LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE JĘZYK POLSKI WYMAGANIA

Transkrypt

LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
JĘZYK POLSKI
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH
I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH
JĘZYK POLSKI
KLASA II/poziom rozszerzony/
Wymagania edukacyjne – j zyk polski – klasa II –poziom rozszerzony
zgodne z Podstaw programow i Programem nauczania j zyka polskiego dla IV etapu edukacyjnego-Zrozumieć tekst. Zrozumieć człowieka
Wymagania ogólne
Wymagania ogólne
Ocena dopuszczaj ca
ucze Ś
- rozumie teksty o prostej
budowie;
- dostrzega sensy zawarte w
powierzchownej warstwie tekstu;
- z pomoc rozpoznaje funkcje
tekstu i z pomoc wskazuje rodki
j zykowe słu ce ich realizacji;
- odbiega od stosowania kryteriów
poprawno ci j zykowejś
Ocena dostateczna
ucze Ś
- rozumie teksty o niezbyt
skomplikowanej budowie;
- stara si dostrzegać sensy
zawarte w strukturze gł bokiej
tekstu;
- stara si rozpoznać funkcje
tekstu i rodki j zykowe słu ce
ich realizacji;
- zwraca uwag na kryteria
II. Analiza i
interpretacja tekstów
kultury
- nie zawsze poprawnie stosuje w
analizie podstawowe poj cia z
zakresu poetyki;
- w interpretacji tekstu próbuje
wykorzystać wiedz o
kontekstach, w jakich mo e być
on odczytywany;
- próbuje poznać niezb dne dla
literatury fakty z historii literatury
i innych dziedzin humanistyki;
- próbuje odczytać rozmaite sensy
dziełaś
- próbuje dokonać interpretacji
porównawczejś
III. Tworzenie
wypowiedzi
- buduje wypowiedzi o niezbyt
wysokim stopniu zło ono ciś
- nie zawsze stosuje w nich
podstawowe zasady logiki i
retoryki;
- próbuje zwi kszać własn
kompetencj j zykow .
- stara si stosować w analizie
podstawowe poj cia z zakresu
poetyki;
- w interpretacji tekstu stara si
wykorzystywać wiedz o
on odczytywany;
- stara si poznać niezb dne dla
literatury fakty z historii
literatury i innych dziedzin
humanistyki;
- stara si odczytać rozmaite
sensy dziełaś
- stara si dokonać interpretacji
porównawczejś
- stara si budować wypowiedzi
o wy szym stopniu zło ono ciś
- stara si stosować w nich
retoryki;
- zwraca uwag na własn
kompetencj j zykow .
I. Odbiór wypowiedzi
i wykorzystanie
zawartych w nich
informacji
Ocena dobra
ucze Ś
- na ogół rozumie teksty o
- na ogół dostrzega sensy
zawarte w strukturze gł bokiej
tekstu;
- na ogół rozpoznaje funkcje
tekstu i rodki j zykowe słu ce
ich realizacji;
- na ogół ma wiadomo ć
kryteriów poprawno ci
j zykowejś
- na ogół stosuje w analizie
podstawowe poj cia z zakresu
poetyki;
- w interpretacji tekstu na ogół
wykorzystuje wiedz o
on odczytywany;
- na ogół poznaje niezb dne dla
humanistyki;
- na ogół odczytuje rozmaite
sensy dziełaś
- na ogół dokonuje interpretacji
porównawczejś
- na ogół buduje wypowiedzi o
wy szym stopniu zło ono ciś
- na ogół stosuje w nich
retoryki;
- na ogół ma wiadomo ć
własnej kompetencji j zykowej.
Ocena bardzo dobra
ucze Ś
- rozumie teksty o
- dostrzega sensy zawarte w
strukturze gł bokiej tekstuś
- rozpoznaje funkcje tekstu i
rodki j zykowe słu ce ich
realizacji;
- ma wiadomo ć kryteriów
- stosuje w analizie podstawowe
poj cia z zakresu poetykiś
- w interpretacji tekstu
wykorzystuje wiedz o
on odczytywany;
- poznaje niezb dne dla
humanistyki;
- odczytuje rozmaite sensy
dziełaś
- dokonuje interpretacji
porównawczejś
- buduje wypowiedzi o
wy szym stopniu zło ono ciś
- stosuje w nich podstawowe
zasady logiki i retoryki;
- ma wiadomo ć własnej
kompetencji j zykowej.
Na ocen celuj c ucze opanował doskonale wiadomo ci i umiej tno ci przewidziane na ocen bardzo dobr a ponadto wykorzystuje materiał
wykraczaj cy poza podstaw programow i realizowany program nauczania.
* ORAZ KOLOREM NIEBIźSKIM OZNACZONź S WYMAGANIA DLA POZIOMU ROZSZERZONEGO
I. WYMAGANIA ODNOSZ Cź SI DO TRź CI NAUCZANIA ZAMIESZCZONYCH W PODR CZNIKACH DLA KLASY I
1.BIBLIA
Teksty literackie
*Ksi ga Koheleta (fragmenty)
Dialog z przeszło ci
*Hanna Krall Czerwiec 1996. Florencja (fragmenty)
*Konstandinos Kawafis Monotonia
*Tadeusz Nowak Psalm nad nieg bielszy, Psalm o chorych nogach
znajomo ć ww. tekstów obejmuje: streszczenie, charakterystyk bohaterów i wiata przedstawionego (epika, dramat), analiz i interpretacj
Poj cia kluczowe
−
wiat idei: *Deus artifex,*homo viator.
−
Organizacja dzieła literackiego: *stylizacja biblijna, *literatura faktu.
Ucze powinien na ocen Ś
DOPUSZCZAJ C
DOSTATźCZN
to, co na ocen dopuszczaj c , a tak eŚ
DOBR
to, co na ocen dostateczn , a tak eŚ
BARDZO DOBR
to, co na ocen dobr ,a tak eŚ
*- przedstawić losy Szulima i członków
jego rodziny
* – porównać histori Hioba
i Szulima – bohatera opowiadania
* – wskazać w analizowanym
tek cie nawi zania do stylu
*– sformułować własn opini
na temat sił rz dz cych
* – obja nić sens wyrazu
„ marno ć” w kontek cie
ksi gi biblijnej
* – wskazać aluzje i nawi zania
biblijne w Psalmie nad
nieg bielszym
*– obja nić tytuł wiersza
Nowaka (Psalm nad nieg
bielszy
*– wyja nić, na czym polega
warto ć faktograficzna
omawianego opowiadania
* – odszukać w tek cie biblijnym
i zinterpretować aforyzmy
wyra aj ce prawdyo wiecie i człowieku
* – odszukać i nazwać rodki
j zykowe buduj ce stylizacj
biblijn w Psalmie nad
nieg bielszym
*– wyja nić, na czym polega
reinterpretacja psalmu
biblijnego w wierszu
biblijnego
*– zinterpretować symboliczne
znaczenie tafli lodowych upami tniaj cych
ofiary Holokaustu
* – obja nić tytuł Ksi gi Koheleta (Eklezjasty)
oraz wskazać jej genez i czas powstania
*– wskazać j zykowe rodki
stylistyczne podkre laj ce refleksyjny
charakter analizowanych tekstów
* – samodzielnie zinterpretować
Psalm o chorych nogach, odczytuj c obecne
w nim przekształcenia
tradycji biblijnej
ludzkim losem
* – porównać sposób
przedstawienia
przemijalno ci wiata
i ycia ludzkiego w Biblii
i w dziele malarskim
2.ANTYK GRECKO-RZYMSKI
Tre ci nauczania
*Dydaktyczna i formacyjna funkcja literatury antycznej.
*Dialog z poetyk teatru greckiego w kulturze współczesnej.
Teksty literackie
*Do Demeter
Inne teksty kultury
*O rodek Bada Teatralnych Gardzienice Metamorfozy (fragmenty)
*Włodzimierz Lengauer Gardzienickie gesty (fragmenty)
*Jacek Kaczmarski Przechadzka z Orfeuszem
*Stanisław Pasierb Sauroktonos
*Czesław Miłosz Orfeusz i Eurydyka
*Josif Brodski W stylu Horacego
*Cyprian Norwid Do Spółczesnych
znajomo ć ww. tekstów obejmuje: streszczenie, charakterystyk bohaterów i wiata przedstawionego (epika, dramat), analiz i interpretacj
Poj cia kluczowe
−
wiat idei: *poeta wychowawca, *archetyp, *narcyzm.
−
Organizacja dzieła literackiego: *hybris, *renarracja, *transpozycja.
DOPUSZCZAJ C
DOSTATźCZN
to, co na ocen dopuszczaj c ,
a tak eŚ
-okre lić nastrój i tematyk omawianych
wierszy antycznych
-wskazać w wierszu J. Pasierba
nawi zania do dzieła rze biarskiego
-opowiedzieć histori Demeter i Kory
-opowiedzieć mit orficki
-wskazać w wierszu J. Kaczmarskiego
aluzje i nawi zania do historii
mitologicznej
-scharakteryzować sytuacj
nadawczo-odbiorcz
w utworze Kaczmarskiego
-opowiedzieć mit o Narcyzie
-rozpoznać kolokwializmy w eseju
Herberta i okre lić ich funkcj
-odczytać sens omawianego
tekstu sprawdzaj cego umiej tno ć
czytania ze zrozumieniem i wyró nić w
tek cie argumenty,
kluczowe poj cia oraz twierdzenia
-scharakteryzować kreacj
podmiotu lirycznego i adresata
w omawianej pie ni Horacego
-przedstawić stosunek podmiotu
lirycznego do bogów w pie niach
Horacego
-okre lić nastrój omawianych pie ni
-wykorzystać kontekst biograficzny
Horacego do interpretacji pie ni
-wyodr bnić i zinterpretować puent omawianych
wierszy antycznych
-przedstawić i porównać wizerunek Erosa w
dziełach literackich i malarskich
-okre lić funkcj tytułu i motta wiersza Pasierba
oraz scharakteryzować sytuacj liryczn w wierszu
-scharakteryzować obie bohaterki przedstawione w
hymnie Do Demeter, zwracaj c uwag na
prze ywane przez nie emocje
-wskazać sensy symboliczne mitu o Demeter i
Korze
-przedstawić kreacj Orfeusza jako wzorca poety
-zaprezentować obraz piekła przedstawiony w
wierszu Przechadzka z Orfeuszem
-przedstawić ocen postaci Narcyza w eseju
Herberta
-odczytać sens metafor w wierszu Po wiatowskiej
Lustro
-obja nić, na czym polega zmiana w rolach
kobiety
i m czyzny w wierszu współczesnej poetki
-hierarchizować i syntetyzować informacje
zawarte w tek cie sprawdzaj cym umiej tno ć
czytania ze zrozumieniem
-zinterpretować sens metafory
otwieraj cej pie Wzniosłem pomnik
DOBR
to, co na ocen dostateczn ,
a tak eŚ
-zaproponować i uzasadnić własn
interpretacj omawianego tekstu
poetyckiego
-rozpoznać w hymnie Do Demeter i
nazwać rodki j zykowe słu ce
wyra aniu emocji postaci
-samodzielnie zinterpretować
dowoln histori
mitologiczn , wskazuj c na
jej archetypiczny charakter
-obja nić, na czym polegał
rytualny charakter mitu orfickiego
-porównać malarskie przedstawienia
mitu o Narcyzie, wskazuj c na ró nice w
ich nastroju
-wskazać podobie stwo
w my leniu o Narcyzie w eseju Herberta i
rozprawie Głowi skiego
-wnioskować na podstawie zebranych
informacji
-wskazać w pie niach Horacego obecno ć
motywów eglugi, biesiady i Fortuny oraz
obja nić ich funkcje
-wskazać podobie stwa
i ró nice mi dzy fragmentami utworów
-sformułować zalecenia: „jak yć szcz liwie” na Horacego i J. Kochanowskiego
podstawie analizowanego tekstu pie ni Horacego
-porównać koncepcje patriotyzmu
ukazane w wierszach Horacego i Norwida
-obja nić, z czego wynika przekonanie podmiotu
lirycznego w utworze Horacego o nie miertelno ci -obja nić, na czym polega
przekształcenie Horacja skiego
własnych dokona
motywu w utworze Brodskiego
-odczytać znaczenie odwołania mitologicznego
BARDZO DOBR
to, co na ocen dobr ,
a tak eŚ
-wskazać podobie stwo
leksykalne i kompozycyjne
mi dzy anakreontykami a
wierszem współczesnym
-porównać sposób ukazania
emocji Orfeusza w dziele
literackim i plastycznym
-obja nić, na czym polega
odmienno ć wykorzystania
historii mitologicznej
w dziełach Herberta i
Po wiatowskiej
obja nić zasady etyczne
epikureizmu i stoicyzmu z
odwołaniami
do analizowanego tekstu pie ni
Horacego
i wiedzy o szkole filozoficznej
3. RźDNIOWIźCZź
Teksty literackie:
* Mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem Kronika polska
* Rozmowa Mistrza Polikarpa ze mierci (fragmenty)
* Dante Alighieri Boska Komedia (fragmenty)
Inne teksty kultury
* P. La Rouge Taniec mierci
* S. Botticelli, ilustracja do Boskiej Komedii
* Anioł zamyka piekło
* Białoszewski Wywiad
* H. Holbein Zakonnik
* J. Iwaszkiewicz Kochankowie z Marony
* T. Ró ewicz Brama
*zdj cie z Kambod y (s. 354)
* Ingmar Bergman Siódma piecz ć
Poj cia kluczowe
- wiat idei – np.* erudycja , *profetyzm, * alegoryczno ć
- organizacja dzieła literackiego i innych tekstów kultury np. Ś * kronika, * historiografia*alegoria, *antyteza,* danse macabre, *groteska,
*naturalizm, *antyteza, * satyra, *opowiadanie, *behawioryzm,* poemat narracyjny, *tercyna, *realizm, *wizyjno ć , *alegoryczno ć, *sceny
dantejskie, *materializm , *erudycja, *profetyzm, * film fabularny
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafiŚ
Ocena dostateczna
Ucze potrafi to, co na ocen
dopuszczaj c , a ponadtoŚ
Ocena dobra
dostateczn , a ponadto
Ocena bardzo dobra
dobr , a ponadto
-* Scharakteryzować
redniowieczny sposób
przedstawienia mierci w
Rozmowie Mistrza Polikarpa ze
mierci
* Wymienić stany i zawody ludzi
uczestnicz cych w ta cu mierci
*Scharakteryzować
przedstawicieli zawodów i stanów
wymienionych w
redniowiecznym utworze
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze
mierci
* Scharakteryzować narracj w
utworze Kochankowie z Marony
-*Scharakteryzować troje
głównych bohaterów utworu
J.Iwaszkiewicza
-* Obja nić znaczenie tytułu
dzieła Dantego i okre lić czas
jego powstania
-* Obja nić znaczenie
frazeologizmu „sceny dantejskie”,
odwołuj c si do fragmentu
utworu
-*Scharakteryzować Beatrycze,
zwracaj c uwag na uczucia
prze ywane przez bohaterk
-* Stre cić fabuł filmu Siódma
piecz ć Ingmara Bergmana
Obja nić tytuł dzieła
-* Porównać sposoby przedstawienia
m cze stwa w. Stanisława, wskazuj c
na ró nice rodzajowe mi dzy tekstami
-*Scharakteryzować wygl d mierci na
podstawie Rozmowy mistrza Polikarpa
ze mierci
-*Wskazać elementy grozy i komizmu w
kreacji mierci
-*Wymienić przyczyny zainteresowania
tematem mierci w redniowieczu
-*Wskazać rodki j zykowe słu ce
plastyczno ci obrazowania
-*Odszukać w tek cie przykłady
kontrastu i karykatury
-* Omówić uczucia i wzajemne
oczekiwania bohaterów Kochanków z
Marony wobec siebie
-*Porównać zwi zek miłosny Tristana i
Izoldy ze zwi zkiem Oli i Janka
-* Opisać kompozycj utworu Dantego,
wskazuj c na rz dz c ni symbolik
liczb
-*Okre lić sytuacj egzystencjaln
bohatera Boskiej Komedii na podstawie
analizy fragmentu
-*Wskazać w tek cie Boskiej Komedii i
zinterpretować alegori
-*Obja nić genez powstania piekła w
utworze Dantego oraz omówić jego
struktur
-*Scharakteryzować współczesn
rzeczywisto ć przedstawion w wierszu
Ró ewicza Brama
-*Wskazać rodki j zykowe słu ce
kreacji postaci Beatrycze
-*Przedstawić histori Ko cioła w
interpretacji Beatrycze
-*Obja nić symbole zastosowane we
fragmencie Boskiej Komedii
-* Opisać realia epoki przedstawione w
filmie Siódma piecz ć Ingmara
Bergmana
-*Opisać emocje prze ywane przez
bohaterów Siódmej piecz ci oraz relacje
mi dzy nimi
-* Wskazać genez Rozmowy Mistrza
Polikarpa ze mierci i obja nić
znaczenie jego tytułu
*Odszukać w Rozmowie Mistrza
Polikarpa ze mierci przykłady
kontrastu i karykatury oraz wskazać
ich funkcj
*Wskazać elementy grozy i komizmu
w kreacji mierci oraz okre lić
funkcj ich poł czenia
-*Rozpoznać w utworze elementy
obrazowania naturalistycznego i
groteski oraz okre lić funkcje takiego
przedstawienia w Rozmowie mistrza
Polikarpa ze mierci
*Okre lić nawi zania do
redniowiecznego dialogu w wierszu
M. Białoszewskiego
-* Wskazać genez utworu
Kochankowie z Marony i obja nić
znaczenie jego tytułu
-*Porównać schemat fabularny w tku
miłosnego w Dziejach Tristana i
Izoldy oraz w opowiadaniu
Iwaszkiewicza
-*Scharakteryzować wiat
przedstawiony dzieła Dantego
-*Wskazać i scharakteryzować
przewodników Dantego
-* Wskazać charakterystyczne cechy
Dantejskiej kreacji piekła
-*Okre lić nawi zania i aluzje do
utworu Dantego w wierszu
współczesnym
-* Udowodnić wizyjny i symboliczny
charakter wypowiedzi Beatrycze
-* Obja nić symboliczny sens gry w
szachy ze mierci
-*Zinterpretować sens ostatniej sceny
filmu I. Bergmana
-*Wskazać aluzje biblijne w dziele
Bergmana
-* Ustalić samodzielnie kryteria
porównania Hymn do wi tego
Stanisława
oraz fragmentu kroniki
-* Okre lić podobie stwa mi dzy
literack a plastyczn realizacj
motywu ta ca mierci
-* Porównać sposób przedstawienia
mierci w redniowiecznym utworze i
wierszu współczesnym, samodzielnie
dobieraj c kryteria porównania
-* Zinterpretować uniwersalne
prawdy o ludzkim losie wpisane w
opowiadanie Iwaszkiewicza
-* Dostrzec i nazwać swoiste cechy
j zyka i stylu Ró ewicza
-*Obja nić puent wiersza T.
