pobierz plik - Zespół Szkół im. Jadwigi i Władysława

ZESPÓŁ SZKÓŁ im J. i W. ZAMOYSKICH W ROKIETNICY
Program profilaktyki dla uczniów klas I-IV
technikum oraz I-III zawodowej
„Umysł jest jak spadochron. Nie działa kiedy nie jest otwarty”
Frank Zappa
Opracowanie:
mgr Anita Durowicz-Janicka – pedagog
OKREŚLENIE PROBLEMU I CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Zmiany społeczno-ekonomiczne oraz polityczne ostatnich lat sprawiły, iż zwiększyła
się liczba czynników destrukcyjnych oddziałujących na dzieci i młodzież, skutkiem czego
stale wzrasta liczba osób przejawiających różnego rodzaju dysfunkcje rozwojowe oraz
poszukujących szybkiego i łatwego sposobu poradzenia sobie w trudnych sytuacjach
życiowych. Niestety dla wielu młodych ludzi tym najlepszym sposobem jest sięganie po
różnego rodzaju używki.
Zjawisko uzależnień od środków psychoaktywnych takich jak: alkohol, narkotyki,
dopalacze, leki, kleje, tytoń wśród dzieci i młodzieży staje się problemem społecznym, a
hasło „Szkoła wolna od narkotyków” promujące nowy styl życia uczniów pozostaje nadal w
sferze marzeń i często jest tylko apelem nie mającym odzwierciedlenia w rzeczywistości.
Poczucie bezradności, brak perspektyw na przyszłość i trudna sytuacja materialna
uczniów i ich rodzin stanowią podatny grunt do powstawania sytuacji problemowych
zarówno w środowisku rodzinnym, jak i w szkole. W obecnej sytuacji szkoła musi aktywnie
przeciwdziałać zjawiskom problemowym i tworzyć własną strategię czynników chroniących.
Współczesna szkoła odgrywa szczególną rolę w zakresie zapobiegania i redukowania
zagrożeń dzieci i młodzieży. Zadania szkoły w tym zakresie zostały dokładnie określone w
Rozporządzeniu Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 29 marca 1986 r. i obejmują:
Prowadzenie edukacji uczniów w zakresie profilaktyki uzależnień
Informowanie rodziców o przyczynach, objawach i skutkach używania środków
uzależniających
Tworzenie w szkole atmosfery i środowiska społecznego, które sprzyja dobremu
samopoczuciu uczniów i nauczycieli, rozwojowi zainteresowań indywidualnych i uzdolnień
uczniów, atrakcyjnemu spędzaniu czasu wolnego, kształtowaniu w uczniach umiejętności
radzenia sobie ze stresem, współpracy z rodzicami
Udzielenie indywidualnej pomocy uczniom zagrożonym uzależnieniem. Aby przeciwdziałać
zagrożeniom i wszelkim patologicznym zjawiskom na terenie szkoły i w środowisku uczniów
konieczna jest modyfikacja procesu wychowania oraz podejmowania wielopoziomowych
działań profilaktycznych. W szkole istnieje program wychowawczy, którego celem jest
wspieranie ucznia we wszechstronnym rozwoju, ukierunkowanym na osiąganie dojrzałości
fizycznej, psychicznej i społecznej. Niezależnie od powyższego programu widziałyśmy
konieczność opracowania i wdrożenia programu profilaktyki, którego celem jest promowanie
zdrowego stylu życia, zapobieganiu uzależnieniom i przeciwdziałanie agresji wśród uczniów
oraz szeroko rozumiana edukacja niezbędna do wyrobienia właściwych postaw i zachowań.
Edukacja musi koncentrować się na bezpośrednich, psychospołecznych skutkach używania
substancji psychoaktywnych. Ponadto konieczne wydaje się być odejście w profilaktyce od
koncentracji na uzależnieniu jako głównym zagrożeniu.
Używanie narkotyków to ”droga na skróty” w zaspakajaniu potrzeb i realizacji zadań
rozwojowych młodzieży, która zastępuje naukę ważnych umiejętności życiowych.
