Hasło zolw-blotny - Encyklopedia Leśna

żółw błotny
(zoologia leśna), (łac. Emys orbicularis) Gatunek z rodziny żółwi ziemnowodnych (Emididae), jedyny
przedstawiciel rodziny żyjący w Europie w naturalnych siedliskach. Długość ciała do 23 (samce) -25 cm
(samice). Karapaks gładki, o nieząbkowanej krawędzi, ciemny, ciemnobrunatny lub prawie czarny z
żółtymi lub pomarańczowymi plamkami lub prążkami. Plastron wyraźnie jaśniejszy, szeroki, z ruchomym
tylnym płatem, lekko wklęsłym u samców. Obie części pancerza połączone luźno za pomocą
chrzęstozrostu i ścięgien. Rozpoznawanie płci jest trudne. U samców tęczówki ciemnobrązowe, u samic
zwykle jasnożółte. Gatunek ziemnowodny. Zamieszkuje wolno płynące wody o mulistym dnie,
starorzecza, bagna, stawy, torfianki. Drapieżny, mięso- i padlinożerny. Poluje w wodzie na mało ruchliwe
gatunki wodne. Gody w maju, w wodzie. Składanie jaj na lądzie w pierwszej połowie czerwca, w starannie
wybranych nasłonecznionych miejscach, do samodzielnie wykopanej jamki. Liczba jaj do 20. Rozwój jaj
100-110 dni. Młode żółwie długości 3-4 cm samodzielnie docierają do zbiorników wodnych. Ich pancerz
jest miękki. Wzrost powolny. Zimuje na dnie zbiorników wodnych (XI-III). Gatunek długowieczny. Ściśle
chroniony, objęty ochroną czynną. Najrzadszy z polskich gadów. W Polsce najbardziej liczny na
Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim. Figuruje w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek bardzo
wysokiego ryzyka silnie zagrożony. Wymieniony w II załączniku Konwencji Berneńskiej oraz w II i IV
załączniku Dyrektywy siedliskowej. Według kategorii IUCN gatunek niskiego ryzyka, bliski zagrożenia.
ŹRÓDŁO (AUTOR)
Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa-Poznań.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej
zwierząt. Dz. U. z 2014 r. poz. 1348
Konwencja Berneńska - Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich
siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r. Dz. U. 1996 nr 58 poz. 263
Dyrektywa siedliskowa - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory Dz. U. UE.L. z dnia 22 lipca 1992 r.
Czerwona księga gatunków zagrożonych (The IUCN Red List of Threatened Species)
Publikacje powiązane tematycznie
Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Blab J. i Vogel H. 1999. Płazy i gady Europy Środkowej. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Głowaciński Z. i Rafiński J. (red.) 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona.
Instytut Ochrony Przyrody PAN, Warszawa-Kraków.
Aulak W. i Rowiński P. 2010. Tablice biologiczne kręgowców. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,
Warszawa.
Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Uniwersytet Opolski,
Opole.
Gierliński G., Grabowska J., Grabowski M., Jaskuła R. 2014. Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów
Polski. Dom Wydawniczy PWN Sp. z o.o., Warszawa.