dolina środkowej wisły plb140004

DOLINA ŚRODKOWEJ WISŁY
PLB140004
Wisła w okolicach Nowego Dworu Mazowieckiego
Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Obszar obejmuje długi na ponad 250 km odcinek doliny
Wisły pomiędzy Dęblinem a Płockiem, na którym rzeka
zachowała naturalny charakter rzeki roztokowej, o zmiennej
głębokości i szerokości koryta, z licznymi rozgałęzieniami,
wyspami i piaszczystymi łachami. Na większości omawianego
odcinka dolina rzeki jest obwałowana, a brzegi Wisły są
częściowo umocnione. W granicach obszaru znalazło się
koryto rzeki wraz z wyspami, z których znaczna część jest
objęta ochroną rezerwatową, oraz niskie fragmenty brzegów.
Wyspy oraz brzegi rzeki są w większości pokryte zaroślami
wierzbowymi. W wielu miejscach zachowały się niewielkie
fragmenty lasów łęgowych, w tym rzadkich łęgów wierzbowych
i topolowych. Na terasie zalewowej w obrębie obszaru
rozciągają się rozległe, częściowo zdziczałe łąki i pastwiska,
wśród których, w zagłębieniach, znajdują się różnej wielkości
starorzecza ze zbiorowiskami szuwarów i roślinności wodnej.
Niewielkie powierzchnie zajmują także pola uprawne oraz
niewysokie wydmy z roślinnością napiaskową. Wzdłuż Wisły
wiedzie jeden z głównych krajowych korytarzy ekologicznych.
Część obszaru znalazła się w granicach Rezerwatu
Biosfery „Puszcza Kampinoska” oraz otuliny Kampinoskiego
Parku Narodowego oraz w granicach obszarów chronionego
krajobrazu: Doliny Rzeki Pilicy i Drzewiczki, Nadwiślańskiego
I, Nadwiślańskiego II, Nadwiślańskiego III, Warszawskiego
i Gostynińsko-Gąbińskiego. W obrębie obszaru znajduje się
niewielki fragment Kampinoskiego Parku Narodowego oraz
13 rezerwatów przyrody: „Kępa Antonińska” (475 ha), „Kępa
Rakowska” (120 ha), „Kępa Wykowska” (292 ha), „Kępy
Kazuńskie” (544,28 ha), „Łachy Brzeskie” (476,31 ha), „Ławice
Kiełpińskie” (803 ha), „Ławice Troszyńskie” (114 ha), „Wikliny
Wiślane” (340,48 ha), „Wyspy Białobrzeskie” (133 ha), „Wyspy
Świderskie” (572,28 ha), „Wyspy Zakrzewskie” (310 ha),
„Wyspy Zawadowskie” (530,28 ha), „Zakole Zakroczymskie”
(528,42 ha).
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków
ptaków w Dolinie Środkowej Wisły sprzyja utrzymanie koryta
rzeki w stanie naturalnym oraz prowadzona przez
użytkowników terenów nadbrzeżnych ekstensywna
gospodarka łąkarska. Do największych zagrożeń dla awifauny
i jej siedlisk na omawianym obszarze należą: zabiegi
hydrotechniczne związane z ochroną przeciwpowodziową,
wycinanie nadbrzeżnych lasów łęgowych, rosnąca presja
drapieżnych ssaków: norki amerykańskiej i lisa, zaniechanie
bądź ograniczenie wypasu na pastwiskach w dolinie rzeki oraz
wzrastająca penetracja terenu przez wędkarzy i myśliwych.
Dolina Środkowej Wisły jest jedną z najważniejszych
w kraju ostoi lęgowych ptaków wodno-błotnych związanych
z siedliskami szerokiej doliny rzecznej, która zachowała
naturalny charakter, w tym przede wszystkim rybitw, mew
i ptaków siewkowych. Jest to najważniejsza krajowa ostoja
lęgowa dla siedmiu gatunków: rybitwy białoczelnej Sterna
albifrons (420–540 par lęgowych, blisko 50% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), rybitwy rzecznej Sterna hirundo (1400–
1700 par lęgowych, ponad 30% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), mewy pospolitej Larus canus (600–750 par lęgowych,
blisko 80% ogólnokrajowej populacji lęgowej), śmieszki Larus
ridibundus (7000–11 000 par lęgowych, blisko 8%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), nurogęsi Mergus
merganser (70–120 par lęgowych, ok. 10% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), ostrygojada Haematopus ostralegus (6–12
par lęgowych, ok. 40% ogólnokrajowej populacji lęgowej)
i sieweczki obrożnej Charadrius hiaticula (100–160 par
lęgowych, ok. 30% ogólnokrajowej populacji lęgowej).
Dla kilku następnych gatunków: ohara Tadorna tadorna
(7–10 par lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), sieweczki rzecznej Charadrius dubius (170–250 par
lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
brodźca piskliwego Actitis hypoleucos (70–150 par lęgowych,
ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), mewy
czarnogłowej Larus melanocephalus (10–15 par lęgowych,
ponad 15% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i brzegówki
Riparia riparia (5200–11 400 par lęgowych, ponad 3%
ogólnokrajowej populacji lęgowej) jest to jedna z kilku
głównych ostoi lęgowych w Polsce.
Na uwagę zasługuje również stosunkowo znaczna
liczebność gniazdujących nad środkową Wisłą populacji
bączka Ixobrychus minutus (5–15 par lęgowych, ponad 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), derkacza Crex crex (40–70
odzywających się samców) i krwawodzioba Tringa totanus
(20–30 par lęgowych ok. 1% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), a także nieregularne gniazdowanie niezwykle
rzadkiego w kraju szablodzioba Recurvirostra avosetta.
Dolina Środkowej Wisły jest także ważnym
ogólnokrajowym szlakiem migracji ptaków oraz jednym
z najważniejszych w Polsce śródlądowych miejsc zimowania
ptaków wodno-błotnych.
Szablodziób Fot. Mateusz Kowalski
Powierzchnia: 30 777,90 ha
Rok zatwierdzenia: 2004
Regiony geograficzne: Nizina Środkowomazowiecka,
Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka
Mezoregiony: Dolina Środkowej Wisły, Kotlina
Warszawska, Kotlina Płocka
Położenie administracyjne: województwo lubelskie,
powiaty puławski i rycki; województwo mazowieckie,
powiaty kozienicki, garwoliński, grójecki, piaseczyński,
otwocki, warszawski zachodni, legionowski, nowodworski,
płoński, sochaczewski i płocki oraz miasto stołeczne
Warszawa i miasto Płock
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Warszawie
ul. Henryka Sienkiewicza 3
00-015 Warszawa
tel: 22 556 56 00, fax: 22 556 56 02
e-mail: [email protected]
www.warszawa.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Lublinie
ul. Bazylianówka 46
20-144 Lublin
tel: 81 710 65 00, fax: 81 710 65 01
e-mail: [email protected]
www.lublin.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.