Obligacje Skarbu Państwa

Obligacje korporacyjne –
inwestycja na trudne czasy
Radosław Tadajewski
18 listopada 2011 r., Kołobrzeg
Agenda
A.
Obligacje – wprowadzenie
B.
Jak zacząć inwestować?
C.
Niezbędnik inwestora
D.
Catalyst w ujęciu statystycznym
E.
Kluczowe czynniki sukcesu i ryzyka
F.
Strategie inwestycyjne
Czym jest obligacja?
Obligacja jest papierem wartościowym, w którym emitent
(podmiot, który emituje obligacje) stwierdza, że jest dłużnikiem
obligatariusza (wierzyciela, który nabył obligacje) i zobowiązuje się
do określonego świadczenia na jego rzecz (najczęściej zwrotu
pożyczonej kwoty wraz z odsetkami).
Podmiot, emitując obligacje, pożycza zatem od nabywców
obligacji kapitał. Jednak w odróżnieniu od kredytu, podmiotów
udzielających pożyczki może być wiele i mogą być rozporoszone.
Przykład
12 stycznia 2011 r. zadebiutowały obligacje spółki Widok Energia.
Spółka wyemitowała 880 obligacji serii C, sprzedając je po cenie 1000 zł
(pozyskując 880 tys. zł). Obligacje uprawniają do świadczenia
pieniężnego polegającego na zapłacie kwoty oprocentowania
równego stopie WIBOR6M + marża w wysokości 7,25% oraz świadczenia
pieniężnego polegającego na zapłacie kwoty odpowiadającej
wartości nominalnej obligacji.
Rodzaje obligacji
Ze względu na podmiot emitujący obligacje możemy wyróżnić:
obligacje Skarbu Państwa (obligacje skarbowe)
np. dwuletnie obligacje skarbowe (DOS) oprocentowane 4,5%
w stosunku rocznym przez okres dwóch lat o terminie wykupu
od 1 do 28 lutego 2013 r. (DOS0213),
obligacje jednostek
komunalne)
samorządu
terytorialnego
(obligacje
np. obligacje o stałym oprocentowaniu w wysokości 5,35%
emitowane przez miasto stołeczne Warszawa o terminie wykupu
25 października 2017 r. (WAW1017),
obligacje przedsiębiorstw (obligacje korporacyjne)
np. obligacje o zmiennym oprocentowaniu w wysokości 7,76%
(WIBROR3M + marża 3%) emitowane przez MARVIPOL S.A. o terminie
wykupu 29 czerwca 2013 r. (MVP0613).
Rodzaje obligacji
Ze względu na rodzaj oprocentowania możemy wyróżnić:
obligacje o stałym oprocentowaniu,
obligacje o zmiennym oprocentowaniu,
indeksowane (uzależnione od poziomu inflacji),
np. obligacje Skarbu Państwa o terminie wykupu 25 sierpnia 2023 r.
(IZ0823),
zerokuponowe (sprzedawane poniżej wartości nominalnej)
np. obligacje zerokuponowe emitowane przez Europejski Bank
Inwestycyjny o terminie wykupu 5 maja 2026 r. (EIB0526).
Opcje dodatkowe
Z obligacją mogą być związane dodatkowe prawa przysługujące
zarówno obligatariuszowi, jak i emitentowi.
W zamian za przysługujące nabywcy obligacji prawa „płaci” on
zazwyczaj cenę w postaci niższego oprocentowania.
W zamian za prawa przysługujące emitentowi nabywca otrzymuje
zazwyczaj dodatkowe wynagrodzenie.
Najczęściej wykorzystywane prawa przy emisji obligacji to:
prawo pierwszeństwa do nabycia akcji spółki przed jej
akcjonariuszami po z góry określonej cenie,
obligacje zamienne na akcje, np. MCI Management S.A.,
opcja wykupu na żądanie obligatariusza,
opcja wykupu na żądanie emitenta, np. Multimedia Polska S.A.