Ró ewiczA Brama
-* Rozpoznać w tek cie aluzje
literackie
-* Zinterpretować wymow filmu
Siódma piecz ć, wykorzystuj c jako
kontekst Apokalips w. Jana
4. RENESANS
Tre ci nauczania
*Koncepcja utopijnego pa stwa – zniewolenie jednostki w społecznym raju.
*Uniwersalny wymiar humanistycznej interpretacji wiata – od antyku do literatury XX wieku.
Teksty literackie
*Tomasz Morus Utopia (fragmenty)
*Leopold Staff Przed piew
Poj cia kluczowe
−
wiat idei: topos „gdzie jest / gdzie s ?” (*ubi est? / ubi sunt?), *utopia, *parafraza.
−
Organizacja dzieła literackiego: *klasycyzm renesansowy, *cykl literacki.
UCZź POWINIźN NA OCźN Ś
DOPUSZCZAJ C
DOSTATźCZN
a tak eŚ
DOBR
a tak eŚ
BARDZO DOBR
a tak e
– scharakteryzować renesansowy ideał
kobiety,
odwołuj c si do dzieł
literackich i przedstawienia
malarskiego
– wskazać genez Pie ni o spustoszeniu
Podola
– scharakteryzować kreacj
podmiotu lirycznego i adresata w
omawianym utworze
– przedstawić portret tatarskich
naje d ców oraz
polskiej szlachty ukazany
w Pie ni o spustoszeniu Podola
– wykorzystać kontekst
biograficzny do interpretacji
utworów ywot człowieka poczciwego
Reja i Panna XII Kochanowskiego
– opisać prace ziemianina
przedstawione w utworach
– zinterpretować pie [Niezwykłym
i nie leda piórem opatrzony...] jako realizacj
toposu non omnis moriar
– wskazać nawi zania mitologiczne w pie ni
– wykorzystać kontekst biograficzny do
interpretacji utworu
– dostrzec nawi zania do wiatopogl du epoki
odrodzenia w wierszu Staffa Przed piew
– wskazać podobie stwa w uj ciu miło ci w
lirykach Petrarki i Kochanowskiego
– wskazać cechy gatunkowe sonetu
-odszukać wypowied ironiczn i wskazać jej
funkcje
– rozpoznać, zanalizować
i zinterpretować puent pie ni
– omówić kreacj natury w tekstach
Kochanowskiego i Reja
– porównać stosunek podmiotu mówi cego do
wsi w omawianych utworach
– zinterpretować fraszk Kochanowskiego Ku
Muzom jako realizacj toposu non
omnis moriar
– okre lić zwi zek budowy
wersyfikacyjnej pie ni
Kochanowskiego z ich
renesansowym charakterem
– dostrzec nawi zania do
renesansowego obrazowania
w wierszu Staffa Przed piew
– scharakteryzować zwi zek
renesansowej wizji miło ci
z humanistyczn koncepcj
człowieka
– wskazać podobie stwa
w sposobie obrazowania
w
lirykach
Petrarki
Kochanowskiego
– zaprezentować tok
argumentacyjny
przedstawiony
w wierszu, wskazuj c na
argumenty racjonalne
i emocjonalne
– wskazać genez toposu
arkadyjskiego
– porównać wiat przedstawiony
w pie niach Kochanowskiego i
Horacego, wskazuj c na sposoby
chrystianizacji w tków obecnych w
utworach
antycznego poety
– zaprezentować ró ne sposoby
kreowania postawy
afirmacji wiata w renesansowych
dziełach literackich
i malarskich
i
5.BAROK
Tre ci nauczania
Nawi zania do barokowych toposów i motywów oraz do barokowej poetyki w literaturze współczesnej.
Teksty literackie
*Józef Bartłomiej Zimorowic Roczyzna
Inne teksty kultury
*Janusz Tazbir Reformacja – kontrreformacja – tolerancja (fragmenty)
*Jarosław Marek Rymkiewicz Wiersz na te słowa Heraklita
*Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Liber mortuorum (wybór)
*Stanisław Grochowiak [Dla zakochanych to samo staranie...]
Poj cia kluczowe
*turpizm, *ars moriendi, tenebryzm, *gradacja, *kompozycja ła cuszkowa, *figura sumacji.
Ucze powinien umieć na ocen Ś
DOPUSZCZAJ C
*– okre lić tematyk i sytuacj liryczn
wierszy
DOSTATźCZN
to, co na ocen dopuszczaj c ,a tak eŚ
DOBR
to, co na ocen dostateczn , a tak eŚ
BARDZO DOBR
to, co na ocen dobr ,a tak e
*– omówić koncept wykorzystany
w wierszach D. Naborowskiego
*– uargumentować przynale no ć
*– obja nić, na czym polega
intelektualny charakter
*- przedstawić graficznie
symetri
budowy
wiersza
Naborowskiego
*– scharakteryzować kreacj
podmiotu lirycznego
i adresata w omawianych
utworach
*– odszukać symbole vanitas
w wierszu Naborowskiego
*– wskazać wiersz Naborowskiego,
do którego odwołuje
si Rymkiewicz
*– wskazać elementy
wiatopogl duliberty skiego w poezji
Morsztyna
tekstu do nurtu poezji dworskiej
*– wskazać w utworze metafory
i obja nić mechanizm ich powstawania
*– omówić koncepcje temporalne
w wierszach Naborowskiego
*- omówić funkcjonowanie
w wierszach Morsztyna motywu mierci i
ognia
*– obja nić mechanizm budowania
wypowiedzi metaforycznej na podstawie
dowolnego wiersza Morsztyna
*– scharakteryzować sposób
uj cia i funkcj barokowych
motywów i toposów obecnych w
wierszach Grochowiaka
*– wskazać powinowactwa wierszy
Grochowiaka z poetyk barokow
– wskazać w wierszu leksykalne
rodki wyrazu oraz okre lić ich funkcj
– zanalizować mechanizm
powstawania konceptu
wykorzystuj cego wieloznaczno ć słów
wiersza Naborowskiego
*– okre lić inspiracje filozoficzne
wierszy wanitatywnych Naborowskiego
i Rymkiewicza
*– okre lić podobie stwo refleksji
temporalnej i wskazać
analogie w sposobie obrazowania w
wierszach obu poetów
*– wskazać w dziele literackim
i malarskim sposoby wyra ania refleksji
o przemijaniu
*– porównać sposób postrzegania miło ci
i kobiety w wierszach Morsztyna
i Petrarki
– podać cechy dobrej mowy
*– okre lić inspiracje filozofi baroku w
wierszach współczesnego poety
*– omówić podobie stwa
w obrazowaniu w utworach
Dyckiego i Zimorowica
Naborowskiego
*– zabrać głos w dyskusji na
temat postawy wobec
wiata wyra onej w erotykach
Morsztyna
*– porównać sposób i cel
wykorzystania motywów
turpistycznych w wierszach
Morsztyna i Grochowiaka
6.O WIECENIE I PREROMATYZM
Tre ci nauczania
*Współczesne rozprawy z o wieceniowymi metodami poznawania rzeczywisto ci.
*Bohater faustyczny jako wzorzec człowieka poszukuj cego.
*Człowiek wobec rzeczywisto ci historycznej, dobra i zła, Boga i szatana.
Teksty literackie
Johann Wolfgang Goethe *Faust, cz. I (fragmenty)
*Franciszek Karpi ski, wiersze (wybór)
*Olga Tokarczuk Podró ludzi Ksi gi
*Leopold Staff Ars poetica
*Czesław Miłosz Ars poetica?
*znajomo ć ww. tekstów obejmuje: streszczenie, charakterystyk bohaterów i wiata przedstawionego (epika, dramat), analiz i interpretacj
Poj cia kluczowe
−
wiat idei: o,*Duch, *faustyzm, *gnostycyzm, *„człowiek – bo e igrzysko”, *piłatyzm.
−
ORGANIZACJA DZIźŁA LITERACKIEGO: *SYNKRETYZM, *POWIź Ć PARABOLA, *KONTRAPUNKT FABULARNY, *MOWA
EZOPOWA.
UCZź POWINIźN NA OCźN Ś
DOPUSZCZAJ C
DOSTATźCZN
a tak eŚ
DOBR
a tak eŚ
BARDZO DOBR
a tak e
– scharakteryzować wiat
przedstawiony w powie ci
Tokarczuk Podró ludzi Ksi gi
– okre lić istot utworu
metapoetyckiego na podstawie wierszy
Staffa Ars poetica i Miłosza Ars poetica?
– sformułować zasady i cele
tworzenia przedstawione
w wierszach Staffa i Miłosza
– stre cić histori spotkania
Laury i Filona
– scharakteryzować bohaterów sielanki
Karpi skiego oraz kreacje podmiotu
lirycznego i adresata w wierszu
– wskazać cechy gatunkowe
sielanki
– stre cić dzieje Fausta
– scharakteryzować stan
psychiczny Fausta, wskazuj c
na jego stosunek do
wiedzy i poznania
-odczytać symbolik ogrodu i budowli, w której
znajduje si Ksi ga (powie ć Olgi Tokarczuk)
– porównać rozumienie prawdy i wiedzy przez
dwóch bohaterów powie ci Tokarczuk (mistrza i
Burlinga)
– zinterpretować zako czenie powie ci Tokarczuk
– porównać pogl dy na
temat Boga, natury wiata
i narz dzi poznania prezentowane przez Burlinga i
Markiza (powie ć Tokarczuk)
– obja nić znaczenie toposu
podró y w powie ci Olgi Tokarczuk i omówić relacje
Markiza z Weronik
– zinterpretować symbol,
do którego odwołuje si w swojej wypowiedzi
Markiz w Podró y ludzi Ksi gi
– odszukać i zinterpretować w wierszach Staffa i
Miłosza i wypowiedzi aforystyczne
– rozpoznać rodki stylistyczne wyst puj ce w
utworach oraz wskazać ich funkcje
– opisać sceneri sielanki Laura i Filon oraz jej
– przyporz dkować
przekonaniom
mistrza i Burlinga (powie ć
Tokarczuk) prawdy o wiecie
głoszone przez filozofów w XVII
i XVIII wieku
– odczytać dzieła malarskie,
odwołuj c si do symbolicznych
sensów toposu Ksi gi (powie ć
Tokarczuk)
– porównać programy poetyckie
Staffa i Miłosza
– omówić zwi zki mi dzy
refleksj metapoetyck
nawi zuj c do idei o wiecenia
a klasycystycznym
sposobem jej wyra ania
– omówić sposoby wyra ania
emocji oraz kreowania
natury w liryce sentymentalnej,
wskazuj c rodki stylistyczne
– zaj ć własne stanowisko
w dyskusji na temat koncepcji
wiata i sposobów jego poznania,
uwzgl dniaj c przekaz powie ci
Podró ludzi Ksi gi
– porównać konwencj
klasycystyczn i sentymentaln ,
odwołuj c si
do poznanych utworów
literackich
– wykorzystać Ksi g Hioba
jako kontekst do interpretacji
dramatu Goethego
– ocenić postaw Fausta
– porównać sens i warunki
zakładu Pascala z paktem
Fausta z Mefistofelesem
– porównać sposób przedstawienia i
postać indywidualizmu w
postawach Fausta i Wertera
– nazwać warto ci i normy,
przeciw którym buntuje si
Faust
– przedstawić pakt zawarty
mi dzy Faustem a Mefistofelesem
(prawa i obowi zki
obu stron)
znaczenie w budowaniu nastroju utworu
– przedstawić koncepcj
miło ci sentymentalnej, odwołuj c si do utworu
Karpi skiego
– porównać racjonalistyczne
i spirytualistyczne postrzeganie
wiata, odwołuj c si do pogl dów Wagnera i Fausta
– obja nić symboliczny sens miejsc, które odwiedzaj
bohaterowie Fausta
– Odczytać znaczenie symboliki wiatła w
przedstawieniu malarskim
(R.van Rijn Faust)
typowe dla
tego nurtu
– rozpoznać elementy
charakterystyczne dla
konwencji sentymentalnej
w przedstawieniu malarskim
– wskazać genez dramatu Faust
– wymienić dzieła z ró nych
dziedzin sztuki odwołuj ce
si do motywów faustycznych
I. WYMAGANIA ODNOSZ Cź SI DO TRź CI NAUCZANIA ZAMIESZCZONYCH W PODR CZNIKACH DLA KLASY II
* oraz kolorem niebieskim oznaczone s teksty i wymagania dla poziomu rozszerzonego
1.Romantyzm
Tre ci nauczania
Nowa estetyka – przełom romantyczny w literaturze, malarstwie i muzyce.
Romantyczne drogi wiod ce do poznania – siebie, natury i wiata pozazmysłowego.
Polskie drogi do wolno ci – koncepcje odzyskania niepodległo ci w literaturze romantycznej.
Władcy romantycznej historii – człowiek, Bóg, szatan.
Tragizm bohaterów romantycznych.
Romantyczny poeta wieszcz wobec Boga i innych ludzi.
Inicjacyjny charakter podró y romantycznej.
Kreacje bohaterów romantycznych – pomi dzy indywidualizmem a realizacj kulturowych wzorców.
Literatura romantyczna jako ródło polskiej mitologii narodowej.
Antynomie literatury romantycznej.
„Poezja wszechstronna” – estetyka dramatu romantycznego.
Nawi zania do romantycznych toposów i motywów w literaturze współczesnej.
Czy na pewno „niesceniczny”? – dramat romantyczny w polskim teatrze współczesnym.
*Rozrachunek z romantyczn mitologi narodow w literaturze współczesnej.
*Gombrowiczowski rozrachunek z narodowymi stereotypami.
Teksty literackie
Adam Mickiewicz, wiersze (wybór, w tym Oda do młodo ci), Ballady (wybór, w tym Romantyczno ć), Sonety krymskie
(wybór), Konrad Wallenrod (fragmenty), Dziady cz. III, Dziady cz. IV (fragmenty), Pan Tadeusz, *Liryki loza skie (wybór)
Juliusz Słowacki, wiersze (wybór), *Kordian
Cyprian Kamil Norwid, wiersze (wybór)
Franciszek Schiller Do rado ci
*Zygmunt Krasi ski Listy (wybór), Nie-Boska komedia
Inne teksty kultury
Caspar David Friedrich Skały kredowe na Rugii
Georg Wilhelm Friedrich Hegel Wykłady z filozofii dziejów (fragmenty)
Tadeusz Konwicki La wa
Georges Bizet Carmen
Maria Janion Niesamowita słowia szczyzna (fragmenty)
Maria Janion Makia welizm
Julian Tuwim mierć
Jarosław Iwaszkiewicz Do prawnuczki
Anna Kamie ska Pro ba
Andrzej Bursa Poeta
*Czesław Miłosz Dolina Issy (fragmenty)
*Ernest Bryll Lekcja polskiego – Słowacki
*Witold Gombrowicz Trans-Atlantyk
Poj cia kluczowe
romantyzm, irracjonalizm, *mistycyzm, *lucyferyzm, ludowo ć, historyzm, orientalizm, pejza duszy, pielgrzymka, egotyzm, wallenrodyzm,
bajronizm, *romantyczna choroba wieku, makiawelizm, prometeizm, mesjanizm, martyrologia,* teodycea, rewolucja, historiozofia, indywidualizm,
bohater werteryczny, wieszcz, mit arkadyjski, *autokreacja, *winkelriedyzm, *prowidencjalizm, *stereotyp, *Synczyzna, powie ć epistolarna oda,
ballada, legenda, list poetycki, rapsod, *powie ć poetycka,dramat romantyczny, kompozycja otwarta, synkretyzm, improwizacja, epopeja
romantyczna, idealizacja, epilog, *poemat dygresyjny, *parodia, *aluzja literacka, *intertekstualno ć, *syllepsis
DOPUSZCZAJ C
DOSTATźCZN
a tak eŚ
DOBR
a tak eŚ
BARDZO DOBR
a tak e
- przedstawić znaczenie motta utworu;
- przedstawić sfer ideow
- porównać epok o wiecenia i romantyzmu i
- zdefiniować wymienione wy ej poj cia
kluczowe
- wyja nić znaczenie słowa
„romantyzm”, „romantyczny”ś
- podać daty wi ce si z powstaniem
romantyzmu w Europie i w Polsce;
- okre lić własny nastrój zwi zany z
obrazem romantycznym;
-nadaćobrazowi romantycznemu własny
tytułś
- przedstawić historiozofi na podstawie
pierwszych akapitów tekstu Heglaś
- wskazać zwi zek my li
historiozoficznej Hegla z ideami
o wieceniaś
przypomnieć
historiozofi
w.
Augustyna;
- przedstawić ogóln tematyk wiersza
Do Rado ci;
- przedstawić wczesn biografi
Mickiewicza;
- wyja nić postrzeganie wiata i ludzi
przez poet Ody do młodo ciś
- podać genez ballad Mickiewiczaś
-wskazać instrumentacj głoskow w
sonetach A.Mickiewicza
-wymienić słowa tworz ce koloryt
lokalny (orientalizmy) w Sonetach
AMickiewicza
- przedstawić genez utworów
A.Mickiewicza np.Konrada Wallenroda,
Dziadów, Pana Tadeusza, - przedstawić
znaczenie motta utworu;
-wskazać Wielk Improwizacj i okre lić
okoliczno ci jej wygłaszania w utworześ
-okre lić, z ilu i jakich elementów
kompozycyjnych składa si III cz.
Dziadów;
-omówić sposób traktowania wi niów
na podstawie Dziadów cz.III
-opisać cierpienia bohaterówś
- wskazać fragmenty w Ust pie III cz.
