Witamina B 12

Witamina B12 (kobalamina)
Odkrycie tej witaminy jest skorelowane z anemią złośliwą. Choroba ta w XIX w. była
śmiertelna. W 1926 r. wykazano, że podawanie chorym na to schorzenie wątróbki zwierzęcej
(minimum 500 g dziennie) powodowało cofnięcie objawów i całkowite wyleczenie chorego.
W roku 1934 G.H. Whipple, G.R. Minot i W.P. Murphy otrzymał Nagrodę Nobla z dziedziny
medycyny za badania nad niedokrwistością złośliwą. Jednakże dopiero w 1948 r. Rickes i
wsp. wyizolowali z wątroby czysty krystaliczny czerwony związek, zapobiegający
niedokrwistości, który nazwano witaminą B12, a później kobalaminą. Budowa tej witaminy
została opisana stosunkowo niedawno, w 1956 r., przez brytyjską biochemiczkę Dorothy
Hodking, która w 1964 r. otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za
rendgenostrukturalne badania struktury substancji ważnych biochemiczne.
Rola
Bierze udział w wytwarzaniu czerwonych krwinek i zapobiega niedokrwistości. Jest
niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego mózgu, rdzenia kręgowego i nerwów.
Witamina B12 jest dawcą grup metylowych, które umożliwiają ponowne przekształcanie
homocysteiny w metioninę. Jest to niezwykle istotne, ponieważ zaburzenie procesu
(metylacji) powoduje, że homocysteina nie ulega dalszym przemianom, a tym samym
powoduje rozpoczęcie zmian miażdżycowych zachodzących w naczyniach krwionośnych.
Witamina ta pomaga obniżyć stężenie cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDLcholesterolu. Jest niezbędna w syntezie aktywnych koenzymatycznie form folianów. Bierze
udział w tworzeniu „hormonów szczęścia” (serotonina, noradrenalina), zmniejszając ryzyko
depresji, poprawiając ogólne samopoczucie i zapewniając prawidłowy sen.
Występowanie
Źródłem witaminy B12 są produkty pochodzenia zwierzęcego, podczas gdy produkty roślinne,
poza wzbogaconymi, właściwie nie zawierają tej witaminy. Kobalamina jest też w pewnych
ilościach syntetyzowana przez drobnoustroje w przewodzie pokarmowym człowieka.
Nadmiar
Spożycie dużych ilości tej witaminy nie jest toksyczne dla organizmu ludzkiego. Organizm
wydala jej nadmiar wraz z moczem.
1
Niedobór
• Niedobór witaminy B12 upośledza wzrost tkanek oraz może hamować dojrzewanie
komórek ustrojowych, a tym samym ich rozmnażanie.
• Może wywoływać anemię złośliwą.

Zmęczenie, osłabienie, nudności, brak apetytu, zaburzenia pamięci.

Zaburzenia miesiączkowania.

Wzrost poziomu homocysteiny.
Należy wspomnieć, iż umysłowe lub psychologiczne zmiany związane z niedoborem
witaminy B12 mogą poprzedzać objawy anemii megaloblastycznej nawet o miesiące i lata. Do
najpowszechniejszych objawów psychiatrycznych należą m.in.: depresja, mania, zaburzenia
świadomości.
Grupą osób szczególnie narażoną na wystąpienie niedoborów witaminy B12 są weganie,
dlatego zaleca się w tej grupie suplementację diety tą witaminą, pod kontrolą lekarza.
2