Untitled - dluta.pl

Aby stal stała się kujna, musi zostać
podgrzana do 1200°C. Po uzyskaniu
odpowiedniej temperatury, którą kowal
poznaje po czerwono-żółtym kolorze
stali, żarzący się koniec zostaje odcięty
i rozpoczyna się obróbka na różnych
kowadłach i tłocznikach.
Kowal obchodzi się zgrabnie z gorącą
stalą i powoli przekształca czworokątny
kawałek stali na głowicę siekiery. Na
koniec kowal wybija znak firmowy
Gränsfors Bruk i swoje własne inicjały,
poddaje siekierę oględzinom, a następnie
odwiesza ją, aby wystygła.
15
ostrza dużym młotem. Jeżeli ostrze
wytrzymuje tą próbę, to siekiera jest w
porządku. Następnie, osoba mocująca
trzonek przymierza go do głowicy siekiery
i wykańcza odpowiednio jego koniec
nożem, tak, aby pasował do ucha głowicy
i miał względem niej odpowiednie kąty.
Następnie trzonek zostaje wciśnięty
do głowicy siekiery przy użyciu prasy
hydraulicznej. (Patrz mocowanie trzonka,
str. 35.)
W pomieszczeniu sąsiadującym z kuźnią
znajduje się szlifiernia. Tam szlifowane są
ostrza siekier oraz, jeżeli mają mieć jakieś
specjalne zastosowanie, niektóre obuchy.
Po odkuciu i wyszlifowaniu ostrza, dolna
część głowicy siekiery poddana zostaje
hartowaniu poprzez podgrzanie do 820°C,
a następnie szybkie schłodzenie w zimnej
wodzie. Przy odpuszczaniu głowica
siekiery trzymana jest przez 60 minut w
piecu o temperaturze 195°C, co pozwala
na usunięcie ze stali naprężeń własnych,
które mogły w niej wystąpić podczas
wykuwania i hartowania. Po hartowaniu
i odpuszczeniu głowicy siekiery, jej
twardość poddana zostaje próbie w postaci
testu Rockwella. Każda głowica siekiery
poddana zostaje także próbie, polegającej
na uderzeniu przez kowala każdego czubka
Na koniec siekiera poddana zostaje
oględzinom, a jej głowica nasmarowana
zostaje hydrofobowym i zapobiegającym
korozji olejem. Do siekiery załączona zostaje ochrona ostrza i książka o siekierach.
16
Od lewej, w pierwszym rzędzie: Bert-Ove Andersson, Daniel Gräntz, Anders Strömstedt, Jan
Mattsson, Lennart Pettersson, Ulrik Nilsson, Rune Andersson, Gabriel Brånby, Siw Lundholm,
Anneli Andersson, Fredrika Norlin, Rosa Jansson, Margareta Östberg-Kynell, Ulrika Stridberg.
Lars Eriksson, Kjell-Åke Sjölund, Katarina Larsson. Nie ma na fotografii: Mattias Mattsson,
Domingo Gas Pallarés, Anna-Karin Pettersson.
Gränsfors Bruk jest małą firmą rodzinną. Poza siekierami Gränsfors
Bruk produkuje m.in. łomy o nazwie ”TOVE”.
Siostrzna firma w Östersund, Woolpower AB Szwecja, produkuje
ciepłą bieliznę z wełny merynosowej, która sprzedawana jest pod nazwą
handlową “Woolpower”.
17
OKRZESYWANIE
Trzymaj trzonek obiema
rękami, aby zmniejszyć ryzyko
poślizgnięcia się siekiery lub
niewłaściwego uderzenia nią. Przy
podnoszeniu siekiery trzymaj jedną
rękę wyżej na trzonku, a następnie
pozwól jej zsunąć się w kierunku
uchwytu podczas ruchu siekiery w
dół.
Odrąbanie grubych gałęzi bez
rozszczepiania może czasami
wymagać ich podcięcia w kierunku
pod gałąź lub od góry.
Kierunek ciosania:
od końca gdzie
były korzenie do
czubka pnia.
Stój zawsze tak, aby pień znajdował
się między tobą, a gałęziami które
będziesz odrąbywać. W ten sposób
zmniejszasz ryzyko uderzenia
się siekierą w nogi w wypadku jej
poślizgnięcia się.
Stój pewnie i nie próbuj nigdy
utrzymywać równowagi na
gałęziach lub pniach.
Dopilnuj, aby przy zamachiwaniu
się siekierą żadne małe gałęzie ani
nic innego nie znalazło się na jej
drodze. Usuń ewentualne wiszące
gałęzie, które mogłyby zmienić
kierunek siekiery.
