czytaj więcej - Biuletyn Informacyjny Kuratorium Oświaty w Krakowie

Szkoła Promująca Zalecenia
Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem
Program edukacyjny upowszechniania zaleceń
Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem na terenie
województwa małopolskiego i podkarpackiego
działanie realizowane w ramach zadania Prewencja pierwotna nowotworów jest
finansowane przez Ministerstwo Zdrowia w ramach
Narodowego Programu
Zwalczania Chorób Nowotworowych
Projekt realizowany jest od października 2010 roku w szkołach
województwa małopolskiego a od 2012 roku projekt wdrożono w
szkołach województwa małopolskiego i podkarpackiego.
Systematyczna edukacja zdrowotna w szkole jest uważana za najbardziej opłacalną,
długofalową inwestycję w zdrowie społeczeństwa.
H. Nakajima
Celem projektu jest budowanie świadomości onkologicznej i poprawy jakości
życia ludności przez:
Stwarzanie warunków oraz kształtowanie motywacji, wiedzy i umiejętności w
zakresie wpływu zdrowego stylu życia na zapobieganie chorobom
nowotworowym;
Kształtowanie postawy aktywności fizycznej i zdrowego trybu życia.
CELE OPERACYJNE:
Zwiększenie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży,
Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności,
Zmniejszenie rozpowszechniania palenia papierosów,
Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w zakresie
promocji zdrowia,
Intensyfikacja profilaktyki chorób skóry w szczególności czerniaka złośliwego.
Systematyczna edukacja zdrowotna w szkole jest uważana za najbardziej opłacalną,
długofalową inwestycję w zdrowie społeczeństwa.
H. Nakajima
Projekt realizowany jest przez: Wojewódzki Szpital im. Św. Łukasza
w Tarnowie, Tarnowski Ośrodek Onkologiczny, Kuratorium Oświaty w
Krakowie, Delegatura w Tarnowie przy współpracy z Kuratorium
Oświaty w Rzeszowie;
Realizację projektu wspierają: organy jednostek samorządu
terytorialnego, Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie, instytucje
upowszechniania sportu, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział
Technologii Żywności oraz szkoły województwa małopolskiego i
podkarpackiego.
DZIAŁANIA INFORMACYJNE:
• upowszechnianiu informacji na temat Europejskiego Kodeksu Walki z
Rakiem. na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie oraz
artykuły w prasie i audycje w mediach lokalnych. (W br. ukazały się 9
artykułów w prasie, 1 wywiad telewizyjny, 1 konferencja prasowa);
Przekazanie szkołom materiałów edukacyjnych otrzymanych w ramach
programu prewencji pierwotnej nowotworów a finansowanych przez
Ministerstwo Zdrowia:
Europejski Kodeks Walki z Rakiem pod redakcją prof. dra hab. n. med. Witolda
Zatońskiego – przekazano szkołom 1 720 szt.
Kodeks Zdrowego Życia. Szarlota Paweł, - przekazano 25 000 szt.
Kodeks Zdrowego Życia. Michał Lebioda, - przekazano 23 100 szt.
„Europejski kodeks walki z rakiem” – wersja skrócona – 10 000 szt.
Płytka CD „Europejski kodeks walki z rakiem” – 8.000 szt.
Konferencje dla dyrektorów szkół i nauczycieli podczas których
przekazywano informacje nt. Zaleceń europejskiego kodeksu walki z
rakiem, wykład o tematyce zdrowotnej wygłaszał lekarz, prezentowano
dobre praktyki,
Powołanie i przeszkolenie liderów gminnych
Liderzy szkolili nauczycieli z sąsiednich szkół, przekazali materiały
promocyjne dla szkół, upowszechniali zalecenia Europejskiego kodeksu
walki z rakiem w środowisku lokalnym.
Przeszkoleni przez liderów nauczyciele przekazywali założenia
kodeksu walki z rakiem uczniom podczas lekcji wychowawczych lub
lekcji biologii i lekcji wychowania fizycznego oraz ich rodzicom podczas
zebrań rodziców w szkole, a także uświadamiali jak duży wpływ na
zapobieganie chorobom nowotworowym ma prowadzenie zdrowego stylu
życia.
Od roku 2010 do grudnia 2012 roku udało się powołać i przeszkolić
240 liderów województwa małopolskiego i podkarpackiego (z uwagi
na ograniczone środki finansowe na umowy dla liderów). Liderzy
województwa małopolskiego przeszkolili około 10 000 nauczycieli
szkół województwa małopolskiego, co stanowi 58% wszystkich
nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych.
Natomiast liderzy z województwa podkarpackiego przeszkolili 5941
nauczycieli z województwa podkarpackiego, co stanowi 35%
wszystkich nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych.
Sesja naukowa dla młodzieży
„Sposób żywienia a ryzyko chorób
nowotworowych”.
Bezpośrednia edukacja młodzieży – uczniów gimnazjum i szkół
ponadgimnazjalnych poprzez organizację sesji edukacyjnych
połączonych z warsztatami w mniejszych grupach. Sesje
zorganizowało Kuratorium Oświaty w Krakowie, Delegatura w
Tarnowie we współpracy z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie.
Wykłady wygłosiła prof. dr hab. inż. Teresa leszczyńska Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Wydział Technologii Żywności.
Podczas sesji omawiano wpływ trybu życia w tym wczesnej inicjacji
tytoniowej oraz niewłaściwych nawyków żywieniowych na ogólny
stan zdrowia. W czasie warsztatów młodzież wypracowała zestaw
jadłospisów bogatych w czynniki odżywcze dla różnych grup
wiekowych.
