Ramowe zasady postępowania podczas awaryjnie uwolnionego

Autor: st.bryg. dr inż. Jerzy Ranecki zastępca komendanta miejskiego PSP w Poznaniu
Materiał szkoleniowy
Ramowe zasady postępowania podczas awaryjnie uwolnionego chloru w stacji uzdatniania
wody.
1. Po stwierdzeniu awaryjnego wycieku chloru w stacji uzdatniania wody należy zorganizować
ewakuację pracowników ze strefy zagrożenia, udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym,
ostrzec pozostałych pracowników oraz powiadomić straż pożarną, pogotowie ratunkowe i
policję.
2. Podjąć działania, w ramach możliwości, mające na celu zlikwidowanie awaryjnego wycieku i
ochronę ludzi oraz środowiska przed rozprzestrzeniającym się gazowym chlorem w
atmosferze ( kurtyny wodne, prądy wodne, inne działania wynikające ze specyfiki zakładu i
miejsca wycieku ). W wyniku reakcji wody i chloru powstanie chlorowodór ( kwas solny ) i
kwas chlorowy ( I )( kwas podchlorawy ). Spowoduje to, że gazowy chlor nie będzie się
rozprzestrzeniał w środowisku.
3. Dyżurny stanowiska kierowania komendanta powiatowego ( miejskiego ) Państwowej Straży
Pożarnej przyjmując zgłoszenie powinien, w miarę możliwości, ustalić:
• Zagrożenie dla ludzi na terenie stacji i poza stacją oraz środowiska,
• Miejsce ( adres ) i rodzaj awarii ( intensywność i miejsce awaryjnego wycieku chloru,
opakowanie chemiczne –beczka, butla, ilość chloru w opakowaniu, pozycja i pojemność
wodna opakowania, liczba opakowań, zasięg skutków wycieku, inne ),
• Kierunek rozprzestrzeniania się gazowego chloru,
• Ogólną charakterystykę sytuacji,
• Inne informacje.
4. Na miejsce awarii należy zadysponować straż pożarną, w tym specjalistyczną grupę
ratownictwa chemiczno-ekologicznego PSP, zespoły ratownictwa medycznego i policję.
5. W czasie dojazdu informować straż pożarną, zespoły ratownictwa medycznego i policję o
kierunku i prędkości wiatru oraz właściwym dojeździe na miejsce awarii.
6. Dyżurny stanowiska kierowania komendanta powiatowego ( miejskiego ) PSP współdziała z
dyspozytorem medycznym i dyżurnym policji.
7. Dyżurny stanowiska kierowania komendanta powiatowego ( miejskiego ) PSP melduje o
sytuacji dyżurnemu stanowiska kierowania komendanta wojewódzkiego PSP, a dyżurny
operacyjny województwa składa meldunek dyżurnemu stanowiska kierowania Komendanta
Głównego PSP.
8. Dyżurni stanowisk kierowania PSP współdziałają z Instytutem Meteorologii i Gospodarki
Wodnej – Państwowym Instytutem Badawczym.
9. Dyżurny stanowiska kierowania komendanta powiatowego ( miejskiego ) PSP współdziała, w
miarę możliwości i w zależności od sytuacji, z właściwym funkcyjnym na terenie stacji
uzdatniania wody. Podczas tego rodzaju zdarzeń sytuacja jest bardzo dynamiczna i każda
informacja uzyskana przez dyżurnego może mieć istotne znaczenie w procesie podejmowania
decyzji i organizacji akcji ratowniczej.
10. Po przybyciu na miejsce zdarzenia strażacy przeprowadzają rozpoznanie, prowadzą pomiary
stężeń awaryjnie uwolnionego chloru i wyznaczają strefę zagrożenia. Jednocześnie ewakuują
poszkodowanych ze strefy zagrożenia, prowadzą dekontaminację wstępną ( gdy jest
potrzebna ) i kwalifikowaną pierwszą pomoc. Poszkodowanych przekazują zespołom
ratownictwa medycznego. Zespoły ratownictwa medycznego prowadzą medyczne czynności
ratunkowe.
11. Strażacy przeprowadzają absorpcję rozprzestrzeniającego się gazowego chloru w atmosferze
wodą przy pomocy kurtyn wodnych, działek i prądownic wodno-pianowych.
12. Na miejscu zdarzenia należy zorganizować stanowisko ( obszar ) dekontaminacji wstępnej,
punkt ( obszar ) pomocy medycznej ( kwalifikowana pierwsza pomoc, medyczne czynności
ratunkowe, ), punkt pomocy psychologicznej oraz punkt zabezpieczenia socjalnego.
13. Zorganizować proces transportu medycznego poszkodowanych do szpitali.
14. Współdziałać z jednostkami ochrony przeciwpożarowej znajdującymi się na terenie obszaru
chronionego właściwej komendy ( siły i środki Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej,
zakładowa straż pożarna, zakładowa służba ratownicza, inne ) i innymi instytucjami mogącymi
wesprzeć działania ratownicze.
15. Na miejsce akcji ratowniczej zadysponować kontenery i przyczepy (dekontaminacyjne,
kwatermistrzowskie, socjalne, sanitarne, dowodzenia, inne ). W zależności od sytuacji
planować zadysponowanie odwodów operacyjnych.