Obligacje a akcje
obligacje
akcje
forma spłaty
odsetki i wartość nominalna
dywidenda, umorzenie akcji,
odsprzedaż akcji
pierwszeństwo
podczas likwidacji
tak
nie
wpływ inwestora na
zarządzanie
brak
możliwy
ryzyko
bankructwa
spadku kursu akcji, bankructwa
zbywalność
mniejsza ilość transakcji –
trudniej zbywalne
większa ilość transakcji –
łatwiej zbywalne
Jak zacząć inwestować na rynku Catalyst?
Rachunek w biurze maklerskim identyczny jak w przypadku
inwestowania na rynku głównym.
Składanie zleceń za pomocą platformy transakcyjnej domu
maklerskiego.
Oznaczenie obligacji, np. ZAM1211 (emitent: Zamość; data
wykupu: grudzień 2011).
Cena określana jest w procentach
0,01 punktu procentowego.
z
dokładnością
do
Przy składaniu zleceń na zakup obligacji należy wiedzieć, że
podajemy nie cenę, ale procent wartości nominalnej.
Przykład
Cena w zleceniu kupna na poziomie 99,5 oznacza, że jesteśmy gotowi
nabyć obligację za cenę nieprzekraczającą 99,5% wartości nominalnej.
Jeśli zatem wartość nominalna wynosi 1000 zł, wówczas cena zakupu
wynosi maksymalnie 995 zł.
Jak zacząć inwestować na rynku Catalyst?
Cena rozliczeniowa obligacji powiększona jest o wartość
narosłych odsetek na dzień rozliczenia transakcji, które
wskazane są na stronie:
http://gpwcatalyst.pl/tabele_odsetkowe.
Niuanse podatkowe.
Prowizje maklerskie: z reguły niższe niż w przypadku akcji.
Wahają się zazwyczaj od 0,15% do 0,39% wartości transakcji,
a jednocześnie wynoszą co najmniej 3 zł do 5 zł, w zależności od
biura maklerskiego.
Realizacja inwestycji oraz rozliczenie transakcji na Catalyst
przebiega tak samo, jak w przypadku rynku głównego.
Tabele odsetkowe – jak czytać?
DATA
MVG1213
MVP0114
OKB0520
ORK0312
ORK0712
ORL0412
2011-04-18
0,93
0,36
27,23
5,92
3,62
33,29*
2011-04-19
0,96
0,39
27,43
6,25
3,95
33,70
2011-04-20
0,98
0,41
27,62
6,58
4,27
34,11
2011-04-21
1,01
0,44
27,81
6,90
4,60
34,52
2011-04-22
1,04
0,47
28,01
7,23
4,93
34,93
2011-04-23
1,06
0,49
28,20
7,56
5,26
35,34
2011-04-24
1,09
0,52
28,39
7,89
5,59
35,75
2011-04-25
1,11
0,54
28,59
8,22
5,92
36,16
2011-04-26
1,14
0,57
28,78
8,55
6,25
36,58
2011-04-27
1,17
0,60
28,97
8,88
6,58
36,99
2011-04-28
1,19
0,62
29,17
9,21
6,90
0,41
2011-04-29
1,22
0,65
29,36
9,53
7,23
0,82
2011-04-30
1,24
0,67
29,55
9,86
7,56
1,23
* Oznaczenie dnia ustalenia praw do wartości całego kuponu za dany okres odsetkowy
wypłacany na koniec okresu osobom, które we wskazanym dniu były posiadaczami
instrumentu dłużnego.
Źródło: www.gpwcatalyst.pl
Poradnik inwestora – Catalyst
Harmonogram sesji rynku Catalyst jest
podobny jak w przypadku NewConnect.
Różnicą jest brak fazy dogrywki.
Widełki statyczne to
a dynamiczne – 2 pkt.
3
pkt.
8:00–9:00
Faza przed otwarciem
(przyjmowanie zleceń na
otwarcie)
Faza otwarcia
(określanie kursu i zawarcie
transakcji na otwarciu)
proc.,
9:00
Różnice występują w segmencie hurtowym,
organizowanym przez BondSpot – m.in. brak
ograniczeń wahań cen, notowania trwają
w godzinach 9–16, możliwość zawierania
transakcji negocjowanych.