Dziadów opisuj ce działanie carskich
represji;
- wskazać w Widzeniu ksi dza Piotra
elementy kreuj ce nastrój grozyś
-wymienić postaci ukazane we
fragmencie Pana Tadeusza i wyja nić, co
je ł czyś
- wymienić motywy ł cz ce podane
fragmenty utworu;
- przedstawić stosunek szlachty
za ciankowej do chłopówś
- okre lić hierarchi warto ci S dziegoś
- podać przykłady u ycia przymiotnika
„ostatni”;
- znale ć w monologu Telimeny rodki
wyrazu wiadcz ce o jej stosunku do
przyrody litewskiej;
- sporz dzić katalog drzew i krzewów
wymienionych we fragmencie;
- wskazać w podanych fragmentach
uczucia bohaterów wobec przyrodyś
- wskazać w opisach puszczy efekty
wizualne i d wi koweś
-wymienić ba niowe cechy opisu
matecznika;
- zrekonstruować biografi Jacka
Soplicy;
- wskazać okoliczno ci łagodz ce
post powanie Jackaś
- podać cel misji ks. Robaka na Litwie;
- przedstawić genez liryków loza skichś
- wydzielić cz ć opisow i refleksyjn
w utworze [Nad wod wielk i czyst …];
- wypowiedzieć si na temat metafory w
liryku [żdy tu mój trup…];
- wskazać ró ne rodzaje powtórze ś
- podać cechy romantyzmu jako epokiś
- podać okoliczno ci wi ce si z
pocz tkami romantyzmu w źuropie i w
Polsce;
- przedstawić kompozycj obrazu
romantycznego
- wymienić najwa niejsze ró nice
mi dzy my lami w. Augustyna i Hegla
- omówić nastrój utworu Schilleraś
- wskazać w utworze Schillera cechy
ody;
- wyodr bnić cechy o wieceniowe i
romantyczne
- podać genez Ody do młodo ci;
- okre lić wiat warto ci A.Mickiewicza
- wskazać paralelizmy składniowe i
okre lić ich funkcj w Odzie do
młodo ci;
- rozpoznać postaci w Romantyczno ci
Mickiewicza;
- okre lić wypowiedzi narratora w
trzeciej osobie;
- przeanalizować wypowiedzi bohaterkiś
okre lić sens refrenu w Romantyczno ci
Mickiewicza
- opowiedzieć histori miasta wite ś
- wyja nić sens porówna w wierszuś
- okre lić temat wypowiedzi podmiotu
mówi cegoś
- okre lić adresata wierszaś
- okre lić swoisto ć dialogu w utworześ
- okre lić, jak metafora eglugi
organizuje wypowied osoby mówi cejś
- podać wpływ kolorystyki na nastrój
wiersza;
- okre lić rol instrumentacji głoskowejś
- scharakteryzować zachowania
podró nych w sonecie Burza;
- wskazać inwersj w sonecie
Bakczysaraj i okre lić jej rol ś
- okre lić rol wskazanych epitetów,
odwołuj c si do poj cia orientalizmu w
sonecie Bakczysaraj w nocy;
- okre lić rol podmiotu mówi cegoś
- przedstawić uzasadnienie walki podj tej
przez Waltera;
- wyja nić znaczenie miejsca i czasu
Wielkiej Improwizacji;
- wskazać metafory i epitety odnosz ce
si do poezjiś
wskazać cechy, które przypisuje sobie
Konrad;
- podać okre lenia gatunkowe u yte do
nazwania cz ci dramatu A.Mickiewicza
- wyliczyć postaci fantastyczne w
Dziadach
- wskazać i nazwać plany rzeczywisto ci
we Dziadów fragmencie zamieszczonym
w podr cznikuś
- wskazać najcz ciej u ywany rodek
stylistyczny we fragmencie
zamieszczonym w podr cznikuś
- wskazać sceny, które nie wpływaj na
układ zdarze ś
- ukazać heroizm postawy Tomasza
(Dziady cz.III)
- podać przyczyny cierpienia narodu
polskiego- martyrologia w Dziadach
- okre lić, jak jest pokazane współczucie
dla bohatera;
- przedstawić pro by skierowane do
Matki Bo ej (Pan Tadeusz)
-omówić znaczenie portretów Ko ciuszki
i Rejtana (Pan Tadeusz
-nazwać wydarzenia historyczne ukazane
we fragmencie Pana Tadeusza
- okre lić rodzaj patriotyzmu
reprezentowany przez postaci
epoki;
wyja nić podstawowe poj ciaś
- przedstawić zmiany w sferze - czytać i obja niać obrazy romantyczneś
sztuki;
- wyja nić symbolik morza i powi zać z ide
- powiedzieć, czym jest Duch
panteizmu;
według Heglaś
- zinterpretować obraz w kontek cie podanych
- wymienić etapy post pu
tytułówś
wolno ci w dziejach na
 - zredagować tekst interpretuj cy obrazś
podstawie pogl dów Hegla
- scharakteryzować etapy post pu wolno ci w
- okre lić kierunek i cel
dziejach na podstawie filozofii Hegla
rozwoju dziejów na podstawie - opisać poziom wolno ci ludzi w ka dej z epok na
pogl dów Hegla
podstawie filozofii Hegla
-przypomnieć redniowieczny - wyja nić rol wybitnych jednostek w wizji Heglaś
spór o uniwersalia i porównać z - wła ciwie dobrać argumenty;
filozofi Hegla;
- okre lić Heglowskiego Ducha w wietle sporu
- wyja nić sposób łamania
redniowiecznego i uzasadnić swoje zdanie;
zasady decorum;
- wyja nić sens nawi zania do mitologii i do Biblii
- zinterpretować znaczenie
w Odzie do młodo ci
oksymoronu i hiperboli;
- wyja nić sens nawi za i ich zwi zek z tematem
młodo ciś
- okre lić znaczenie apeli do
czytelnika;
- przedstawić ró nice mi dzy „młodymi” a
- przedstawić elementy estetyki „starymi”ś
oraz ideologii o wieceniowej i - odnie ć warto ci z Ody do współczesnego
romantycznej;
pokolenia;
- scharakteryzować bohaterk
- porównać postaw „młodego” z wiersza
Romantyczno ci poprzez jej
Mickiewicza i powie ci żoethegoś
wypowiedzi;
- porównać poetyck i rze biarsk wizj młodo ciś
- okre lić wypowiedzi narratora - zredagować tekst odnosz cy si do wiersza
Romantyczno ci w pierwszej
Mickiewicza i współczesno ciś
osobie;
- wyja nić sens ostatniego zdania wypowiedzi
narratora Romantyczno ci
- wyja nić, na czym polega
- zinterpretować opozycj „prawdy martwe –
subiektywizm obrazu
poetyckiego witezi
prawdy ywe”w Romantyczno ci
- wskazać i wyja nić synkretyzm rodzajowy w
- przedstawić historyczne
wierszu;
przyczyny zjawisk
przedstawionych w witezi
- porównać tematyk i nastrój ballad A.Mickiewicza
- odnie ć si do innego utworu miłosnegoś
- okre lić rol rodków
- okre lić „histori yw ” i „histori martw ”,
stylistycznych w Sonetach
odeskich A.Mickiewicza;
odwołuj c si do balladyś
- wyja nić, jak historia wi e si ze sfer
- wskazać cechy miło ci
metafizyczn i fizyczn ś
romantycznej w wierszu;
- okre lić funkcje paralelizmu
- wskazać j zyk emocjonalny i okre lić jego
funkcj ś
w utworze;
- ocenić wizj wiata w balladzieś
- wyja nić, dlaczego
Niepewno ć jest piosenk ś
- porównać pogl dy Pascala i Mickiewicza na temat
poznawalno ci wiataś
- przedstawić, jak podmiot
- omówić synkretyzm religijny w utworześ
mówi cy kształtuje przestrze
w dwóch pierwszych strofach
- zredagować tekst porównawczy dotycz cy ballad
- sformułować prawdy o miło ci na podstawie
utworu Niepewno ć
liryków A.Mickiewicza
- omówić obrazowanie w
sonecie Burza;
- przedstawić podobie stwa mi dzy uczuciem
podmiotu lirycznego wierszy A.Mickiewicza a
- okre lić kontrast mi dzy
postaw werteryczn ś
reakcjami ludzi a „jednego
podró nego”ś
- podać odpowied na pytanie zawarte w wierszu
Niepewno ć
- wyja nić znaczenie aluzji
biblijnej i paradoksu w sonecie - przedstawić sposób narastania napi cia w utworześ
Bakczysaraj;
- scharakteryzować wizj miło ci ukazan w wierszu
- wyja nić znaczenie
Niepewno ć
instrumentacji głoskowej w
- porównać wizj miło ci z sonetu i miło ci
sonecie Bakczysaraj;
romantycznej;
- zinterpretować metafory
- zinterpretować sonet Stepy akerma skieś
dotycz ce nocy w sonecie
- scharakteryzować bohatera sonetuś
Bakczysaraj w nocy;
- wykonać rysunki do Stepów akerma skich;
- omówić kreacje i fascynacje
- porównać sonety Petrarki i Mickiewiczaś
- zinterpretować Bakczysaraj jako utwór o
romantycznego
podró nika, odwołuj c si do
konflikcie mi dzy kultur a natur ś
poznanych sonetówś
- wyja nić rol obrazów poetyckich w obu
- nazwać warto ci, które
tercynach w sonecie Bakczysaraj w nocy;
wybiera Konrad Wallenrod;
- omówić rol motywów biblijnych w obu sonetachś
- przedstawić zale no ci
- zinterpretować sonet Bakczysaraj jako poetyck
mi dzy yciem rodzinnym,
refleksj o przemijaniu;
prywatnym, obywatelskim;
- zredagować tekst pokazuj cy Orient jako ródło
- zinterpretować sens
refleksji egzystencjalnej i historiozoficznej;
pierwszych wersów Dziadów
- wyja nić motywy, którymi kieruje si Wallenrodś
cytowanych w podr cznikuś
- ocenić wypowied C. Norwida o Aldonieś
- skonfrontować sens tych
- zredagować prac pisemn dotycz c rodzajów
wersów z postaw Konradaś
tragizmu;
- okre lić postaw Konrada
- okre lić rol bohatera wobec naroduś
wobec Boga, ludzi i innych
- wykazać, e Konrad jest romantycznym
- przedstawić biografi Juliusza
Słowackiegoś
- przedstawić genez wiersza
Rozł czenie;
- wskazać symbol sugeruj cy, e wiersz
jest listem;
- wskazać anafory w utworześ
- przedstawić genez Kordiana;
- okre lić fakty, które wpłyn ły na
uczucia Kordiana;
- okre lić, czego Kordian poszukuje w
Anglii;
- okre lić, o co Kordian prosi papie aś
- stwierdzić, czy monolog Kordiana
mo na uznać za improwizacj ś
- przedstawić argumenty Prezesa przeciw
carobójstwuś
- wskazać w utworze obrazowanie o
tematyce szkolnej;
- przedstawić genez Hymnu
Słowackiegoś
- opisać pejza przedstawiony w wierszuś
- okre lić, na czym polega modlitewny
charakter wiersza Kamie skiejś
- przedstawić genez Grobu
Agamemnona;
-okre lić sytuacj egzystencjaln osoby
mówi cej w wierszu;
- okre lić, kim jest osoba mówi ca i
adresat Bo to jest wieszcza najja niejsza
chwała...ś
- okre lić sytuacj egzystencjaln osoby
mówi cej w wierszu Bo to jest wieszcza
najja niejsza chwała
-wskazać w wierszu Iwaszkiewicza Do
prawnuczki sformułowania wiadcz ce,
e adresatem jest dziecko;
-przedstawić
genez
Nie-Boskiej
komedii;
- okre lić temat cytowanych fragmentów
Wst pu;
- wskazać elementy dialogu wiadcz ce
o przestrzeganiu reguł dyskusji w
dramacie Krasi skiegoś
- wskazać w cytowanym fragmencie
przejawy przemocy;
wymienić
cechy
zewn trzne
rewolucjonistówś
- wyja nić, kim jest Delfina Potockaś
- okre lić uczucie, którym darzył j
Krasi skiś
- wskazać fragmenty ukazuj ce
mał e stwo jako egzekucj ś
- wskazać hiperbol w listachś
- przypomnieć modele miło ci znane z
twórczo ci poetów romantycznych;
- okre lić bohatera i adresata wiersza
Adam Kra fft;
- przypomnieć losy Romea i Julii;
- przedstawić genez utworu Bema
pami ci ałobny-rapsod;
- okre lić rol osoby mówi cej w
pierwszych czterech strofach;
- przedstawić genez utworu Fortepian
Szopena;
- przedstawić utwór Chopina w notatce
przeznaczonej na FB;
- przedstawić genez utworu TransAtlantyk;
- okre lić, czego oczekuj od bohatera
Polacy zgromadzeni w salonie;
- przedstawić sytuacj egzystencjaln
Innego
- okre lić miejsce współczesnego
patriotyzmu i postaw patriotycznych;
-zdefiniować osobiste poj cie ojczyzny;
- stre cić oper Bizetaś
- opisać strój Carmenś
historyczne;
- scharakteryzować sytuacj maj tkow i
polityczn szlachty w karczmieś
- przedstawić S dziego jako przywódc
powstania;
- wyja nić rol okre lenia „ostatni”ś
- wskazać odwołania w Panu Tadeuszu
do tradycji o wieceniaś
- podać przyczyny wymienienia tak wielu
gatunków ro linś
- nazwać emocje bohaterów Pana
Tadeusza
- porównać opowie ć żerwazego z
relacj Jackaś
- wymienić chwalebne czyny Jacka i
okre lić, które z nich cenił on
najbardziej;
- ocenić powodzenie działa ks. Robaka
- okre lić, na czym polega niezwykło ć
metafory w liryku [żdy tu mój trup…];
- okre lić rol powtórze w liryku [Gdy
tu mój trup…];
-wskazać fragmenty, w których Kordian
dokonuje autocharakterystyki
- przedstawić wydarzenie, które miało
miejsce w St. James Park;
- opisać stosunek papie a do Polski i
Polakówś
- okre lić podobie stwa monologu
Kordiana i Konrada;
- wskazać wersy odnosz ce si do
ukształtowania przestrzeniś
- przedstawić ró ne koncepcje
po wi cenia dla ojczyznyś
- okre lić, czym s postacie pojawiaj ce
si przed sypialni caraś
- okre lić, kim jest Doktorś
- wskazać inspiracj literack
Przygotowania;
- nazwać ró ne postaci smutku ukazane
w hymnie Smutno mi, Bo e
- rozpoznać typ modlitwy w Pro bie;
- okre lić pro by do Bogaś
- wskazać ró nice mi dzy modlitw
Słowackiego a wierszem Kamie skiej
- wskazać rozmaite dygresje w wierszuś
- podać inspiracj do napisania
poszczególnych wierszy A.Mickiewicza,
J.Słowackiego i C.K.Norwida
- wskazać w wierszu epitety i okre lić ich
funkcj
- przedstawić sens paraleli zawartych w
cytowanym fragmencie Wst pu do NieBoskiej
- okre lić uczucia ony wobec bohateraś
- wskazać przejawy liryzmu i
dramatyczno ci w cytowanych
fragmentach Nie-Boskiej komedii
- okre lić trzy tematy omawiane przez
bohaterówś
- okre lić, o co rozmówcy apeluj do
siebie;
- opisać stosunek ludu do swojego
przywódcyś
- scharakteryzować rewolucjonistów i
arystokratów
- wyja nić funkcj symbolu gilotynyśwykazać przejawy egzaltacji w listachś
- okre lić rol hiperboliś
- odnie ć si do modelu miło ci
wynikaj cego z listów Krasi skiego
- wskazać cechy nieszcz liwego losu
bohatera w utworze( Co ty Atenom
zrobił Sokratesie C.K.Norwid)
- wskazać fragmenty oskar aj ce
społecze stwo o niezrozumienie Innego(
Co ty Atenom zrobił Sokratesie
C.K.Norwid)
twórcówś
-wyliczyć pragnienia Konrada
wobec Boga i okre lić ich celś
- przedstawić kompozycj
Dziadów
- okre lić sceniczno ć dramatuś
- wyja nić rol aniołów i
archaniołówś
- wyja nić funkcj pie ni
chórów anielskichś
- przedstawić cechy
poetyczno ci j zyka we
fragmencie Dziadów
zamieszczonym w podr cznikuś
- wykazać na przykładach, jaki
rodzaj literacki reprezentuj
cz ci cytowanego fragmentu;
- scharakteryzować system
carskich represji na podstawie
Dziadów cz.III
- podać cechy upodabniaj ce
Wasilewskiego do Chrystusa;
- porównać cierpienia narodu
polskiego z m k Jezusaś
- scharakteryzować ks. Piotraś
- odpowiedzieć na pytania do
tekstu sprawdzaj cego
umiej tno ć czytania ze
zrozumieniem poprawnie,
wyczerpuj co,
zgodnie z tematem i sensem
analizowanego tekstu;
- wyja nić obecno ć portretów
Jasi skiego i Kossaka w
Soplicowie
- wydzielić w koncercie
Jankiela pi ć cz ciś
- opisać reakcje słuchaczy na
koncert Jankiela
- przedstawić rol wiadomo ci
historycznej wybranych
bohaterów Pana Tadeusza
- okre lić sytuacj stanu
szlacheckiego na podstawie
Pana Tadeusza
- okre lić, za jakimi
warto ciami t skni szlachta w
Panu Tadeuszu
- wskazać przejawy
megalomanii w postawach
bohaterów Pana Tadeusza
- wyja nić postaw Tadeusza,
Zosi i Hrabiego;
- wyja nić funkcj odwoła do
tradycji o wiecenia w Panu
Tadeuszu
- wskazać przykłady
antropomorfizacji przyrody;
- okre lić estetyk Tadeuszaś
- wskazać elementy
emocjonalne w spowiedzi
Jacka;
- scharakteryzować Jacka jako
m a i ojcaś
- okre lić sens zakonnego
nazwiska Jacka i jego działa ś
- podać najbardziej
spektakularne czyny ks.
