przewidywane skutki finansowe wynikające ze zmiany definicji

PRZEWIDYWANE SKUTKI FINANSOWE
WYNIKAJĄCE ZE ZMIANY DEFINICJI PRZYŁĄCZA
WODOCIĄGOWEGO I KANALIZACYJNEGO, ZAWARTYCH W
PROJEKCIE USTAWY – PRZEPISY WPROWADZAJĄCE KODEKS
BUDOWLANY
Projekt z dnia 25 maja 2015 r.
W Polsce istnieje 2 479 gmin. Większość z nich to gminy średnie lub małe. Liczbę gmin w
podziale według mieszkańców zaprezentowano w poniższej tabeli.
Ogółem
2479
100%
powyżej 50 tys. mieszkańców
94
3,8%
Od 20 do 50 tys. mieszkańców
245
9,9%
od 5 do 20 tys. mieszkańców
1 520
61,3%
poniżej 5 tys. mieszkańców
620
25,0%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego.
Założenia
Dla obliczeń wykonywanych dla całego kraju zastosowano następujące założenia:

Współczynnik długości przyłącza wodociągowego znajdujący się poza granicą
nieruchomości, który stanie się siecią – 0,5

Współczynnik długości przyłącza kanalizacyjnego znajdujący się poza granicą
nieruchomości, który stanie się siecią – 0,3

Przeciętna długość przyłącza wodociągowego, określona na podstawie danych z badań
ankietowych IGWP – 16,36 m

Przeciętna długość przyłącza kanalizacyjnego, określona na podstawie danych z badań
ankietowych IGWP – 15,8 m

Przeciętny szacowany koszt budowy metra bieżącego przyłącza wodociągowej – 100
zł

Przeciętny szacowany koszt budowy metra bieżącego przyłącza kanalizacyjnej – 500
zł

Stawka amortyzacji budynków i budowli – 4,5% (załącznik nr 1 Ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych)
1

Stawka podatku od budowli – 2,0% (obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 7
sierpnia 2014 w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat
lokalnych w 2015 roku)

Przeciętna wysokość opłaty za umieszczenie urządzeń wodociągowych w pasie
drogowym, wyliczona na podstawie danych z badań ankietowych IGWP – 0,15 tys.
zł/km

