dr Lucyna Harc INFORMATYKA W ARCHIWACH

dr Lucyna Harc
INFORMATYKA W ARCHIWACH
WYKAZ TEMATÓW I OBOWIĄZUJĄCA LITERATURA
I. Zajęcia organizacyjne.
II. Komputeryzacja archiwów – od „prehistorii” po dzień dzisiejszy.
 Doświadczenia zagraniczne:
1. S. Nawrocki, Doświadczenia zagraniczne w zakresie w zakresie stosowania komputera w
archiwach, „Archeion” t. 74 (1982), s. 5-26;
2. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 11: Przegląd dziejów
komputeryzacji archiwów na świecie, s. 177-189;
3. Międzynarodowa współpraca w zakresie udostępniania zasobu: APENET (2009-2012) / APEX
(2012-2015): http://www.archiwa.gov.pl/pl/wspolpraca-i-projekty/prowadzone-przez-ndap/1302apenet.html
 Doświadczenia polskie:
3. A. Laszuk, Stan informatyzacji archiwów państwowych, „Archeion” t. 107 (2004), s. 171-200;
4. W. Kwiatkowska, Budowa elektronicznego systemu informacji archiwalnej w Polsce. Stan obecny i
perspektywy, „Archiwista Polski”, 2007, Nr 2, s. 81-91;
5. D. Bednarek, Archiwum i komputery – 20 lat wspólnych dziejów, [w:] Archiwum Państwowe we
Wrocławiu 1811 – 2011. Przeszłość i współczesność, pod red. J. Drozda i J. Gołaszewskiego,
Wrocław 2011, s. 235-248.
6. M. Jędralska, Automatyzacja w bibliotekach, automatyzacja w archiwach – czy te drugie zdążą ze
zmianą?, „Archiwista Polski”, nr 4 (2012), s. 31-40.
III. Standardy opisu bibliotecznego: MARC, Dublin Core (DC).
1. K. Schmidt, Od MARC do TEI – praktyczne znaczenie formalizowanego opisu maszynowego, [w:]
Archiwa w postaci cyfrowej. Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E.
Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 25-46.
lub: http://www.agad.archiwa.gov.pl/ead/TEI.ppt
2. M. Nahotko, Metadane. Sposób na uporzadkowanie Internetu, Kraków 2004, rozdz. V. Dublin
Core, s. 118-131, rozdz. VI Nowe i tradycyjne schematy metadanych, s. 133-147;
3. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 12: Charakterystyka
standardów opisu archiwalnego, s. 190-194.
4. Oficjalna strona standardu MARC: http://www.loc.gov/marc/
IV-V. Standardy opisu archiwalnego: FOPAR, ISAD (G), ISAAR, ISAF/ISDF, ISIAH, EAD
1. N. Bruebach, Elektroniczny dostęp do informacji archiwalnych: Standardy opisu – korzyści i
przyszłe możliwości, „Archeion” t. 107 (2004), s. 39-45.
2. H. Wajs, Polska droga do standaryzacji opisu archiwalnego, [w:] Archiwa w postaci cyfrowej.
Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 914.
3. W. Nowosad, Standard, ale jaki i czy na pewno? Kilka uwag nad standardami w archiwistyce,
„Archiwista Polski”, 2013, Nr 3, s. 5-11.

FOPAR
1. B. Ryszewski, Problemy komputeryzacji archiwów, Toruń 1994, rozdz. II Problemy standardu opisu
archiwalnego, s. 27-59;
2. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 12: Charakterystyka
standardów opisu archiwalnego, s. 194-203.

