Tomasz Dąbrowski

Transkrypt

Tomasz Dąbrowski
Nowe regulacje w zakresie Prawa
energetycznego
Tomasz Dąbrowski
Dyrektor Departamentu Energetyki
Ministerstwo Gospodarki
Sulechów, 21 listopada 2013 r.
2
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Cel nowych regulacji prawnych
• uporządkowanie oraz uproszczenie obowiązujących
przepisów
• wprowadzenie rozwiązań podyktowanych rozwojem rynków
i ochroną odbiorców
• dostosowanie obecnie obowiązujących rozwiązań do
wymagań unijnych, w tym uwieńczenie procesu transpozycji
dyrektyw: 2009/28/WE, 2009/72/WE oraz 2009/73/WE
• wyłączenie z obecnie obowiązującej ustawy – Prawo
energetyczne zagadnień dotyczących OZE oraz ewentualnie
gazu i uregulowanie ich w odrębnych aktach prawnych
3
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Akty i projekty zawierające zmiany do prawa
energetycznego:
• Ustawa z 26 lipca 2013 o zmianie ustawy – Prawo
energetyczne oraz niektórych innych ustaw – tzw. mały trójpak energetyczny
• Tzw. duży trój-pak energetyczny (cztero-pak) – projekt
Ministerstwa Gospodarki
• Nowela kogeneracyjna – rządowy projekt ustawy
zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo
energetyczne, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz
ustawy o systemie oceny zgodności oraz ustawę o zmianie
ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych
innych ustaw
• Ustawa o korytarzach przesyłowych
• Ustawa o efektywności energetycznej
4
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Mały trój-pak energetyczny
Rozwiązania pro-konsumenckie [1/2]
•
Odbiorca wrażliwy - wprowadzenie systemu ochrony odbiorcy wrażliwego
energii oraz obowiązku montażu przedpłatowego układu pomiaroworozliczeniowego na wniosek tego odbiorcy
•
Sądy polubowne - rozszerzenie kognicji sądów polubownych działających
na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej
o sprawy z zakresu energetyki
•
Zmiana sprzedawcy - umożliwienie odbiorcy końcowemu zmiany
sprzedawcy w ciągu 21 dni, w tym uregulowanie ewentualnych kosztów
ponoszonych przez tego odbiorcę
5
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Rozwiązania pro-konsumenckie [2/2]
•
Wstrzymanie dostarczania - uregulowanie procedury wstrzymania
dostarczania paliw gazowych i energii w przypadku złożenia reklamacji do
przedsiębiorstwa energetycznego lub wniesienia odwołania do sądu
polubownego albo Prezesa URE przez odbiorcę paliw gazowych lub energii
elektrycznej lub ciepła (przedsiębiorstwo energetyczne nie może wstrzymać
dostarczania do czasu rozpatrzenia reklamacji lub odwołania)
•
Zbiór praw konsumenta - sprzedawca paliw gazowych lub energii został
zobowiązany do informowania odbiorcy tych paliw lub energii
w gospodarstwie domowym o jego prawach, w tym o sposobie wnoszenia
skarg i rozstrzygania sporów oraz dostarczania temu odbiorcy kopii
przygotowanego przez Prezesa URE zbioru praw konsumenta energii i
zapewniania publicznego dostępu do tego zbioru
6
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Rozwiązania ułatwiające wykonywanie
działalności gospodarczej
•
Odbiorca przemysłowy - zdefiniowanie odbiorcy przemysłowego oraz
stworzenie systemu preferencji w postaci możliwości samodzielnego
rozliczenia oraz zmniejszenia obowiązku uzyskania i przedstawienia do
umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji oraz z OZE
•
Przyłączanie OZE i mikroinstalacji - określono nowe zasady przyłączania
OZE i mikroinstalacji do sieci; mikroinstalacje zostały zwolnione
z obowiązku wnoszenia opłaty za przyłączenie do sieci
•
Gwarancje pochodzenia oraz instalatorzy - wprowadzono nowe
rozwiązania dotyczące gwarancji pochodzenia, krajowego planu działania
w zakresie OZE oraz system dobrowolnych certyfikacji dla instalatorów
mikro i małych instalacji
•
Plany rozwoju sieci - zniesienie obowiązku przedkładania tych planów do
zatwierdzenia przez Prezesa URE na rzecz ich uzgadniania
7
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Pozostałe zmiany w małym trój-paku [1/2]
•
Zmiany w zakresie rozdziału wykonywania działalności operatorskiej
•
Niezależność - OSP i OSPoł powinien pozostawać pod względem formy
prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależny od
wykonywania innych działalności nie związanych z przesyłaniem lub