Przeciętna wysokość opłaty za umieszczenie urządzeń kanalizacyjnych w pasie
drogowym, wyliczona na podstawie danych z badań ankietowych IGWP – 0,53 tys.
zł/km
Poniżej prezentujemy przykładowe obliczenia dla branży wod-kan w Polsce oraz wybrane
przykłady miast o różnej wielkości.
Polska
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
WYSZCZEGÓLNIENIE
współczynniki
liczba przyłączy (szt.)
przeciętna długość przyłącza (m)
całkowita długość przyłączy (m) (2*3)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (m) (4*1)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (km) (5/1000)
szacowany koszt (tys. zł/km)
wartość nowego majątku, wynikająca ze zmiany definicji (tys. zł)
(6*7)
9
roczna stawka amortyzacji (%)
10
roczna wartość amortyzacji (tys. zł) (9*8)
11
stawka podatku od nieruchomości
12
wartość podatku od nieruchomości (tys. zł) (11*8)
13
wskaźnik opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym (tys.
zł/km)
14
roczna wartość opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym
(tys. zł) (13*6)
15
SUMA (tys. zł) (10+12+14)
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i IGWP.
ścieki
woda
0,5
5 177 232
16,36
84 699 516
42 349 758
42 350
100
0,3
2 763 988
15,80
43 671 010
13 101 303
13 101
500
4 234 976
6 550 652
4,5%
190 574
2%
84 700
4,5%
294 779
2%
131 013
0,15
0,53
6 352
6 944
281 626
432 736
Używając przyjętych założeń oraz danych GUS obliczono roczne koszty, które
zgodnie z ustawą zaopatrzeniową oraz rozporządzeniem taryfowym, muszą być ujęte w
kalkulacji taryf za wodę i ścieki. Należą do nich wartość amortyzacji od nowego majątku,
podatek od nieruchomości od nowego majątku oraz opłaty za umieszczenie w pasie
drogowym urządzeń, które staną się własnością przedsiębiorstwa. Dla obszaru całej Polski
wyliczono, iż dla działalności wodociągowej wzrost kosztów wyniesie ponad 280 mln zł
rocznie, a dla działalności kanalizacyjnej ponad 430 mln zł rocznie. Łączna suma (poz. 15)
2
wynosząca 714 mln zł, stanowi niemal 5% kosztów działalności przedsiębiorstw wod-kan w
Polsce.
Koszty te nie uwzględniają konieczności wykupu majątku, który z przyłącza stanie się
siecią wodociągową lub kanalizacyjną. Szacowane koszty wykupu wynoszą łącznie ok 10,8
mld zł (pozycja nr 8).
Pierwszym przykładem jest wyliczenie sumy nowych kosztów dla Warszawy. W
przypadku konkretnych miejscowości znamy szczegółowe dane dotyczące liczby przyłączy,
przeciętnej długości przyłączy oraz przeciętnej opłaty za km za umieszczenie urządzeń w
pasie drogowym.
Warszawa – 1,8 mln odbiorców usług
WYSZCZEGÓLNIENIE
współczynniki
liczba przyłączy (szt.)
przeciętna długość przyłącza (m)
całkowita długość przyłączy (m) (2*3)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (m) (4*1)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (km) (5/1000)
szacowany koszt (tys. zł/km)
wartość nowego majątku, wynikająca ze zmiany definicji (tys. zł)
8
(6*7)
9 roczna stawka amortyzacji (%)
10 roczna wartość amortyzacji (tys. zł) (9*8)
11 stawka podatku od nieruchomości
12 wartość podatku od nieruchomości (tys. zł) (11*8)
wskaźnik opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym (tys.
13
zł/km)
roczna wartość opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym
14
(tys. zł) (13*6)
15 SUMA (tys. zł) (10+12+14)
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych IGWP.
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
woda
0,5
82 578
9,76
805 700
402 850
403
100
ścieki
0,3
48 335
15,94
770 300
231 090
231
500
40 285
115 545
4,5%
1 813
2%
806
4,5%
5 200
2%
2 311
0,24
0,69
97
159
2 715
7 670
Dla wodociągów w Warszawie nowe koszty, które powstaną poprzez przedmiotową zmianę
prawa, będą wynosiły łącznie nieco ponad 10 mln zł, co wpłynie na wzrost kosztów
działalności o 1,35%.
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Gdynia – 380 tys. odbiorców usług
WYSZCZEGÓLNIENIE
współczynniki
liczba przyłączy (szt.)
przeciętna długość przyłącza (m)