Robaka;
- opisać krajobraz i wskazać
jego przemiany na podstawie
Pana Tadeusza
- opisać pejza mentalnyś
- wyja nić funkcje rodków
poetyckich w wypowiedzi
Kordiana;
- okre lić postaw Laury wobec
Kordiana jako protekcjonaln ś
indywidualist ś
- wyja nić prometeizm Konradaś
- przedstawić trzy wcielenia Konradaś
- porównać wiersz A. Bursy z wizj romantycznego
twórcy z Wielkiej Improwizacji;
- przedstawić akcj dramatu A.Mickiewicza
- okre lić jej charakter, podaj c uzasadnienieś
- wymienić elementy cudowno ci w utworześ
- okre lić rol archaniołów wobec Konradaś
- wyja nić sens sporu archaniołów w kontek cie
całego utworuś
- okre lić stosunek romantyków do poznania
racjonalno-empirycznego;;
- porównać elementy metafizyczne u Mickiewicza i
Szekspira, uzasadniaj c swoje zdanieś
- zredagować tekst pokazuj cy, e konstrukcja
dramatu Mickiewicza wyra a zasadnicze idee
romantycznej filozofii;
- przedstawić heroizm Janczewskiego,
Cichowskiego i Tomasza na podstawie Dziadów
- wyja nić sens martyrologii narodówś
- przedstawić ró ne oblicza patriotyzmu, odwołuj c
si do całego tekstuś
- rozwa yć problem uszlachetniaj cego cierpieniaś
- wyja nić zwi zek cech charakteru ze zdolno ciami
profetycznymi ksi dzaś
- wyja nić mesjanistyczny sens widzenia ks. Piotraś
- zinterpretować proroctwo ks. Piotraś
- wyja nić symbolik biblijn ś
- porównać postawy Konrada i ks. Piotra wobec
Boga;
- porównać przedstawienie s du nad Jezusem w
ró nych tekstach kulturyś
- przedstawić sposób literackiego formułowania
tre ci historiozoficznych w wizjach Dantego i
Mickiewicza;
- porównać formuł Inwokacji Mickiewicza z
Inwokacj Iliady Homera;
- przedstawić rol Mazurka D browskiego w
polskiej tradycji patriotycznej;
- wskazać rodki opisuj ce muzyk w koncercie
Jankiela (Pan Tadeusz)
- wyja nić, czego dowodz reakcje słuchaczy na
koncert Jankiela
- okre lić rol koncertu w kompozycji całego Pana
Tadeusza
- wyja nić spór mi dzy szlacht i pokazać
absurdalno ć tego sporuś
- scharakteryzować S dziego i ks.Robaka na tle
szlachty;
- ocenić postawy bohaterówś
- porównać postaw Tadeusza, Zosi i Hrabiego ze
starszymi przedstawicielami stanu szlacheckiego
- odkryć prawa rz dz ce wiatem ukazanym przez
poet ;
- wyja nić, jak Telimena i Hrabia obra aj lasś
- zanalizować wypowied Tadeuszaś
- wyja nić, jakie rodki j zykowe zostały u yte do
osi gni cia plastyki i dynamiczno ci opisu niebaś
- ocenić argumentacj bohaterówś
- porównać obrazy przyrody w obu fragmentach;
- porównać metody narratora w obu fragmentachś
- dokonać etycznej oceny polowania na zwierz ta,
odwołuj c si do fragmentu utworuś
- dokonać analizy porównawczej obu fragmentówś
- wskazać cechy charakteru Jacka wspólne całej
szlachcie za ciankowej;
- wskazać analogie mi dzy biografi Jacka / ks.
Robaka a histori narodu szlacheckiegoś
- porównać Jacka / ks. Robaka z innymi bohaterami
Mickiewicza;
- wyja nić, e przedmiotem opisu jest pejza
mentalny (Liryki loza skie)
- udowodnić, e my li i prze ycia podmiotu s
wyra one za pomoc obrazu (Nad wod wielk i
czysta)
- udowodnić, e wiersz ma charakter
kontemplacyjny (żdy tu mój trup)
- opisać strój Don źscamillaś
- zrekonstruować porz dek corridy jako
widowiska;
- wskazać porównania w arii Carmen;
- wskazać realia corridy w arii Don
Escamilla;
- dokonać podsumowania sprzeczno ci i
paradoksów literatury romantyzmu do ć
powierzchownie, ucze zna podstawowe
problemy, zagadnienia;
- poł czyć twórców z ich utworami;
- przedstawić dwie interpretacje zjawiska
ukazanego w wierszu W Weronie;
- wskazać formy archaicznew wierszu
Bema pami ci ałobny-rapsod
-opisać ceremoni pogrzebow na
podstawie Bema pami ci ałobny-rapsod;
- sformułować ogóln refleksj na temat
roli wybitnych jednostek w dziejach
wiataś
- scharakteryzować postać Ż. Chopinaś
- wskazać elementy charakterystyczne
dla narratora Gombrowiczowskiego (J);
- powiedzieć, na czym polega
konfrontacja dwu pisarzy;
- wskazać ródła i przejawy l ku u
uczestników rozmowy;
- okre lić funkcj ironiiś
- przypomnieć model patriotyzmu
Mickiewiczowskiego;
- wyja nić, jak funkcj pełni elementy
baletowe;
- wyja nić sens tych porówna ;
- dokonać podsumowania epokiś
- wskazać do ć ogólnie jej najwa niejsze
przesłanki ideowe i osi gni cia
artystyczne;
- wytłumaczyć sens
wypowiedzi Dozorcy;
- wskazać elementy ironii w
czytanym fragmencie;
- wyja nić funkcj wtr cenia
papugi;
- okre lić, jaka jest rola
przestrzeni w kreowaniu
postaci bohatera i jego wizji
wiataś
- przedstawić drog przemiany
wewn trznej Kordianaś
- scharakteryzować Kordiana
jako romantycznego
reprezentanta idei homo viator;
- opisać nastrój, odwołuj c si
do kategorii fantastyki;
- omówić rodki literackie
słu ce do przedstawienia
rozdwojenia ja ni bohateraś
- okre lić, jakie znaczenia dla
Kordiana ma wizyta Doktora;
- okre lić podobie stwa i
ró nice w Przygotowaniu i w
utworze b d cym inspiracj ś
- rozpoznać ródła literackie
metafor i okre lić ich funkcj ś
- wskazać aluzj literack ś
- okre lić odczucia osoby
mówi cej w hymnie
Słowackiego
- rozstrzygn ć, czy osoba
mówi ca jest pielgrzymem w
hymnie Smutno mi, Bo e
- okre lić nastrój w
poszczególnych cz ciach
wiersza Bo to jest wieszcza
najja niejsza chwała
- okre lić stosunek twórcy do
odbiorców jego poezji na
podstawie Grobu Agamemnona
- wskazać i omówić symbole
obrazuj ce antynomie
charakteru narodowego
Polaków Grobu Agamemnona
- obja nić sens puenty Grobu
Agamemnona
- okre lić, na czym polega
nieszcz cie tych, którzy
potrzebuj poezji do yciaś
- okre lić postaw Henryka
wobec poezji;
- okre lić rodki literackie
ukazuj ce uczucia onyś
-porównać dwa wizerunki
kobiety w utworze;
- uargumentować swoje
stanowisko;
- sformułować twierdzenia
przeciwstawne uczestników
dyskusji;
- wymienić argumenty
Pankracego skierowane do
hrabiego;
- odnie ć si do haseł rewolucji
francuskiej;
- scharakteryzować Przechrzt ś
- przedstawić dania ludu i
porównać z zamiarami wobec
panówś
- wyja nić, dlaczego rewolucja
zwyci yła i przegrała
zarazem;
- scharakteryzować sposób
prze ywania miło ci przez
Krasi skiegoś
- rozpoznać rodki j zykowe
słu ce ukazaniu egzaltacjiś
- wyja nić sposób idealizowania „ojczyzny my li” w
Lirykach loza skich
- porównać obrazy przyrody w lirykach loza skich i
Stepach akerma skich;
- opisać pejza przedstawiony we wskazanych
wersach
- okre lić, za kogo uwa a si nadawcaś
- okre lić, kim jest adresatka i jej relacj z nadawc ,
uzasadniaj c wypowied ś
- porównać obraz miło ci w utworze z modelem
miło ci werterycznej;
- zredagować prac , w której zostanie
przedstawiona rola natury w wyra aniu ludzkich
emocji;
- okre lić stosunek Kordiana do Lauryś
- wskazać cechy miło ci werterycznej w relacji
bohaterówś
- ocenić postaw Kordiana w I akcie utworu,
uzasadniaj c opini ś
- porównać Kordiana z Hamletemś
- wyja nić, jak ocen zyskuj kapitalizm i
demokracja w wypowiedzi Dozorcy;
- wyja nić, na czym polega konfrontacja
romantycznych wyobra e o wiecie z
rzeczywisto ci ś
- rozstrzygn ć, kim jawi si papie w wietle
rozmowy z Kordianem, uzasadniaj c swoje zdanieś
-rozwin ć my l bohateraś
- przedstawić ide sformułowan przez Kordianaś
- porównać wizje Kordiana i Konradaś
- wyja nić, która postawaŚ prometejska czy
winkelriedyczna jest słuszniejsza, uzasadniaj c
swoje zdanie;
- wyja nić hamletyzm Kordianaś
- zanalizować rozmow Kordiana ze Strachem i
Imaginacj jako dialog pozornyś
- rozstrzygn ć, w czym tkwi słabo ć i tragizm
„szlacheckiego rewolucjonisty”ś
- scharakteryzować przywódców powstaniaś
- okre lić znaczenie tej cz ci dramatu dla refleksji
historycznej Słowackiegoś
- przedstawić Kordiana jako Winkelriedaś
- zredagować prac na temat szale stwa Kordiana i
wiataś
- podać własn interpretacj metafory nauczycieli i
alegori cie liś
- wyja nić sens zestawienia Polaków z Anglikami i
okre lić jego rol ś
- wskazać i wyja nić role ironii w wierszuś
- zinterpretować ostatni strof Hymnu Słowackiego
wiersza jako przesłanie o charakterze uniwersalnym,
zawieraj cym romantyczny egotyzmś
- uzasadnić, e Hymn jest modlitw poetyck i
okre lić jej rodzajś
- wyja nić, na czym polega reinterpretacja wzorca
gatunkowego hymnu w wierszu Słowackiego
- dokonać analizy wersyfikacyjnej utworu Hymnu
Słowackiego
- porównać kreacje poety pielgrzyma, w drowca z
wierszy Mickiewicza i Słowackiego;
- zredagować tekst opisuj cy postaw „ja”
lirycznego w Hymnie;
- okre lić stosunek poety do powstania
listopadowego na podstawie Grobu Agamemnona
- wymienić symboliczne i dosłowne okre lenia
polskich wad narodowych na podstawie Grobu
Agamemnona
- odnie ć si do oceny Polaków zawartej w Grobie
Agamemnona
- wskazać w Grobie Agamemnona sformułowania
okre laj ce rol poety i poezjiś
- okre lić program poetycki Słowackiego na
podstawie poznanych utworówś
- rozstrzygn ć, czy ycie poety to chwała, czy
przekle stwo (Bo to jest wieszcza…)
- wskazać zwi zek utworu Bo to jest wieszcza…z
tradycj literack ś
- zinterpretować wiersz jako polemik z toposem
- ocenić postaw poety wobec
kobiet;
- wymienić elementy słu ce
stylizacji Bema( Bema pami ci
ałobny-rapsod)
- okre lić, jak poeta widzi
przyszło ć ludzko ci Bema
pami ci ałobny-rapsod;
- okre lić, jak poeta buduje
patos rapsodu;
- wyja nić znaczenie okre lenia
„pó ny wnuk” (Norwid
Fortepian Szopena)
- wyja nić paradoks w
zako czeniu Fortepian
Szopena, podaj c ró ne
sposoby jego interpretacji;
- okre lić wzór stylizacyjny
j zyka Fortepianu Szopena
- wymienić elementy ulegaj ce
deformacji w Trans-Atlantyku
- okre lić stanowiska ideowe
rozmówców Trans-Atlantyku
- przedstawić, jak rozmówcy
definiuj ojczyzn i patriotyzmś
- przedstawić „synczyzn ”ś
- przedstawić przyczyny
korekty modelu patriotyzmu
przez Gombrowicza;
- wyja nić, jak funkcj pełni
piewy chóralne w operze
Carmen;
- wyja nić odnosz c si do
słów Carmen, dlaczego miło ć
mo e być sił fataln ś
- wypowiedzieć si na temat
elementów wokalnych i
baletowych wzmacniaj cych
znaczenie słów arii bohaterów
- poprawnie dokonać
podsumowania epoki;
- przedstawić wyczerpuj co jej
najwa niejsze przesłanki
ideowe i osi gni cia
artystyczne;
Non omnis moriar;
- wyja nić, jak poeci romantyczni rozumiej poj cie
wieszcza;
- omówić problematyk egzystencjaln wierszy [Bo
to jest wieszcza…] i Do pra wnuczki;
- scharakteryzować omawiane wiersze jako utwory
metapoetyckie;
- ocenić wiarygodno ć przedstawienia Henrykagłównego bohatera dramatu Z.Krasi skiego
- porównać rozumienie poezji przez hrabiego
Henryka i Konrada z III cz ci Dziadów;
- dyskutować, argumentuj c, dowodz c,
wnioskuj c, podaj c stosowne przykłady, znajduj c
analogie lub przeciwie stwa, ewentualne bł dy w
wypowiedziach dyskutantówś
- przygotować argumentacj do dyskusjiś
- okre lić przyczyny da i zamiarów ludu w NieBoskiej komedii
- wyja nić, na czym polega na ladowanie przez
lokajów swych dawnych panówś
- wyja nić, na czym polega tendencyjno ć
przedstawienia rewolucji w Nie-Boskiej komedii
- ocenić efekty rewolucjiś
- przedstawić ocen Delfiny i źlizy w listach z
ró nych okresówś
- rozstrzygn ć, kto jest Innym, wyja nić jego
obco ćś
- wyja nić symbolik kamieniś
- porównać pogl dy Norwida i Mickiewicza o
poznawaniu wiataś
- obja nić symbolik przedmiotów niesionych przez
panny; w wierszu Bema pami ci ałobny rapsod
- wywnioskować, jak rol ma odegrać gen. Bemś
- wyja nić sens symbolu „uj tych snem grodów”, a
nast pnie całego utworu Bema pami ci ałobny
rapsod
- porównać kreacje antycznych i redniowiecznych
rycerzy z wizerunkiem Bema;
- porównać my l Norwidowsk z pogl dami Heglaś
- wyja nić wizj polsko ci na podstawie epitetów w
Fortepianie Chopina
- wyja nić sens wyrzucenia fortepianu na bruk w
wierszu Norwida
- okre lić swoj postaw wobec zdania poety o
„pó nym wnuku”ś
- porównać misj poety i Polski u Norwida i
Mickiewicza;
- scharakteryzować postać bohatera na podstawie
j zyka Trans-Atlantyk
- rozpoznać typy komizmu w Trans-Atlantyku
- wskazać odwołania do tradycji barokowej i
romantycznejw Trans-Atlantyku
- porównać funkcj miechu w satyrze
o wieceniowej i w powie ci żombrowiczaś
- zredagować tekst porównuj cy obrazy salonu u
Mickiewicza i Gombrowicza;
- wskazać rodki retorycznej perswazji w mowie
Gonzala;
- wyja nić, dlaczego żonzalowi przypadła rola
krytyka;
- wyja nić, dlaczego partia głównej bohaterki jest
napisana na mezzosopran;
- wyja nić, na czym polega wzorzec m czyzny
bohatera w arii torreadora;
- wyja nić, co ł czy miło ć z corrid ś
- ocenić tradycje hiszpa skiej corridyś
- zredagować tekst o miło ci jako zagro eniu,
odwołuj c si do ró nych tekstów kulturyś
- samodzielnie dokonać podsumowania epokiś
- interesuj co przedstawić jej najwa niejsze
przesłanki ideowe i osi gni cia artystyczneś
- odnie ć si do ró nych tekstów kultury, własnych
lektur, do wiadcze i przemy le ś
2.POZYTYWIZM
Tre ci nauczania
Nowe zadania literatury i prasy – pisarze i publicy ci jako propagatorzy pozytywistycznego programu społecznego.
Pozytywistyczne ideały i hasła w literaturze epoki – ich realizacja i rozrachunek z nimi.
Poznawanie człowieka w prozie realizmu – portrety psychologiczne bohaterów literackich, jednostka wobec społecze stwa nowoczesnego.
Bohaterowie prozy realistycznej w poszukiwaniu warto ci.
Mizogini i femini ci – autorzy prozy realistycznej o kobietach.
Próby zrozumienia Innego w literaturze pozytywizmu.
Miasto jako przestrze i bohater powie ci realistycznych.
Mikrokosmos powie ci realistycznej.
Poezja czasów niepoetyckich.
Zwyci stwo romantyzmu – apoteoza polskiej historii i d e niepodległo ciowych w literaturze pozytywistycznej.
Nawi zania do pozytywistycznych toposów i motywów oraz do *poetyki realizmu w literaturze współczesnej.
Teksty literackie
Bolesław Prus Lalka, Kroniki tygodniowe (wybór)
Eliza Orzeszkowa Nad Niemnem
Maria Konopnicka Mendel żda ski
Adam Asnyk, wiersze (wybór)
*Gustaw Flaubert Pani Bovary (fragmenty)
Inne teksty kultury
August Comte Wykład filozofii pozytywnej (fragmenty)
Józef Chełmo ski Czwórka
Zbigniew Ku mi ski Nad Niemnem
Sławomira Walczewska Damy, rycerze, feministki: kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce (fragmenty)
Jan Tomkowski Neurotyczni bohaterowie Prusa (fragmenty)
Michał żłowi ski Powie ć i autorytety (fragmenty)
Czesław Miłosz Dwór
Adam Zagajewski Dom
*Jan Kochanowski O ywocie ludzkim
*Zbigniew Herbert Trzy studia na temat realizmu
Poj cia kluczowe
−
wiat idei: pozytywizm, utylitaryzm, liberalizm, socjalizm, scjentyzm, darwinizm, praca u podstaw, praca organiczna, emancypacja kobiet,
asymilacja ydów, antysemityzm, etos mieszcza ski, klasa (grupa) społeczna, panorama społeczna, *epigonizm.
−
Organizacja dzieła literackiego: realizm, powie ć, stylizacja rodowiskowa, nowela, opowiadanie, sakralizacja, felieton, reporta ,
*tendencyjno ć, *mowa pozornie zale na, *przedakcja, *w tek, *epizod, *naturalizm, *powie ć eksperymentalna, *bowaryzm.