dystrybucją; będzie on mógł udostępniać środki trwałe innym podmiotom na
cele niezwiązane z wytwarzanie i obrotem, jeżeli warunki techniczne
i wymagania bezpieczeństwa na to pozwalają
•
Procedura przyznawania certyfikatu OSP - (w tym w odniesieniu do
podmiotów z państw trzecich) potwierdzającego spełnianie kryteriów
niezależności
•
Niezależność Prezesa URE - kadencyjność sprawowania urzędu (5 lat)
oraz warunki powołania i odwołania Prezesa URE (przez Prezesa Rady
Ministrów), a także uregulowanie statusu Wiceprezesa URE oraz
nadawania statutu URE
8
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Pozostałe zmiany w małym trój-paku [2/2]
•
•
•
•
Obligo giełdowe dla paliw gazowych - zobowiązanie przedsiębiorstw
energetycznych zajmujących się obrotem paliwami gazowymi do sprzedaży
nie mniej niż 55% gazu ziemnego wysoko-metanowego (wprowadzonego
w danym roku do sieci przesyłowej) na giełdach towarowych lub na rynku
organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Polski rynek
regulowany
Dopuszczenie przedsiębiorstw gazowniczych do obrotu giełdowego
Przeniesienie nadzory nad OSP gazowym do MG
Przechowywanie danych - zobowiązanie sprzedawcy paliw gazowych
i energii elektrycznej do przechowywania danych o zawartych umowach
oraz derywatach gazowych lub energetycznych przez okres co najmniej
5 lat; ponadto przedsiębiorstwa energetyczne zostały zobowiązane do
prowadzenia ewidencji księgowej w sposób umożliwiający odrębne
obliczanie kosztów i przychodów, zysków i strat dla wykonywanej
działalności gospodarczej
9
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Przebieg prac nad tzw. dużym trój-pakiem
(w odniesieniu do Prawa energetycznego)
•
22 grudnia 2011 r. – opublikowanie projektu przez MG i skierowanie go do
konsultacji społecznych oraz międzyresortowych
•
Styczeń - luty 2012 r. – analiza uwag zgłaszanych do projektu w trakcie
konsultacji
•
Marzec – maj 2012 r. – uzgodnienia międzyresortowe - 11 spotkań oraz
społeczne
- 2 spotkania (łącznie 1767 uwag zgłoszonych przez 122 podmioty)
•
Czerwiec – wrzesień 2012 r. – opracowywanie projektu uwzględniającego
w/w uzgodnienia, aktualizacja uzasadnienia i OSR oraz opracowywanie
projektu ustawy wprowadzającej
•
Październik 2012 r. – publikacja projektu
•
Grudzień 2012 r. – rozpatrywanie projektu przez Komitet ds. Europejskich
i rekomendowanie go do rozpatrzenia przez stały komitet Rady Ministrów
•
15 stycznia 2013 r. – przekazanie projektu do rozpatrzenia przez stały
komitet Rady Ministrów
10
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Zakres małego i dużego trój-paku
•
Rozwiązania mieszczące się w tzw. małym trój-paku znajdują się
również tzw. dużym trój-paku
•
Mały trój-pak zasadniczo skupiał się na kwestiach wymagających
wdrożenia dyrektyw unijnych – stąd jest znacznie węższy w swoim
zakresie od dużego trój-paku
•
W dużym trój-paku znajdują się ponadto kwestie, które dotyczą całej
energetyki – i nie są wyłącznie wynikiem implementacji prawa
wspólnotowego, a potrzebą wewnętrznych uregulowań krajowych
11
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
„Czwór-pak” energetyczny
1) Projekt ustawy – Prawo energetyczne
2) Projekt ustawy – Prawo gazowe
3) Projekt ustawy o OZE
4) Projekt ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo
energetyczne, ustawę – Prawo gazowe oraz ustawę o OZE
12
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Prawo energetyczne:
propozycje regulacji pro-konsumenckich
• Sprzedaż awaryjna:
–
dokonywana, gdy dotychczasowy sprzedawca energii elektrycznej
zaprzestał jej sprzedaży odbiorcy w gospodarstwie domowym
z przyczyn niezależnych od tego odbiorcy
–
świadczona przez sprzedawcę z urzędu (wyznaczony przez
Prezesa URE spośród sprzedawców jako sprzedający na terenie
danego OSD energię elektryczną do największej liczby odbiorców
w gospodarstwach domowych)
–
trwa nie dłużej niż przez okres 45 dni
• Obowiązek rozliczania energii elektrycznej wg rzeczywistego zużycia
- rozliczenia za energię elektryczną dostarczoną odbiorcy, u którego
zainstalowano licznik inteligentny, dokonywane na podstawie danych
pomiarowych dotyczących rzeczywistego zużycia energii elektrycznej za
okres rozliczeniowy
• Punkt Informacyjny dla Odbiorców Paliw i Energii (w strukturze URE)