ISAD (G)
1. Adam Baniecki, ISAD(G)- Światowy system wielopoziomowego opisu materiałów archiwalnych.
Wprowadzenie do zagadnienia, „Archeion” t. 108 (2005), s. 241-267
lub: http://archiwa.net/index.php?option=com_content&view=article&id=83:isadg-wprowadzenie-dozagadnienia&catid=40:isad-g&Itemid=13
2. A. Laszuk, Standardy Międzynarodowej Rady Archiwów – od praktyki do teorii?, [w:] Toruńskie
konfrontacje archiwalne, t. II: Teoria archiwalna wczoraj – dziś – jutro, red. W. Chorążyczewski, A.
Rosa, Toruń 2011, s. 227-246.
3. Międzynarodowy standard opisu archiwalnego. Część ogólna. ISAD (G). Wersja 2. Norma przyjęta
przez Komitet ds. standaryzacji opisu. Sztokholm, Szwecja, 19-22 września 1999 r., oprac. H. Wajs,
Warszawa 2005.
lub: http://www.agad.archiwa.gov.pl/isad/ISADv2PL.pdf
4. Materiały metodyczne: Międzynarodowy Standard Opisu Archiwalnego (General International
Standard Archival Description): http://www.agad.archiwa.gov.pl/isad/isadg.html

ISAAR (CPF)
1. Międzynarodowy standard archiwalnych haseł wzorcowych ISAAR (CPF). Przygotowany przez
komisję ad hoc ds. standaryzacji opisów. Paryż, Francja 15-20 listopada 1995 r. (Wersja końcowa
przyjęta przez Międzynarodową Radę Archiwów), Warszawa 2000;
lub: http://archiwa.net/index.php?option=com_content&view=article&id=92:-polskie-tumaczenie-2edycji-isaarcpf-wersja-robocza-&catid=41:isaar-cpf&Itemid=13

ISIAH
1. ISIAH (International Standard For Institutions with Archival Holdings). Międzynarodowy Standard
[Opisu] Instytucji z Zasobem Archiwalnym. Draft/Projekt, Developed by the Committee on Best
Practices and Professional Standards, Madrid, Spain, May 2007/
Opracowany przez Komitet Dobrych Praktyk i Standardów Archiwalnych (ICA/CBPS)
Międzynarodowej Rady Archiwów, Madryt, Hiszpania, Maj 2007
http://www.agad.archiwa.gov.pl/metodyka/isiah.pdf

