALIZACJI PROJEKTU ZADANIA WDROŻENIOWE PROJEKTU
1. Zobowiązanie rządu
1. Akceptacja krajowego programu działań na rzecz
środowiska i zdrowia.
2. Powołanie Komitetu Sterującego
2. Struktura organizacyjna
3. Zapewnienie infrastruktury zarządzania projektem
(Koordynator, Kierownik Projektu, Biuro Projektu)
4. Opracowanie planu pracy i harmonogramu.
5. Opracowanie programu wdrożeniowego z uwzględnieniem planów sektorowych.
3. Wdrożenie projektu przez
kluczowych partnerów krajowego programu działań na rzecz środowiska i
zdrowia
6. Szkolenie i doskonalenie specjalistów w zakresie
zdrowia środowiskowego.
7. Priorytetowe projekty w dziedzinie zdrowia środowiskowego (krajowe i lokalne).
8. Legislacja zdrowia środowiskowego
9. Lokalne plany działań na rzecz środowiska i zdrowia.
10. Oceny oddziaływania środowiska na zdrowie.
11. Udział opinii publicznej – promocja
4. Monitorowanie krajowego programu
działań na rzecz środowiska i zdrowia
12. Opracowanie wskaźników i systemu monitorowania
krajowego programu działań na rzecz środowiska i
zdrowia
5. Ocena i wnioski
13. Raport z realizacji projektu - zebranie doświadczeń i
wnioski.
6. Aktualizacja
14. Aktualizacja krajowego programu działań na rzecz
środowiska i zdrowia.
12
W realizacji projektu najważniejszym etapem jest Etap 3, którego cele zostały opracowane
pod kątem wymogów akcesyjnych Unii Europejskiej. Cele Etapu 3 odzwierciedlają priorytetowe obszary działań w dziedzinie zdrowia środowiskowego w każdym kraju, które powinny
być wdrażane dla wypełnienia wymagań procesu integracji z Unią Europejską.
W procesie realizacji projektu szczególną wagę przywiązuje się do udziału wielu partnerów w
procesie wdrażania krajowego programu działań na rzecz zdrowia środowiskowego. Lista
partnerów programu obejmuje: centralną i regionalną administrację środowiska i zdrowia,
centralną i regionalną administrację gospodarczą, instytucje nadzoru nad środowiskiem i
zdrowiem, zaplecze naukowe, edukacyjne i szkoleniowe oraz organizacje pozarządowe
(szczegółowy wykaz partnerów w załączeniu).
Pierwszy rok realizacji Projektu poświęcony był przede wszystkim na działalność szkoleniową w zakresie zdrowia środowiskowego, której celem było przygotowanie ekspertów krajowych do kierowania pracą zespołów specjalistów w ramach realizacji poszczególnych zadań
wdrożeniowych Projektu.
W 2000 i 2001 roku odbyły się następujące międzynarodowe i krajowe seminaria szkoleniowe:
1. Szkolenie nt. Wskaźników monitorowania środowiskowych zagrożeń zdrowia do wykorzystania w krajowych planach działań na rzecz zdrowia środowiskowego. Bilthoven, Holandia; 22-24 maj 2000. (1 Przedstawiciel Polski)
2. Szkolenie instruktorów w zakresie opracowania projektów i zarządzania projektami
zdrowia środowiskowego; Kopenhaga, Dania; 13-16 czerwiec 2000. (2 Przedstawicieli Polski)
3. Szkolenie instruktorów w zakresie strategii i metod masowej komunikacji społecznej;
Kiszyniów, Mołdawia; 22-28 czerwiec 2000. (3 Przedstawicieli Polski)
4. Szkolenie nt. Technologii monitorowania działań w zakresie zdrowia środowiskowego; Tallin, Estonia; 10-12 lipiec 2000. (2 Przedstawicieli Polski)
5. Seminarium szkoleniowe na temat Ocen oddziaływania środowiska na zdrowie; Dubrovnik, Chorwacja; 28 czerwiec-2 lipiec 2000. (1 Przedstawiciel Polski)
6. Szkolenie instruktorów w zakresie opracowania projektów i zarządzania projektami
zdrowia środowiskowego; Bratysława, Słowacja; 11-13 wrzesień 2000. (2 Przedstawicieli Polski)
7. Seminarium szkoleniowe na temat opracowania lokalnych programów działań na
rzecz zdrowia środowiskowego; Wilno, Litwa; 16-20 październik 2000 (2 Przedstawicieli Polski).
