Wystąpienie pokontrolne

Łódź, 7 czerwca 2011 r.
WOJEWODA ŁÓDZKI
PNK-IV.431.15.2011
Pani
Jolanta Wieruszyńska-Rusin
ul. Kmicica 7
97-400 Bełchatów
Wystąpienie pokontrolne
Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza
przysięgłego (Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2702 ze zm.) 20 kwietnia 2011 i 9 maja 2011 r.
(przerwa w okresie 21 kwietnia – 6 maja 2011 r. w dni robocze) pracownicy Wydziału
Prawnego, Nadzoru i Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi przeprowadzili
kontrolę problemową, której przedmiotem była prawidłowość i rzetelność prowadzenia
repertorium oraz pobierania wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego wykonywane
na rzecz sądu, prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej w okresie
od 1 kwietnia 2008 r. do dnia kontroli. Ustalenia kontroli opisano w protokole kontroli,
podpisanym 9 maja 2011 r. bez zgłaszania umotywowanych zastrzeżeń.
W zakresie prawidłowości i rzetelności prowadzenia repertorium zbadano 152 (27%)
spośród 563 (100%) wpisów dokonanych w okresie objętym kontrolą, natomiast pod kątem
wysokości wynagrodzenia pobranego za czynności tłumacza przysięgłego wykonane
na żądanie sądu, prokuratora, Policji i organów administracji publicznej kontroli poddano
4 (100%) spośród 4 (100%) wpisów.
Na podstawie dokonanych ustaleń Pani działalność w zakresie prawidłowości
i rzetelności prowadzenia repertorium oraz pobierania wynagrodzenia za czynności tłumacza
przysięgłego wykonane na żądanie wyżej wspomnianych podmiotów oceniam pozytywnie
z nieprawidłowościami.
1
Na powyższą ocenę wpłynęły przedstawione poniżej naruszenia przepisów ustawy
z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (zwanej dalej Ustawą)
oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie
wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (zwanego dalej rozporządzeniem)
oraz uzyskane wyjaśnienia.
1. W niektórych pozycjach zapiski nie mieszczą się w danej komórce, przez co część
adnotacji zamieszczona jest w sąsiedniej komórce. Powoduje to, że repertorium jest mało
przejrzyste. Ponadto w repertorium nie przewidziała Pani miejsca do wpisywania danych,
wymaganych przepisem art. 17 ust. 2 uztp:
a) pkt 3, tj. opisu tłumaczonego dokumentu, wskazującego datę i oznaczenie dokumentu,
język, w którym go sporządzono oraz uwagi o jego rodzaju, formie i stanie,
b) pkt 4, tj. rodzaju wykonanej czynności oraz liczby sporządzonych egzemplarzy
tłumaczenia.
Repertorium nie przewiduje również miejsca na opis tłumaczenia ustnego (wskazujący
datę, miejsce, zakres i czas trwania tłumaczenia), a także na wpis o odmowie wykonania
tłumaczenia na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 15 uztp (uwzględniający
przyczynę odmowy tłumaczenia), jednak w okresie objętym kontrolą nie dokonywała Pani
tłumaczeń ustnych i nie odmawiała wykonania tłumaczenia dla organów, o których mowa
powyżej.
Nieokreślenie w repertorium miejsc (kolumn) odpowiednich do odnotowania
informacji wymaganych przepisem Ustawy powoduje, że wpisy o czynnościach tłumacza
przysięgłego odnotowywane przez Panią w repertorium na przestrzeni kontrolowanego
okresu są niepełne w podobnym stopniu, jak opisano to powyżej. Natomiast w okresie
objętym kontrolą stwierdzono zwiększenie staranności w odnotowywaniu wpisów
w ramach niektórych z kolumn okazanego repertorium.
