Ramowe zasady postępowania podczas zagrożeń naturalnych

Autor: st. bryg. dr inż. Jerzy Ranecki – zastępca komendanta miejskiego PSP w Poznaniu.
Materiał szkoleniowy.
Ramowe zasady postępowania podczas zagrożeń naturalnych ( intensywne ulewy deszczu, masowe
zalania, podtopienia, wichury i huragany, inne ).
1. Stanowiska kierowania komendantów Państwowej Straży Pożarnej, centra powiadamiania
ratunkowe, stanowiska kierowania Policji, centra zarządzania kryzysowego powinny
współdziałać z właściwymi terenowo Instytutami Meteorologii i Gospodarki Wodnej –
Państwowymi Instytutami Badawczymi.
2. Na bieżąco informować społeczność lokalną o potencjalnych zagrożeniach ( Instytut
Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, zarządzanie kryzysowe ).
3. Przekazywać społeczności lokalnej informacje edukacyjne o zachowaniu się podczas
zagrożeń.
4. Wzmocnić obsadę osobową stanowisk kierowania PSP.
5. Po wystąpieniu zagrożenia ( zalania obiektów i terenów, podtopienia, zniszczenia budynków
i innych obiektów ) zadysponować na miejsce zdarzenia straż pożarną i policję oraz gdy
zajdzie taka potrzeba zespoły ratownictwa medycznego.
6. Powiadomić o sytuacji wojewódzkie stanowisko koordynacji ratownictwa komendy
wojewódzkiej PSP.
7. Rozpoznać powstałe zagrożenia i ocenić sytuację. Ustalić liczbę i miejsca zalań i zniszczeń.
8. Określić zamiar taktyczny. To niezwykle ważne!!!
9. Uruchomić procedurę ( gdy będzie to zasadne )alarmowego wzywania strażaków do miejsc
pełnienia służby ( jednostki organizacyjne PSP ).
10. Uruchomić działanie mające na celu zwiększenie gotowości operacyjnej ochotniczych straży
pożarnych ( wymiana informacji z gminnymi i powiatowymi władzami samorządowymi oraz z
osp ).
11. Powiadomić o sytuacji Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności
Komendy Głównej PSP.
12. Uruchomić procedury powoływania zespołów zarządzania kryzysowego ( wg. właściwości –
gminne, powiatowe, gdy zajdzie potrzeba to na wyższym poziomie administracji publicznej ).
13. Teren, na którym wystąpiło zagrożenie ( zalania, zniszczenia, inne ) podzielić na odcinki
bojowe ( obszary ratownicze ) i odpowiednio je nazwać lub przydzielić numery.
14. W wyznaczonych obszarach zorganizować procesy kierowania działaniem ratowniczym na
poziomie interwencyjnym ( wyznaczyć kierujących i przydzielić im zadania ).
15. Zorganizować kierowanie taktyczne, którym będzie objęty cały teren zagrożenia ( wszystkie
obszary ratownicze ).
16. Kierujący na poziomie taktycznym, w zależności od sytuacji, powinien powołać sztab działań
ratowniczych i wyznaczyć miejsce jego funkcjonowania.
17. Przy stanowisku kierowania PSP powołać zespół operacyjny, w skład którego wejdą strażacy
wyznaczeni przez komendanta. Zadaniem zespołu będzie analizowanie i koordynowanie
sytuacji na terenie, gdzie wystąpiło zagrożenie oraz na obszarze chronionym komendy.
18. Planować użycie do działań ratowniczych odwodów operacyjnych.
19. W zależności od sytuacji, uruchomić kierowanie działaniem ratowniczym na poziomie
strategicznym i zorganizować sztab strategiczny.
20. Kierujący działaniem ratowniczym na poziomie taktycznym powinien zorganizować punkt
przyjęcia sił i środków. To z tego punktu siły i środki będą dysponowane do poszczególnych
odcinków bojowych (obszarów ratowniczych).
21. Należy wyznaczyć dowódcę punktu przyjęcia sił i środków.
22. Kierujący działaniem ratowniczym, w zależności od sytuacji, może użyć podczas procesu
kierowania samochodu drabiny mechanicznej do obserwacji terenu akcji ratowniczej.
23. Zorganizować łączność na terenie akcji ratowniczej ( kierujący działaniem ratowniczym na
poziomie taktycznym utrzymuje łączność z kierującymi interwencyjnymi na kanale
dowodzenia i współdziałania, a kierujący interwencyjni z podległymi siłami i środkami na
kanałach ratowniczo-gaśniczych ). Należy także zorganizować łączność z policją, innymi
służbami i inspekcjami. Zespół operacyjny przy powiatowym ( miejskim ) stanowisku
kierowania PSP utrzymuje łączność z zespołami zarządzania kryzysowego i sztabem działań
ratowniczych na poziomie taktycznym ( sztab działa na terenie akcji ratowniczej ).