EAD
1. W. Stockting, Zastosowanie EAD w brytyjskim projekcie Access to Archives, [w:] Archiwa w
postaci cyfrowej. Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E. Rosowskiej,
Warszawa 2003, s. 47-58;
2. Wskazówki dotyczące „dobrych praktyk” przy wdrażaniu EAD opracowane przez grupę doradczą
RLG, [w:] Archiwa w postaci cyfrowej. Materiały międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod
red. E. Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 77-100.
lub: http://agad.archiwa.gov.pl/ead/EAD-RLG.pdf
4. EAD_PL. Międzynarodowy standard zapisu informacji o zasobie archiwalnym. Wersja polska,
przekład i opr. A. Klubiński, W. Woźniak, Warszawa 2008.
5. Prezentacje z seminarium „Standaryzacja w archiwach”: http://www.archiwa.gov.pl/langpl/wydarzenia/konferencje/360-standaryzacja-w-archiwach-materiay-z-seminarium.html
VI. Archiwalne bazy danych dostępne on-line. System Ewidencji Zasobu Archiwalnego SEZAM.
1. Opis bazy danych SEZAM.
2. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 13: Informatyczne systemy
informacji w archiwach, s. 211-216.
3. Zajęcia praktyczne.
VII. Inwentarz Zespołu Archiwalnego (IZA)
1. Opis bazy danych IZA.
2. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 13: Informatyczne systemy
informacji w archiwach, s. 216-218.
3. Zajęcia praktyczne.
VIII. SCRINIUM. Opis dokumentu staropolskiego do końca XVIII wieku.
1. Opis bazy danych SCRINIUM.
2. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 13: Informatyczne systemy
informacji w archiwach, s. 218.
3. Zajęcia praktyczne.
IX. Bazy danych: Ewidencja Ludności w Archiwach (ELA) i Program Rejestracji Akt Metrykalnych i
Stanu Cywilnego (PRADZIAD).
1. Opis bazy danych ELA.
2. Opis bazy danych PRADZIAD.
3. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 13: Informatyczne systemy
informacji w archiwach, s. 219-220.
4. Zajęcia praktyczne.
X. Bazy danych: MIKROFILM, FILMIK i SKAN.
1. Opis bazy danych MIKROFILM.
2. Opis bazy danych FILMIK.
3. H. Robótka, Opracowanie i opis archiwaliów, Toruń 2010, Rozdział 13: Informatyczne systemy
informacji w archiwach, s. 220-221.
4. Opis bazy danych SKAN.
5. Zajęcia praktyczne.
XI. Bazy danych: : TOPOGRAF, System Udostępniania Materiałów Archiwalnych (SUMA),
PUZZLE i RAP.
1. Opis bazy danych TOPOGRAF.
2. Opis bazy danych SUMA.
3. Opis bazy danych PUZZLE.
4. Opis bazy danych RAP.
XII. Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA a ATOM.
1. Podstawowe założenia systemu ZoSIA:
http://www.archiwa.gov.pl/lang-pl/component/content/article/63-aktualnosci/1392--testowa-wersjazosia-.html
2. Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA: http://www.nac.gov.pl/pl/ZoSIA
3. Materiały z seminarium pt. "ZoSIA vs AtoM. Dwa systemy do zarządzania zasobem archiwalnym":
http://www.archiwa.gov.pl/pl/wydarzenia/konferencje/3528-zosia-vs-atom-dwa-systemy-dozarzdzania-zasobem-archiwalnym-materiay-z-seminarium.html
4. M. Zdunek, Administrowanie systemem ZoSIA na przykładzie Archiwum Państwowego w Poznaniu,
„Archiwista Polski”, nr 3 (2012), s. 75-81.
XIII. Bazy danych ZEUS i ALKMENA – budowa oraz wprowadzanie rekordów i SZKIC
1. Opis programu ZEUS i SZKIC: http://www.szkic.archiwum.krakow.pl/index.htm
2. P. Chojnacki, R. Morawski, Digitalizacja i opracowanie fotografii z zasobu Instytutu Pamięci
Narodowej w systemie „ZEUS”, „Przegląd Archiwalny IPN”, t. 2 (2009), s. 195-206.
3. P. Perzyna, Problem rozpoznania struktury zasobu i zespołowości akt cywilnych organów
bezpieczeństwa oraz ich informatycznego opisu, „Przegląd Archiwalny IPN”, t. 2 (2009), s. 13-52.
4. Zajęcia praktyczne.
XIV. Wybrane programy do obsługi archiwum zakładowego:
1. Opis programów.
3. Zajęcia praktyczne.
XV. Digitalizacja zasobów archiwalnych.
1. A. Smith, Dlaczego przekształcać na postać cyfrową, Archiwa w postaci cyfrowej. Materiały
międzynarodowych warsztatów DELOS CEE, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2003, s. 104-116.
2. B. Rassalski, W kierunku archiwów dnia jutrzejszego: część I: „Archiwista Polski”, Nr 1 (2001), s.
29-32; część II: „Archiwista Polski”, Nr 2 (2001), s. 57-58; część III: „Archiwista Polski”, Nr 3-4
(2001), s. 144-145; część IV: „Archiwista Polski”, Nr 1 (2002), s. 61-64; część VI: „Archiwista
Polski”, Nr 4 (2002), s. 83-87; część VII: „Archiwista Polski”, 2003, Nr 1, s.55 nn.
Warunki pozytywnego zaliczenia zajęć z informatyki w archiwach:
-
przygotowanie krótkiej, pisemnej recenzji wybranych internetowych stron domowych archiwów
państwowych,
aktywny udział w części teoretycznej zajęć i praktyczne wykonanie ćwiczeń związanych z
wprowadzaniem rekordów do baz danych (oceniane są każde zajęcia!),
obecność na zajęciach; dopuszczalna jest jedna nieobecność, której nie trzeba zaliczyć, natomiast ze
względu na laboratoryjny charakter zajęć formę zaliczenia każdej następnej nieobecności należy
ustalić ze mną w następnym tygodniu od jej zaistnienia.
Wpisanie oceny, zgodnie z obowiązującym regulaminem studiów, następuje na ostatnich zajęciach!