2. Data przyjęcia zlecenia oraz zwrotu dokumentu wraz z tłumaczeniem (art. 17 ust. 2 pkt 1
Ustawy):
a) data przyjęcia zlecenia: 17 pozycji nie zawiera odpowiedniej adnotacji, natomiast
w 68 wpisach informacja o dacie jest zapisana w formie: dzień-miesiąc (w kolejnych 67
figuruje odnośnik: „-”-” do daty zamieszczonej powyżej),
b) data zwrotu dokumentu wraz z tłumaczeniem: 30 pozycji nie zawiera stosownego
zapisku, natomiast w 62 wpisach informacja o dacie zapisana jest w formie: dzień-miesiąc
(w kolejnych 60 figuruje odnośnik: „-”-” do daty zamieszczonej powyżej).
Zarówno brak adnotacji, jak i zapisanie niepełnej daty (odnośniki także odsyłają
do niepełnej daty), stanowi naruszenie powołanego przepisu, bowiem data to oznaczenie
2
dnia, miesiąca i roku jakiegoś wydarzenia. Należy zauważyć, iż w przypadku daty zwrotu
dokumentu wraz z upływem każdego roku wzrasta liczba możliwości określenia roku,
w którym dokument został zwrócony.
Zaleca się zamieszczanie w repertorium
wymaganych informacji w sposób pozwalający jednoznacznie zidentyfikować datę,
w jakiej dane zdarzenie nastąpiło.
3. Oznaczenie zleceniodawcy albo zamawiającego wykonanie oznaczonego tłumaczenia
(art. 17 ust. 2 pkt 1 uztp.): w 67 wpisach, tj. w każdej ze skontrolowanych pozycji
z 2008 r. – kolumna jest wypełniona, jednak poszczególne pozycje zawierają wyłącznie
imię i nazwisko lub nazwę zleceniodawcy, wyłącznie nazwę miejscowości, albo wyłącznie
nazwę ulicy lub numer posesji lub też odnośnik: „-”-”. Poszczególne wpisy nie zawierają
zatem oznaczenia pozwalającego zidentyfikować zleceniodawcę albo zamawiającego,
w związku z czym powołany przepis został naruszony.
W kolejnych latach nastąpiła poprawa w tym względzie: część wpisów spośród
pozostałych
85
skontrolowanych
pozycji
zawiera
oznaczenie
zleceniodawcy
albo zamawiającego, zaś w pozostałych pozycjach widoczne są odnośniki: „-”-”.
4. Opis tłumaczonego dokumentu (art. 17 ust. 2 pkt 3):
a) nazwa, data i oznaczenie dokumentu: we wszystkich 152 skontrolowanych wpisach
zamieszczona jest jedna lub dwie z trzech wymaganych informacji, wskutek czego
dyspozycja powołanego przepisu nie została wypełniona,
b) język, w którym sporządzono dokument: 152 zbadane wpisy nie zawierają właściwego
zapisu o języku, w którym sporządzono tłumaczony dokument.
W toku kontroli wyjaśniła Pani, że przedstawiane do tłumaczenia dokumenty były
sporządzone w jęz. niemieckim albo w jęz. polskim, a w niektórych przypadkach –
dwujęzyczne (jęz. niemiecki i jęz. polski). Z wyjaśnień wynika też, że informację o języku
dokumentu można odczytać w repertorium z rubryki o nazwie: „Tłumaczenie – z języka –
na język”, gdzie „z języka” oznacza równocześnie, że dokument był sporządzony
w danym języku.
Wyjaśnień tych nie można uznać za wystarczające. Wymogi określone w art. 17 ust. 2
Ustawy, odnośnie zawartości wpisu o czynności tłumacza przysięgłego, w prowadzonym
przez Panią repertorium nie są spełnione, gdyż każdy wpis powinien zawierać i określenie
języka, w którym dokument sporządzono, i określenie języka tłumaczenia wraz
ze wskazaniem rodzaju czynności, wynikającego z art. 13 Ustawy. Zaleca się
zamieszczanie we wpisach informacji o języku, w którym dokument sporządzono,
niezależnie od wskazywania języka tłumaczenia w oznaczeniu czynności tłumacza
przysięgłego,
3
c) uwagi o rodzaju, formie i stanie dokumentu: zbadane pozycje (152) nie zawierają
odpowiednich uwag. Z wyjaśnień złożonych przez Panią w toku kontroli wynika,
że nie zachodziła potrzeba odnotowywania uwag, ponieważ zleceniodawcy przedstawiali
do tłumaczenia dokumenty w oryginale, w dobrym stanie, bez uszkodzeń. Natomiast
w przypadku czynności wykonanych na żądanie organów (poz. 13, 29, 67, 68 w 2009 r.)
dokumenty nie zawierały tekstu specjalistycznego, nie było też innych przesłanek
do podwyższenia wynagrodzenia – dlatego też wpisy nie zawierają takich informacji.