DOPUSZCZAJ C
-wyja nić znaczenie poj ć pozytywizm,
pozytywistyczny, utylitaryzm, scjentyzm,
ewolucjonizm, organicyzm
- podać daty wi ce si z powstaniem
pozytywizmu w Polsce
-wymienić główne punkty programu
polskich pozytywistów
- wyja nić okre lenia praca u podstaw,
praca organiczna, emancypacja kobiet,
asymilacja ydów
- okre lić pogl dy Comte’a na temat
filozofii pozytywnej
-wymienić twórców pozyywistycznych
-okre lić podmiot mówi cy i adresata
omawianych wierszy
- przedstawić swoje wra enia zwi zane z
obrazami epoki
- wskazać kontrast na obrazie
- wskazać elementy realistyczne w
malarstwie pozytywistycznym
- przedstawić genez pozytywistycznych
utworówś
-w wierszach Asnyka dostrzega
obecno ć idei romantycznych
-przedstawia cechy noweli
pozytywistycznej i powie ci realistycznej
na podstawie przeczytanych utworów
-odnajduje w Lalce cechy powie ci
dojrzałego realizmu
-charakteryzuje wiat przedstawiony
utworu (okre la czas, miejsce, postacie i
wydarzenia – z odwołaniem do tekstu)
- wypowiedzieć si na temat losów
DOSTATźCZN
a tak eŚ
-podać cechy pozytywizmu jako epoki
pocz tkami pozytywizmu w Polsce
- wyja nia jakie historyczne i polityczne
przyczyny wpłyn ły na ukształtowanie
si programu polskich pozytywistów
- przedstawić pogl dy Comte’a dotycz ce
bada filozofiiś- -wskazać w utworach
rodki stylistyczne i metafory odwołuj ce
si do haseł pozytywizmu oraz wyja nić
ich sens
-krótko wyja nić terminyŚ realizm,
naturalizm, odnosz c je do literatury i
malarstwa drugiej połowy XIX w
- wskazać elementy tworz ce ruch na
obrazach realistycznych
- przedstawić nastrój obrazów
realistycznych
- wskazać w wierszach Asnyka obecno ć
idei romantycznych
- wskazać ró ne formy narracji w prozie
-przedstawić obraz ycia społecznego
ukazany w Lalce (wskazać i
scharakteryzować przedstawicieli ró nych
warstw społecznych i rodowisk)
-wymienić i scharakteryzować
bohaterówś wskazać ich cechy typowe i
indywidualne
-scharakteryzować Wokulskiego jako
postać zło on , nosz c cechy
romantyczne i pozytywistyczne
-scharakteryzować wynalazców
ukazanych w Lace
DOBR
a tak eŚ
BARDZO DOBR
a tak e
-przedstawić stref ideow epoki
-przedstawić zmiany w sztuce
- przedstawić zmiany w sferze kultury i
sztuki;
- dostrzegać w omawianych utworach
dialog z tradycj
-sformułować podstawowy postulat
metodologiczny Comte’a
-zinterpretować wiersze Adama Asnyka
np. Do młodychŚ okre lić zawarte w nich
idee, nadawc i adresata, przesłanieś
wskazać rodki stylistyczne i okre lić ich
funkcje
-dokonać analizy i interpretacji utworów
pozytywistycznych, ocenić program w
nich zawarty
- przedstawić cechy malarstwa
realistycznego
- przedstawić stosunek narratora do
postaci literackich
-wyja nić symbolik utworów
- podać przykłady realizacji programu
epoki przez bohaterów literackich
-nazwać drogi yciowe bohaterów
-okre lić funkcje stylizacji
rodowiskowej j zyka bohaterów Lalki
(np. germanizmy w j zyku Mincla, j zyk
ydów, elementy gwarowe w mowie
postaci pochodz cych ze wsi itp.)
-odnale ć ukryty w powie ci Lalka
komentarz autorski (np. tytuły
rozdziałów)
-przedstawić dokonania i dalsze plany
- porównać epok romantyzmu i
pozytywizmu
- wyja nić podstawowe poj cia
- czytać i obja niać obrazy
pozytywistyczne;
-wskazać cechy „filozofii pozytywnej” w
cytowanym tek cie
-- zacytować fragmenty wierszy
realizuj ce poszczególne idee
pozytywistyczne
- wyja nić sens aluzji literackiej
- przedstawić realizm poznanych obrazów
- opisać relacje mi dzy autoremnarratorem i czytelnikiem-odbiorc
XIX-wiecznej powie ci realistycznej
- przedstawić portret bohaterów
-scharakteryzować bohaterów jako
przedstawicieli epoki pozytywizmu
- rozwa yć postawy bohaterów
-ocenić post powanie bohaterów
przedstawić ich ideały
- ocenić społecze stwo ukazane w
utworach epoki
- wyja nić motywy post powania
bohaterów
- przestawić pozytywistyczn wymow
ogl danego filmuś
- wyja nić sens kompozycji filmuś
- zinterpretować film jako utwór o
problematyce narodowej
- okre lić kompozycj felietonu i funkcj
metafory
-- powi zać emocje z nastrojem wierszy
bohaterów tekstów i ich postaw
- charakteryzować bohaterów literackich
-omówić przywołane w lekturach obrazy
- przedstawić pogl dy głównych
bohaterów
-okre lić rol przestrzeni nadnieme skiej
i zwi zki z ni postaci
-wskazać w Lalce i Nad Niemnem
obecno ć idei romantycznych i
pozytywistycznych (np. etos walki i
pracy)
-okre lić kryteria oceny postaci w Nad
Niemnem (np. stosunek do historii,
tradycji)
-opisać mogił powsta cz w Nad
Niemnem, zwracaj c uwag na obecn w
nim sakralizacj
- opowiedzieć histori Jana i Cecylii na
podstawie Nad Niemnem
- wskazać fragmenty charakteryzuj ce
bohaterów
- opisać uczucia bohaterów
- wyja nić podstawowe poj cia zwi zane
z utworem
– wymienić postawy typowe dla epoki i
odnie ć je do utworów literackich
– przedstawić twórców omawianych
filmów
- nazwać emocje zwi zane z muzyk
podczas ogl dania filmu
- scharakteryzować i ocenić głównych
bohaterów filmu
- wydzielić trzy główne w tki
tematyczne omawianego felietonu i
zatytułować je
- wskazać przysłowie, aforyzm, obrazek
humorystyczny
- okre lić stosunek Polaków do historii
na podstawie felietonu
- odnie ć si do faktów z biografii
autorów współczesnych wierszy
- podać przyczyny zmian miejsca
znanego autorowi z dzieci stwa
– popierać argumentami własne s dy
– wypowiadać si w podstawowych
(szkolnych) formach gatunkowych, jak:
rozprawka, referat, interpretacja utworu
literackiego
-nazwać i wyja nić podstawowe poj cia
epoki
-czytać ze zrozumieniem tekst
nieliteracki, tzn.: popularnonaukowy,
publicystyczny, naukowy (np.
filozoficzny lub teoretycznoliteracki)
-wyodr bniać tez (główn my l) całego
tekstu lub jego fragmentów (np. akapitu)
-okre lać nadawc i adresata tekstu
-okre lać główn funkcj tekstu
-nazywać najwa niejsze rodki j zykowe
wyst puj ce w tek cie
-okre lić cechy j zyka mówionego i
pisanego.
-- wyja nić, co oznacza „styl ycia”
- wymienić kilka cech j zyka
współczesnej młodzie y
-okre lić narratorów w Lalce i rol
ka dego z nich (odwołuj c si do tekstu)
-wskazać ró ne mo liwo ci interpretacji
tytułu powie ci B.Prusa
-zinterpretować Lalk jako powie ć o
miło ci, społecze stwie, rodz cym si
kapitalizmie, rozkładzie społecznym,
mie cie itp.
-okre lić symboliczne sensy scen
literackich
-scharakteryzować warstwy społeczne
scharakteryzowane przez pisarzy
pozytywistycznych
- okre lić zalety i wady bohaterów
pozytywistycznych
-zinterpretować Lalk jako powie ć
wielkich rozczarowa epoki, przedstawia
krytyczny i pesymistyczny obraz
polskiego społecze stwa w drugiej
połowie XIX w.
-wymienić asymilacj ydów,
emancypacj kobiet oraz prac u podstaw
(o wiat wsi) jako punkty programu
pozytywistycznegoś odnale ć je w
literaturze epoki
-dokonać analizy i interpretacji noweli M.
Konopnickiej Mendel żda skiŚ
-zanalizować postawy innych postaci
wobec pogromu ydowskiego
-zinterpretować przesłanie noweli
Mendel żda skiŚ
- przedstawić pogl dy bohaterów
- wskazać zwi zek mi dzy
poszczególnymi scenami filmu
- okre lić ich nastrój
- wskazać cechy gatunkowe felietonu
- wyja nić, na czym polega
autobiografizm wierszy Miłosza
Zagajewskiego , Kamockiego
-porównuje opisy przestrzeni w Nad
Niemnem (np. dworu i za cianka jako
sposobu prezentacji ich mieszka ców)
-wskazać ezopowy sposób mówienia o
powstaniu styczniowym w Nad Niemnem
-dokonuje analizy i interpretacji opisu
mogiły powsta czej w Nad Niemnem,
zwracaj c uwag na obecn w nim
sakralizacj i funkcje rodków
j zykowych
-okre lić, jakie znaczenie miał dla
Bohatyrowiczów grób Jana i Cecylii
– tworzyć stosown i skuteczn
wypowied
– posługiwać si cytatami
– uczestniczyć w dyskusji
– wykorzystywać w analizie i
interpretacji tekstu podstawowe konteksty
--wskazać filozoficzne podło e epoki
-- wskazać cechy stylu kole anki / kolegi
-wskazać elementy obrazowo ci wła ciwe
literaturze realistycznej
- stwierdzić, czy opis dotyczy fikcji czy
rzeczywisto ci pozaliterackie
-dokonać podsumowania epokiś
- wskazać do ć ogólnie jej najwa niejsze
przesłanki
ideowe
i
osi gni cia
artystyczne
- okre lić dominuj c funkcj j zykow
-okre lić, jakie znaczenie miał dla
w tek cie Tuszy skiej
Bohatyrowiczów grób Jana i Cecylii
- wybrać przykłady realizacji stylu
-okre lić zamysł wychowawczy autorki i
informacyjno-dziennikarskiego i
urz dowego ze współczesnych tekstów i tendencyjno ć przedstawiania wiata w
Nad Niemnem;
wypełnić tabel zamieszczon w
-nazwać grupy społeczne i wymienić ich
podr czniku
przedstawicieli
- -dokonać podsumowania do ć
( Nad Niemnem);
powierzchownie, zna podstawowe
-przedstawić funkcje powie ci
problemy, zagadnienia
Orzeszkowej
- potrafi poł czyć twórców z ich
-przedstawić uszczegółowienie narracji w
utworami
wynalazców z Lalki,
- okre lić rol ich wynalazków w yciu
ludzko ci
- rozwa yć postaw romantyczn i
pozytywistyczn odwołuj c si np. do
losów Wokulskiego
-scharakteryzować sposób ukazania
ydów w Lalce
-zinterpretować nowel Mendel żda ski
jako utwór propaguj cy program
pozytywistyczny ,
zanalizować opisy w noweli (np.
bohaterów, zachowania tłumu)
-porównać znaczenia dwóch mogił w
powie ci Nad Niemnem
-charakteryzować dwa modele
wychowania dzieci ukazane w Nad
Niemnem (Benedykta Korczy skiego i
Andrzejowej Korczy skiej)
- przedstawić losy bohaterów na
podstawie elementów fabuły
- ocenić i porównać bohaterów
ekranizacji
- wskazać hasła pozytywistyczne w
felietonie
-okre lić tonacj emocjonaln wierszy
Dom, Dwór, Dworek jesieni .
-nazwać uczucia poety
-zinterpretować los domu
- zredagować tekst ukazuj cy obraz
domu dzieci stwa dawniej i dzi na
podstawie wierszy Miłosza i
Zagajewskiego
- okre lić, z jakimi odmianami j zyka 2.
połowy XIX w. mamy do czynienia we
fragmencie Lalki
- wskazać ró ne typy wypowiedze i
okre lić ich funkcj
- skomentować ezopowy sposób
mówienia o powstaniu styczniowym w
Nad Niemnem
-analizuje j zyk i styl narratora,
porównuje sposób mówienia o ró nych
postaciach
- poprawnie dokonać podsumowania
epoki
- przedstawić wyczerpuj co jej
najwa niejsze przesłanki ideowe i
osi gni cia artystyczne
-wskazać charakterystyczne cechy j zyka
powie ci Orzeszkowej i okre lić jego
funkcj ś
-zredagować
felieton
na
temat
współczesny (szkolny)
-omówić cechy j zyka narratora
Pami tnika starego subiekta;
-opisać wizj rzeczywisto ci kreowan
przez keepsakes (Pani Bovary);
-podać, jaki wpływ wywarła na
bohaterk Żlauberta lektura powie ci
popularnych;
-wskazać romantyczne ródła ulubionych
pejza y źmmy Bovaryś
-okre lić, jak pejza e oddaj
emocjonaln natur bohaterki Żlaubertaś
-zredagować
tekst
ukazuj cy
współczesne teksty kultury popularnej i
ich wpływ na odbiorcówś
-wskazać elementy przestrzeni
zamkni tej (Pani Bovary);
-opisać emocje źmmy wywołane yciem
na prowincji;
-wskazać
zwi zek
mi dzy
charakterystyk Yonville a jako ci ycia
Miłosza Zagajewskiego,
Kamockiego
- wskazać uniwersalizm wypowiedzi
poety
- porównać losy obu domów dzieci stwa
-wskazać ró ne formy narracji
(pierwszoosobow , trzecioosobow ,
monolog wewn trzny, mow pozornie
zale n ) i okre lić ich rol w powie ci
realistycznej
okre lić funkcje zastosowanych w
powie ci retrospekcji
-zinterpretować powie ć, wykorzystuj c
ró ne konteksty (np. historyczny,
literacki itp.)
-zanalizuje opisy w noweli Mendel
żda ski (np. bohaterów, zachowania
tłumu) i okre lić ich funkcje
-porównać znaczenia dwóch mogił w
Nad Niemnem
-wskazać rodki stylistyczne słu ce
sakralizacji i heroizacji w Nad Niemnem
– czytać tekst ze zrozumieniem jego
ró norodnych sensów, funkcji, znacze
metaforycznych i symbolicznych,
-sytuować tekst w podstawowych
kontekstach
-dostrzegać w tekstach kultury obecno ć
archetypów i toposów
-okre lić, na czym polega uniwersalna
warto ć utworów pozytywistycznych.
- -interpretować poznane utwory w
kontek cie
aksjologicznym/warto ciuj cym/ i
historycznym.
-oceniać i porównywać bohaterów
poznanych lektur.
-rozpoznawać i definiować gatunki
literackie oraz rodki artystyczne,
okre lać ich funkcje.
-przeprowadzić syntez materiału
literackiego i problemów obecnych w
epoce
-wskazać charakterystyczne cechy odmian
polszczyzny 2. połowy XIX w.
- wskazać elementy o ywiaj ce wywód
- wskazać elementy nacechowane
emocjonalnie, ujawniaj ce stosunek do
zagadnienia
-samodzielnie dokonać podsumowania
epoki
- interesuj co przedstawić jej
najwa niejsze przesłanki ideowe i
osi gni cia artystyczne
- odnie ć si do ró nych tekstów kultury,
własnych lektur, do wiadcze i
przemy le
-porównać
program
zawarty
w
Romantyczno ci i Do młodych;
-wskazać postaci idealizowane, typowe,
skarykaturowane i scharakteryzować je
(Nad Niemnem);
-wskazać cechy epopei heroicznej w
utworze Orzeszkowej;
-porównać cechy szlachty u Orzeszkowej
i Mickiewicza;
-zredagować
tekst
przedstawiaj cy
warto ci ycia szlacheckiego w poemacie
Mickiewicza i powie ci Orzeszkowej,
podaj c przykłady z lektury
-zredagować tekst na temat literackich
postaci realizmu w kreacjach dworu
szlacheckiego w omawianych utworach;
-wskazać elementy emocjonalnego
nacechowania obrazowanej przestrzeni w
poznanych utworach i nazwać uczucia w
nich wyra one (Miłosz Dwór,
Zagajewski Dom;
-wskazać wydarzenia historyczne fabuły tek cie Lalki;
-przedstawić, jak dzieci ce do wiadczenie
powie ci Orzeszkowejś
religii wpłyn ło na psychik kobiety
-wymienić miejsca przedakcji i akcji
(Pani Bovary);
wła ciwej Nad Niemnem;
-nazwać pejza e ulubione przez źmm
-przedstawić genez utworu Pani
Bovary;
(Pani Bovary);
-powiedzieć, czym jest weryzm i
-podać przyczyny codziennego
odnale ć go w opisie wiata Żlaubertaś
oczekiwania bohaterki na jakie
-wskazać elementy portretu
wydarzenia;
psychologicznego bohaterki Flauberta;
-scharakteryzować prowincjonalne
miasteczko Yonville na podstawie
-powiedzieć, dlaczego dla Emmy
elementów opisu (Pani Bovary);
niezno ne były posiłki z m em (Pani
-okre lić intencje poety przypisywane
Bovary);
-wymienić przyczyny depresji Emmy;
twórcom w wierszu Trzy studia na temat
-okre lić rol Pary a w wyobra eniach realizmu;
bohaterki Flauberta;
kre lić punkt widzenia narratora w opisie
domu rodziny Bovary;
-okre lić, jak zawód wykonywany przez
Karola wpływa na opis bohaterki;
-przedstawić genez utworu Herberta
Trzy studia na temat realizmu;
-przedstawić stosunek sztuki opisanej w
pierwszej cz ci wiersza Herberta do
rzeczywisto ciś
w tej miejscowo ciś
-nazwać sposób prowadzenia narracji we
wskazanych fragmentach powie ci
Flauberta;
-wskazać w powie ci Flauberta cechy
typowe dla naturalizmu;
-nazwać sposób przedstawiania
rzeczywisto ci w drugiej cz ci wiersza
Herberta;
-okre lić, do czego mo e prowadzić
realizm (Trzy studia na temat realizmu);
-wyja nić podział wiersza Herberta na
trzy cz ciś
-uzasadnić,
e podane w wierszu
Herberta
sposoby
ukazywania
rzeczywisto ci s odmianami realizmu;
-wymienić
elementy
mityzacji
i
idealizacji
wiata
w
tekstach
Orzeszkowej, Mickiewicza, Miłoszaś
-wykazać, e utwór Konopnickiej Mendel
żda ski jest nowel ś
-wskazać miejsce, w którym Prus uchyla
zasad konwencji estetyzuj cej i podać
inne przykłady w Lalce;
-wskazać podobie stwa i ró nice w
realizacji toposu theatrum mundi w
przytoczonym fragmencie Lalki i we
fraszce
O
ywocie
ludzkim
Kochanowskiego;
-rozwa yć rol humoru i ironii w
portretowaniu bohaterów Lalki;
-zrekonstruować portret psychologiczny
Emmy Bovary;
-zinterpretować ostatnie słowa Emmy w
kategoriach symbolicznych;
-dokonać oceny źmmy Bovaryś
-ocenić Karola Bovary z ró nych
punktów widzeniaś
-zredagować tekst na temat postawy
bowarystycznej w tekstach polskiej
literatury 2. połowy XIX w., uzasadniaj c
swój wybórś
-scharakteryzować typowych bohaterów
prowincji (Pani Bovary);
-rozwa yć, czy inne miejsce dałoby
źmmie poczucie szcz cia i spełnieniaś
-porównać obrazy prowincji w
literaturach polskiej i francuskiej;
-przedstawić depresj jako temat ró nych
tekstów kulturyś
-zredagować tekst porównuj
opisy
prowincji w Pani Bovary i Nad Niemnem
-zanalizować scen konania bohaterki
Żlauberta i wysnuć wnioskiś
-okre lić, jak realizowana jest w powie ci
Flauberta zasada weryzmu;
-okre lić funkcje takiego opisu
rzeczywisto ciś
-zredagować
prac
porównuj c
naturalistyczne opisy w Lalce i Pani
Bovary
-uzasadnić, podaj c przykłady, sposób
przedstawiania rzeczywisto ci w drugiej
cz ci wiersza Herberta Trzy studia na
temat realizmu;
-wyja nić symbol potopu zawarty w
wierszu Herberta;
-okre lić typy artystów przedstawianych
w wierszu Herberta;
-wyja nić sens metafory, wyst powanie
podmiotu zbiorowego oraz znaczenie
symboliczne okre lenia „j zyczek wagi”ś
-okre lić stosunek podmiotu do trzech
typów realizmuś
-okre lić swój stosunek do odmian
realizmu;
-zredagować tekst dotycz cy typów
realizmu i odmian poetyki realistycznej
oraz postaw wobec rzeczywisto ci
społeczno-politycznej;
3.MŁODA POLSKA
Arty ci o artystach – autotematyzm literatury modernizmu.