8. Seminarium szkoleniowe „Ocena środowiskowego ryzyka zdrowotnego, zarządzanie i
nadzór nad ryzykiem oraz komunikacja o ryzyku”; Sosnowiec, 11-12 grudzień 2000.
13
9. Seminarium szkoleniowe na temat opracowania projektów zdrowia środowiskowego
prowadzone dla specjalistów polskich przez eksperta WHO , Sosnowiec, 8-9 marzec
2001.
10. Seminarium szkoleniowe na temat Ocen oddziaływania środowiska na zdrowie – analiza studiów przypadków, Sosnowiec, 3-7 lipiec 2001.
11. Szkolenie dotyczące wdrożenia systemu monitorowania krajowych programów działań na rzecz środowiska i zdrowia, Paryż, 31 sierpień-2 wrzesień 2001. (1 Przedstawiciel Polski).
12. Seminarium szkoleniowe nt.” „Teoria i praktyka ocen oddziaływania środowiska na
zdrowie” Sosnowiec, 19-22 listopad 2001 oraz 3-6 grudzień 2001 - w trakcie realizacji.
Ostatni kwartał 2000 roku oraz rok 2001 (drugi rok realizacji Projektu), to okres wdrażania
poszczególnych zdań Projektu na poziomie krajowym. Najważniejsze zadania zrealizowane w
tym okresie zestawiono poniżej:
ETAPY REALIZACJI
PROJEKTU
ZADANIA WDROŻENIOWE PROJEKTU –
Plan
ZADANIA WDROŻENIOWE PROJEKTU – Stan Realizacji
1.
1.
Akceptacja krajowego
programu działań na rzecz
środowiska i zdrowia.
1.
2.
Powołanie Komitetu Steru- 2.
jącego
Struktura organizacyjna 3.
3.
2.
3.
Zobowiązanie rządu
Wdrożenie projektu
przez kluczowych partnerów krajowego programu działań na rzecz
środowiska i zdrowia
Zapewnienie infrastruktury
zarządzania projektem
(Koordynator, Kierownik
Projektu, Biuro Projektu)
4. Opracowanie planu pracy i
harmonogramu.
5. Opracowanie programu
wdrożeniowego z uwzględnieniem planów sektorowych.
6. Szkolenie i doskonalenie
specjalistów w zakresie
zdrowia środowiskowego.
7.
Priorytetowe projekty w
dziedzinie zdrowia środowiskowego (krajowe i lokalne).
8. Legislacja zdrowia środowiskowego
14
4.
5.
6.
7.
8.
W dniu5 czerwca 2001r. Rada Ministrów ustanowiła program wieloletni
„Środowisko a Zdrowie” jako program
wdrożeniowy krajowego programu działań na rzecz środowiska i zdrowia w Polsce.
Zgodnie z Uchwałą RM powołano Radę
Programową i zatwierdzono strukturę zarządzania programem wieloletnim.
Zapewniono infrastrukturę zarządzania
programem (Koordynator, Pełnomocnik
Ministra Zdrowia i Ministra Środowiska,
Biuro Programu)
Opracowano plan pracy i harmonogram
Projektu.
Opracowano program wdrożeniowy z
uwzględnieniem planów sektorowych
(program wieloletni „Środowisko a
Zdrowie”)
Przeprowadzono szkolenia i doskonalenie specjalistów w zakresie zdrowia środowiskowego na szkoleniach krajowych
i międzynarodowych.
Opracowano pakiet 10 priorytetowych
projektów w dziedzinie zdrowia środowiskowego o zasięgu krajowym i lokalnym.
Opracowano krajowy raport dot. Dostosowania legislacji zdrowia środowiskowego w Polsce do prawa Unii Europejskiej w wybranych priorytetowych dziedzinach (woda do picia, substancje chemiczne, legislacja horyzontalna).
ETAPY REALIZACJI
PROJEKTU
ZADANIA WDROŻENIOWE PROJEKTU –
Plan
ZADANIA WDROŻENIOWE PROJEKTU – Stan Realizacji
9.
9.
10.
11.
4.
Monitorowanie krajowe- 12.
go programu działań na
rzecz środowiska i zdrowia
5.
Ocena i wnioski
13.
6.
Aktualizacja
14.
Lokalne plany działań na
rzecz środowiska i zdrowia
(LEHAP).
Opracowano modelowy lokalny plan
działań na rzecz środowiska i zdrowia w
Łodzi oraz zainicjowano prace nad LEHAP-em we Wrocławiu i Katowicach.