– zadania z zakresu ochrony odbiorcy, udzielanie informacji oraz porad
prawnych
13
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Ułatwienia dla przedsiębiorstw (1/3)
• Przyłączania OZE do sieci – w przypadku braku dostępnej mocy
przyłączeniowej, na wniosek podmiotu ubiegającego się o przyłączenie
OZE do sieci, możliwe jest wydanie tych warunków jeżeli instalacja OZE
wyposażona jest w magazyn energii
• Przyłączanie morskich farm wiatrowych - umożliwienie przyłączania do
sieci tzw. off-shore poprzez rozszerzenie katalogu dokumentów
planistycznych (dołączanych do wniosku o przyłączenie do sieci)
o pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp,
konstrukcji oraz urządzeń w polskich obszarach morskich
14
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Ułatwienia dla przedsiębiorstw [2/3]
• Zamknięte systemy dystrybucyjne:
- na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, Prezesa URE może uznać
system dystrybucyjny jako zamknięty, jeżeli:
system ten dostarcza energię elektryczną głównie do właściciela sieci,
operatora tego systemu lub do użytkowników systemu z nim powiązanych lub
procesy energetyczne użytkowników systemu dystrybucyjnego
elektroenergetycznego są zintegrowane ze względów technicznych lub
bezpieczeństwa pracy sieci elektroenergetycznej
- system taki jest zwolniony m.in. z przedkładania taryfy do zatwierdzenia,
opracowywania planu rozwoju sieci oraz instrukcji ruchu i eksploatacji sieci,
przyłączania nowych odbiorców
15
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Ułatwienia dla przedsiębiorstw [3/3]
• Formuła ex-post kontroli taryf dla ciepła - ceny i stawki opłat oblicza się
jako iloczyn cen i stawek opłat ustalonych w obowiązującej taryfie
i wskaźnika wzrostu cen i stawek opłat nie wyższego, niż wskaźnik zmiany
kosztów, jeżeli nie nastąpiła zmiana warunków stosowania
• System wsparcie dla kogeneracji:
–
tzw. operacyjne wsparcie wytwarzania energii elektrycznej
w wysokosprawnej kogeneracji do końca 2020 r. – skorelowane
z systemem handlu uprawnieniami do emisji CO2
–
osobne wsparcie nowych jednostek kogeneracji (tzw. inwestycyjne)
z horyzontem do końca 2030 r.
16
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Uporządkowanie działalności w energetyce [1/2]
• Procedura przyłączeniowa:
–
rozpatrywanie wniosków o określenie warunków przyłączenia według
kolejności ich wpływu
–
pisemnie potwierdzenie złożenia wniosku, w tym data jego złożenia
–
wezwanie do usunięcia braków formalnych w ciągu 7 dni od daty
złożenia wniosku
• Generalna umowa dystrybucji – wprowadzenie obowiązku opracowania
i zawarcia z przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się obrotem
energią elektryczną na obszarze działania OSD generalnej umowy dystrybucji
energii elektrycznej
• Operator Informacji Pomiarowych - utworzenie centralnego zbioru informacji
pomiarowych oraz prowadzącego go operatora informacji pomiarowych wraz
z systemem taryfowania i kontroli
17
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Uporządkowanie działalności w energetyce [2/2]
• Plany rozwoju sieci:
–
obowiązek opracowywania, konsultowania i aktualizowania co 3 lata
10-letnich planów rozwoju sieci przesyłowej przez OSP
–
obowiązek opracowywania, konsultowania i aktualizowania co 3 lata
6-letnich planów rozwoju sieci dystrybucyjnej przez OSD
• Plany zaopatrzenia - obowiązek opracowywania przez wójta (burmistrza,
prezydenta) planu zaopatrzenia dla obszaru gminy na okres 15 lat oraz jego
aktualizacji co najmniej raz na 3 lata
• Komisje kwalifikacyjne - przeniesienia zagadnień dot. kwalifikacji do ustawy
o dozorze technicznym; organ prowadzący rejestr świadectw kwalifikacyjnych
– Prezes UDT
18
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Nowe obszary regulacji [1/2]
• Magazyny energii elektrycznej:
–
–
–
możliwość wykonywania działalności gospodarczej magazynowania
energii elektrycznej w oparciu o magazyny e.e. (w tym OSP i OSD)
zdefiniowane jako wyodrębniony zespół urządzeń i instalacji służących
do przechowywania energii elektrycznej w innej postaci energii,
powstałej w wyniku procesów technologicznych lub chemicznych
obowiązek odbioru energii elektrycznej pochodzącej z magazynu e.e.