Liryka modernizmu.
źwolucja postaw w twórczo ci poetów młodopolskich.
Realistyczny portret miasta i wsi w literaturze Młodej Polski.
Tradycja romantyczna i pozytywistyczna w literaturze młodopolskiej.
Bohaterowie prozy modernistycznej w poszukiwaniu warto ci.
Dramat młodopolski.
Nawi zania do modernistycznych toposów i motywów w literaturze współczesnej.
*Sposoby kreowania rzeczywisto ci symbolicznej w sztuce modernizmu.
*Obraz miło ci w czasach francuskiej belle époque.
Teksty literackie
Kazimierz Przerwa Tetmajer, wiersze (wybór)
Jan Kasprowicz Dies irae (fragmenty), *Krzak dzikiej ró y w Ciemnych Smreczynach, *[Rzadko na moich wargach…]
Leopold Staff, wiersze (wybór)
Stanisław Korab-Brzozowski, wiersze (wybór)
Maria Konopnicka Rota
Stefan eromski Ludzie bezdomni, *Rozdzióbi nas kruki, wrony…
Stanisław Wyspia ski Wesele
Władysław Stanisław Reymont Chłopi, t. 1: Jesie
Fiodor Dostojewski Zbrodnia i kara
Joseph Conrad J dro ciemno ci
*Charles Baudelaire, wiersze (wybór)
*Paul Verlaine, wiersze (wybór)
*Wincenty Korab-Brzozowski Powinowactwo cieni i kwiatów o zmierzchu
*Arthur Rimbaud, wiersze (wybór)
*Marcel Proust W poszukiwaniu straconego czasu (fragmenty)
Inne teksty kultury
Fryderyk Nietzsche Poza dobrem i złem (fragmenty)
Claude Monet Impresja – wschód sło ca
Edward Munch Krzyk
Andrzej Wajda Wesele
Tadeusz Boy- ele ski Baudelaire, poeta krakowski (fragmenty)
*Michaił Bachtin Powie ć polifoniczna
Anna wirszczy ska Rozczarowana i szcz liwa
Julia Hartwig Wezwanie
*Edward Stachura W drówk jedn ycie jest człowieka, Piosenka nad piosenkami
*Stanisław żrochowiak Lekcja anatomii (Rembrandta)
*Konstanty I. żałczy ski Pro ba o wyspy szcz liwe
*Marcin wietlicki, wiersze (wybór)
Poj cia kluczowe
np.
−
wiat ideiŚ modernizm, Młoda Polska, neoromantyzm, fin de siecle, nietzscheanizm, schopenhaueryzm, dekadentyzm, nihilizm, imm oralizm,
relatywizm, manicheizm, mizoginizm, „sztuka dla sztuki”, Nirwana, „rozpaczliwy hedonizm”, katastrofizm, chłopomania, idealizm,
społecznikostwo, (post)kolonializm.
−
Organizacja dzieła literackiegoŚ manifest, impresjonizm, ekspresjonizm, naturalizm, secesja, synekdocha, erotyk, synteza sztuk,sonet,
dialektyzacja, powie ć modernistyczna, narracja personalna, *symbolizm, synestezja, *monta asocjacyjny, powie ć polifoniczna, *tonizm,
rymy (m skie – e skie, dokładne – niedokładne, *konsonanse – asonanse, gramatyczne – niegramatyczne), układ rymów (krzy owy, okalaj cy,
parzysty).
DOPUSZCZAJ C
-wyja nić znaczenie poj ć „Młoda
Polska”, „modernizm”, „neoromantyzm”ś
- podać daty wi ce si z trwaniem
Młodej Polski w Polsce i analogicznych
zjawisk w Europie;
-znać inne nazwy epoki i wyja nić ich
znaczenie.
-wymienić kierunki filozoficzne
popularne w modernizmie (A.
Schopenhaur, F. Nietzsche, H. Bergson)
oraz pokrótce przedstawić ich główne
zało enia.
-wymienić kierunki artystyczne epoki
(impresjonizm, ekspresjonizm,
symbolizm, naturalizm, secesja) oraz ich
podstawowe wyznaczniki
- wymienić cechy Nietzschea skiego
nadczłowiekaś
- podać ródła „moralno ci
niewolników” według Nietzschegoś
- przedstawić genez modernistycznych
utworówś
- wypowiedzieć si na temat bohaterów
tekstów modernistycznych i ich postawś
– wymienić postawy typowe dla Młodej
DOSTATźCZN
a tak eŚ
-podać cechy modernizmu jako
epoki;
pocz tkami Młodej Polski w Polsce i
analogicznych zjawisk w Europie;
- podać przykłady dzieł secesyjnych,
impresjonistycznych,
ekspresjonistycznych
-podać zasady „człowieka
szlachetnego pokroju”ś
wskazać ródła i znaczenie
wybranych toposów i symboli
– okre lać warto ć u ytych w tek cie
rodków z ró nych poziomów j zyka
– rozpoznać cechy stylu
artystycznego
– tworzyć stosown i skuteczn
wypowied
– posługiwać si cytatami
– uczestniczyć w dyskusji
– wykorzystywać w analizie i
interpretacji tekstu podstawowe
konteksty
-wskazać
filozoficzne podło e epoki
-wskazać na zwi zki epoki Młodej
DOBR
a tak eŚ
BARDZO DOBR
a tak e
-przedstawić stref ideow epoki
-przedstawić zmiany w sztuce
-scharakteryzować wybrane kierunki w
sztuce na podstawie dzieł sztuki
-opisać filozofi Ż.Nietchego
– odczytać i porównać dzieła ró nych
sztuk z uwzgl dnieniem specyfiki ich
j zyka
– dostrzegać w omawianych utworach
dialog z tradycj
– okre lić funkcj u ytych w tekstach
rodków j zykowych oraz obecnych w
nich kategorii estetycznych
-zdefiniować postawy typowe dla
Młodej Polski i odnie ć je do utworów
literackich (dekadentyzm,
nietzscheanizm,, humanizm) oraz
wskazać wła ciwe dla nich rodki
artystyczne.
-przedstawić powi zania Młodej Polski
z innymi epokami ( podobie stwo z
romantyzmem, sprzeczno ć z
pozytywizmem).
-charakteryzować i oceniać postacie
literackie
-scharakteryzować epok w kontek cie innych
okresów z uwzgl dnieniem
charakterystycznych poj ć
-porównać dzieła sztuki realizuj ce ró ne
kierunki
– czytać tekst ze zrozumieniem jego
ró norodnych sensów, funkcji, znacze
metaforycznych i symbolicznych,
-rozpoznawać konwencje, style, -sytuować
tekst w podstawowych kontekstach, dostrzegać w tekstach kultury obecno ć
archetypów i toposów modernistycznych
– wyja nić, na czym polegała idea syntezy
sztuk
– rozpoznawać w tekstach charakterystyczne
cechy stylu poznawanych epok literackich
-okre lić, na czym polega uniwersalna warto ć
utworów młodopolskich.
-wskazać ródła i znaczenie wskazanych
archetypów, toposów i symboli ( Polska w
grobie, mogiła, Wawel – wi te miejsce
polsko ciś ycie – w drówka, koło ycia,
bł dne koło).
-interpretować poznane utwory w kontek cie
aksjologicznym/warto ciuj cym/ i
Polski i odnie ć je do utworów
literackich
– omówić młodopolskie koncepcje
artysty i sztuki ukazane w artykułach
programowych oraz w utworach
literackich
– analizować i interpretować wybrane
teksty młodopolskie z wykorzystaniem
wła ciwych podstawowych poj ć
teoretycznoliterackich i kategorii
estetycznych
– popierać argumentami własne s dy
– wypowiadać si w podstawowych
(szkolnych) formach gatunkowych, jak:
rozprawka, referat, interpretacja utworu
literackiego
-przedstawić bohaterów literackich
lektur z poziomu podstawowego (
„Wesele”, „Chłopi” t. ń, „Ludzie
bezdomni”, „J dro ciemno ci”).
-wskazać na główne elementy wiata
przedstawionego lektur -okre lić gatunki
literackie poznanych tekstów i
wyst puj ce w nich rodki artystyczne.
-nazwać i wyja nić podstawowe poj cia
epoki
-wyodr bniać tez (główn my l) całego
tekstu lub jego fragmentów (np. akapitu)
-okre lać nadawc i adresata tekstu
-okre lać główn funkcj tekstu
-nazywać najwa niejsze rodki j zykowe
wyst puj ce w tek cie
-okre lić cechy j zyka mówionego i
pisanego.
-okre lić, czym jest stylizacja i
wymienić rodzaje stylizacji w
poszczególnych utworach ( np.”
Wesele”, „ Chłopi”).
dać trzy argumenty wiadcz ce o tym, e
twórczo ć Dostojewskiego „nie mie ci si
w dawnych ramach”ś
wymienić trzy cechy dialogu w powie ci
homofonicznej i trzy cechy dialogu w
powie ci polifonicznej (Zbrodnia i kara);
kre lić rodzaj zda wyst puj cych w wierszu
M. wietlickiego egnanie;
wyliczyć zachowania poety wiadcz ce o jego
istnieniu w wierszu egnanie;
rzedstawić skojarzenia z zachowaniami sroki,
wymienić i podzielić dobra, o których
,,skrzeczy” ptak, przypomnieć symbolik
wiatła (Zły ptak);
rzedstawić swoje wra enia z lektury wiersza
Tetmajera Melodia mgieł nocnychś
kre lić podmiot mówi cy w utworze
Tetmajera i przedmiot jego
przedstawiania;
wyszukać w wierszu Tetmajera epitety epitetyś
wskazać paradoks w utworze Verlaineà
Sztuka poetycka;
mówić fascynacj Tetmajera Tatramiś
przedstawić zało enia poetyki impresjonizmu
na podstawie sonetu Kasprowicza Krzak
dzikiej ró y w Ciemnych Smreczynach;
wypisać z wiersza wszystkie okre lenia krzaku
dzikiej ró y i limbyś
rzedstawić cechy sonetu;
rzedstawić sytuacj ukazan w wierszu
Padlina i wskazać bohaterówś
wyja nić sens metafory „krwiobieg słów”
zawartej w wierszu Grochowiaka Czy ci i
wskazać „czynno ci” brzydotyś
wyja nić tytuł wiersz a Baudelaireà
Odd wi ki;
Polski z romantyzmem. -podać
przykłady impresjonizmu,
symbolizmu i ekspresjonizmu w
sztuce.
-nazwać i zdefiniować młodopolskie
pr dy artystyczne i wskazać ich
konkretyzacje w literaturze.
scharakteryzować postacie literackie.
-interpretować liryki młodopolskie i
dostrzegać w nich nurty artystyczne i
filozoficzne.
-wskazywać na rodki artystyczne
wyst puj ce w lirykach
młodopolskich i nazwać je.
-zdefiniować poj cie stylizacji i
wskazać jej rodzaje w omawianych
tekstach
-wymienić
gatunki
literackie
modernizmu i wskazać ich cechy
-okre lić, na czym polega
„nastawienie narracji” w powie ciach
Dostojewskiego;
-podać powody, dla których „ wiat
Dostojewskiego mo e wydawać si
istnym chaosem”ś
-okre lić, czemu słu y składnia
utworu wietlickiego egnanie;
-przedstawić sytuacj podmiotu w
wierszu wietlickiego egnanie
-przedstawić symbolik
dóbr, o
których „skrzeczy” ptak (Zły ptak);
-wskazać słowa b d ce odwołaniami
do zmysłów dotyku i równowagi w
wierszu Melodia mgieł nocnych
Tetmajera;
-wskazać epitety malarskie i
metaforyczne w wierszu Tetmajera;
-okre lić rol paradoksu w wierszu
Sztuka poetycka;
-okre lić, czy wiersz Tetmajera
spełnia zalecenia Verlaine’aś
-wskazać w sonetach Kasprowicza
nawi zania do zało e
impresjonizmu;
-wskazać personifikacje w utworze
Krzak dzikiej ró y...ś
-przedstawić powy szy utwór
Kasprowicza jako sonet;
-okre lić estetyk obrazów
poetyckich w wierszu Padlina;
-wskazać i nazwać rodki j zykowe
słu ce ukazaniu brzydoty w
Padlinie;
-przedstawić, jak twórca pojmuje
swoj prac poetyck (żrochowiak
Czy ci) ;
-zinterpretować sens stwierdzenia
„natura jest wi tyni ”(Baudelaire
Odd wi ki);
-zrekonstruować obrazy kultury i
natury zawarte w wierszu KorabBrzozowskiego Powinowactwo cieni
i kwiatów o zmierzchu;
-opisać uczucia i doznania podmiotu
w wierszu żałczy skiego Pro ba o
wyspy szcz liweś
-powi zać „osoby dramatu” z
biografiami realnych postaci
(Wesele);
-osadzić rekwizyty w kontek cie
(Wesele);
-przedstawić symbolik ta ców w
Panu Tadeuszu i Weselu;
-okre lić, czy Dies irae wyra a tre ci
charakterystyczne dla hymnów
religijnych;
-wskazać w utworze Kasprowicza
wyra enia dotycz ce ludzkiej
-dokonać analizy i interpretacji wierszy
młodopolskich, wskazuj c typowe dla
epoki motywy, postawy i rodki
artystyczne oraz ich funkcje.
-omówić młodopolskie koncepcje
artysty i sztuki ukazane w artykułach
programowych oraz w utworach
poetyckich.
-wskazywać na rodki artystyczne
wyst puj ce w lirykach młodopolskich
i nazwać ich funkcje
-na przykładzie konkretnego utworu
omówić cechy powie ci młodopolskiej.
-na przykładzie konkretnego utworu
wskazać cechy dramatu symbolicznego.
-znać i rozpoznawać odmiany
terytorialne i rodowiskowe
polszczyzny.
-znać cechy stylów funkcjonalnych
(potoczny, publicystyczny, naukowy i
artystyczny).
-zanalizować budow wersyfikacyjn i
stroficzn wiersza O, przyjd !;
-okre lić główny temat wiersza i
wyja nić przeno ni „krzewić siebie”
( egnanie);
-zinterpretować sytuacj podmiotu w
wierszu egnanie;
-przedstawić sens „osaczenia”
podmiotu przez srok w wierszu Zły
ptak;
-wskazać w tki dekadenckie wspólne
dla poetów modernistycznych i
wietlickiegoś
-omówić efekty akustyczne i muzyczne
w wierszu Melodia mgieł nocnychś
-okre lić rol epitetów w powy szym
wierszu;
-okre lić dynamiczno ć mgieł i sposób
ich przedstawiania;
-podać argumenty na rzecz
muzyczno ci poezji na podstawie
wiersza Sztuka poetycka;
-przedstawić, w jaki sposób
personifikacja słu y wskazaniu
symboliczno ci sensów wiersza (Krzak
dzikiej ró y...)ś
-wskazać, w jaki sposób poetyka
impresjonistyczna
sprzyja
symbolistycznemu
przedstawianiu
wiataś
-opisać, na czym polega kontrast
mi dzy yciem a miertelnym
rozkładem ciała (Padlina);
-wskazać w wierszu Padlina elementy
wiatopogl du dekadenckiegoś
-okre lić rol brzydoty w wiecie i
zrekonstruować obraz wiata oraz
człowieka zawarty w wierszu
Grochowiaka Czy ciś
-okre lić, jakie miejsce w wiecie poeta
wyznacza człowiekowi (Baudelaire
Odd wi ki);
-wyja nić sens wskazanych wersów,
stosuj c poj cie muzyki sfer i wskazać
rodki stylistyczne słu ce
symbolicznemu obrazowaniu w wierszu
Korab-Brzozowskiego Powinowactwo
cieni i kwiatów o zmierzchu;
-odczytać symbolik ywiołów natury
w wierszu żałczy skiego Pro ba o
wyspy szcz liwe;
-wyja nić rol personifikowanej natury
w powy szym wierszuś
historycznym.
-oceniać i porównywać bohaterów poznanych
lektur.
-rozpoznawać i definiować gatunki literackie
oraz rodki artystyczne, okre lać ich funkcje.
-przeprowadzić syntez materiału literackiego
i problemów obecnych w epoce. . -okre lić
relacje miedzy j zykiem narodowym a
odmianami terytorialnymi i rodowiskowymi.
-rozpoznać i ocenić cechy kolokwialne w
tek cie pisanym.
