góry słonne plb180003

GÓRY SŁONNE
PLB180003
Puszcza Karpacka w Górach Słonnych
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar, położony przy granicy państwowej z Ukrainą,
obejmuje główne pasmo Gór Słonnych z najwyższym szczytem
Słonnym (671 m n.p.m.) oraz grzbiet Chwaniów (667 m). Jest to
obszar, przez który przebiega główny europejski dział wodny,
oddzielający zlewiska Bałtyku i Morza Czarnego. Największe rzeki
to Sani i Wiar, należące do zlewiska Bałtyku, oraz Strwiąż, należący
do zlewiska Morza Czarnego. Grzbiety górskie mają układ
rusztowy, typowy dla fliszowej części Karpat. W krajobrazie
dominują kompleksy wysokopiennego lasu mieszanego porastające
niewysokie, łagodnie wzniesione pasma wzgórz, poprzedzielanych
wydłużonymi dolinami. Teren jest odwadniany przez gęstą sieć rzek
i potoków, których doliny często mają charakter przełomów. Na
terenie obszaru występuje dwupiętrowy układ leśnych zbiorowisk
roślinnych. W pasie pogórza występują głównie leśne zbiorowiska
grądowe. W reglu dolnym dominują lasy bukowe i bukowojodłowe. Zaludnienie obszaru jest niewielkie, ponieważ istniejące tu
niegdyś wsie zostały w znacznej części wysiedlone w latach 1945–
1947. Położone w dolinach tereny dawnych wsi z kępami stary
drzew i zdziczałymi sadami są charakterystycznym elementem
krajobrazu Gór Słonnych. Otaczające dawne wsie tereny, niegdyś
wykorzystywane rolniczo, są obecnie zajęte w większości przez
zbiorowiska łąkowe, ziołoroślowe oraz zaroślowe i podlegają
naturalnej sukcesji leśnej.
Omawiany obszar w znaczniej mierze pokrywa się z obszarem
Parku Krajobrazowego Gór Słonnych (51 392,00 ha) oraz
z siedliskowym obszarem Natura 2000 Góry Słonne PLH180013
(46 071,5 ha). W jego granicach znajduje się 9 rezerwatów
przyrody: „Buczyna w Wańkowej” (98,65 ha), „Cisy w Serednicy”
(14,48 ha), „Chwaniów” (354,71 ha), „Dyrbek” (130,9 ha), „Góra
Sobień” (5,34 ha), „Na Opalonym” (216,54 ha), „Na Oratyku”
(233,15 ha), „Nad Trzciańcem” (182,13 ha) i „Polanki” (191,94 ha).
Siedliska rzadkich gatunków ptaków na omawianym obszarze
zachowały się przede wszystkim dzięki dobremu stanowi
drzewostanów i ich zgodności z siedliskami, oraz ekstensywnej
gospodarce łąkarskiej (koszenie i wypas) prowadzonej na otwartych
terenach powstałych na miejscu wysiedlonych wsi. Do
najważniejszych zagrożeń awifauny i jej siedlisk w Górach Słonnych
należą: wycinanie starych drzewostanów, usuwanie z lasu drzew
martwych i dziuplastych oraz prowadzenie wyrębów w okresie
lęgowym, a także zmiana gospodarki łąkarskiej: porzucenie
użytkowania niektórych terenów, na innych zaś intensyfikacja
wypasu i nawożenie łąk.
Góry Słonne stanowią ważną ostoję lęgową ptaków leśnych,
przede wszystkim sów, ptaków drapieżnych, dzięciołów
i muchołówek. Dla kilkunastu rzadkich gatunków ptaków jest to
jedna głównych ostoi lęgowych w Polsce. Do gatunków tych należą
skrajnie nieliczny w kraju orzeł przedni Aquila chrysaetos (7 par
lęgowych, ok. 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej) oraz: bocian
czarny Ciconia nigra (30–35 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej
Jarzębatka Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
populacji lęgowej), jarząbek Bonasa bonasia (500–700 par
lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), derkacz
Crex crex (500–550 odzywających się samców, ponad 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), puszczyk uralski Strix uralensis
(150–200 par lęgowych, ok. 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
puchacz Bubo bubo (10–20 par lęgowych, ponad 5%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), zimorodek Alcedo atthis (100–
200 par lęgowych, ponad 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej)
dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos (80–120 par lęgowych,
ok. 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej), dzięcioł trójpalczasty
Picoides tridactylus (70–100 par lęgowych, ponad 15%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), dzięcioł zielonosiwy Picus
canus (250–300 par lęgowych, ponad 10% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), muchołówka mała Ficedula parva (500–700 par
lęgowych, ok. 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), muchołówka
białoszyja Ficedula albicollis (800–1200 par lęgowych, ok. 15%
ogólnokrajowej populacji lęgowej) i jarzębatka Sylvia nisoria (200–
300 par lęgowych).
Na uwagę zasługuje także znaczna liczebność gniazdujących
na omawianym obszarze populacji kilku kolejnych gatunków:
trzmielojada Pernis apivorus (50–60 par lęgowych, ok. 3%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), orlika krzykliwego Aquila
pomarina (40–45 par lęgowych, ok. 2% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), sóweczki Glaucidium passerinum (25–30 par lęgowych,
ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i włochatki Aegolius
funereus (25–35 par lęgowych, ok. 2% ogólnokrajowej populacji
lęgowej).
W okresie przelotów na terenie Gór Słonnych zatrzymują się
duże zgrupowania żurawia Grus grus (2000–3000 osobników).
Powierzchnia: 55 036,88 ha
Rok zatwierdzenia: 2007
Region geograficzny: Beskidy Lesiste
Mezoregion: Góry Sanocko-Turczańskie
Położenie administracyjne: województwo podkarpackie,
powiaty bieszczadzki, leski, sanocki i przemyski
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Rzeszowie
al. Józefa Piłsudskiego 38
35-001 Rzeszów
tel: 17 785 00 44, fax: 17 852 11 09
e-mail: [email protected]
www.rzeszow.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.