nałożony na OSP i OSD
• Pojazdy elektryczne oraz punkty ładowania:
–
–
nałożenie na OSD obowiązku odbioru energii elektrycznej z punktu
ładowania pojazdów elektrycznych
punkty ładowania określone jako instalacja o napięciu do 1 kV
przeznaczona do ładowania baterii pojazdów elektrycznych lub
pobierania energii elektrycznej z tych baterii
19
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Nowe obszary regulacji [2/2]
• Jednostki rezerwy interwencyjnej:
–
–
–
wyodrębniony zespół urządzeń wykorzystywany do wprowadzania
energii elektrycznej do sieci, w ilości wynikającej z poleceń OSP
elektroenergetycznego, w celu zapewnienia ciągłości i niezawodności
dostarczania energii elektrycznej i utrzymywania jej parametrów
jakościowych lub pozostający w gotowości do pracy
posiadane i eksploatowane przez OSP po uzyskaniu zgody Prezesa
URE
łączna moc osiągalna nie większa niż 2,5% mocy zainstalowanej
w systemie elektroenergetycznym; oddane do eksploatacji po dniu
1 stycznia 2012 r.
20
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
REMIT
• Rozporządzenie 1227/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie
integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii
• Celem REMIT jest zapewnienie przejrzystości cen, wzrostu zaufania
do rynku energii i poprawa warunków konkurencji, osiągniętych
poprzez zakaz wykorzystywania informacji poufnych i innych
sposobów manipulacji w handlu energią - cel ten ma być osiągnięty
przez monitorowanie transakcji zawieranych na hurtowych rynkach
energii.
• Zgodnie z REMIT zapewnienie skuteczności funkcjonowania jego
przepisów w państwie członkowskim jest przynależne organowi
regulacyjnemu właściwemu ds. energii, czyli w Polsce Prezesowi URE
• Konieczne jest zatem zaprojektowanie przepisów prawnych, m.in.
w projekcie ustawy – Prawo energetyczne, mających na celu
stworzenie ram prawnych funkcjonowania przepisów tego
rozporządzenia
21
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Wsparcie dla wysokosprawnej kogeneracji
Nowe Prawo Energetyczne
Koncepcja wsparcia dla wytwórców
w wysokosprawnej kogeneracji.
Wsparcie operacyjne do 2020 r.
oparte na certyfikatach:
• żółtych
• czerwonych
• fioletowych
Wsparcie inwestycyjne do 2030 r.
oparte na certyfikacie
pomarańczowym - dedykowanym
nowopowstałym instalacjom
kogeneracyjnym
• Roczne rozliczanie certyfikatów
• Nowa formuła obliczania opłaty
zastępczej
Zmiana ustawy Prawo energetyczne
tzw. „nowela kogeneracyjna”
• Analogiczne do funkcjonującego
w latach 2007- 2012 wsparcie do
końca 2014 r. oparte na żółtych
i czerwonych certyfikatach
21
• Projekt ustawy przyjęty przez Radę
Ministrów 2 stycznia 2013 r.