16. Zorganizować proces prowadzenie pomiarów stężeń chloru w dalszej odległości od miejsca
awarii w pobliżu budynków. Uzyskane wyniki natychmiast przekazać kierującemu działaniem
ratowniczym. Uwzględniając te wyniki kierujący podejmie decyzję dotyczącą ewakuacji lub
pozostania ludzi w budynkach .
17. Kierujący działaniem ratowniczym powinien na bieżąco informować mieszkańców o sytuacji i
przedstawić niezbędne zalecenia dotyczące ochrony ludzi.
18. Ustalić precyzyjnie miejsce awaryjnego wycieku, rodzaj wycieku ( ciągły, jednorazowy ) i
oszacować jego intensywność. Opracować plan działania mający na celu zlikwidowanie
wycieku.
19. W zależności od sytuacji, planować użycie dmuchaw i wentylatorów.
20. Zorganizować kierowanie działaniem ratowniczym na poziomie taktycznym i planować
ewentualne uruchomienie procesu kierowania strategicznego.
21. Kierujący działaniem ratowniczym współdziała z kierującym akcją medyczną ( kierującym akcją
prowadzenia medycznych czynności ratunkowych ).
22. Powiadomić o zdarzeniu szpitalne oddziały ratunkowe i ośrodek toksykologii klinicznej.
23. Lekarz koordynator ratownictwa medycznego działający w wojewódzkim centrum zarządzania
kryzysowego koordynuje współpracę dyspozytorów medycznych, gdy będą dysponowane
jednostki systemu spoza obszaru działania dysponenta jednostki.
24. Jeśli lekarz koordynator ratownictwa medycznego oceni, że skutki zdarzenia mogą
spowodować stan nagłego zagrożenia zdrowotnego dużej liczby osób, to informuje wojewodę,
aby postawić w stan podwyższonej gotowości wybrane szpitale w województwie.
25. Należy wyznaczyć, w oparciu o wyniki pomiarów, grupy mieszkańców planowane do
ewentualnej ewakuacji lub ostrzeżenia i powiadomienia o pozostaniu w budynkach ( budynki
mieszkalne, użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, inne ). Decyzję w tym zakresie
podejmuje kierujący działaniem ratowniczym.
26. Teren ten należy podzielić na obszary ratownicze ( odcinki bojowe ) i wyznaczyć dowódców
tych obszarów.
27. Wyznaczony obszar do ewakuacji podzielić na sektory ewakuacyjne, w których należy
zorganizować punkty konsultacyjno-informacyjne i punkty ewakuacyjne ( zbiórki
ewakuowanych ).
28. Zorganizować łączność dowodzenia i współdziałania.
29. Zorganizować sztab działań ratowniczych na poziomie taktycznym, a gdy będzie prowadzone
kierowanie działaniem ratowniczym na poziomie strategicznym, to zorganizować sztab na tym
poziomie.
30. Uszczelnić studzienki kanalizacji burzowej, aby skażenie chemiczne nie przedostało się do
ekosystemu wodnego.
31. Uruchomić procedurę wzmacniania stanów osobowych Państwowej Straży Pożarnej.
32. W zależności od sytuacji, wzmocnić siły policji i dodatkowo skierować siły straży miejskiej do
zabezpieczenia terenu akcji ratowniczej i udziału w ewentualnej ewakuacji ludzi.
33. Współdziałać z kierownictwem i ekspertami stacji uzdatniania wody.
34. Współdziałać na bieżąco z ośrodkiem toksykologii klinicznej ( ciągła wymiana informacji ).
35. Współdziałać z Państwową Inspekcją Ochrony Środowiska, Państwową Inspekcją
Sanitarną i Inspekcją Weterynaryjną.
36. Przedstawiciele tych inspekcji oraz stacji uzdatniania wody powinni wejść w skład
sztabu działań ratowniczych.
37. Zorganizować obszar przyjęcia sił ratowniczych oraz policji i straży miejskiej. Wyznaczyć
dowódcę zgrupowania w/w sił.
38. Dla przybyłych sił i środków odwodów operacyjnych wyznaczyć łączników
komendy, która organizuje i prowadzi akcję ratowniczą.
z ramienia
39. Zorganizować odwód taktyczny działań ratowniczych.
40. Zorganizować punkt medialny i współdziałać ze środkami masowego przekazu. Powołać
zespół prasowy i zorganizować proces działań medialnych.
41. Zorganizować zespół operacyjny działający w komendzie i realizujący zadania analityczne i
koordynujące dotyczące akcji ratowniczej oraz zabezpieczenia operacyjnego obszaru
chronionego.
42. Współdziałać z wydziałem lub wydziałami zarządzania kryzysowego wg właściwości.
43. Do ewentualnej ewakuacji skierować autobusy wg potrzeb i ustaleń.
44. Współdziałać z Systemem Pomocy w Transporcie Materiałów Niebezpiecznych( SPOT ).
45. Po zlikwidowaniu wycieku ocenić poziom zagrożeń dla ludzi i skażenia środowiska.
46. Powiadomić mieszkańców o zakończeniu akcji ratowniczej i skutkach awarii.
47. Przywrócić środowisko do stanu sprzed awarii.