Motywy podejmowania działalności gospodarczej w Polsce na tle

2010
Dr Marek Szarucki
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Motywy podejmowania
działalności gospodarczej w
Polsce na tle innych krajów
Warszawa, 2 grudnia 2010 r.
Plan prezentacji
1. Podstawy teoretyczno-metodologiczne badania motywacji
przedsiębiorczych
2. Typologia badanych motywów
3. Struktura motywów tworzenia mikroprzedsiębiorstw w Polsce i w
Szwecji
4. Struktura motywów pozytywnych i negatywnych w Polsce i w
Szwecji
5. Wnioski dla rozwoju przedsiębiorczości w Polsce
Podstawy teoretyczno-metodologiczne badania
motywacji przedsiębiorczych
Powstawanie przedsiębiorstwa – jedna z najważniejszych decyzji o
charakterze przedsiębiorczym
Dlaczego tak wiele osób decyduje się na prowadzenie własnej
działalności gospodarczej?
Co jest źródłem motywacji dla przedsiębiorców, decydujących się
na ten krok?
Dlaczego badanie motywów tworzenia przedsiębiorstw jest ważne?
Podstawy teoretyczno-metodologiczne badania
motywacji przedsiębiorczych
1. Badania porównawcze stanowią cenne źródło informacji
2. Problemy związane z badaniem motywacji przedsiębiorczych:
•
Definicyjne;
•
Doboru metody badawczej;
•
Porównywalności wyników; Badania porównawcze stanowią cenne
źródło informacji
Podstawy teoretyczno-metodologiczne badania
motywacji przedsiębiorczych
Termin „motyw” (od lac. movere) stosowany jest jako określenie
wszystkich czynników, które wpływają na działanie jednostki
Motywy pozytywne (pull, opportunity motives) – wynikają z chęci zostania
przedsiębiorcą
Motywy negatywne (push, necessity motives) – właściciel jest „zmuszony”
do założenia firmy
Zdaniem D. Storeya, motywacje negatywne nie sprzyjają rozwojowi firm
Typologia badanych motywów
W literaturze spotkać można różne kategorie motywów
S. Scheinberg i I.C. MacMillan wyróżniają sześć kategorii motywów:
•
Potrzeba uznania (need for approval);
•
Sukces finansowy (perceived instrumentality of wealth);
•
Wspólnotowość (communitarianism),
•
Potrzeba osobistego rozwoju (need for personal development);
•
Potrzeba niezależności (need for independence);
•
Potrzeba ucieczki/uniknięcia (need for escape).
Np. USA i Australia – niezależność; Włochy, Portugalia, Chiny –
wspólnotowość;
Typologia badanych motywów
Pozytywne
Negatywne
Potrzeba niezależności
Bezrobocie lub obawa przed utratą pracy
Potrzeba rozwoju osobistego
Niezadowolenie z poprzedniej pracy
Kontynuacja tradycji rodzinnej
Alternatywa zmiany miejsca
Chęć wykorzystania szansy rynkowej
zamieszkania
Łączenie pracy z życiem osobistym
Zamiana hobby w interes
Chęć zarabiania większych pieniędzy
Kwestionariusz pocztowy w Szwecji (N= 1041)
Wywiady telefoniczne w Polsce (CEM Instytut Badania Rynku i Opinii Publicznej w
Krakowie) (N=1066)
Badania sfinansowane przez Swedish Research Council
Struktura
motywów tworzenia
mikroprzedsiębiorstw
Struktura
motywów
tworzenia
mikroprzedsiębiorstw
Polska
Szwecja
3,1
Alternatywa zmiany miejsca zamieszkania
1,4
12,4
Zamiana hobby w interes
8,5
18,1
Chęć wykorzystania szansy rynkowej
7,6
25,4
Niezależność
20,2
7,2
Łączenie pracy z życiem osobistym
0,6
10,6
Rozwój osobisty
6,0
Chęć zarabiania większych pieniędzy
7,7
16,8
6,2
Kontynuacja tradycji rodzinnych
12,4
3,5
Niezadowolenie poprzednią pracą
Bezrobocie
7,5
7,6
17,2
0
5
Źródło: badania własne
10
15
%
20
25
30
Struktura motywów pozytywnych i negatywnych
Struktura motywów pozytywnych i negatywnych
Negatywne
Szwecja
0%
73,9%
26,1%
Polska
Pozytywne
85,8%
14,2%
20%
40%
Źródło: badania własne
60%
80%
100%
Wnioski dla rozwoju przedsiębiorczości w Polsce
Dominuje zadowolenie z prowadzenia działalności gospodarczej zarówno wśród tych
pod wpływem motywów negatywnych jak i pozytywnych
Należy wspierać przedsiębiorczość Polaków niezależnie od rodzaju motywów
(pozytywne czy negatywne)
Dobrą strategią rządu jest zachęcanie i stymulowanie obywateli do zakładania
własnych firm w czasie recesji gospodarczej i bezrobocia
Przykładowe narzędzia wspierania:
Programy szkoleniowe i edukacyjne, szkolenia dla przedsiębiorców, kampanie
informacyjne, likwidacja barier w otoczeniu prawnym, liberalizacja systemu
podatkowego – upraszczanie i ułatwianie prowadzenia działalności gospodarczej