INFORMATYKA W ARCHIWACH

dr Lucyna Harc
INFORMATYKA W ARCHIWACH
WYKAZ TEMATÓW I OBOWIĄZUJĄCA LITERATURA
I. Zajęcia organizacyjne.
II. Komputeryzacja archiwów – od „prehistorii” po dzień dzisiejszy.
 Doświadczenia zagraniczne:
1. S. Nawrocki, Doświadczenia zagraniczne w zakresie w zakresie stosowania komputera w
archiwach, „Archeion” t. 74 (1982), s. 5-26;
2. S. Nawrocki, Problem wykorzystania techniki komputerowej w archiwach zagranicznych ze
szczególnym uwzględnieniem postępowania z nowoczesnymi nośnikami informacji, [w:] Archiwa
Polskie wobec wyzwań XXI wieku. Pamiętnik III Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich,
Radom 1997, s. 195-202;
3. H. Weber, Skorzystaj z klucza i zagraj rolę – archiwa w społeczeństwie informacyjnym i
kształcącym się, „Archeion” t. 107 (2004), s. 15-25.
 Doświadczenia polskie:
4. S. Nawrocki, Komputeryzacja archiwów polskich, [w:] Historia i archiwistyka, Toruń-Warszawa
1992, s. 259-266;
5. A. Laszuk, Stan informatyzacji archiwów państwowych, „Archeion” t. 107 (2004), s. 171-200;
6. W. Kwiatkowska, Budowa elektronicznego systemu informacji archiwalnej w Polsce. Stan obecny i
perspektywy, „Archiwista Polski”, 2007, Nr 2, s. 81-91.
III. Standardy opisu bibliotecznego: MARC, Dublin Core (DC). Sposoby porządkowania danych
sieciowych: Open Archive Initiative (OAI); Government Information Locator Service (GILS); Digital
Object Identifier (DOI);
1. K. Schmidt, Od MARC do TEI – praktyczne znaczenie formalizowanego opisu maszynowego, [w:]
Archiwa w postaci cyfrowej. Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E.
Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 25-46.
lub: http:// www.agad.archiwa.gov.pl/ead/TEI.ppt
2. M. Nahotko, Metadane. Sposób na uporzadkowanie Internetu, Kraków 2004, rozdz. III
Identyfikacja zasobów sieciowych, s. 64-81, rozdz. V. Dublin Core, s. 118-131, rozdz. VI Nowe i
tradycyjne schematy metadanych, s. 133-147;
IV-V. Standardy opisu archiwalnego: FOPAR, ISAD (G), ISAAR, ISAF/ISDF, ISIAH, EAD
1. N. Bruebach, Elektroniczny dostęp do informacji archiwalnych: Standardy opisu – korzyści i
przyszłe możliwości, „Archeion” t. 107 (2004), s. 39-45.
2. H. Wajs, Polska droga do standaryzacji opisu archiwalnego, [w:] Archiwa w postaci cyfrowej.
Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 914;

FOPAR
1. B. Ryszewski, Problemy komputeryzacji archiwów, Toruń 1994, rozdz. II Problemy standardu opisu
archiwalnego, s. 27-59;
2. W. Chorążyczewski, Polski standard opisu archiwaliów FOPAR na tle standardów obcych, [w:]
Archiwa Polskie wobec wyzwań XXI wieku. Pamiętnik III Powszechnego Zjazdu Archiwistów
Polskich, Radom 1997, s. 221-228;

ISAD (G)
1. Adam Baniecki, ISAD(G)- Światowy system wielopoziomowego opisu materiałów archiwalnych.
Wprowadzenie do zagadnienia, „Archeion” t. 108 (2005), s. 241-267.
lub: http://adacta.archiwa.net/file/baniecki_isad.pdf
2. Międzynarodowy standard opisu archiwalnego. Część ogólna. ISAD (G). Wersja 2. Norma przyjęta
przez Komitet ds. standaryzacji opisu. Sztokholm, Szwecja, 19-22 września 1999 r., oprac. H. Wajs,
Warszawa 2005.
lub: http://www.agad.archiwa.gov.pl/isad/ISADv2PL.pdf
3. Materiały metodyczne: Międzynarodowy Standard Opisu Archiwalnego (General International
Standard Archival Description): http://www.agad.archiwa.gov.pl/isad/isadg.html

ISAAR
1. Międzynarodowy standard archiwalnych haseł wzorcowych ISAAR (CPF). Przygotowany przez
komisję ad hoc ds. standaryzacji opisów. Paryż, Francja 15-20 listopada 1995 r. (Wersja końcowa
przyjęta przez Międzynarodową Radę Archiwów), Warszawa 2000;
lub: http://www.ica.org/en/node/38852 lub: http://adacta.archiwa.net/file/ISAAR%282%29.pdf

ISAF/ISDF
1. ISAF. Międzynarodowa norma funkcji/działalności jednostek organizacyjnych. Wydanie robocze,
Opracowana przez Komitet dobrej praktyki i norm zawodowych, Paryż, Francja, maj 2006:
http://adacta.archiwa.net/file/isaf_pl.pdf
2. Na temat normy:
http://www.archiwa.net/index.php?option=com_content&view=article&id=94:isaf-popolsku&catid=42:isdf&Itemid=13