Konkurs o tytuł „Szkoły Promującej Zalecenia
Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem”
Celem konkursu jest promowanie i popularyzowanie w środowiskach szkolnych i
lokalnych poszczególnych zasad Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem oraz
współpraca ze środowiskiem lokalnym przy realizacji przedsięwzięć edukacji
zdrowotnej.
Organizatorami konkursu są Kuratorium Oświaty w Krakowie, Szpital
Wojewódzki im. Św. Łukasza w Tarnowie oraz Tarnowski Ośrodek
Onkologiczny.
Szkoły sporządzają sprawozdanie z realizacji własnych projektów edukacji zdrowotnej z
uwzględnieniem promocji zaleceń Europejskiego kodeksu walki z rakiem. Najlepsze
Szkoły otrzymują certyfikat „Szkoły Promującej Zalecenia Europejskiego Kodeksu
Walki z Rakiem” oraz nagrody ufundowane przez sponsorów: wójtów, burmistrzów a
także właścicieli zakładów przemysłowych popierających akcje promocji zdrowego trybu
życia. Najciekawsze sprawozdania przedstawiane są w formie prezentacji
multimedialnej i popularyzowane na stronie internetowej www.Kuratorium.Krakow.pl jako przykłady dobrych praktyk w zakładce Edukacja zdrowotna.
Projekt promocji Zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem
uwzględnia m. in. włączenie szkół województwa małopolskiego w
realizację projektów ogólnopolskich:
Na podkreślenie zasługują akcje dotyczące:
szkodliwości dymu tytoniowego i alkoholu, m.in.
"Światowy Dzień bez Tytoniu”, „Światowy Dzień
Rzucenia Palenia”,
Ogólnopolska Akcja "5 razy dziennie warzywa i owoce
Ogólnopolska Akcja "Chodzę, biegam - więc jestem"
(aktywność fizyczna)
Akcje edukacyjne dot. czynników ryzyka i wczesnych
objawów nowotworów złośliwych skóry, szczególnie
czerniaka złośliwego.
Szkoły realizują zalecenia „Europejskiego kodeksu walki z rakiem”
również poprzez własne programy edukacji zdrowotnej,
Organizowano wystawy, happeningi, prelekcje dla uczniów i rodziców,
rozdawnictwo ulotek promujących kodeks zdrowego życia.
Dużym zainteresowaniem uczniów i ich rodziców oraz mieszkańców
środowiska lokalnego cieszą się różnorodne formy promujące aktywność
fizyczną: turnieje, zawody, wycieczki rowerowe z udziałem mieszkańców
środowisk lokalnych w dniach wolnych od pracy itp…;
Popularyzację zdrowej diety i walkę z otyłością, jako czynnikiem sprzyjającym
zachorowaniom na nowotwory, szkoły prowadzą poprzez akcje edukacyjne
promujące zdrową i bezpieczną żywność w tym zmniejszenie ilości soli w
codziennej diecie, kiermasze zdrowej żywności, zmiana wyposażenia
sklepików szkolnych itp..
Dotychczas w programie wzięło udział ok. 3000 szkół
województwa małopolskiego i podkarpackiego
upowszechniających zalecenia Europejskiego
kodeksu walki z rakiem poprzez:
•
•
•
•
działania promujące ruch - 3000 szkół;
działania antynikotynowe - 2800 szkół;
projekty z zakresu zdrowego odżywiania - 1718 szkół
działania mające na celu ograniczenie ekspozycji na
promieniowanie słoneczne, choroby skóry - 1567
• promocja badań profilaktycznych i szczepień
ochronnych - 1500 szkół.
Materiały własne powstałe podczas realizacji projektu:
Dużą pomocą w realizacji projektu są materiały merytoryczne wypracowane
na okoliczność konferencji i sesji. Uczestnicy tych sesji i konferencji
otrzymują bezpłatnie materiały, do których należą opracowania:
1) prof. dr hab. n. med. Leszek Kołodziejski: Płytka CD „Uzasadnienie
zaleceń „Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem”;
2) Płytka CD „Profilaktyka wybranych nowotworów złośliwych.”
3) Dr n. med. Beata Piórecka ; „Dieta a profilaktyka nowotworowa”.
prof.dr hab. n.med. Leszek Kołodziejski: Płytka CD „Czerniaki i znamiona
oraz Wojna biologiczna?”
4) Dr Monika Łabuzek: Płytka CD „Zwiększenie aktywności fizycznej dzieci i
młodzieży”
5) prof. dr hab. inż. Teresa Leszczyńska: Płyta CD „ Żywienie a ryzyko chorób
nowotworowych”
6) Ulotki informacyjne – 10.500 szt.
7) Broszura Pt. „Walka z rakiem” – wskazówki praktyczne
Wnioski:
1. Tworzenie sieci szkół promujących zalecenia
Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem;
2.Poszerzenie listy liderów promocji zaleceń EKWzR o
grupy liderów młodzieżowych;
3 Tworzenie stałych grup wsparcia szkół w zakresie
promocji zdrowego życia we współpracy z samorządem
lokalnym, sanepidem, placówkami doskonalenia
nauczycieli, uczelniami (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie,
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie i inne ...);
Całościowe podejście do zdrowia w szkole,
budowanie polityki szkoły w zakresie promocji
zdrowia a nie działania cząstkowe i akcyjne,
przyczynią się do poprawy ogólnego stanu zdrowia
oraz pozwolą uniknąć zachorowań na niektóre
choroby, w tym nowotworowe.
Urszula Blicharz