Czasownik

Co
robi?
Co
się z nim dzieje?
W
jakim jest stanie?
maluje,
gotują , odrobię,
biegają , kochacie ,
tańczy, będzie skakała,
zjesz, pobiegną,
będziemy odpoczywać
CZASOWNIK
w zdaniu jest
orzeczeniem.
Przyszła koza do woza. Na niebie pojawiła się
pierwsza gwiazdka. Uczniowie piszą sprawdzian.

NIEDOKONANE – informują, że czynność
trwa i nie została zakończona,
np. robiłem, uciekać, szliście.

DOKONANE - informują, że czynność
została lub zostanie zakończona,
np. zrobiłem, uciec, poszliście.
OSOBY
LICZBY
RODZAJE
CZASY
TRYBY
Liczba pojedyncza  Liczba mnoga
● rodzaj MĘSKI
● rodzaj MĘSKOOSOBOWY
np. zrobili, kupili
np. zrobił, kupiłem
● rodzaj NIEMĘSKOOSOBOWY
● rodzaj ŻEŃSKI
np. zrobiły, kupiły
np. zrobiła, kupiłam
● rodzaj NIJAKI
np. zrobiło, kupiło


Liczba pojedyncza

Liczba mnoga
1 os. – JA
1 os. – MY
2 os. – TY
2 os. – WY
3 os. – ON, ONA, ONO
3 os. ONI, ONE
TERAŹNIEJSZY
np. maluję, idziemy, idą
 PRZESZŁY
np. malowałam, malowałem, szliśmy, szli
 PRZYSZŁY
PROSTY, np. namalują, pójdzie (czasowniki
dokonane)
ZŁOŻONY, np. będą malowali, będzie szedł
(czasowniki niedokonane).

 Informuje
o czynnościach,
które odbywają się obecnie,
odbywały się w przeszłości,
będą odbywać się w przyszłości.
 Występuje we wszystkich trzech
czasach.
 np.
robi, robił, będzie robić
Używamy, by wyrazić czynności lub
stany, które przypuszczalnie mogłyby się
odbyć.
 Używając go, często wymieniamy
warunek, od którego zależy wykonanie
czynności. (Zadzwoniłabym do niego, gdybym

znała jego numer telefonu)

Nie określamy czasu.

np. pomógłby, posprzątałaby,
ugotowalibyśmy
 Służy
do formułowania zakazów,
rozkazów, poleceń i próśb.
 Nie określamy czasu ani rodzaju.
 Nie ma formy 1. os. l. poj. (sami
nie wydajemy sobie poleceń).
 np.
nie gadaj, umyj, posprzątaj,
niech idą
BEZOKOLICZNIKI
Co robić/zrobić?
(-c, -ć)
np. grać, piec
robić
FORMY ZAKOŃCZONE
na –no, –to
np. grano, zagrano,
ukryto
używamy, gdy
chcemy zataić
wykonawcę czynności
Magdalena Sieradzan
klasa VI „b”
Rok szkolny 2015/16