Oceny oddziaływania śro- 10. Opracowano wytyczne dla przeprowadowiska na zdrowie.
dzania ocen oddziaływania środowiska
na zdrowie z wykorzystaniem tzw. Studiów przypadków (Case studies) przygotowanych przez kraje uczestniczące w
Projekcie WHO/DEPA.
Udział opinii publicznej – 11. Przeprowadzono szeroką kampanię
promocja
promocyjną problematyki zdrowia środowiskowego, zorganizowano konferencje promocyjne z udziałem resortów gospodarczych i organizacji pozarządowych. W przygotowaniu – biuletyn promocyjny.
Opracowanie wskaźników i 12. Opracowano wskaźniki i system monitosystemu monitorowania
rowania krajowego programu działań na
krajowego programu dziarzecz środowiska i zdrowia (oprogramołań na rzecz środowiska i
wanie).
zdrowia
Raport z realizacji projektu 13. Raport z realizacji projektu – zebranie
- zebranie doświadczeń i
doświadczeń i wnioski – w przygotowawnioski.
niu
Aktualizacja krajowego
14. Aktualizacja krajowego programu dziaprogramu działań na rzecz
łań na rzecz środowiska i zdrowia – w
środowiska i zdrowia.
przygotowaniu
4. Aspekty akcesyjne Projektu WHO/DEPA
Projekt WHO/DEPA wspiera przygotowania krajów do integracji z Unia Europejską w dziedzinie zdrowia środowiskowego. Wyrazem tego są następujące cechy i elementy realizacyjne
projektu:
1. Opracowanie Dokumentu Projektu i zaplanowanie poszczególnych etapów realizacji
projektu w oparciu o wytyczne i zasady stosowane w Unii Europejskiej.
2. Wprowadzenie zasad zarządzania, organizacji pracy, sprawozdawczości i rozliczania
projektu dostosowanych do wymogów Unii Europejskiej.
3. Dostosowanie głównych zadań wdrożeniowych projektu do priorytetów akcesyjnych
w dziedzinie zdrowia środowiskowego, ze szczególnym uwzględnieniem legislacji.
4. Przygotowanie ekspertów krajowych do opracowania dokumentów projektów oraz
wdrażania i zarządzania projektami w dziedzinie zdrowia środowiskowego według
wymogów i kryteriów Unii Europejskiej.
5. Rozwijanie i doskonalenie zaplecza specjalistycznego w dziedzinie zdrowia środowiskowego pod kątem priorytetów akcesyjnych.
6. Wdrażanie unijnych zasad realizacji programów horyzontalnych, w których udział
biorą partnerzy reprezentujący różne szczeble administracji centralnej i samorządowej
oraz środowiska pozarządowe.
15
5. Perspektywy kontynuacji zadań Projektu WHO/DEPA
Wyniki realizacji projektu są na bieżąco monitorowane przez Biuro Projektu mieszczące się
w Biurze Regionalnym WHO w Kopenhadze. Okresowa ocena Projektu jest przeprowadzana
przez Międzynarodowy Komitet Sterujący, którego członkami są przedstawiciele DEPA w
Kopenhadze oraz koordynatorzy NEHAP-ów w poszczególnych krajach realizujących Projekt.
Realizacja zadań Projektu w Polsce uzyskuje bardzo wysokie oceny WHO i DEPA. W Polsce, jako jedynym z pięciu krajów objętych Projektem zrealizowano w pełni wszystkie zadania wynikające z Dokumentu Projektu. Współpraca resortów środowiska i zdrowia w Polsce
jest uważana za wzorcową w krajach akcesyjnych, do czego przyczynił się również fakt
wspólnego opracowania i wdrażania programu wieloletniego „Środowisko a Zdrowie”.
Wobec korzystnych wyników realizacji Projektu Kierownictwo DEPA i WHO bardzo poważnie rozważają kontynuację niektórych zadań Projektu.
W chwili pisania niniejszego referatu, eksperci DEPA oceniają przygotowane przez kraje
uczestniczące projekty inwestycyjne w zakresie zdrowia środowiskowego. Ocena ekspertów
zostanie przedstawiona na posiedzeniu Komitetu Sterującego Projektu w lutym 2002 roku.
Zgodnie z wcześniejszymi planami, DEPA jest zainteresowana dofinansowaniem ok. 2-3 projektów inwestycyjnych w każdym kraju. Będzie to jedna z linii kontynuacji Projektu w latach
następnych.