całkowita długość przyłączy (m) (2*3)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (m) (4*1)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (km) (5/1000)
szacowany koszt (tys. zł/km)
wartość nowego majątku, wynikająca ze zmiany definicji (tys. zł)
(6*7)
roczna stawka amortyzacji (%)
roczna wartość amortyzacji (tys. zł) (9*8)
3
woda
0,5
23 142
12,82
296 680
148 340
148
100
ścieki
0,3
14 994
13,13
196 871
59 061
59
500
14 834
29 531
4,5%
668
4,5%
1 329
stawka podatku od nieruchomości
wartość podatku od nieruchomości (tys. zł) (11*8)
wskaźnik opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym (tys.
13
zł/km)
roczna wartość opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym
14
(tys. zł) (13*6)
15 SUMA (tys. zł) (10+12+14)
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych IGWP.
11
12
2%
297
2%
591
0,14
0,39
21
23
985
1 943
Dla wodociągów w Gdyni nowe koszty, które powstaną poprzez przedmiotową zmianę
prawa, będą wynosiły łącznie niemal 3 mln zł, co wpłynie na wzrost kosztów działalności o
2,37%.
Biała Podlaska – 60 tys. odbiorców usług
WYSZCZEGÓLNIENIE
woda
współczynniki
0,5
liczba przyłączy (szt.)
7 035,00
przeciętna długość przyłącza (m)
18,04
całkowita długość przyłączy (m) (2*3)
126 900
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (m) (4*1)
63 450
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (km) (5/1000)
63,450
szacowany koszt (tys. zł/km)
100
wartość nowego majątku, wynikająca ze zmiany definicji (tys. zł)
8
6 345
(6*7)
9 roczna stawka amortyzacji (%)
4,5%
10 roczna wartość amortyzacji (tys. zł) (9*8)
286
11 stawka podatku od nieruchomości
2%
12 wartość podatku od nieruchomości (tys. zł) (11*8)
127
wskaźnik opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym (tys.
13
0,16
zł/km)
roczna wartość opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym
14
10
(tys. zł) (13*6)
15 SUMA (tys. zł) (10+12+14)
423
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych IGWP.
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
ścieki
0,3
6 832
13,50
92 200
27 660
27,66
500
13 830
4,5%
622
2%
277
0,29
8
907
Dla wodociągów w Białej Podlaskiej nowe koszty, które powstaną poprzez przedmiotową
zmianę prawa, będą wynosiły łącznie niemal 1,33 mln zł, co wpłynie na wzrost kosztów
działalności aż o 7,07%.
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
Stare Babice– 20 tys. odbiorców usług
WYSZCZEGÓLNIENIE
współczynniki
liczba przyłączy (szt.)
przeciętna długość przyłącza (m)
całkowita długość przyłączy (m) (2*3)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (m) (4*1)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (km) (5/1000)
szacowany koszt (tys. zł/km)
wartość nowego majątku, wynikająca ze zmiany definicji (tys. zł)
4
woda
0,5
5 715,00
29,50
168 593
84 296
84,296
100
8 430
ścieki
0,3
3 287,00
19,11
62 815
18 844
18,84
500
9 422
(6*7)
9 roczna stawka amortyzacji (%)
10 roczna wartość amortyzacji (tys. zł) (9*8)
11 stawka podatku od nieruchomości
12 wartość podatku od nieruchomości (tys. zł) (11*8)
wskaźnik opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym (tys.
13
zł/km)
roczna wartość opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym
14
(tys. zł) (13*6)
15 SUMA (tys. zł) (10+12+14)
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych IGWP.
4,5%
379
2%
169
4,5%
424
2%
188
0,23
0,49
19
9
567
622
Dla wodociągów w Starych Babicach nowe koszty, które powstaną poprzez przedmiotową
zmianę prawa, będą wynosiły łącznie niemal 1,2 mln zł, co wpłynie na wzrost kosztów
działalności aż o 11,78%.
Złotów– 10 tys. odbiorców usług
WYSZCZEGÓLNIENIE
współczynniki
liczba przyłączy (szt.)
przeciętna długość przyłącza (m)
całkowita długość przyłączy (m) (2*3)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (m) (4*1)
długość przyłączy po przeliczeniu współczynnikiem (km) (5/1000)
szacowany koszt (tys. zł/km)
wartość nowego majątku, wynikająca ze zmiany definicji (tys. zł)
8
(6*7)
9 roczna stawka amortyzacji (%)
