Czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów cz.1

Czynniki warunkujące
osiągnięcia szkolne uczniów
Białystok, 16.04.2010r.
GraŜyna Łaniewska
Doświadczenie sukcesu, osiągnięć,
zwłaszcza dla dziecka jest
nie do przecenienia,
poniewaŜ:
• stanowi podstawę budowania pozytywnego obrazu swojej
osoby, akceptowania siebie, tworzenia podstawy dla
poczucia własnej wartości
• stanowi pozytywne wzmocnienie podejmowanych działań
• daje nadzieję i mobilizuje, motywuje do kolejnych
wyzwań
• przynosi uczucie spełnienia, zadowolenia a czasami wręcz
szczęścia
• wpływa na dalsze funkcjonowanie społeczne oraz
poznawcze w szkole i w późniejszym Ŝyciu
RóŜne miary osiągnięć i sukcesów,
ich relatywność
• dla dziecka /ucznia
• dla dorosłego /nauczyciela, rodzica, ...
RóŜne klasyfikacje czynników
warunkujących osiągnięcia szkolne
uczniów
• intelektualne, emocjonalne, społeczne i szkolne
• biologiczne, społeczne i biopsychiczne
• społeczno-ekonomiczne, biopsychiczne oraz
dydaktyczne
• indywidualne, środowiskowe, szkolne
• endogenne, egzogenne
Inteligencja
jako wyznacznik osiągnięć szkolnych(?)
Wysoki poziom intelektualny i uzdolnień specjalnych
nie gwarantuje wysokich wyników w nauce
WaŜniejszym wyznacznikiem osiągnięć jest
inteligencja emocjonalna
(pięć podstawowych kompetencji emocjonalnych i społecznych:
samoświadomość, samoregulacja, motywacja, empatia
i umiejętności społeczne)
Osobowość ucznia
a jego osiągnięcia szkolne
Od tego, jaki uczeń jest,
moŜe zaleŜeć to,
jakie ma wyniki
Charakterystyka osobowości,
tzw.
„Wielka
Piątka”
OCEAN
SENUO
/ang./
/pol./
Sumienność
/jest cechą, która charakteryzuje stopień zorganizowania,
wytrwałości i motywacji osoby/
Ekstrawersja /
charakteryzuje jakość i ilość interakcji społecznych
oraz poziom energii Ŝyciowej/
Neurotyczność /
jest cechą odzwierciedlającą emocjonalne
przystosowanie albo niezrównowaŜenie/
Ugodowość /
odzwierciedla pozytywne lub negatywne nastawienie
jednostki do innych ludzi/
Otwartość na doświadczenie
/opisuje tendencję do
poszukiwania i pozytywnego wartościowania doświadczeń Ŝyciowych,
tolerancję na nowość i ciekawość poznawczą/
Cechą wykazującą najsilniejsze powiązanie
z osiągnięciami edukacyjnymi jest
SUMIENNOŚĆ
Jest cechą, która charakteryzuje stopień zorganizowania,
wytrwałości i motywacji osoby.
Opisuje stosunek człowieka do aktywności zadaniowej .
Składniki: kompetencja, skłonność do utrzymywania porządku,
obowiązkowość, dąŜenie do osiągnięć, samodyscyplina oraz rozwaga.
Osoby o duŜej sumienności wykazują silną wole, są zmotywowane do
działania oraz wytrwałe w realizowaniu celów. Obowiązkowe,
punktualne, rozwaŜne i rzetelne w pracy.
Czy uczniowie o określonych cechach osobowości
są z góry „skazani”
na poraŜki lub sukcesy szkolne?
Nie !
Czynniki egzogenne
determinujące odnoszenie sukcesów
w szkole
• rodzina
• szkoła
• środowisko rówieśnicze
Rodzina
Osiągnięcia szkolne dzieci zaleŜą od:
•
•
•
•
wiedzy pedagogicznej i psychologicznej rodziców
świadomości zadań i ról wychowawczych
umiejętności wychowawczych
współpracy rodziny ze szkołą
Środowisko rówieśnicze
Charakterystyka wzajemnych relacji jest
wypadkową :
wartości i postaw wyniesionych z domu
rodzinnego,
stylu prowadzenia klasy, który w duŜej mierze
zaleŜy od osobowości nauczyciela
Szansa na sukces, osiągnięcia ucznia zaleŜą
od współdziałania i współzaleŜności
omawianych czynników
Bonum ex integra causa
Dziękuję za uwagę
GraŜyna Łaniewska