Nie demonizujmy kosztów dojazdów pełnomocników

10.2.2014
Nie demonizujmy kosztów dojazdów pełnomocników - - Gazeta Prawna - największy dziennik gospodarczy
Czy wiesz, że możesz wydrukować ten artykuł do 5 razy taniej? Sprawdź na www.kosztydruku.pl
Nie demonizujmy kosztów dojazdów pełnomocników
Nie podzielam obaw, że konieczność zapłaty za podróże adwokata czy radcy prawnego może służyć zastraszaniu strony przeciwnej
W wydaniu DGP z 28 stycznia 2014 r. ukazała się analiza autorstwa mec. Andrzeja Nogala dotycząca zasad zwrotu kosztów dojazdów adwokata w związku z
procesem sądowym („Przepisy o kosztach dojazdu wymagają doprecyzowania”, DGP 18/2014). Autor tekstu stwierdza, że kwestia kosztów dojazdu
pełnomocnika na rozprawy może być traktowana jako element taktyki procesowej zmierzającej do zastraszenia przeciwnika. Mecenas zdaje się postulować
przyjęcie zasady, zgodnie z którą strona – jeśli ma być reprezentowana przez profesjonalistę – powinna korzystać z usług pełnomocnika mającego siedzibę w
okręgu siedziby sądu, w którym toczy się postępowanie. Ma to być o tyle zasadne, że obecnie nie ma w zasadzie sądów, w których okręgu brakowałoby
profesjonalnych pełnomocników. Ostatecznie Autor analizy sugeruje wprowadzenie zastrzeżenia w art. 98 kodeksu postępowania cywilnego, że zwrot
kosztów procesu nie obejmuje kosztów dojazdu pełnomocnika do sądu.
Z postulatami Autora nie mogę się zgodzić. Są one w mojej ocenie zbędne w świetle aktualnej treści przepisów. Nie podzielam także obaw mec. Nogala
dotyczących nadużywania omawianej instytucji prawa procesowego. Uważam, że stanowisko autora w tym zakresie prowadzić może natomiast do
ograniczenia takich fundamentalnych zasad, jak prawo do obrony i swoboda umów.
Obszar działalności
Dojazd pełnomocnika profesjonalnego do sądu to jego wydatek, o którym mowa w art. 98 par. 3 k.p.c. Stanowisko takie dominuje w orzecznictwie Sądu
Najwyższego. Przekonują o tym orzeczenia wydawane w ostatnich latach, jak np. uchwały SN z 18 lipca 2012 r. w sprawie III CZP 33/12, z 12 czerwca
2012 r. w sprawie III PZP 4/12 czy postanowienie z 25 października 2012 r. w sprawie IV CZ 109/12. Przepis art. 98 par. 3 k.p.c. stanowi, że „do
niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych
przepisach i wydatki jednego adwokata (...)”. Ustawa nie wskazuje, o jakie wydatki adwokata (czy radcy prawnego) chodzi. Trudno jednak negować
twierdzenie, iż wydatkiem takim jest dojazd na posiedzenie sądowe.
Ustawa o radcach prawnych (Dz.U. z 1982 r. nr 19, poz. 145 z późn. zm.) podobnie jak ustawa – Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 1982 r. nr 16, poz. 124 z
późn. zm.) stanowi, że zawód radcy prawnego (adwokata) polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na występowaniu przed sądami i
urzędami. Dodatkowo art. 6, 7, 14 i 18 ust. 1 ustawy o radcach wyraźnie eksponują czynność występowania prawnika przed sądami jako jeden z głównych
obszarów jego działalności zawodowej. Skoro właściwe przepisy przewidują zwrot wydatków na dojazdy kuratora ustanowionego dla strony w postępowaniu
cywilnym, czy też mediatora ustanowionego w sprawie, to tym bardziej nie sposób uznać, że taki sam wydatek pełnomocnika nie podlega już rozliczeniu.
Komu przysługuje adwokat z urzędu? >>
Ochrona słabszego
Zasady, zgodnie z którą strona przegrywająca spór sądowy zwraca przeciwnikowi reprezentowanemu przez profesjonalnego pełnomocnika koszty jego
dojazdu do sądu, nie można jednak demonizować.
Należy przypomnieć, że obowiązujące rozwiązania prawne chronią słabszego (także finansowo) uczestnika sporu sądowego przed ponoszeniem kosztów
dojazdów reprezentanta drugiej strony nawet w wypadku, gdy przegrywa on sprawę w całości. Odpowiednie narzędzie daje w takiej sytuacji sądowi art. 102
k.p.c. Zgodnie z tym przepisem „w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać
jej w ogóle kosztami”. Orzecznictwo zgodnie wskazuje, że hipoteza przepisu art. 102 k.p.c., odwołująca się do występowania „wypadków szczególnie
uzasadnionych”, pozostawia sądowi orzekającemu swobodę oceny czy fakty związane z przebiegiem procesu, jak i dotyczące sytuacji życiowej strony,
stanowią podstawę do nieobciążania jej kosztami procesu, a więc także wydatkami adwokata (radcy prawnego), którymi mogą być koszty jego dojazdu do
sądu (por. postanowienie SN z 24 października 2013 r. w sprawie IV Cz 61/13, wyrok SA w Katowicach z 30 sierpnia 2013 r. w sprawie I ACa 449/13).
Prawo wyboru
Nie wyobrażam też sobie wymagania od strony procesu, aby była reprezentowana przez pełnomocnika prowadzącego kancelarię w mieście będącym siedzibą
sądu. Pamiętajmy, że istnieją różne podstawy ustalania właściwości sądu, dlatego też dany podmiot często skazany jest na prowadzenie postępowań w
różnych częściach kraju. Nieraz potrzeba kompleksowej obsługi prawnej skutkuje długotrwałą współpracą z jedną kancelarią lub zatrudnieniem prawnika.
Udzielenie pełnomocnictwa i opracowanie strategii postępowania w sprawie praktycznie zawsze wiąże się z roztrząsaniem danych wrażliwych dla strony.
Prawnik musi cieszyć się pełnym zaufaniem mocodawcy i często musi doskonale orientować się w jego ogólnej sytuacji prawnej, stąd też nie można wymagać
od strony, aby dobierała sobie „przypadkowego” pełnomocnika, unikając w ten sposób generowania kosztów procesu.
To jednak nie wszystko. Najważniejsze jest zapewnienie uczestnikom obrotu prawnego pełnej swobody wyboru prawnika, który da gwarancję najlepszego
prowadzenia sprawy i zapewni maksimum ochrony prawnej. W obecnych czasach spory prawne stają się coraz bardziej wyrafinowane, wymagają
specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Występując w procesie, strona musi mieć zagwarantowane pełne prawo dobrania sobie pełnomocnika spełniającego te
kryteria.
Źródło: Dziennik Gazeta Prawna
Artykuł z dnia: 2014-02-10, ostatnia aktualizacja: 2014-02-10 09:04
Autor:Damian Dworek
Żadna część jak i całość utworów zawartych w dzienniku nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także
http://www.gazetaprawna.pl/drukowanie/776622
1/2
10.2.2014
Nie demonizujmy kosztów dojazdów pełnomocników - - Gazeta Prawna - największy dziennik gospodarczy
elektroniczny lub mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włącznie z kopiowaniem, szeroko pojętą digitalizacją, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także
zamieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody Infor Biznes Sp. z o.o.
Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części bez zgody Infor Biznes Sp. z o.o. lub autorów z naruszeniem prawa jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane
prawnie.
http://www.gazetaprawna.pl/drukowanie/776622
2/2