Innym zadaniem Projektu, którego kontynuacja i rozszerzenie jest rozważane przez DEPA,
jest dostosowanie legislacji zdrowia środowiskowego w krajach akcesyjnych do prawa Unii
Europejskiej. Zadanie to będzie prawdopodobnie kontynuowane w oparciu o środki finansowe DEPA i rozszerzone w kierunku opracowania i wdrożenia zasad funkcjonowania służb
nadzoru nad środowiskiem i zdrowiem oraz metod wdrażania i egzekwowania prawa w krajach akcesyjnych.
Kolejnym zadaniem, które ma szansę kontynuacji w oparciu nie tylko o fundusze Projektu
DEPA, ale również w ramach dofinansowania przez Komisję Europejską, jest zagadnienie
ocen oddziaływania środowiska na zdrowie. Wiodącą rolę w tej tematyce ma odgrywać Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, który za kilka tygodni otrzyma
status Ośrodka Współpracującego z WHO w tej właśnie dziedzinie (procedura redesygnacji
Instytutu jest już w końcowej fazie). Ponadto, zgodnie z decyzją Ministra Zdrowia z 2001
roku oraz wnioskiem Głównego Inspektora Sanitarnego, w Instytucie funkcjonować będzie
Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Ocen Oddziaływania Środowiska na Zdrowie. Zadanie to
ma duże szanse kontynuacji zarówno w skali krajowej jak i międzynarodowej.
Ostateczne decyzje o wymiarach i charakterze kontynuacji Projektu zapadną na wiosnę 2002
roku. Rozpoczęcie II etapu Projektu WHO/DEPA planowane jest na II połowę 2002 roku.
16
Załącznik
PARTNERZY WDRAŻANIA KRAJOWYCH I LOKALNYCH DZIAŁAŃ NA RZECZ
ŚRODOWISKA
I ZDROWIA W POLSCE
OPRACOWANO NA PODSTAWIE WYTYCZNYCH ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI ZDROWIA
ADMINISTRACJA ZDROWIA
−
−
centralna, regionalna, lokalna
rządowa, samorządowa
Ministerstwo Zdrowia,
Wydziały Zdrowia Urzędów Wojewódzkich i Urzędów Marszałkowskich,
Wydziały Zdrowia Urzędów Miejskich, Urzędów Powiatowych i Urzędów Gminnych
ADMINISTRACJA ŚRODOWISKA
−
−
centralna, regionalna, lokalna
rządowa, samorządowa
Ministerstwo Środowiska,
Wydziały Środowiska Urzędów Wojewódzkich i Urzędów Marszałkowskich,
Wydziały Środowiska Urzędów Miejskich, Urzędów Powiatowych i Urzędów Gminnych
ADMINISTRACJA GOSPODARCZA
−
−
centralna, regionalna, lokalna
rządowa, samorządowa
Ministerstwo Gospodarki,
Ministerstwo Transportu,
Ministerstwo Rolnictwa,
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz ich agendy regionalne
i lokalne na poziomie Urzędów Wojewódzkich, Urzędów Marszałkowskich, Urzędów Miejskich,
Urzędów Powiatowych i Urzędów Gminnych
INSTYTUCJE NADZORU NAD ŚRODOWISKIEM
I ZDROWIEM
- centralne, regionalne, lokalne
Główny Inspektorat Sanitarny
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Wojewódzkie i Terenowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne
Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska
ZAPLECZE NAUKOWE, EDUKACYJNE I SZKOLENIOWE
Wyższe uczelnie
Polska Akademia Nauk
Jednostki badawczo-rozwojowe
Szkoły Zdrowia Publicznego
Inne ośrodki szkoleniowe
ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
17
Organizacje ekologiczne
Organizacje konsumenckie
Stowarzyszenia naukowe i zawodowe
Organizacje społeczne
Osoby fizyczne podejmujące działania na rzecz środowiska i zdrowia
INSTYTUCJE NADZORU NAD ŚRODOWISKIEM
I ZDROWIEM
- centralne, regionalne, lokalne
Główny Inspektorat Sanitarny
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Wojewódzkie i Terenowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne
Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska
ZAPLECZE NAUKOWE, EDUKACYJNE I SZKOLENIOWE
Wyższe uczelnie
Polska Akademia Nauk
Jednostki badawczo-rozwojowe
Szkoły Zdrowia Publicznego
Inne ośrodki szkoleniowe
ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
Organizacje ekologiczne
Organizacje konsumenckie
Stowarzyszenia naukowe i zawodowe
Organizacje społeczne
Osoby fizyczne podejmujące działania na rzecz środowiska i zdrowia
18