Program profilaktyki - Społeczne Gimnazjum Akademickie

PROGRAM PROFILAKTYKI
SPOŁECZNE GIMNAZJUM AKADEMICKIE
W ŚWIEBODZICACH
NA LATA 2013 – 2016
Rok szkolny 2013/2014
1
PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU PROFILAKTYKI:
1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256. poz. 2572,
z późn. zm w tym z 11 kwietnia 2007 r.).
2. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października
1982r.
3. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r.
4. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
z dnia 9 listopada 1995r.
5. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997r.
6. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich (tj. Dz. U.z 2002 r.
Nr 11, poz. 109 ze zm.).
7. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem.
8. Statut szkoły
Głównym celem działań profilaktycznych jest kształtowanie u młodzieży dojrzałej postawy wobec
życia, wolności i emocji, tak więc praca profilaktyczna powinna być skupiona na wychowanku, na jego
cielesności, emocjonalności, myśleniu, duchowości i religijności oraz na uczeniu go pozytywnych
umiejętności życiowych.
Aby profilaktyka uzależnień była skuteczna musi uwzględniać promowanie i porządkowanie
bogactwa pragnień i aspiracji. Konieczna jest zatem pomoc dorosłych.
Zadaniem
odpowiedzialnego
wychowawcy
jest
pomoc
wychowankom
w
budowaniu
pozytywnych więzi z Bogiem, z samym sobą, i z bliźnimi, gdyż tego typu więzi okazują się
najskuteczniejszą ochroną przed uzależnieniami.
ks. dr M. Dziewięcki
WSTĘP
Program profilaktyczny jest skierowany do uczniów, rodziców i nauczycieli, a także innych
pracowników szkoły. Profilaktyka jest procesem wspierania młodego człowieka w radzeniu sobie
z trudnościami, zagrażającymi jego rozwojowi oraz ma na celu eliminowanie czynników zagrażających
zdrowiu, a także promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganie zachowaniom ryzykownym młodych
ludzi. W programie przedstawiono działania mające na celu zapobieganie negatywnym zachowaniom,
a promujące zachowania pozytywne. Głównym celem programu jest to, aby młodzież była świadoma
zagrożeń i konsekwencji, z jakimi może spotkać się w szkole i poza nią, potrafiła dokonywać
prawidłowych wyborów i radzić sobie w różnych trudnych sytuacjach. Planujemy wyposażyć uczniów
w wiedzę i umiejętności z zakresu przystosowania do życia społecznego, profilaktyki uzależnień,
2
umiejętności efektywnego uczenia się, promocji kultury osobistej i zdrowia. Profilaktyka jest procesem
długofalowym i musi podlegać ewaluacji, dlatego przebieg realizacji zaplanowanych zadań będzie
systematycznie monitorowany.
DIAGNOZA ZAGROŻEŃ
1. Informacje uzyskane od uczniów, rodziców i wychowawcy klasy na temat problemów
wychowawczych w danej klasie.