-zanalizować stylistyk fragmentów powie ci
Zbrodnia i kara i okre lić rol wprowadzonych
stylówś
-napisać dwa opowiadania: z zachowaniem
zasad homofonii i polifonii;
-porównać koncepcj romantycznego poety
wieszcza z wizerunkiem poety przekl tego w
Młodej Polsceś
-wyja nić sens metafory „krzywiłem ludzi
prostych” ( egnanie);
-wskazać zachowania mówi cego w wierszu
egnanie ł cz ce si z relatywizmem;
-zinterpretować słowaŚ
„mówi koniec”, „wyra am nadziej ”
( egnanie);
-wyja nić ostatnie słowa wiersza egnanie w
odniesieniu do tytułuś
-wyja nić sens pyta postawionych w wierszu
wietlickiego Zły ptak;
-rozstrzygn ć, kim jest poeta mówi cy w
wierszu Zły ptak;
-scharakteryzować problematyk
egzystencjaln wierszy wietlickiegoś
-okre lić ró nic w przedstawianiu w tków
dekadenckich na podstawie wybranego
wiersza wietlickiego i wybranego wiersza
wyra aj cego dekadentyzm XIX-wieczny;
-wskazać cytaty b d ce poetyckimi
odwołaniami do ró nych zmysłów w wierszu
Melodia mgieł nocnych;
-przedstawić pejza mentalny i okre lić nastrój
utworu Tetmajera;
-rozpoznać system wersyfikacyjny i okre lić
jego rol w tworzeniu nastroju wiersza
Tetmajera;
-zanalizować technik impresjonistyczn
Tetmajera;
-wyja nić metafory u yte w wierszu Sztuka
poetycka;
-sformułować postulaty nowej poezji na
podstawie wiersza Verlaineà;
-ocenić program poetycki Verlaine’a,
uzasadniaj c swoje zdanieś
-porównać programy poetyckie Verlaine’a,
Miłosza i Staffa;
-zinterpretować symbolik obu ro lin (Krzak
dzikiej ró y...);
-ocenić symbolik postaw kryj cych si pod
obrazami przyrody we wspomnianym sonecie
Kasprowicza;
-porównać cele stawiane literaturze
impresjonistycznej i symbolicznej;
-porównać obrazy Tatr u Kasprowicza i
Tetmajera;
-wykazać
nowatorstwo
gatunkowe
Kasprowicza w kształtowaniu formy sonetu z
odniesieniem do poprzednich epok;
-okre lić odbiorc wypowiedzi poety w
wierszu Padlina;
-wyja nić sens słów
skierowanych do kobiety w wierszu Padlina;
-okre lić wiatopogl d wyra ony przez twórc
wspomnianego wiersza;
-rozwa yć rol słowa poetyckiego w
materialnym wiecie (Padlina);
-wyja nić sens operowania w utworze estetyk
turpizmu (Padlina);
porz dzić zestawienie wra e zmysłowych
obecnych we wspomnianym wierszu;
wyja nić znaczenie tytułu wiersza KorabBrzozowskiego Powinowactwo cieni i
kwiatów o zmierzchu;
wskazać temat utworu Korab-Brzozowskiego;
kre lić nadawc i odbiorc w wierszu
żałczy skiego Pro ba o wyspy
szcz liweś
wskazać w utworze żałczy skiego czasowniki
w trybie rozkazuj cym i okre lić ich
funkcj ś
rzedstawić „osoby dramatu”, zwi zany z
nimi kontekst historyczny i kulturowy
(Wesele);
wyszukać w dramacie Wyspia skiego
symboliczne rekwizyty;
kre lić genez utworu Dies irae;
nale ć w hymnie Kasprowicza wyra enia
znane ze redniowiecznego hymnu i
przypomnieć ich znaczenieś
wskazać blu nierstwa w hymnie Kasprowiczaś
pisać postać na pierwszym planie obrazu
Muncha Krzyk;
wskazać w wybranych fragmentach Chłopów
Reymonta anafory, epitety malarskie i
przykłady przywoływania w opisie
innych zmysłów ni wzrokś
rzedstawić sylwetk Szymona Winrycha
(S. eromski Rozdzióbi nas kruki,
wrony...);
orównać konstrukcj wersyfikacyjn wierszy
(A.Rimbaud Moja Bohema i E.Stachura
W drówk ycie jest człowieka… ) ;
kre lić, w jaki sposób w powy szych
wierszach ujawnia si podmiot lirycznyśokre lić, o czym mówi oba wspomniane
wy ej utwory
wymienić elementy stroju Odety (M. Proust W
poszukiwaniu straconego czasu);
wynotować miejsca, w których rozgrywaj si
zdarzenia ukazane w filmie Miło ć
Swanna w re . V.Schlöndorffaś
kre lić wystrój wn trz, stroje oraz opisać dwa
wiaty, dwa salony w filmie Miło ć
Swanna w re . V.Schlöndorffaś
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie
-wyja nić, czym, według poety, jest
kondycji i losu człowiekaś
-wskazać kontrast w przedstawianiu szcz cie (żałczy ski Pro ba o wyspy
szcz liwe)ś
wiata u Kasprowiczaś
-wyja nić znaczenie poszczególnych
-omówić deformacj kształtu
człowieka na obrazie Muncha Krzyk; scen Wesela z udziałem „osób
dramatu”ś
-wskazać cechy ekspresjonizmu na
-zinterpretować znaczenia symboliczne
obrazie Edvarda Muncha Krzyk;
-wymienić porz dki czasowe obecne rekwizytów Wesela;
w wiecie przedstawionym powie ci -na podstawie didaskaliów wskazać
symbole narodowe okre laj ce Polsk i
Reymonta;
polsko ć i okre lić ich aktualno ć
-wskazać fragment Chłopów, w
którym plan realny jest zestawiony ze (Wesele);
-wyja nić cel wyst powania w
sfer sakraln ś
dramacie Wyspia skiego postaci
-okre lić rol epitetów malarskich i
historycznych i historycznofunkcj u ytych rodków w
legendarnych;
podanych fragmentach powie ci
-scharakteryzować na podstawie utworu
Reymonta;
-okre lić rol wyra e odwołuj cych Dies irae sytuacj człowieka w wiecie
si do wiata ludzkich uczuć (Chłopi); i jego los;
-zapisać oskar enie sformułowane
-nazwać kierunek artystyczny
przez podmiot liryczny wspomnianego
dominuj cy we wskazanym
hymnu pod adresem Boga;
fragmencie Chłopów;
-okre lić, w czym przejawia si
-przeanalizować naturalistyczn
mizoginizm w utworze Kasprowicza
technik opisu przestrzeni w
-wskazać i okre lić ekspresywny
Rozdzióbi nas kruki, wrony... ;
charakter obrazowania w Dies irae;
-opisać konstrukcj stroficzn
utworów (A.Rimbaud Moja Bohema -scharakteryzować kolorystyk
pierwszego planu na obrazie Muncha
i E.Stachura W drówk ycie jest
Krzyk i okre lić jej symboliczn
człowieka… );
wymow ś
-odwołać si do tradycji, analizuj c
konstrukcj stroficzn wymienionych -przedstawić sposób pokazania
drugiego planu na obrazie Muncha;
utworówś
-zinterpretować sens zestawienia
-podać informacje na temat osób
planówŚ realnego i sakralnego (Chłopi);
mówi cych we wspomnianych
-wyja nić sens anafor i okre lić, na
tekstach;
czym polega poetycko ć i
-wskazać podobie stwa i ró nice w
mimetyczno ć opisu przyrody w
przedstawionych obrazach wiata
Chłopach;
(A.Rimbaud Moja Bohema i
-podać cechy kierunku artystycznego
E.Stachura W drówk ycie jest
dominuj cego we wskazanym
człowieka…);
fragmencie powie ci Reymontaś
-wskazać rodki literackie
-przedstawić symboliczne sensy
wykorzystane w opisie magdalenki
zwi zane z obrazem wron w Rozdzióbi
(M. Proust W poszukiwaniu
nas kruki, wrony... ;
straconego czasu);
-okre lić proporcje opisu dokonanego -wyja nić tytuł opowiadania
eromskiego i rozwin ć goś
przez narratora i monologu
obrazy
powstania
wewn trznego bohatera (M. Proust W -porównać
styczniowego w poznanych utworach;
poszukiwaniu straconego czasu);
-wymienić rodki stylistyczne
-wypisać dzieła sztuki, o których
mówi si w filmie Miło ć Swanna w najbardziej charakterystyczne dla
ka dego z wierszy (A.Rimbaud Moja
re . V.Schlöndorffaś
Bohema i E.Stachura W drówk ycie
-wynotować fragmenty
jest człowieka…);
wspomnianego filmu, w których
-okre lić i porównać kompozycj
istotn rol odgrywa muzykaś
-opowiedzieć, kim s filmowy Swann podanych wy ej utworów oraz tonacj
emocjonaln wierszyś
i filmowa Odeta;
-wyja nić symbolik magdalenki (M.
-opisać barona de Charlusa jako
Proust W poszukiwaniu straconego
dekadenta (Miło ć Swanna w re .
czasu);
V.Schlöndorffa)ś
-scharakteryzować opis stroju Odety na
podstawie fragmentów powie ciś
-wyja nić, jak funkcj pełni przyj ta
konstrukcja psychiki bohatera (M.
Proust W poszukiwaniu straconego
czasu);
-przedstawić dwa rodzaje konwersacji
salonowej przedstawionej w filmie
Miło ć Swanna w re . V.Schlöndorffaś
-wskazać ró ne przejawy miło ci w
filmie;
-przedstawić histori miło ci Swanna i
wyja nić jej destrukcyjny charakter
(Miło ć Swanna w re . V.Schlöndorffa);
-okre lić na podstawie filmu, jakie
warto ci ycia ludzkiego zostaj
ocalone mimo upływu czasuś
-wyja nić, jak rol odgrywa sztuka w
yciu bohaterów filmu;
-wyja nić, dlaczego poeta woli brzydot
(Grochowiak Czy ci);
-przedstawić i uzasadnić swoje zdanie na temat
wizji człowieka i wiataś
-porównać
refleksje
egzystencjalne
w
wierszach Baudelaire’a i Grochowiaka;
-wyja nić, jak rol odgrywa synestezyjne
poł czenie wra e zmysłowych w procesie
poznawania sensu wiata (Baudelaire
Odd wi ki);
-wyja nić, na czym polega modernistyczny
charakter poznania symbolicznego w
powy szym utworześ
-wyja nić sens wskazanych wersów,
odwołuj c si do zasady monta u
asocjacyjnego (Korab-Brzozowski
Powinowactwo cieni i kwiatów o zmierzchu);
-wykazać, e wspomniany wiersz zawiera
symbolistyczn koncepcj poznania
rzeczywisto ciś
-ocenić utwór Korab-Brzozowskiego,
uzasadniaj c swoje zdanieś
-wyja nić rol uczuć, zmysłów i snu w wierszu
Pro ba o wyspy szcz liweś
-wykazać, e wiersz żałczy skiego odwołuje
si do symbolistycznej wizji poznawania
natury wiataś
-porównać modernistyczn koncepcj
poznania z wiedz o pozytywistycznych
pogl dach epistemologicznychś
-przedstawić ró ne wyobra enia absolutnego
poznania i szcz cia, odwołuj c si do ró nych
tekstów kultury;
-okre lić postawy postaci realistycznych i
fantastycznych w Weselu;
-zinterpretować symbolik chocholego ta caś
-porównać scen chocholego ta ca z
podobnymi motywami na obrazach;
-ocenić stan wiadomo ci narodowej Polaków
(Wesele);
-porównać obrazy narodu z tekstów
romantycznych i Wesela;
-wyrazić swoje zdanie na temat sytuacji
człowieka w wiecie i uzasadnić jeś
-okre lić funkcj blu nierstw w utworze
Kasprowicza;
-wyrazić swoj opini na temat oceny Boga w
hymnie Kasprowicza i uzasadnić j ś
-scharakteryzować kolorystyk pierwszego
planu i okre lić jej symboliczn wymow
(Munch Krzyk);
-przedstawić sposób pokazania drugiego planu
na wspomnianym obrazie;
-wskazać cechy eposu w powie ci Reymontaś
-sporz dzić konspekt przebiegu wydarze
głównej akcji w t. I powie ci Reymontaś
-dokonać analizy przedstawienia mierci
bohatera i obrazu trupa oraz wyja nić, na czym
polega naturalizm tego fragmentu opowiadania
eromskiego Rozdzióbi nas kruki, wrony... ;
-zredagować tekst dotycz cy naturalistycznej
techniki obrazowania w opowiadaniu
eromskiegoś
-omówić i porównać stylistyk obu wierszy
(A.Rimbaud Moja Bohema i E.Stachura
W drówk ycie jest człowieka…);
-porównać topos w drówki w utworach
ró nych epokś
-porównać wiersz Rimbauda Moja Bohema z
wierszem Stachury Piosenka nad piosenkami;
-zanalizować rodki wykorzystane do
przedstawienia psychologicznego obrazu
miło ci Swanna w powie ci Proustaś
-zanalizować subiektywno ć wypowiedzi
Swanna (M. Proust W poszukiwaniu
straconego czasu);
-ocenić pod wzgl dem estetycznym proz
Prousta;
-okre lić sens rozmowy o mał e stwie (Miło ć
Swanna w re . V.Schlöndorffa)ś
-przedstawić sens sceny po egnania chorego
Swanna z pa stwem de żuermantesś
-przeanalizować wybrany kadr z filmu;
-okre lić rol motywu muzycznego
towarzysz cego historii bohaterów (Miło ć
Swanna w re . V.Schlöndorffa)ś
-ocenić post powanie głównych bohaterów
filmu;
-zredagować prac rozwijaj c my l krytyka
literatury;
4. Dwudziestolecie mi dzywojenne
Tre ci nauczania
Czas trwania epoki
Kultura dwudziestolecia – kontynuacja i awangarda
Sytuacja polityczna źuropy po I wojnie wiatowej
Oznaki kryzysu kultury europejskiej
Codzienno ć jako temat literatury dwudziestolecia mi dzywojennego
Rewolucja jako zmierzch wiata i cywilizacji europejskie
Wizje odrodzonej Polski
Grupa poetycka Skamander
Nowy model j zyka poetyckiego w liryce mi dzywojnia
Kobiety i kobieco ć w poezji i prozie mi dzywojennej
Problematyka społeczna powie ci mi dzywojnia
Staro ć i mierć w literaturze mi dzywojnia
Refleksje egzystencjalne w poezji i prozie mi dzywojnia
Sposoby wzbogacania zasobu leksykalnego polszczyzny
tykieta j zykowa – zasady j zykowego savoir-vivre’u
Zale no ć mi dzy kształtem j zykowym wypowiedzi a kontekstem pragmatycznym (nadawca, odbiorca, sytuacja komunikacyjna)
* Nowy model j zyka poetyckiego w liryce mi dzywojnia
* Kobiety i kobieco ć w poezji i prozie mi dzywojennej
* Kształt powie ci psychologicznej
* Przeszło ć jako czynnik determinuj cy człowieka – odkrywanie tajników ludzkiej psychiki w prozie mi dzywojennej i współczesnej
* Żantazja i rzeczywisto ć w konwencji science fiction
* Zjawisko estetyzmu w sztuce
Teksty literackie
S. eromski Przedwio nie
Z. Nałkowska Granica
Poezja Ś J. Tuwima, J. Lechonia, K. Wierzy skiego, A. Słonimskiego, M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej,
K. Iłłakowiczówny, H. Po wiatowskiej, B. Le miana
*Poezja L. Staffa, S. Jesienina
* M.Kuncewiczowa Cudzoziemka
* S. Lem Solaris (fragmenty)
Inne teksty kultury
T. Łempicka Autoportret w zielonym bugatti
M. Chagall Ja i miasteczko, Wiolonczelista
H. Matisse Rado ć ycia
A. Rodin Pocałunek
C.Brâncuşi Pocałunek
−
D. Hitz Dziewczyna na polu maków
−
J. Malczewski W tumanie
Z. Waliszewski Wyspa miło ci
W. Weiss Kryzys
O. Spengler Zmierzch Zachodu
* Solaris w re . S. Soderbergha
Poj cia kluczowe : nacjonalizm, faszyzm, nazizm, sanacja, komunizm, historiozofia, awangarda, abstrakcjonizm, dadaizm, kubizm, futuryzm,
surrealizm, fantastyka w malarstwie, liryzm malarski, prowincja, rewolucja, konflikt etniczny, powie ć polityczna , utopia, pragmatyzm, proletariat,
idealizm, tradycjonalizm, scenariusz, adaptacja filmowa, witalizm, urbanizm, biologizm, kolokwializacja, antysemityzm, autorytaryzm, epigramat,
paradoks, gender, fantastyka, powie ć psychologiczna, introspekcja, determinizm biologiczno- rodowiskowy, kompozycja chronologiczna,
relatywizm etyczny, narracja personalna, powie ć-rzeka, animizacja, sensualizm, liryzm, archaizm, neologizm, neosemantyzm, lokucja, illokucja, per
lokucja, etykieta j zykowa, * synestezja, epifania, estetyzm, antyteza, paralelizm znaczeniowy, ima inizm, homo viator, autobiografizm, czas akcji,
czas narracji,
Przedakcja, retrospekcja, retardacja, kompozycja chronologiczna, introspekcja, opis behawioralny, postawa
gender, science fiction (fantastyka naukowa)
DOPUSZCZAJ C
-podać daty wi ce si z
dwudziestoleciem mi dzywojennym w
Europie i w Polsce;
-wymienić i krótko charakteryzować
kierunki artystyczne pocz tku XX w.Ś
futuryzm, ekspresjonizm, surrealizm,
dadaizm
-- wyja nić podstawowe poj ciaś
-wymienić główne tendencje i hasła
zwi zane z nowymi kierunkami w sztuce
(np.Ś aktywizm, bunt, szybko ć, zwrot ku
przyszło ci, rozwój cywilizacji,
masowo ć, deformacja, karykatura,
groteska), krótko je skomentować,
powołuj c si na przykładowe dzieła
sztuki
-ogólnie wyja nić terminyŚ awangarda,
modernizm
-wyja nić termin „dwudziestolecie -mi dzywojenne”
- wskazać okre lenie, którym Spengler
nazywa ostatnie stadium kultury
zachodniej;
- przedstawić, jak Spengler postrzega
rol Rzymu w historii Europy;
- wymienić oznaki kryzysu kultury
europejskiej według Spengleraś
- wyodr bnić trzy plany kompozycji
obrazu;
- wymienić postaci z drugiego planu na
obrazie;
- okre lić nadawc i odbiorc w wierszu
- przedstawić genez Przedwio nia
- przedstawić bohaterów Przedwio nia
- przedstawić pierwsze odczuwalne dla
ludzi skutki rewolucji w Przedwio niu
- przedstawić, kto tworzy rewolucj
(Przedwio nie)
- opisać szklane domy na podstawie
powie ci S. eromskiego
- przedstawić sposób ycia w
ziemia skim dworze (Przedwio nie)
- wynotować wa niejsze ró nice mi dzy
fabuł powie ci S. eromskiego a
filmem;
- przedstawić te ró niceś
- przedstawić narodziny i program
Skamandra;