9:00–17:20
Faza notowań ciągłych
17:20–17:30
Faza przed zamknięciem
(przyjmowanie zleceń na
zamknięcie)
17:30
Faza zamknięcia
(określanie kursu i zawarcie
transakcji na zamknięciu)
Kupno obligacji
W przypadku obligacji obrót na rynku wtórnym odgrywa
marginalną rolę w stosunku do rynku pierwotnego.
Zakup na rynku pierwotnym – bezpośrednio od emitenta.
Na rynku wtórnym Catalyst – od podmiotów, które nabyły
obligacje w ramach oferty pierwotnej.
W celu nabycia obligacji na rynku pierwotnym warto:
wyszukać listę autoryzowanych doradców rynku Catalyst na
stronie www.gpwcatalyst.pl/autoryzowani_doradcy,
skontaktować się z autoryzowanym doradcą telefonicznie lub
wysłać deklarację zainteresowania udziałem w ofertach
zamkniętych obligacji,
być na bieżąco z ofertami zamkniętymi (poprzez kontakty
z autoryzowanymi doradcami oraz śledzenie mediów
branżowych),
określić własny profil inwestycyjny (jakie podmioty nas interesują).
Wybór spółki
Przed inwestycją w obligacje warto określić oczekiwane parametry
inwestycji. Wśród najważniejszych determinant inwestycji wskazać
można:
okres, na jaki chcemy zainwestować kapitał,
branża, w jakiej powinna działać spółka emitująca obligacje,
oprocentowanie (zmienne/stałe),
akceptowalne ryzyko i oczekiwane zabezpieczenia spłaty,
oczekiwane opcje dodatkowe, w tym możliwość
wcześniejszego wyjścia z inwestycji poprzez sprzedaż obligacji
na rynku wtórnym bądź opcję przedterminowego wykupu.
Przykład
Kowalski za dwa lata planuje nabyć dom. Zależy mu na ochronie
kapitału i wysokim oprocentowaniu. Spółka, której powierzy kapitał,
powinna cechować się dużą wartością majątku trwałego
i odpowiednio długą historią działalności na rynku. Nie interesuje go
inwestycja w akcje. W związku z rosnącą presją inflacyjną spodziewane
są podwyżki rynkowych stóp procentowych.
Szczegółowe statystyki – Catalyst
Rosnąca liczba podmiotów obecnych na rynku Catalyst.
Od początku 2011 r. na Catalyst notowane są obligacje Skarbu
Państwa, co znacząco zaburza statystykę średniej emisji
obligacji dla rynku.
Liczba nowych serii na rynku Catalyst
128
69
35
2009
2010
10M 2011
* Dotyczy obligacji korporacyjnych.
** Wartość emisji przypadająca na jedną serię obligacji
korporacyjnych; dane dla wszystkich notowanych
obligacji.
Opracowanie: Grupa Trinity na podstawie gpwcatalyst.pl
okres
Wartość obrotów
na rynku wtórnym
w mln zł*
Średnia wartość
emisji w mln zł**
paź-11
wrz-11
sie-11
lip-11
cze-11
maj-11
kwi-11
mar-11
lut-11
sty-11
46,89
52,12
31,48
57,69
61,22
19,54
14,72
24,11
28,02
6,27
204,49
214,59
242,63
257,65
269,79
283,71
279,00
285,21
283,67
306,15
Obroty miesięczne na przykładzie obligacji
Gant Development i Prime Car Management
2011
Wartość obrotów (tys. zł)
GNT0912
PCM0312
styczeń
1643,14
241,6
luty
2343,43
724,29
30 000,00
marzec
4351,79
2350,75
25 000,00
kwiecień
3882,43
4752,67
maj
1713,09
2363,81
czerwiec
782,77
1556,48
5 000,00
lipiec
946,68
38 333,57
0,00
sierpień
1304,99
1733,26
wrzesień
1163,19
5742,39
233,78
1462,99
18 365,29
59 261,81
październik
RAZEM
40 000,00
35 000,00
20 000,00
15 000,00
10 000,00
GNT0912
PCM0312
Przykłady innych płynnych obligacji
korporacyjnych
Wartość obrotu w tys. zł
Spółka
Instrument
Polkomtel Finance AB
PLK0915
9727,24
1530,82
3075,45
14 333,51
Bank Gospodarstwa Krajowego
IPS1014
2282,65
286,81
6865,3
9434,76
Bank Ochrony Środowiska
BOC1213
2158,25
457,61
203,08
2818,94
Rubicon Partners NFI
RBC0911
1123,08
162,76
33,74
1319,58
1 kw.