Profilaktyka powinna, zatem zawierać ofertę innego życia, promować aktywne formy
spędzania czasu wolnego zamiast picia alkoholu i zażywania narkotyków, stawiać na rozwój
osobisty, a także rozwijać umiejętności społeczne uczniów.
DIAGNOZA OBASZARÓW PROBLEMOWYCH
Program profilaktyki powstał w wyniku diagnozy ilościowej i jakościowej uczniów,
rodziców oraz nauczycieli. Z uwzględnieniem rozwoju i nasilenia specyfiki zagrożeń
występujących w środowisku szkolnym zdiagnozowałyśmy następujące obszary problemowe.
Alkohol spożywa znaczna część badanych. Uczniowie najczęściej piją piwo i wódkę.
Palenie papierosów.
Zażywanie narkotyków.
Brak umiejętności społecznych, radzenia sobie ze stresem, poprawnej komunikacji
interpersonalnej, radzenia sobie z pojawiającymi się emocjami
Brak umiejętności zarządzania w kreatywny sposób swoim czasem wolnym.
Brak własnych zainteresowań.
Wnikliwa analiza wniosków z obserwacji, wywiadów, rozmów i dokumentacja szkolnej
pozwoliła wyodrębnić następujące płaszczyzny działania:
Rozwijanie pozytywnej motywacji do sumiennego wykonywania obowiązków
szkolnych,
Promowanie zdrowego stylu życia wolnego od nałogów,
Przeciwdziałanie wszelkim przejawom agresji i przemocy.
Szkolny program profilaktyki uzupełnia program wychowawczy szkoły i jest zgodny z
aktami prawa oświatowego. Obejmuje uczniów z klas I-IV technikum oraz uczniów z klas IIII szkoły zawodowej.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
(Dz. U. Z 12.11.1982 r.) z późniejszymi zmianami
Ustawa z dnia 19.08.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Z 20.10.1994 r.) z
późniejszymi zmianami
Ustawa z dnia 09.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i
wyrobów tytoniowych (Dz. U. Z 30.01.1996 r.) z późniejszymi zmianami
Ustawa z dnia 24.04.1997 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. Z 1995)z późniejszymi
zmianami
Artykuł 72.1 i 72.1 konstytucji RP z dnia 02.04.1997 r. (Dz. U. Nr 78/1997 r.)
Konwencja o prawach dziecka z dnia 20.11.1989 r. (Dz. U. Nr 120/1991 r.)
Ustawa z dnia 14.03.85 r. o Państwowej inspekcji sanitarnej art. 27, 31a, 29
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani (nowelizacja)
Uchwała Rady Powiatu z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie przyjęcia Programu Ochrony
Zdrowia Psychicznego Powiatu Poznańskiego na lata 2012-2015
CEL GŁÓWNY
PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA, ROZWOJU OSOBISTEGO I
ZAPOBIEGANIE ZAGROŻENIOM WŚRÓD UCZNIÓW SZKOŁY
CELE SZCZEGÓŁOWE
Kształtowanie umiejętności życiowych uczniów.
Rzetelna informacja o skutkach przyjmowania środków psychoaktywnych i ukazywanie
zagrożeń, jakie niosą ze sobą uzależnienia.
Umożliwianie uczniom podejmowania świadomych decyzji w sprawie używek i uczenie jak
odmawiać bez obawy przed odrzuceniem.
Umożliwienie uczniom wycofania się z zachowań ryzykownych.
Opóźnienie wieku inicjacji.
Dostarczenie informacji o pozytywnych wymiarach zdrowego stylu życia.
Kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego.
Rozbudzenie zainteresowania własnym rozwojem osobistym i zdrowiem ułatwienie
nabywania podstawowych umiejętności z zakresu profilaktyki i psychologii społecznej.
Eliminowanie stresów i napięć.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU I PRZEWIDYWANE EFEKTY
WYSIŁKI PODEJMOWANE I STARANIA W RAMACH SZKOLNEJ EDUKACJI
PROFILAKTYCZNEJ PRZYNIOSĄ EFEKTY JEŻELI UCZNIOWIE:
Będą wiedzieli, co to jest uzależnienie, dlaczego nie należy używać środków
uzależniających oraz jaki mają wpływ na rozwój i życie człowieka.