ISIAH
1. ISIAH (International Standard For Institutions with Archival Holdings). Międzynarodowy Standard
[Opisu] Instytucji z Zasobem Archiwalnym. Draft/Projekt, Developed by the Committee on Best
Practices and Professional Standards, Madrid, Spain, May 2007/
Opracowany przez Komitet Dobrych Praktyk i Standardów Archiwalnych (ICA/CBPS)
Międzynarodowej Rady ArchiwówMadryt, Hiszpania, Maj 2007.
2. Na temat normy:
http://www.archiwa.net/index.php?option=com_content&view=article&id=97:isiah&catid=43:isdiah&
Itemid=13

EAD
1. W. Stockting, Zastosowanie EAD w brytyjskim projekcie Access to Archives, [w:] Archiwa w
postaci cyfrowej. Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E. Rosowskiej,
Warszawa 2003, s. 47-58;
2. Wskazówki dotyczące „dobrych praktyk” przy wdrażaniu EAD opracowane przez grupę doradczą
RLG, [w:] Archiwa w postaci cyfrowej. Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod
red. E. Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 77-100.
lub: http://agad.archiwa.gov.pl/ead/EAD-RLG.pdf
4. EAD_PL. Międzynarodowy standard zapisu informacji o zasobie archiwalnym. Wersja polska,
przekład i opr. A. Klubiński, W. Woźniak, Warszawa 2008.
lub: http://nac.gov.pl/files/EAD_PL_www.pdf
5. Prezentacje z seminarium „Standaryzacja w archiwach”: http://www.archiwa.gov.pl/langpl/wydarzenia/konferencje/360-standaryzacja-w-archiwach-materiay-z-seminarium.html
VI. Archiwalne bazy danych dostępne on-line. System Ewidencji Zasobu Archiwalnego SEZAM.
1. Opis bazy danych SEZAM.
2. Zajęcia praktyczne.
VII. Inwentarz Zespołu Archiwalnego (IZA)
1. Opis bazy danych IZA.
2. Zajęcia praktyczne.
VIII. SCRINIUM. Opis dokumentu staropolskiego do końca XVIII wieku.
1. Opis bazy danych SCRINIUM.
2. Zajęcia praktyczne.
IX. Bazy danych: Ewidencja Ludności w Archiwach (ELA) i Program Rejestracji Akt Metrykalnych i
Stanu Cywilnego (PRADZIAD).
1. Opis bazy danych ELA.
2. Opis bazy danych PRADZIAD.
3. Zajęcia praktyczne.
X. Bazy danych: MIKROFILM, FILMIK i SKAN.
1. Opis bazy danych MIKROFILM.
2. Opis bazy danych FILMIK.
3. Opis bazy danych SKAN.
4. Zajęcia praktyczne.
XI. Bazy danych: : TOPOGRAF, System Udostępniania Materiałów Archiwalnych (SUMA),
PUZZLE i RAP.
1. Opis bazy danych TOPOGRAF.
2. Opis bazy danych SUMA.
3. Opis bazy danych PUZZLE.
4. Opis bazy danych RAP.
XII. Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA.
1. Podstawowe założenia systemu ZoSIA:
http://www.archiwa.gov.pl/lang-pl/component/content/article/63-aktualnosci/1392--testowa-wersjazosia-.html
2. Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA: http://www.nac.gov.pl/pl/ZoSIA
3. Testowa wersja ZoSIA: http://szukajwarchiwach.pl/
XIII. Baza danych ZEUS
1. Opis bazy danych ZEUS.
2. Zajęcia praktyczne.
XIV. Wybrane programy do obsługi archiwum zakładowego: AZAK i „Archiwum – Cyfrowy System
Archiwizacji”
1. Opis programu AZAK.
2. Opis programu „Archiwum – Cyfrowy System Archiwizacji”
3. Zajęcia praktyczne.
XV. Digitalizacja zasobów archiwalnych.
1. A. Smith, Dlaczego przekształcać na postać cyfrową, Archiwa w postaci cyfrowej. Materiały
międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 104-116.
2. B. Rassalski, W kierunku archiwów dnia jutrzejszego: część I: „Archiwista Polski”, Nr 1 (2001), s.
29-32; część II: „Archiwista Polski”, Nr 2 (2001), s. 57-58; część III: „Archiwista Polski”, Nr 3-4
(2001), s. 144-145; część IV: „Archiwista Polski”, Nr 1 (2002), s. 61-64; część VI: „Archiwista
Polski”, Nr 4 (2002), s. 83-87; część VII: „Archiwista Polski”, 2003, Nr 1, s.55 nn.
Warunki pozytywnego zaliczenia zajęć z informatyki w archiwach:
-
aktywny udział w części teoretycznej zajęć i praktyczne wykonanie ćwiczeń związanych z
wprowadzaniem rekordów do baz danych (oceniane są każde zajęcia!),
obecność na zajęciach; dopuszczalna jest jedna nieobecność, której nie trzeba zaliczyć, natomiast ze
względu na laboratoryjny charakter zajęć formę zaliczenia każdej następnej nieobecności należy
ustalić ze mną w następnym tygodniu od jej zaistnienia.
Wpisanie oceny, zgodnie z obowiązującym regulaminem studiów, następuje na ostatnich zajęciach!