- okre lić nadawc i odbiorc tekstuś
- okre lić, do kogo zwraca si podmiot
mówi cyś
- wskazać w tek cie elementy stylizacji
potocznej;
- okre lić wspólny temat wskazanych
wierszy;
- wskazać w tek cie paradoksyś
- wskazać w wierszu elementy
ba niowe podaje przykłady
neologizmów i neosemantyzmów w
wybranych wierszach Le miana
omówić ró ne motywy tematyczne w
poezji Tuwima
dostrzec bogactwo prze yć
wewn trznych bohaterki poezji
Pawlikowskiej –
Jasnorzewskiej
odtwarzyć losy bohatera
„Przedwio nia” eromskiego, zwracaj c
uwag na wpływ
ró nych czynników w procesie
kształtowania si osobowo ci
podaje przykłady neologizmów i
neosemantyzmów w wybranych
DOSTATźCZN
a tak eŚ
DOBR
a tak eŚ
BARDZO DOBR
a tak e
- podać cechy dwudziestolecia
mi dzywojennego jako epokiś
- okre lić sytuacj polityczn
źuropy po I wojnie wiatowejś
- okre lić cechy antyku greckiego i
rzymskiego według Spengleraś
- scharakteryzować współczesne
miasto;
- przypomnieć symbolik
wskazanych na obrazie obiektów i
kolorówś
- okre lić rol postaci z drugiego
planu obrazu;
- wskazać elementy fantastyki z
trzeciego planu;
-wskazać elementy krajobrazu
prowincji na obrazie;
rozpoznać charakterystyczne
cechy stylu Le miana
formułuje hipotezy
interpretacyjne dotycz ce
Le mianowskiej wizji wiata
charakteryzować polskie
ugrupowania poetyckie, wymienia
ich przedstawicieli
wskazać cechy poetyki
skamandryckiej w twórczo ci
Tuwima
- przedstawić portret
psychologiczny i wiatopogl dowy
bohatera Przedwio nia
- ocenić zachowanie C.Baryki
- przedstawić, jak działa wymiar
sprawiedliwo ci i jak rol
odgrywaj publiczne egzekucje
(Przedwio nie)
- wyja nić, dlaczego szklane domy
s utopi (Przedwio nie)
- zrekonstruować programy dla
Polski, wskazać ich zalety i wady
(Przedwio nie)
- zestawić obraz Nawłoci z mitem
szlacheckiego gniazda;
- przedstawić swoje stanowisko
dotycz ce powie ci i filmu
Przedwio nie
- przedstawić na podstawie
wiersza stosunek „ja” mówi cego
do adresata;
- wskazać elementy
współczesno ci w wierszu i
okre lić ich funkcj ś
- okre lić, w jakiej roli wyst puje
podmiot mówi cyś
- okre lić stosunek nadawcy do
adresata utworu;
- wyja nić sens apelu podmiotu
mówi cegoś
- okre lić funkcj stylizacji
potocznej;
- wskazać kontrast semantyczny w
wymienionych wersach;
- przedstawić ró ne sposoby
ukazywania miło ci w poezjiś
- przedstawić sposób wyra ania
emocji w wierszach;
- okre lić sens paradoksówś
- okre lić, czemu słu y nakładanie
si elementów fantastycznych na
realistyczne;
- wskazać opozycje czasowe w
utworze;
-omówić ewolucj pogl dów
- przedstawić zmiany w sferze sztukiś
- wyja nić rozró nienie mi dzy kultur
a cywilizacj ś
- okre lić relacj mi dzy kultur a
cywilizacj ś
- przedstawić, jak Spengler postrzega
metropolie i skutek ich istnienia dla
cywilizacji;
- wyja nić sens elementów obrazu i
odnie ć si do biografii autoraś
- okre lić zwi zek istniej cy mi dzy
drugim i trzecim planem obrazu;
- odtworzyć histori zwi zku bohaterów
liryku;
- przedstawić symbolik domu w
wierszu;
- okre lić nastrój wiersza
-porównać wiersze
- porównać postawy wobec wiata w
omawianych utworach
- przedstawić witalizm w utworach
Skamandrytów
- okre lić rol metaforyki w wierszach
awangardowych
- omówić kompozycj wierszaś
- wyja nić sens kontrastu w
omawianych tekstach
- omówić kreacje bohaterek wierszyś
- przedstawić wizerunek kobiety w
wierszach
- porównać obraz miło ci w wierszach
-omówić wpływ rewolucji na C.Baryk
interpretować„Przedwio nie” jako
powie ć realistyczn , polityczn ,
psychologiczn
i interwencyjn
- omówić psychologiczne skutki terroru
(Przedwio nie)
- wskazać, co ł czy i co dzieli pogl dy
bohaterów (Przedwio nie)
- opisać wiat warto ci prowincji
ziemia skiej (Przedwio nie)
- okre lić, dlaczego ten wiat wydaje si
nietrwałyś
- porównać ycie dworów ziemia skich
w Panu Tadeuszu i Przedwio niu;
- porównać literacki i filmowy obraz
Polakówś
- ocenić postaci ideowców kreowane
przez aktorów w Przedwio niu
- ocenić rol zmiany kostiumu bohatera
w Przedwio niu
-ocenić sens zako czenia otwartego
filmu Przedwio nie
okre lić oryginalno ć wierszy
Le miana na tle poezji XX – lecia
mi dzywojennego
charakteryzować poezj i postaw
Tuwima
okre lić cechy poezji Pawlikowskiej –
Jasnorzewskiej
omówić problematyk
psychologiczn , filozoficzn i
społeczn „Granicy”
- dokonać charakterystyki wewn trznej
Z.Ziembiewicza
- okre lić, w jakim stopniu
Z.Ziembiewicz jest odpowiedzialny za
swoje czyny
- wyja nić powody zachowania
bohatera Granicy
- porównać punkty widzenia bohaterek
Granicy dotycz ce ich yciaś
- przedstawić sfer ideow epokiś
- wyja nić, na czym polegał kryzys, który
dotkn ł źurop ś
- czytać i obja niać obrazy dwudziestolecia
mi dzywojennegoś
- wyja nić, jak Spengler postrzega
historiozoficzn prawidłowo ć w upadku Rzymuś
- wyja nić poj cie nowego naturalizmu i
porównać z pogl dami Sokratesa i Rousseauś
- zredagować tekst dotycz cy rzeczywisto ci
społecznej pocz tków XXI w. w kontek cie
my li Spengleraś
- zaproponować własn interpretacj obrazuś
- przedstawić własn interpretacj utworu i
wyja nić metaforyk tytułuś
- omówić motyw prowincji w ró nych tekstach
kultury;
- porównać tematyk i nastrój obu utworówś
- porównać uczucia i obrazy wiatów
- wskazać, które postaci pełni wobec bohatera
funkcj ojca i jakie reprezentuj warto ci
(Przedwio nie)
-ocenić postaw C.Baryki
- wskazać uzasadnienia dla rewolucji
(Przedwio nie)
- wyja nić rol patosu i odwoła biblijnych
(Przedwio nie)
- wyja nić przyczyn masowych rzezi ludno ci
cywilnej (Przedwio nie)
- ocenić skutki rewolucjiś
- ocenić, co jest lepszeŚ rewolucja czy reformy
(Przedwio nie)
- zinterpretować przedstawiony fragment jako
parabol ś
- okre lić funkcj opowie ci o szklanych domach
w eromskiego
- zrekonstruować program społeczno-polityczny
komunistów (Przedwio nie)
- wyja nić ideowy wybór Baryki
- ocenić program żajowca i komunistówś
- porównać utopie z ró nych utworów
literackich;
- zanalizować rodki satyryczne u yte do
sportretowania rodowiska Nawłociś
- ocenić i przedstawić mit Kresów Wschodnich;
- porównać literackie i filmowe motywacje
decyzji Baryki
- ocenić prawo re ysera do zmiany zako czenia
filmu;
- wyja nić, w jaki sposób poeta tworzy
dynamizm przedstawienia;
- przedstawić program pozytywny poetyś
- wyja nić, na czym polega i czemu słu y
ambiwalentna postawa wobec tradycji;
- zredagować tekst na temat dialogu z tradycj
kultury;
- przedstawić role tradycji narodowej w refleksji
patriotycznej
- przedstawić zwi zek stylizacji potocznej z
wymow wierszaś
- zinterpretować wierszś
- wyja nić, w jaki sposób poeta odwołuje si do
idei witalizmu;
- sformułować refleksj o miło ci i ocenić wizj
poety
- przedstawić, jak uwidocznia si „płeć
kulturowa” w wierszach
- wskazać tez interpretacyjn wiersza i
uzasadnić swój wybórś
- zinterpretować puent wierszaś
- przedstawić obraz kobiety w poezji autorek
dwudziestolecia mi dzywojennegoś
- wyja nić mechanizmy post powania bohatera
wierszach Le miana
- przedstawić losy bohaterów powie ci
Granica
- wskazać postać narratora w Granicy
- okre lić przyczyny wykluczenia
społecznego bohaterów utworów XXlecia miedzywojennego
- przedstawić opowiedzian w wierszu
histori ś
- podzielić wiersz na cz ci
kompozycyjne;
- opisać sytuacj egzystencjaln
przedstawion w wierszuś
wymienić uczucia wyra ane przez osob
mówi c ś
wyja nić, na czym polega
odmienno ć „Ferdydurke” od utworów
prozy realistycznej
przedstawić absurdalne uwikłania
bohatera „Ferdydurke” w ró ne
schematy społeczne
- podać wyraz zbudowane z u yciem
przedrostka i przyrostka;
- wskazać wyrazy, które powstały
wskutek odci cia cz ci wyrazuś
- wypisać z wiersza neologizmy i opisać
ich budow słowotwórcz ś
- podać przykłady ró nych intencji
wypowiedzi w zale no ci od kontekstuś
- sformułować (zgodnie z intencj )
pro b w sposób zgodny z etykiet
j zykow , stosuj c ró ne wyra enia
grzeczno cioweś
bohatera Granicy
omawia tematy i zagadnienia
poruszane w „Granicy”
okre lić cechy narracji i
kompozycji „Granicy”, zwracaj c
uwag na rol mowy
pozornie zale nej i niezale nej
omawić cechy powie ci
psychologicznej w „Granicy”
rozpoznać zabiegi
parodystyczne w „Ferdydurke”
omawić problematyk Formy w
„Ferdydurke”
wskazuje cechy powie ci
awangardowej w „Żerdydurke”
- nazwać uczucia ukazane w
wierszu i okre lić jego nastrój
- przedstawić obraz przyrody w
utworze;
- przedstawić prawdy o miło ci
zawarte w poznanych wierszach
- okre lić funkcj powtórze ś
- podać przykłady podstawowe do
pochodnych;
- okre lić, jak cz ć mowy
reprezentuje najliczniejsza grupa
neologizmów
- rozwa yć przykład wyra enia
ironicznego;
- okre lić ukryte w wypowiedziach
zamierzenie
- przygotować odmowny e-mail
skierowany do kolegi
- okre lić rol kompozycji wiersza
L.Staffa w kształtowaniu jego
- okre lić kompozycj utworu
nastroju;
- wskazać rodki literackie słu ce do
- przedstawić metaforyk
przedstawienia pejza u w wierszuś
dotycz c sfery zmysłówś
- wskazać w wierszu okre lenia czasuś
- okre lić funkcj u ytych antytez i
- wskazać w wierszu antytezy i
paralelizmówś
paralelizmy;
-przedstawić symbolik kolorów w
- okre lić, czego dotyczy zwierzenie
utworze
podmiotu lirycznego w wierszu
- okre lić proporcje czasu akcji i
- odwołać si do biografii poety;
przedakcji w Cudzoziemce i
- przedstawić genez Cudzoziemki
- okre lić czas akcji, przedakcji i narracji skomentować jeś
- uporz dkować w kolejno ci
Cudzoziemki
chronologicznej wydarzenia
- przedstawić sens mimiki i zachowa
przedakcji Cudzoziemki
Ró y
- wskazać przykłady retrospekcji w
- okre lić, jak Ró a zachowuje si w
obecno ci słu cej, a jak w samotno ciś innej powie ci Kuncewiczowej i
- okre lić, co spowodowało nagł zmian okre lić funkcj ś
- okre lić przyczyny ró nic w
postawy bohaterki Cudzoziemki
zachowaniu Ró y i jej cechyś
- wskazać elementy technologii
- nazwać emocje i okre lić sposób
przyszło ci w utworze S.Lema
- zaobserwować tonacj kolorystyczn i ich okazywania;
- okre lić emocje wobec ró nych
o wietlenie w filmieś
osób i nazwać uczucia, jakimi je
- zrekonstruować losy głównych
obdarza Ró aś
bohaterów filmu
- opisać psychologiczny
mechanizm zmiany bohaterki;
- zrelacjonować, jak wspomnienie
młodo ci przywróciło Ró y
poczucie szcz cia i nadziej ś
- uzasadnić, e pami ć ludzka jest
ródłem cierpienia i nadziei
analizować konstrukcj postaci
narratora – bohatera „Ferdydurke”,
omówić poetyk groteski i oniryzmu
w „Żerdydurke”
- wskazać w utworze rodki stylistyczne
słu ce oddaniu emocji;
- okre lić zwi zek mi dzy odbieraniem
przyrody a miłosnym do wiadczeniemś
- okre lić, jak podmiot tworzy liryzm
wypowiedzi;
- okre lić symboliczn wymow obrazu
natury;
- przedstawić symboliczn interpretacj
u ytych w wierszu rodkówś
- okre lić, jak poeta buduje liryzm
utworu;
- opisać nastrój wiersza
- utworzyć neologizmyś
- podać przykłady wyrazów zło onychś
- wskazać w wierszu neosemantyzmy i
podać ich znaczeniaś
- podać znaczenia neologizmów z
wiersza;
- wskazać w wierszu wyrazy utworzone
za pomoc partykuły „nie” i podać ich
znaczenie;
- podać znaczenia neologizmów z
wiersza;
- stosować w wypowiedziach wła ciw
intencj ś
- zaproponować inny rodzaj reakcji
bohatera na wypowiedzi
- opisać intencje zawarte w pytaniu
-wykazać, e wszystkie przytoczone
wypowiedzi bohaterów odpowiadaj
etykiecie j zykowejś
- przedstawić elementy poetyckiego
pejza u w wierszu L.Staffaś
- omówić relacje w wierszu L.Staffa
mi dzy natur a człowiekiemś
- przedstawić swoj opini o „prawdzie
o drzewach”ś
- wyodr bnić obrazy poetyckie i
zaproponować ich tytułyś
- wskazać główny motyw wierszaś
- omówić wykorzystanie motywu
drzewa
- ustalić, w którym z planów czasowych
została zachowana chronologia i
ci gło ć czasowa wydarze
(Cudzoziemka)
- wskazać rodki literackie słu ce do
przedstawienia pejza u w wierszuś
- wskazać rodzaje narracji i okre lić ich
funkcje w powie ci Kuncewiczowej
- nazwać technik psychologicznego
przedstawienia wykorzystan we
wskazanym fragmencie Cudzoziemki
- przedstawić motywy uczuć Ró y
- zrekonstruować portret
psychologiczny Ró y
w odniesieniu do determinizmu biologicznorodowiskowego (Granica)
- wyja nić symboliczny sens wskazanej sceny
Granicy
- przedstawić wizerunek staro ci ukazany w
tekstach
- porównać literackie obrazy mierciś
- scharakteryzować miło ć bohaterówś
- ocenić uczucie postaciś
- porównać ró ne obrazy miło ci
- ocenić my l poety na temat zwi zku miło ci i
mierciś
- podać współczesne wyrazy zapo yczone i
wskazać ródło zapo yczenia
- stosować w praktyce zasady etykiety
j zykowejś
- wyja nić, na czym polega nieszczero ć
wypowiedzi matki we wskazanym fragmencie;
- okre lić intencje wypowiedzi synaś
- okre lić, na czym polega estetyzm wizji wiata
przedstawionego w wierszu L.Staffa
- zinterpretować sens wiersza, u ywaj c poj cie
epifania;
- porównać rodki literackiego obrazowania w
wierszach i wskazać ró nice w estetyce
poetyckiej
- wyja nić, na czym w wierszu L.Staffa polegaj
nawi zania do toposu homo viator;
- wyja nić, jak poeta ł czy ide w drowania z
głównym motywem wiersza i w tkami
autobiograficznymi;
- dokonać analizy wierszaś
- przedstawić pierwiastki klasyczne
- okre lić zwi zek pomi dzy tematem opisu a
neologizmami i neosemantyzmami u ytymi w
wierszu;
- okre lić rodzaje przedstawienia akcji i
przedakcji oraz funkcje takiego przedstawienia
czasu w powie ci Kuncewiczowej
- wskazać w wybranych powie ciach sposoby
zastosowania kompozycji chronologicznej,
retardacji i okre lić ich funkcj ś
- okre lić rodzaje przedstawienia akcji i
przedakcji oraz funkcje takiego przedstawienia
czasu w powie ci Cudzoziemka
- wskazać w wybranych powie ciach sposoby
zastosowania kompozycji chronologicznej,
retardacji i okre lić ich funkcj ś
- zinterpretować zachowanie Ró y w czasie
przedstawienia w operze;
- okre lić motywacj psychologiczn reakcji
Ró y
- wyja nić zastosowanie introspekcji do
okre lenia portretu psychologicznego bohaterki
Cudzoziemki
- ocenić Ró , uzasadniaj c swoje zdanieś
- wyja nić, w jaki sposób w ludzkiej psychice
przeszło ć ł czy si z przyszło ci i okre lić ich
wzajemny wpływś
- przedstawić bohaterów literackich z ró nych
epok, dla których pami ć stała si ci aremś
- zredagować tekst na temat pami ci jako ródła
nieszcz cia i nadzieiś
- zredagować tekst na temat powie ci o czasie i
ludzkiej pami ciś
- okre lić, na czym polega fantastycznonaukowy
koncept utworu Solaris, na którym opiera si
fabuła utworu Lema
- okre lić wpływ fantastycznonaukowej fabuły
utworu Lema na poruszan problematyk i
uzasadnić swoje zdanieś
- wyrazić swoj opini na temat powie ci o
przeszło ci (Cudzoziemka) i przyszło ci (Solaris)
i próbach odzyskania tego, co bohaterowie
utracili;

LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE JĘZYK POLSKI WYMAGANIA

Transkrypt

Podobne dokumenty

pobierz - I LO Gniezno

Na skrzyżowaniu świata dróg [Niech miłość]

Tygodnik Rodzin Katolickich Źródło „Nasze sakramenty”.

bez kBopotów Rozwizania w kwiaty - Proste

Karta pracy z JĘZYKA POLSKIEGO nr 2 Klasa II LO Miesiąc

John Ruskin

Informacja o wyborze oferty

Teoria Pola

Hasło nic-ogonowa - Encyklopedia Leśna