Potrafili przeciwstawić się negatywnym presjom społecznym.
Potrafili aktywnie spędzać czas wolny i radzić sobie z trudnościami życiowymi bez
używania substancji psychoaktywnych tj. narkotyki, dopalacze, leki.
Będą wiedzieli gdzie znaleźć profesjonalną pomoc i wsparcie w sytuacji zagrożenia
uzależnieniem oraz problemów osobistych.
Będą potrafili dokonywać świadomych i odpowiedzialnych wyborów.
Potrafili radzić sobie z przeżywanymi lękami, emocjami, stresem/
Będą świadomi swojej odpowiedzialności za swoją postawę w stosunku do innych ludzi, za
tworzenie i zachowanie swojego środowiska wolnego od przemocy i od środków
odurzających, ciągły rozwój w życiu i poszerzanie swojej świadomości.
Będą świadomi konsekwencji w przypadkach o posiadanie, rozprowadzanie i promocję
środków psychoaktywnych, grożącej im odpowiedzialności karnej.
Będą rozwijać swoje poczucie własnej wartości, akceptować pozytywne aspekty własnego
dojrzewania i rozwoju.
METODY
zajęcia warsztatowe
wykłady
prelekcje
pogadanki
FORMY PRACY
zbiorowa
grupowa
indywidualna
DIAGNOZA I EWALUACJA
rozmowy
wywiady
obserwacja
analiza przypadków
sprawozdania wychowawców, pedagoga szkolnego, kierownika internatu podsumowujące
stopień realizacji celów zawartych w Szkolnym Programie Profilaktyki.
ankiety dla uczniów klas I – termin realizacji: grudzień/styczeń, wstępna diagnoza problemu,
wychowawcy klas pierwszych.
ankiety dla uczniów klas II – odpowiedzialni wychowawcy klas II.
Ewaluacja programu – dokonanie oceny skuteczności programu, ewentualne zmiany i
uzupełnienia.
SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU
Realizacja programu odbywać się będzie w ramach:
Specjalnych zajęć warsztatowych prowadzonych przez pedagoga, psychologa i innych
specjalistów.
Codziennych zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz opiekuńczych prowadzonych w
szkole podczas zajęć edukacyjnych (godzin wychowawczych) przez wychowawców i
pedagoga.
Spotkań psychoterapeutycznych prowadzonych przez psychologa bądź pedagoga z zakresu
psychologii społecznej, komunikacji interpersonalnej.
Zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów do spraw patologii i uzależnień
mających na celu podniesienie poczucia własnej wartości oraz doskonaleniu umiejętności
zastosowania zachowań asertywnych w sytuacjach nacisku ze strony kolegów i środowiska.
Spotkań z przedstawicielami policji mającymi na celu informowanie uczniów o szkodliwości
używek oraz ich wpływie na bezpieczeństwo swoje i innych osób.
Działania podejmowane w ramach programu obejmować będą trzy obszary:
działania skierowane do uczniów
działania skierowane do rodziców
działania skierowane do wychowawców
IMPREZY TOWARZYSZĄCE REALIZACJI PROGRAMU
Zajęcia sportowo – rekreacyjne, zapoznanie z zasadami gier zespołowych, wzmacnianie
zdrowej rywalizacji w grupie i zasad fair play, rozwijanie zdolność, sprawności oraz
zainteresowań sportowych
Zajęcia kulturalno – rozrywkowe, rozwój funkcji poznawczych, stwarzanie warunków do
lepszej integracji grupy, nawiązywaniu pozytywnych relacji i komunikacji w grupie.
Zajęcia turystyczno – krajoznawcze, stwarzanie możliwości pełnego wypoczynku
fizycznego i psychicznego, dbałość o własny rozwój ducha i ciała, aktywne spędzanie czasu
wolnego.
Zajęcia w Regionalnym Centrum Profilaktyki Uzależnień dla Dzieci i Młodzieży w
Rogoźnie.
Zajęcia w ramach kół zainteresowań i przedmiotowych, uczestnictwo w konkursach,
olimpiadach, wystąpieniach.