Wyjaśnienia w tym względzie nie mogą być uznane za wystarczające. Pomimo braku
innych uwag, zaleca się zamieszczanie w repertorium co najmniej adnotacji o formie
i stanie tłumaczonego dokumentu (oryginał, kopia).
5. Oznaczenie czynności (art. 17 ust. 2 pkt 4 uztp.):
a) rodzaj czynności wykonanej i język tłumaczenia lub odpisu: nie w pełni realizowała Pani
dyspozycję powołanego przepisu. W repertorium występuje kolumna „tłumaczenie”
podzielona na: „z języka” i „na język”. Skontrolowane wpisy (152) najczęściej zawierają
odpowiednio adnotacje „j.niem.”, „j.pol.” albo „j.pol.”, „j.niem.”. Wyjaśniła Pani,
że wykonanie czynności tłumacza przysięgłego polegało (w tym również czynności
wykonanych na żądanie organów wymienionych w art. 15 uztp) na sporządzeniu
i poświadczeniu tłumaczenia. Ponadto w części pozycji czynność jest oznaczona poprzez
zapisek: „j.niem./j.pol. (pośw.)” albo „j.pol./j.niem. (pośw.)”, nieadekwatnie do nazwy
kolumny:
„tłumaczenie”.
Wykonanie
czynności
polegało
wtedy
na sprawdzeniu
i poświadczeniu tłumaczenia sporządzonego przez inną osobę.
Zaleca się wskazywanie rodzaju wykonanej czynności wraz z językiem tłumaczenia,
z uwzględnieniem wymogów określonych w art. 13 uztp, w każdym wpisie o wykonanej
czynności tłumacza przysięgłego odrębnie,
b) liczba sporządzonych egzemplarzy: skontrolowane wpisy (152) nie zawierają
wymaganej informacji. Jak wynika ze złożonych przez Panią wyjaśnień – sporządzała
i wydawała Pani tylko jeden egzemplarz tłumaczenia w całym okresie objętym kontrolą.
Wyjaśnienia nie mogą być jednak uwzględnione, ponieważ wymogi odnośnie
zawartości wpisu o czynności tłumacza przysięgłego określa Ustawa, nie uzależniając
treści wpisu od liczby sporządzonych egzemplarzy tłumaczenia.
Zaleca się, aby informacja o liczbie sporządzonych egzemplarzy odnotowywana była
w poszczególnych wpisach o czynnościach tłumacza przysięgłego odrębnie.
6. Odnośnie adnotacji o treści: „dla … (imię i nazwisko osoby, adres)”, zamieszczonych
przez Panią we wpisach o czynnościach tłumacza przysięgłego wykonanych na żądanie
organów wymienionych w art. 15 ustawy w kolumnie: „podpis odbierającego”:
4
Zapisek wprowadza niepewność co do tego, czy zleceniodawcą danego tłumaczenia
faktycznie był jeden z organów, o których mowa powyżej. Z wyjaśnień złożonych przez
Panią podczas kontroli wynika, że adnotacje nie dotyczą oznaczenia zleceniodawcy,
a uwagi zostały zapisane jako kontynuacja opisu tłumaczonego dokumentu (zapiski
można rozumieć jako oznaczenie dokumentu).
Zgodnie z art. 14 uztp tłumacz przysięgły jest obowiązany do wykonywania
powierzonych mu zadań ze szczególną starannością. Dla zachowania przejrzystości
repertorium zaleca się zawieranie wszystkich informacji dotyczących opisu tłumaczonego
dokumentu w miejscu do tego przeznaczonym.