24. Zaplanować skierowanie do punktu przyjęcia sił i środków pomp przeciwpowodziowych,
łodzi, namiotów , odzieży ochronnej do prac przeciwpowodziowych, worków
przeciwpowodziowych i zapór przeciwpowodziowych. Kierujący działaniem ratowniczym na
poziomie taktycznym, w oparciu o wnioski kierujących na poziomie interwencyjnym i analizę
sztabu przedstawi zespołowi operacyjnemu zapotrzebowanie operacyjno-logistyczne.
25. Podczas zdarzeń ( masowe zalania, podtopienia ) w miejscowościach i niedużych miastach (
kilkanaście lub kilkadziesiąt tysięcy ludzi ) zorganizować , najlepiej w obiekcie miejscowej
strażnicy lub urzędu punkt informacyjno-konsultacyjny dla mieszkańców zgłaszających się po
pomoc.
26. Zorganizować punkt informacyjny dla środków masowego przekazu. Wyznaczyć dowódcę
tego punktu i określić zasady współdziałania z kierującym działaniem ratowniczym na
poziomie taktycznym.
27. Współdziałać , na poziomie organizacyjnym i technicznym, z przedsiębiorstwami wodociągów
i kanalizacji. Kierownictwo lub ich przedstawiciele powinni wspomagać kierującego
działaniem ratowniczym na poziomie taktycznym ( praca w sztabie działań ratowniczych ).
28. Zabezpieczyć ujęcia wody przed zanieczyszczeniami.
29. Należy prognozować możliwość zalania obiektów infrastruktury krytycznej.
30. Opracować politykę medialną na czas zagrożenia ( cele, zadania, miejsca wywiadów,
konferencji, inne ).
31. Wyznaczyć obszary, z których będzie planowana ewakuacja ludzi. Jak najszybciej
poinformować ludzi o planowanej ewakuacji.
32. Zorganizować miejsca do których będą ewakuowani ludzie. Zapewnić opiekę socjalną,
medyczną i psychologiczną.
33. Policja powinna wyizolować teren akcji ratowniczej.
34. Policja powinna zorganizować zabezpieczenie obiektów przed kradzieżą i innymi sytuacjami
zapobiegając naruszeniu bezpieczeństwa i porządku publicznego.
35. Zarządy dróg powinny zorganizować objazdy w otoczeniu terenu akcji ratowniczej.
36. W dużych miastach zapewnić odpowiedni ruch tramwajowy ( objazdy, trasy zastępcze, inne
).
37. O rozwiązaniach dotyczących ruchu drogowego jak najszybciej poinformować społeczność
lokalną.
38. Zaplanować i zorganizować proces „podmiany” strażaków długotrwale prowadzących akcję
ratowniczą. Zapewnić logistykę akcji ratowniczej ( namioty, wyżywienie, napoje, sprzęt i
środki, odzież, buty, inne ).
39. Podczas akcji ratowniczej kierujący działaniem ratowniczym powinni współpracować z
ekspertami ( gospodarka wodna, nadzór budowlany, inni wg. kompetencji ).
40. Kierujący działaniem ratowniczym na poziomie taktycznym musi zorganizować monitoring
terenu, na którym wystąpiło zdarzenie ( zabezpieczenie medyczne, wsparcie psychologiczne,
zaopatrzenie ludności w niezbędne artykuły, bieżące informowanie ludności, inne w
zależności od sytuacji ).
41. Należy zorganizować proces przemieszczania się ludności z terenu objętego zagrożeniem do
terenu gdzie nie ma zagrożenia ( mieszkańcy muszą dotrzeć do pracy, szkół, lekarza, inne ).
42. Kierujący działaniem ratowniczym na poziomie interwencyjnym w wyznaczonych obszarach
ratowniczych powinni współdziałać z sołtysami.
43. Kierujący działaniem ratowniczym, w uzgodnieniu z ekspertami, powinni prognozować
rozwój sytuacji.
44. Wyznaczyć tzw. „zegar ratowniczy” – godziny „podmian”, odpraw, konferencji, meldunków.
Takie „uporządkowanie” wpłynie pozytywnie na organizację i jakość działań ratowniczych .
45. W zależności od sytuacji, przeprowadzić odkażenie obiektów i środowiska.
46. Po zakończeniu akcji ratowniczej przedstawić szczegółowe informacje i wnioski władzom
administracji publicznej.
47. O zakończeniu działań i obecnej sytuacji powiadomić społeczność lokalną.
48. Opracować analizę ze zdarzenia i przedstawić wnioski.
49. Dokonać podsumowania akcji ratowniczej z udziałem władz, służb, inspekcji i straży.