• W kwietniu 2013 r. skierowany do
Sejmu RP (druk 1273) oraz do
notyfikacji Komisji Europejskiej
22
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
22
Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych (1/2)
1. Planowanie urządzeń o znaczeniu krajowym
a)
b)
c)
Powiązanie lokalizacji urządzeń przesyłowych (korytarzy przesyłowych)
o znaczeniu krajowym z planami zagospodarowania przestrzennego
województwa
Lokalizacja urządzeń przesyłowych (korytarza przesyłowego) odbywa się na
obszarach zgodnych z określonymi w planie zagospodarowania
przestrzennego województwa
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może ustanawiać
zakazów lokalizowania urządzenia przesyłowego o znaczeniu krajowym
2. Planowanie innych urządzeń przesyłowych, niż urządzenia o znaczeniu
krajowym oraz urządzeń przesyłowych elektroenergetycznych o napięciu
fazowym nie przekraczającym 1 kV i sieci gazowe o ciśnieniu nie wyższym niż
10 kPa
a)
b)
c)
Powiązanie planowania urządzeń przesyłowych (korytarzy przesyłowych)
z planowaniem ogólnym na szczeblu lokalnym
Powiązanie planowania urządzeń przesyłowych (korytarzy przesyłowych)
z instrumentami planowania specjalnego, w szczególności z planami
rozwoju, planami zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe
oraz samymi planami zaopatrzenia
Wprowadzenie planów lokalizacji jako aktów prawa miejscowego
określających miejsca lokalizacji infrastruktury
23
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
23
Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych (2/2)
3. Odszkodowanie z tytułu obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Przysługuje właścicielom nieruchomości albo jej użytkownikom wieczystym,
według stanu prawnego nieruchomości na dzień jej obciążenia służebnością
przesyłu
Obowiązek wypłaty odszkodowania, ciąży na przedsiębiorcy przesyłowym,
na rzecz którego ustanowiona została służebność przesyłu
Przedsiębiorca musi przeprowadzić rokowania z właścicielem co do
wysokości wypłacanego odszkodowania
W przypadku wydania nieruchomości w terminie 14 dni kwota
odszkodowania zwiększa się o 5%
W przypadku odmowy przyjęcia odszkodowania istnieje możliwość
odwołania się od decyzji do sądu powszechnego
W przypadku konieczności wypłaty odszkodowania wraz
z odszkodowaniem za bezumowne korzystanie, kwota odszkodowania
zwiększ się o 5 %
24
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Dyrektywa tzw. efektywnościowa
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października
2012 r. w sprawie efektywności energetycznej
•
ma pomóc w realizacji celu 20% oszczędności energii pierwotnej
w 2020 r.
• Dyrektywa wprowadza:
- krajowe cele w zakresie oszczędności energii
- obowiązek corocznej renowacji budynków publicznych
- systemy obowiązkowych oszczędności energii (białe
certyfikaty)
- obowiązek sporządzania audytów energetyczne dla dużych
zakładów przemysłowych
- promowanie efektywności ogrzewania i chłodzenia
- upowszechnienie inteligentnych liczników
• Termin wdrożenia do krajowego porządku prawnego - 5 czerwca
2014 r.
• Kwestia otwarta – nowa ustawa czy nowelizacja obecnej ustawy
o efektywności energetycznej
Dziękuję za uwagę
Ministerstwo Gospodarki
Departament
Energetyki
Pl. Trzech Krzyży 3/5
00-507 Warszawa
tel +48 22 693 50 00
fax +48 22 693 40 46
email [email protected]
web www.mg.gov.pl
26
NOWE REGULACJE W PRAWIE ENERGETYCZNYM
Objaśnienia terminów i skrótów
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
certyfikaty: (i) żółte, (ii) fioletowe, (iii) czerwone, (iv) pomarańczowe – świadectwa
pochodzenia z kogeneracji dla jednostek kogeneracji: (i) opalanych paliwem gazowym lub
mocy zainstalowanej poniżej 1 MW, (ii) opalanych metanem lub gazem z przetwarzania
biomasy, (iii) opalanych paliwem innym niż (i) i (ii), (iv) nowych niezależnie od zużywanego
paliwa
dyrektywa 2009/28/WE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia
23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych
zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. Urz.
UE L 140 z 05.06.2009 r., str. 16)
dyrektywa 2009/72/WE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia
13 lipca 2009 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i
uchylająca dyrektywę 2003/54/WE (Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 211, poz. 55),
dyrektywa 2009/73/WE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia
13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i
uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 211, str. 94)
magazyn e.e. – magazyn energii elektrycznej
MG – Minister Gospodarki
off-shore – źródła energetyki wiatrowej zlokalizowane na morzu
OSD – operator systemu dystrybucyjnego
OSP – operator systemu przesyłowego
OSPoł – operator systemu połączonego elektroenergetycznego
OSR – ocena skutków regulacji
OZE – odnawialne źródło energii
UDT – Urząd Dozoru Technicznego
URE – Urząd Regulacji Energetyki
ustawa – Prawo energetyczne – ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne
(Dz. U. z 2012 r., poz. 1059, z późn. zm.)