2. Analiza sytuacji rodzinnej i środowiskowej uczniów.
CELE GŁÓWNE PROGRAMU
1. tworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły,
2. zapewnienie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń,
3. promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia,
4. kształtowanie odpowiedzialności i postawy asertywnej,
5. uświadomienie konsekwencji używania środków psychoaktywnych,
6. stworzenie alternatyw dla nadużywania alkoholu, narkotyków i innych zachowań ryzykownych,
7. uwrażliwienie na realizację w życiu wartości: miłość, prawda, wolność,
8. wspieranie dobrych relacji rodzinnych,
9. budowanie poczucia więzi z klasą i szkołą,
10. kształtowanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, presją, nadmiarem
obowiązków przy jednoczesnym zachowaniu równowagi psychice,
11. rozwijanie samorządności wśród społeczności uczniowskiej,
12. aktywizowanie uczniów do działalności prospołecznej,
CELE OPERACYJNE
1. tworzenie w szkole atmosfery akceptacji i poczucia bezpieczeństwa wszystkim uczniom,
2. kształtowanie czynnych postaw wobec zdrowia i bezpieczeństwa swojego oraz innych,
3. wyrabianie prawidłowych nawyków oraz postaw warunkujących zachowanie i pielęgnowanie
zdrowia,
4. ukazywanie wzorców zdrowego stylu życia oraz dostarczenie rzetelnej wiedzy dostosowanej
do rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego młodzieży,
5. uświadomienie wychowankom wartości zdrowia jako potencjału, którym dysponują,
6. rozwijanie samokontroli, samoobserwacji, samopielęgnacji zdrowia oraz umiejętności
wspierania innych w podejmowaniu właściwych zachowań,
7. ukazywanie różnorodnych zagrożeń, które mogą występować w najbliższym otoczeniu,
8. kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych trudnych i niebezpiecznych sytuacjach, a
także zapobiegnie ich powstaniu,
3
FORMY I METODY PRACY
1. praca w parach, grupach
2. wykłady,
3. rozmowy indywidualne,
4. pogadanki,
5. prelekcje,
6. dyskusje,
7. burze mózgów,
8. zajęcia w ramach godzin wychowawczych,
9. zajęcia w trakcie realizacji poszczególnych przedmiotów,
10. warsztaty,
11. badania ankietowe, i porządkowe,
12. projekcje filmów,
13. gazetki ścienne,
14. uroczystości szkolne,
15. apele okolicznościowe
metody:
- słowne
- eksponujące
- praktyczne
REALIZACJA PROGRAMU PRZEBIEGA W OBRĘBIE TRZECH OBSZARÓW:
- działania ogólnoszkolne,
- działania wewnątrzszkolne,
- działania indywidualne.
Szkolny program profilaktyki będzie realizowany w korelacji z różnymi przedmiotami, w ramach godzin
z wychowawcą, podczas przerw, zebrań z rodzicami, spotkań ze specjalistami, w czasie wycieczek i
zajęć sportowych. Dokumentowanie realizacji programu odbywa się poprzez zapisy w dziennikach
zajęć.
STRATEGIE ODDZIAŁYWAŃ NA UCZNIÓW
1. Działanie informacyjno – edukacyjne skierowane na :
·
kształtowanie postaw, wartości i umiejętności prozdrowotnych,
·
skuteczne wykorzystanie programów profilaktycznych,
·
konkursy profilaktyczne.
2. Działania alternatywne:
·
Organizowanie zajęć sportowych , artystycznych, pozalekcyjnych, społecznych
wdrażających uczniów do aktywnego i twórczego życia.
3. Działania interwencyjne:
·
Praca indywidualna z dzieckiem i rodziną,
4
·
Organizowanie zajęć wspierających rozwój,
·
Wsparcie pedagogiczno - psychologiczne
CEL I - ZAPOBIEGANIE AGRESJI I PRZEMOCY
LP.
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
TERMIN
ODPOWIEDZIALNI
1. diagnoza środowiska
rodzinnego i rówieśniczego
uczniów
1.
Analiza sytuacji
wychowawczej
szkoły
2. rozmowy indywidualne z
uczniami i rodzicami
Wrzesień
wychowawca
Na bieżąco
3. stała kontrola zachowań
pozytywnych i negatywnych
uczniów na wszystkich
zajęciach lekcyjnych i
pozalekcyjnych.
4. ankiety dla klas pierwszych
5. analiza dokumentacji
2.
Szybka interwencja
1. komisje dyscyplinujące,
Na bieżąco
Wychowawca
w przypadku
2. współpraca z rodzicami
w trakcie
Nauczyciele,
roku
Dyrektor
zaistnienia zjawiska
3.
Integracja zespołu
klasowego.
uczniów,
3. dyżury nauczycieli,
szkolnego
1. Biwak integracyjny
sierpień
2. Zajęcia integracyjne.
wrzesień
Wychowawca
3. Wycieczki klasowe.
wg. planu
Pedagog
W trakcie
Nauczyciele
roku
Pedagog
szkolnego
Wychowawca
1. Adaptacja w nowym
środowisku
4.