2 kw.
3 kw.
razem 9M
Jak zarabiać na obligacjach?
Zysk w formie odsetek w przypadku obligacji kuponowych
Przykład
Jeśli wartość nominalna obligacji wynosi 1000 zł, nominalne
oprocentowanie jest stałe i zostało określone na poziomie 5% w skali
roku, a wypłata odsetek została ustalona na koniec roku, właściciel
obligacji otrzyma 50 zł odsetek w ustalonym terminie.
Zysk z różnicy między ceną emisyjną a wartością nominalną
w przypadku obligacji zerokuponowych
Przykład
Jeśli wartość nominalna rocznej obligacji zerokuponowej wynosi 1000 zł
i sprzedawana jest z dyskontem po cenie 950 zł, wówczas rentowność
obligacji wynosi 5,2%, a obligacja zostanie wykupiona po 1000 zł.
Jak zarabiać na obligacjach?
Zysk z różnicy między ceną zakupu a ceną sprzedaży
Przykład
Jeśli sprzedajemy obligację na wtórnym rynku Catalyst po cenie 105 zł,
a nabyliśmy ją na rynku pierwotnym po cenie 100 zł, zarabiamy
wówczas na różnicy między ceną nabycia a ceną sprzedaży.
Zastosowane modele zarobków można łączyć!
Przykład
Jeśli roczną obligację o wartości nominalnej 1000 zł i nominalnej stopie
procentowej równej 10% emitent sprzedaje na rynku pierwotnym po
990 zł, to jej rentowność wyniesie 11%.
Czynniki sukcesu w inwestycjach na
Catalyst
Catalyst to dobre miejsce do lokowania środków dla osób,
które nie akceptują tak dużej zmienności jak w przypadku akcji,
ale chcą zarobić więcej niż na lokacie czy obligacjach Skarbu
Państwa (notowanych również na Catalyst od początku
2011 r.).
Obligacje Skarbu Państwa w zależności od terminu wykupu dają
zarobić obecnie 4,59% – 5,74% rocznie.
Kupony obligacji korporacyjnych w przybliżeniu wahają się
w granicach 9% – 15%.
Oprócz oprocentowania samej obligacji, zarabiać można także
na aktywnym tradingu na rynku wtórnym lub kupnie obligacji
poniżej wartości nominalnej, co w dużej mierze zależy od
terminu do wykupu waloru.
Strategie inwestycyjne −
możliwe stopy zwrotu na Catalyst
Najprostszą strategią inwestycji w obligacje jest trzymanie ich do
terminu wykupu. Stopa zwrotu znana jest wtedy już
w momencie kupna (przy założeniu terminowego wykupu
zgodnie z warunkami emisji).
Możliwa jest także spekulacja na wzrost/spadek stóp
procentowych mających przełożenie na rentowność obligacji.
Spadek stopy procentowej powoduje wzrost ceny obligacji
i odwrotnie.
Duży zarobek można osiągnąć, kupując obligacje, których
emitent ma kłopoty finansowe – obligacje spółki Anti S.A.
notowane były w pewnym momencie jako 70% wartości
nominalnej.
Case study – przykład inwestycji na
rynku wtórnym
Spółka MEW S.A. (MSA0613) – wartość emisji 5,06 mln zł
Wartość nominalna: 110 zł
Kurs w dniu 17.11.2011 r.: 103 (czyli cena czysta to 103% x 110 zł)
Termin wykupu: 14.06.2013 r.
Oprocentowanie: 12%
Odsetki płatne co pół roku
Narosłe odsetki na 17.11.2011 r.: 5,79 zł
Rentowość: 10,01%
Dziękuję
za uwagę