10 roczna wartość amortyzacji (tys. zł) (9*8)
11 stawka podatku od nieruchomości
12 wartość podatku od nieruchomości (tys. zł) (11*8)
wskaźnik opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym (tys.
13
zł/km)
roczna wartość opłaty za umieszczenie urządzeń w pasie drogowym
14
(tys. zł) (13*6)
15 SUMA (tys. zł) (10+12+14)
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych IGWP.
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
woda
0,5
1 407,00
7,11
10 004
5 002
5,002
100
ścieki
0,3
780,00
14,74
11 497
3 449
3,45
500
500
1 725
4,5%
23
2%
10
4,5%
78
2%
34
0,15
0,53
0
1
33
113
Dla wodociągów w Złotowie nowe koszty, które powstaną poprzez przedmiotową
zmianę prawa, będą wynosiły łącznie niemal 146 tys. zł, co wpłynie na wzrost kosztów
działalności aż o 7,99%.
Jak widać, im mniejszy wodociąg tym bardziej odczuje wprowadzenie zmian w
zapisach prawa polegających na zmianie definicji przyłącza na taką, gdzie decyduje granica
nieruchomości.
Dodatkowo można przytoczyć przykładową sytuację w dla przedsiębiorstwa
obsługującego ok. 10 tys. osób. Przedsiębiorstwo takie posiada roczne przychody w granicach
3 mln zł, a jego zysk może wynieść mniej niż 2 % (1,78% wynosi średnia rentowność
5
działalności wod-kan dla przedsiębiorstw obsługujących mniej niż 20 tys. osób), czyli wynosi
ok. 50 tys. zł. Przyjmijmy, że mamy do czynienia z miejscowością sąsiadującą ze średniej
wielkości miastem, gdzie widoczna jest migracja ludności z miast na obrzeża. Prywatny
inwestor zakupił działkę, na której wybudował dom. Teren, który zamieszkał jest w chwili
obecnej nieuzbrojony w sieci wod-kan. Jeżeli ten dom, w optymistycznej wersji będzie
oddalony o 500 metrów od najbliższej sieci wod-kan i inwestor wybuduje rurociągi od
własnej nieruchomości aby podłączyć się do sieci, okaże się, że przedsiębiorstwo wod-kan
musi potraktować nowopowstały rurociąg znajdujący się poza granicą nieruchomości jako
sieć i będzie zobowiązane go wykupić. W tym przypadku koszt budowy 500 metrów sieci
wodociągowej i kanalizacyjnej może wynieść nawet 300 tys. zł, czyli jest to sześciokrotność
rocznego zysku oraz aż 10% kosztów działalności przedsiębiorstwa. Wykup ten
zdecydowanie zachwieje gospodarką finansową przedsiębiorstwa i doprowadzi do wzrostu
cen wody w przyszłych latach. Jeżeli takich prywatnych inwestorów będzie kilku albo
kilkunastu, nawet jeżeli ich nieruchomości będą w odległości kilkudziesięciu metrów od
najbliższej sieci, przymusowy wykup nowej sieci może wpędzić przedsiębiorstwo wod-kan w
spiralę wzrostów cen wody i ścieków, ponieważ przyjmowany w taki sposób majątek będzie
musiał być amortyzowany, naliczane będą od niego podatki i opłaty lokalne itp.
Przychody przedsiębiorstwa (zł)
2 800 000
Zysk (zł) (1,78%)
49 840
Koszt wykupu 500 metrów sieci wodociągowej i kanalizacyjnej (zł)
wykup/przychody
300 000
10,7%
wykup/zysk
601,9%
Na powyższym przykładzie widać, iż realizacja inwestycji, w następstwie której
przedsiębiorstwo będzie zmuszone wykupić 500 metrów bieżących sieci wodociągowej i
kanalizacyjnej co jest w warunkach gmin wiejskich, charakteryzujących się niską gęstością
zabudowy, wysoce prawdopodobne. Taka sytuacja wpłynie na wzrost cen za wodę i ścieki na
poziomie 10,7%. Dodatkowo przyjęcie nowych, nie planowanych w Wieloletnim Planie
Inwestycyjnym sieci, wpłynie na dalszy wzrost cen poprzez konieczność kalkulowania do cen
wody i ścieków kosztów związanych z nowym majątkiem (amortyzacja, podatek od
nieruchomości itp.). Należy mieć na uwadze, że osiągnięcie przychodów koniecznych do
pokrycia nowych zobowiązań nastąpi z co najmniej rocznym opóźnieniem (nawet dwa lata).
Może to zmusić przedsiębiorstwo do
zaciągania nieplanowanych wcześniej kredytów
i ponoszenia związanych z tym dodatkowych kosztów.
6
Sytuacja ta dotyczy wykupu jedynie 500 metrów nowej sieci. W przypadku
konieczności wykupu np. 2 km sieci, w przedsiębiorstwie omawianej wielkości, ceny
usług wzrosną o ok. 40%.
7