Budowanie więzi
międzyludzkich
2. integracja środowiska
uczniowskiego w klasach
i w szkole (imprezy,w ycieczki
3. zapobieganie sytuacji zgorzeń
między uczniami,
4. organizowanie konkursów
5. pomoc uczniom z trudnościami
wychowawczymi i w nauce
5
Umiejętność
radzenia
5.
1. Zaproszenie na zajęcia
specjalistów zajmujących się
sobie z napięciem
problemem przemocy,
pojawiającym się
współpraca z policją
w sytuacjach
trudnych
W trakcie
roku
Pedagog
szkolnego
Wychowawca
2. lekcje wychowawcze
dotyczące agresji, zachowań
agresywnych, chronienia siebie
w sytuacjach nacisku
grupowego
3. rozmowy indywidualne
4. współpraca z poradnią
psychologiczno - pedagogiczną
Jasne sformułowanie
6.
zasad zachowania i
współżycia
społeczności
1. zapoznanie ze Statutem Szkoły
Wrzesień
2. lekcje wychowawcze
Wg.planu
Wychowawca
dotyczące praw człowieka
3. Rozmowy indywidualne
uczniowskiej.
7.
Umożliwienie
1. Zajęcia pozalekcyjne
uczniom
2. Koła zainteresowań
ciekawych form
3. Konkursy
spędzania czasu
4. Akcje szkolne
Nauczyciele
Wg. planu
Wychowawca
TERMIN
ODPOWIEDZIALNI
wolnego.
CEL II. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ
LP.
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
1. pogadanki na lekcjach
1.
Dostarczanie
wychowawczych,
wiadomości o
2. zajęcia profilaktyczne
mechanizmach
zorganizowane przy
powstawania
współpracy z policją
uzależnień
3. wykład
informacyjny
Wychowawca,
Wg. planu
Pedagog,
Dyrektor
dla
rodziców,
4. podanie rodzicom telefonów
i adresów poradni, w których
mogliby szukać fachowej
6
pomocy,
5. zajęcia warsztatowe dla
młodzieży dostęp do ulotek,
broszur, pozycji książkowych,
filmów edukacyjnych
6. Prelekcje dla młodzieży
poświęcone zachowaniom
ryzykownym wśród
młodzieży.
7. Zagrożenia zdrowia
i życia:
•
alkoholizm, nikotynizm,
narkomania
•
HIV i AIDS
•
samouszkodzenia ciała
(tatuaże, peercing)
•
prostytucja, włóczęgostwo
Wzmacnianie
2.
umiejętności
1. lekcje wychowawcze na
asertywnego
temat asertywności.
Wg. planu
zachowania
Jasne
3.
Pedagog,
1. zapoznanie ze Statutem
sformułowanie
zasad zachowania
Wychowawca,
Szkoły
Wg. planu
2. lekcje wychowawcze na
w szkole.
Wychowawca,
Pedagog,
temat zasad zachowania
3. rozmowy indywidualne
Wzmacnianie
1. lekcje wychowawcze
dotyczące poczucia własnej
poczucia
4.
własnej wartości
Wg. planu
wartości ,
Wychowawca,
Pedagog,
2. rozmowy indywidualne
Propagowanie
5.
zdrowego stylu życia
1. zajęcia sportowe,
2.
organizacja Dnia walki
Wychowawca,
Wg. planu
z HIV/AIDS
6.
Zorganizowanie
1. Koła zainteresowań
młodzieży czasu
2. Konkursy
wolnego.
3. Akcje szkolne
Pedagog,
Nauczyciele,
Wychowawca,
Wg. planu
Pedagog,
Nauczyciele,
7
CEL III. ZWIĘKSZENIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
LP.
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
TERMIN
ODPOWIEDZIALNI
opiniami i orzeczeniami z
W trakcie
Wychowawca
Poradni Psychologiczno-
roku
pedagog
1. wyodrębnienie uczniów z
1.
Pomoc uczniom
mającym problemy
w nauce.