Cięcie od góry
Cięcie pod gałąź
Cięcie w kierunku gałęzi (normalny kierunek cięcia)
18
WIEDZA O DREWNIE
Spośród najczęściej występujących
szwedzkich gatunków drzew, najwyższą
zawartość energetyczną ma drewno z dębu
i brzozy, a po nim drewno z sosny, świerku
i drzewa osikowego, w podanej kolejności.
Świeże drewno opałowe zawiera ok. 45%
wody. Zanim drewno zostanie użyte na
opał, jego zawartość wody powinna spaść do
25% lub poniżej, co normalnie uzyskuje się
susząc drewno przez jedno lato.
Kora, a w szczególności kora brzozowa, jest
przeszkodą dla procesu suszenia drewna.
Dlatego drewno porąbane na mniejsze
kawałki schnie szybciej od drewna w
większych, otoczonych korą, kawałkach.
Oznacza to także, że drewno porąbane na
polana nie pleśnieje ani nie gnije tak łatwo
– a do tego nadaje się dużo lepiej na opał.
Suche drewno spalane w odpowiednich
warunkach, tzn. z dobrym dopływem
powietrza, zmniejsza ryzyko negatywnego
wpływu spalania na środowisko.
Zima uznawana jest za porę roku
najodpowiedniejszą do ścinania drzew.
Przywiezione do domu drewno najlepiej jest
pociąć na odpowiedniej wielkości kawałki
za pomocą piły tarczowej, piły motorowej,
lub piły kabłąkowej. Najlepsza jest solidna
piła kabłąkowa, pozwalająca na odpowiednie
napięcie brzeszczotu.
Drewno należy porąbać jak najszybciej – im
dłużej schnie, tym staje się bardziej lepkie
i trudniej się rozłupuje. Nawet duże kawałki
drewna sosnowego i brzozowego dają się
dosyć łatwo rozłupywać, pod warunkiem, że
są świeżo po ścięciu i mają dużo soków. Już
po kilku miesiącach półsuche kłody stają się
dużo trudniejsze do rozłupywania.
Drewno zamarznięte jest za to ”kruche”
i daje się łatwo rozłupywać. Aby
przyspieszyć schnięcie kawałków drewna,
które są zbyt cienkie, aby mogły być
rozłupywane, można usunąć z nich nieco
kory poprzez korowanie wzdłużne pasmami.
W wypadku ścięcia drzewa z liśćmi –
szczególnie zaraz po ich wypuszczeniu – z
okrzesywaniem można poczekać aż liście
zwiędną. Wtedy duża część zawartej w
drewnie wody zdążyła odparować przez
liście, i drewno schnie szybko po porąbaniu.
Samo rozłupywanie jest jednak nieco
trudniejsze niż w przypadku drewna
świeżego, pełnego soków (Ścinając drzewa
liściaste wczesną wiosną, kiedy soki idą do
góry, zmniejsza się późniejszy problem z
dużą ilością pędów wypuszczanych wokół
pniaka).
19
ROZŁUPYWANIE DREWNA
Używaj szerokiego, stabilnego pniaka, o
wysokości sięgającej kolan. Jest ważne, aby
pniak stał na stabilnym, niesprężynującym
podłożu.
”Sprężynujące” podłoże zmniejsza
efektywną siłę uderzenia siekierą, a co za
tym idzie jej zdolność rozłupywania.
Umieść rozłupywany kawałek drewna jak
najdalej od siebie, na najbardziej oddalonej
części pniaka. W wypadku nie trafienia
siekierą w rozłupywany kawałek drewna,
zatrzymuje się ona na ogół na pniaku, co
zmniejsza ryzyko trafienia nią ziemi lub nóg.
Umieść rozłupywany
kawałek drewna jak
najdalej od siebie.
Drewno daje się na ogół rozłupać
najłatwiej uderzeniem od góry. Przy
skierowanym w dół uderzeniu trzymaj
siekierę prostymi rękami za sam koniec
trzonka, ponieważ daje to większą siłę
uderzenia i bezpieczniejsze rozłupywanie.
Odległość do rozłupywanego kawałka
dopasowuj przemieszczając stopy, a nie
ramionami. W momencie rozłupywania
trzonek siekiery powinien się znajdować w
miarę możliwości w położeniu poziomym.
Staraj się, aby siekiera trafiała rdzeń,
ponieważ ułatwia to rozłupywanie nawet
sękatych kawałków drewna. W wypadku
obecności sęku postaraj się, aby siekiera
przeszła prosto przez niego. Rozłupywanie
dużych kłód zaczynaj od krawędzi.
Na wysokości
kolan.
Bardzo duże kłody rozłupuje się najłatwiej
stopniowo, obciosując je po kawałku.
20