7. Na podstawie uzyskanych podczas kontroli wyjaśnień ustalono, że na wydanych
poświadczonych tłumaczeniach wymieniała Pani pozycję, pod którą tłumaczenie jest
odnotowane w repertorium. Jednak podczas badania numeracji repertorium stwierdzono,
że z powodu niedopatrzenia pomiędzy pozycjami 206 i 209 w 2008 r. zamieściła Pani
cztery wpisy, tj.: „207”, „208”, „207/A” i „208/A”.
W okresie objętym kontrolą wszystkie poświadczone tłumaczenia sporządziła Pani
z oryginału dokumentu, zamieszczając na nich stwierdzenie: „Poświadczam zgodność
powyższego tłumaczenia z oryginałem dokumentu w jęz. …”.
Stwierdzenia zamieszczone pod tekstem tłumaczenia wyczerpują wymogi określone
w art. 18 ust. 2 ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego. Zaleca się jednak dołożenie
większej staranności w numerowaniu pozycji, co pozytywnie wpłynie na realizację Pani
zadań tłumacza przysięgłego zarówno w zakresie rzetelności prowadzenia repertorium,
jak i wydawania poświadczonych tłumaczeń.
8. W zakresie czynności tłumacza przysięgłego dla zleceniodawców wymienionych w art. 15
ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego zbadano wszystkie wpisy pochodzące z okresu
objętego kontrolą, tj. poz. 13, 29, 67 i 68 w 2009 r.
W toku kontroli stwierdzono, że w każdej ze zbadanych pozycji wynagrodzenie
jest zaniżone. Poinformowała Pani, że przyczyną odnotowania obniżonego wynagrodzenia
we wpisach o czynnościach wykonanych na żądanie ww. organów jest fakt,
iż w repertorium widnieje wynagrodzenie netto, natomiast wystawione przez Panią
rachunki opiewały na kwotę brutto.
Stawki za czynności tłumacza przysięgłego, wykonane na żądanie sądu, prokuratora,
Policji oraz organów administracji publicznej są sztywne i są to stawki brutto. Warunek
rzetelnego prowadzenia repertorium zostaje spełniony, gdy wpis o wykonanej czynności
jest wiarygodnym
odzwierciedleniem wykonanej
5
czynności, również w zakresie
wysokości pobranego wynagrodzenia. Zaleca się ustalanie i pobieranie wynagrodzenia
w wysokości zgodnej ze stawkami rozporządzenia.
Mając na względzie dokonane ustalenia proszę o:
- należyte dokonywanie wpisów w repertorium, w sposób wyczerpujący wymogi art. 13
oraz art. 17 ust. 2 ww. ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego, adekwatnie do wykonanej
czynności,
- ustalanie i pobieranie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego, wykonane
na żądanie sądu, prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej, zgodnie
z ww. rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości.
Na podstawie § 38 ust. 1 Regulaminu kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego
w Łodzi kierownik podmiotu kontrolowanego, któremu przekazano wystąpienie pokontrolne,
w terminie określonym w wystąpieniu, nie krótszym niż 14 dni od dnia jego otrzymania,
informuje wojewodę o sposobie wykorzystania uwag i wniosków oraz wykonania zaleceń,
a także podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań.
W związku z tym oczekuję stosownej informacji, w terminie 30 dni od daty
otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
W przypadku niewykonania zalecenia pokontrolnego jest Pani zobowiązana
do wskazania innego niż określony w zaleceniu sposobu usunięcia stwierdzonej
nieprawidłowości lub wykonania innych, niż wskazane w zaleceniu, działań.
Zarządzający kontrolę ma prawo żądania w każdym czasie informacji o stanie
realizacji zaleceń pokontrolnych lub innych działaniach podjętych w wyniku kontroli,
w szczególności w celu usunięcia nieprawidłowości i wykonania wniosków.
Z up. Wojewody Łódzkiego
/-/ Elżbieta Stępczyńska-Gortat
Z-ca Dyrektora Wydziału
Prawnego, Nadzoru i Kontroli
6