Pedagogicznej oraz
szkolnego
kierowanie uczniów na
badania specjalistyczne,
2. zorganizowanie
samopomocy koleżeńskiej,
1. współpraca z Poradnią
PsychologicznoPedagogiczną,
2. ścisła współpraca z
rodzicami
1. indywidualna praca z
uczniami wyróżniającymi się
2.
W trakcie
Wychowawca
roku
Nauczyciele
szkolnego
Pedagog
W trakcie
Wychowawca
2. współpraca z rodzicami
roku
Dyrektor
Ograniczenie
3. komisje dyscyplinujące
szkolnego
Pedagog
rozmiarów absencji.
4. rozmowy indywidualne,
W trakcie
Wychowawca
metod uczenia się,
roku
Dyrektor
przyszłości, pracy
szkolnego
Pedagog
Promocja uczniów
zdolnych.
w nauce,
2. udział w konkursach i
olimpiadach na terenie
szkoły i poza nią,
3. koła zainteresowań
4. prezentacja osiągnięć
uczniów
1. zaostrzenie zasad rozliczania
ilości godzin opuszczonych,
3.
5. systematyczna kontrola
frekwencji uczniów,
Podnoszenie
4.
motywacji do nauki.
1. lekcje wychowawcze
dotyczące skutecznych
8
2. rozmowy indywidualne
3. nagradzanie uczniów za
osiągnięcia i umiejętności,
4. organizacja konkursów
przedmiotowych
CEL IV. PODNOSZENIE KULTURY OSOBISTEJ UCZNIÓW
LP.
1.
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
TERMIN
ODPOWIEDZIALNI
Respektowanie norm
1. komisje dyscyplinujące,
W trakcie
Nauczyciele,
poprawnego
2. rozmowy indywidualne
roku
Wychowawca,
zachowania
3. kontrakty
szkolnego
pedagog
W trakcie
Wychowawca
roku
Pedagog
szkolnego
Nauczyciele
1. konsekwentne zwracanie
2.
Dbałość o kulturę
słowa.
uwagi na stosowanie
wyrazów niecenzuralnych,
2. poszerzanie kompetencji
językowych
poloniści
3. pogadanki, lekcje
wychowawcze
1. konsekwentne zwracanie
3.
Dbałość o wygląd
uwagi na niewłaściwy strój
i stosowny ubiór.
ucznia,
1. lekcje wychowawcze
W trakcie
Wychowawca
roku
Polonista
szkolnego
Pedagog
W trakcie
Wychowawca,
roku
Dyrektor
poświęcone higienie
osobistej ucznia
4.
Poszanowanie
1. Surowe kary za dewastacje,
mienia szkoły.
2. lekcje wychowawcze
dotyczące poszanowania
szkolnego
cudzego mienia
9
CEL V. ROZWIJANIE SAMORZĄDNOŚCI UCZNIOWSKIEJ
LP.
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
TERMIN
ODPOWIEDZIALNI
W trakcie
Wychowawca
roku
Nauczyciele
1. wyposażenie
młodzieży w wiedzę
1.
Ukształtowanie
o otaczającym ją
wszechstronnie
świecie, życiu i
rozwiniętej osobowości
szkolnego
zjawiskach
zachodzących
w społeczeństwie
2. kształtowanie
pożądanych cech
osobowości
(pracowitość,
obowiązkowość,
odpowiedzialność,
uprzejmość itp
1. kampania wyborcza
2. organizacja imprez
szkolnych (m. In.
Działalność
2.
Samorządu Szkolnego
Dzień
Andrzejki,
Chłopaka,
Wychowawca
roku
Nauczyciele
szkolnego
Pedagog
w trakcie
Pedagog
roku
Wychowawca
szkolnego
Ksiądz
Mikołajki,
Walentynki,
Kobiet,
W trakcie
Dzień
Dyskoteki
szkolne
3. wspieranie i
koordynowanie
inicjatyw
na rzecz społeczności
uczniowskiej
1. organizowanie akcji na
rzecz Schroniska, dla
3.
Działalność grupy
wolontariuszy
Zwierząt, Domu
Dziecka
2. - zorganizowanie
10
pomocy koleżeńskiej
w nauce,
3. - współpraca z DPS i
hospicjum (chętni
uczniowie)
CEL VI. AKCJA INFORMACYJNA
LP.
ZADANIA
SPOSOBY REALIZACJI
TERMIN
ODPOWIEDZIALNI
Cały rok
Wychowawca
W trakcie
Wychowawca
roku
Pedagog
1. lekcje wychowawcze
na temat działania
1.
Przekazanie uczniom
Telefonu Zaufania
informacji na temat
2. wywieszenie plakatów
Telefonu Zaufania
116 111
informujących o
Telefonie Zaufania dla
Dzieci i Młodzieży 116
111 w widocznych
miejscach w
Szkole
3. dystrybucja wśród
uczniów ulotek z
informacją o telefonie
Stop dopalaczom!
2.
podjęcie działań
informujących
1. lekcje wychowawcze
2. rozmowy indywidualne
z uczniami i rodzicami
o zagrożeniach
3. -współpraca z Policją
wynikających
4. spotkanie z rodzicami
szkolnego
z dostępności
"dopalaczy"
PRZEWIDYWANE EFEKTY
1. Uczniowie radzą sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, wiedzą do kogo mogą
zwrócić się o pomoc.
2. Szkoła jest uważana za bezpieczną, w opinii uczniów i rodziców.
3. Uczniowie znają konsekwencje zażywania narkotyków, picia alkoholu i wpływu używek na
własne zdrowie oraz znają konsekwencje innych uzależnień.
11
4. Nauczyciele i rodzice wyposażeni są w wiedzę z zakresu profilaktyki uzależnień.
5. Wypracowane są lepsze relacje uczeń- nauczyciel- rodzic.
6. Uczniowie potrafią zachowywać się asertywnie, i tolerancyjnie..
7. Nie ma uczniów wagarujących.
8. Uczniowie osiągają coraz lepsze wyniki w nauce.
9. Uczniowie i rodzice korzystają ze wsparcia pedagoga szkolnego oraz profesjonalnych
instytucji.
10. Zasady współżycia są przestrzegane.
11. Uczniowie dbają o właściwy wygląd, stosowny ubiór, nie używają wulgaryzmów.
12. Mienie szkoły nie jest dewastowane.
13. Uczniowie dbają o interes społeczności uczniowskiej i szkolnej.
14. Uczniowie potrafią w sposób racjonalny organizować czas wolny.
15. Uczeń stara się być dobrym kolegą, umie nawiązywać więzi z rówieśnikami, potrafi
rozwiązywać konflikty bez agresji, radzi sobie z porażkami i niepowodzeniami, posiada swój
własny punkt widzenia i potrafi go bronić, przejawia troskę o innych, jest aktywny, kreatywny,
śmiało wyraża swoje myśli, swobodnie wypowiada się na tematy dotyczące najbliższej
społeczności.
EWALUACJA PROGRAMU
Skuteczność programu profilaktycznego, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny osób
zaangażowanych w jego realizację, oceniana będzie w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznejpodsumowującej pracę w roku szkolnym. Informacje niezbędne do ewaluacji będą uzyskiwane za
pomocą takich narzędzi, jak:
•
bezpośrednie rozmowy z uczniami i rodzicami, wywiady, dyskusje, kwestionariusze,
•
obserwacje uczniów – prowadzenie dokumentacji przez wychowawców klas, nauczyciel
i pedagoga
•
ankiety przeprowadzane wśród uczniów,
•
informacje zwrotne
•
analiza dokumentów istniejących w szkole (notatki, protokoły, plany pracy, sprawozdania),
•
rozmowy z nauczycielami,
•
wymiana uwag, spostrzeżeń z zakresu działań profilaktycznych,
Uzyskane wyniki czyli fakty wynikające z ewaluacji posłużą do analizy przeprowadzonych działań – ich
skuteczności, interpretacji wyników, słabych i mocnych stron, możliwości i zagrożeń na przyszłość,
oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian. Na podstawie wyników i wniosków opracowane
zostaną zalecenia – propozycje do przyszłych działań, rodzaju i kierunku zmian.
12