Kilka słów o dysleksji, dysortografii i dysgrafii.

Kilka słów o dysleksji, dysortografii
i dysgrafii.
Dysleksja- (łac. ‘dys-‘ trudność, brak czegoś; ‘lego’-czytam),
trudność w opanowaniu umiejętności czytania.
Specyficzna
dysleksja
rozwojowa
to
zaburzenia
rozwojowe
manifestujące
się
trudnościami
w
nauce
czytania,
mimo
stosowania
obowiązujących
metod
nauczania,
normalnej
inteligencji i sprzyjających warunków społeczno-kulturowych.
Jest
spowodowana
zaburzeniami
podstawowych
funkcji
poznawczych.
(Światowa Federacja Neurologów 1968, Dallas,
USA)
Dysleksja to zaburzenie konstytucjonalne, przejawiające się
w specyficznych trudnościach w uczeniu się czytania, pisania
i techniki pisania, w niektórych przypadkach współwystępuje
z trudnościami w operowaniu liczbami.
(Brytyjskie
Towarzystwo
Dysleksji)
Dysleksja
rozwojowasą
to
specyficzne
trudności
w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym.
Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych,
motorycznych i ich integracji, uwarunkowanymi nieprawidłowym
funkcjonowaniem układu nerwowego.
(Polskie Towarzystwo Dysleksji)
Dysortografia-(łac.
‘orthos’prawidłowy,
‘grapho’-piszę,
rysuję)- trudność w opanowaniu prawidłowej pisowni.
Dysgrafia- trudność w zakresie techniki pisania, niski poziom
graficzny pisma.
Przyczyny:
 zaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych (spostrzegania
wzrokowego, słuchowego, motoryki) i ich współdziałania
(integracji percepcyjno-motorycznej),
 zaburzenia
funkcji
językowych,
pamięci
słuchowej,
ruchowej),
lateralizacji,
w schemacie ciała i przestrzeni.
(wzrokowej,
orientacji
Objawy dysleksji rozwojowej
Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ujawniają się
dopiero w szkole, podczas gdy już w okresie przedszkolnym
można zauważyć objawy, które cechują tzw. dzieci ryzyka
dysleksji:
 opóźniony rozwój mowy;
 mała sprawność i koordynacja ruchów podczas zabaw
ruchowych, samoobsługi, rysowania i pisania (brzydkie
pismo);
 wadliwa wymowa, trudności z wypowiadaniem złożonych
słów, błędy gramatyczne;
 trudności
z
różnicowaniem
głosek
podobnych
oraz
z wydzieleniem sylab, głosek ze słów i ich syntezą;
 trudności z wykonywaniem układanek i odtwarzaniem
wzorów graficznych;
 oburęczność;
 mylenie prawej i lewej ręki;
 trudności w czytaniu pomimo dobrej inteligencji oraz
braku zaniedbania środowiskowego i dydaktycznego;
 trudności z opanowaniem poprawnej pisowni: pismo
zwierciadlane, mylenie liter podobnych pod względem
kształtu
(p-b-d-g),
liter
odpowiadających
głoskom
zbliżonym
fonetycznie,
opuszczanie
liter,
błędy
ortograficzne pomimo znajomości zasad ortografii.
Symptomy dysleksji można zaobserwować w:
 czytaniu: wolne tempo czytania, słaba technika czytania,
znaczna liczba błędów, słabe rozumienie przeczytanego
tekstu i niechęć do czytania;
 pisaniu: trudności w pisaniu ze słuchu, ze wzoru
i z pamięci, charakterystyczne błędy w pisaniu;
 zachowaniu:
objawy
nieharmonijnego
rozwoju
psychomotorycznego,
opóźnienia
rozwoju
funkcji
percepcyjno-motorycznych.
Objawy dysleksji rozwojowej zmieniają się na poszczególnych
etapach rozwoju i edukacji. Inne są w okresie poprzedzającym
naukę, w okresie edukacji wczesnoszkolnej, inne w starszych
klasach
szkoły
podstawowej,
gimnazjum
i
szkół
ponadgimnazjalnych.
DEKALOG DLA RODZICÓW DZIECI
DYSLEKTYCZNYCH
NIE- „Nie czyń bliźniemu,
co tobie niemiłe”
I.
Nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego,
złego lub leniwego.
II. Nie karz, nie wyśmiewaj dziecka, w nadziei, że to
zmobilizuje je do pracy.
III. Nie łudź się, że dziecko „samo z tego wyrośnie”, „weźmie
się w garść”, „przysiądzie fałdów”, lub że ktoś je z tego
„wyleczy”.
IV. Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego
specjalistycznej
pomocy
ograniczą
się
do
czytania
i pisania i że skończą się w młodszych klasach szkoły
podstawowej.
V.
Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało
więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go od
systematycznych ćwiczeń.
TAK- „Strzeżonego Pan Bóg strzeże”
VI.
Staraj się zrozumieć swoje dziecko: jego potrzeby,
możliwości i ograniczenia, aby zapobiec trudnościom
szkolnym.
VII. Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności dziecka:
na czym polegają i co jest ich przyczyną. Skonsultuj się
ze specjalistą (psychologiem, logopedą, pedagogiem).
VIII.
Aby jak najwcześniej pomóc dziecku:
 zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co
najbardziej mu pomaga,
 korzystaj
z
literatury
i
z
fachowej
pomocy
nauczyciela-terapeuty,
 bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i pedagogiem
szkolnym.
IX. Bądź
życzliwym,
pogodnym,
cierpliwym
przewodnikiem
i towarzyszem swego dziecka w jego kłopotach szkolnych.
X.
Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego pracy,
ile za włożony w nią wysiłek. Spraw, aby praca
z dzieckiem stała się przyjemna dla was obojga.
(Według prof. dr hab. M. Bogdanowicz)
Czym jest terapia pedagogiczna?
Zajęcia
terapii
pedagogicznej
prowadzone
są
w
oparciu
o program terapii stworzony dla uczniów na podstawie ich
diagnozy potrzeb, możliwości i ograniczeń.
Program terapii zawiera ćwiczenia przewidziane na usprawnianie
poszczególnych funkcji ruchowych,
słuchowych, wzrokowych,
a także na lateralizację, orientację przestrzenną, mowę,
czytanie i pisanie.
W ramach prowadzonej terapii pedagogicznej stosuje się zajęcia
korekcyjno-kompensacyjne:
korekcyjne,
gdyż
na
zajęciach
uczniowie
ćwiczą
zaburzone
funkcje,
oraz
kompensacyjne,
ponieważ uczniowie ćwiczą funkcje, które nie są zaburzone, aby
mogli się nimi wspierać.
Terapia
pedagogiczna
obejmuje
całość
oddziaływań
terapeutycznych stosowanych wobec dzieci ze specyficznymi
trudnościami w nauce czytania i pisania. To specjalistyczne
zajęcia,
które
prowadzone
są
różnorodnymi
metodami
i technikami, które mają na celu usprawnienie zaburzonych
funkcji i wyrównanie deficytów rozwoju.
Prawa uczniów z dysleksją do:
 wczesnej diagnozy;
 wczesnej, specjalistycznej interwencji (program i metody
nauczania dostosowane do potrzeb, możliwości i stylu
uczenia
się,
udział
w
zajęciach
korekcyjnokompensacyjnych);
 dostosowania wymagań szkolnych i sposobu oceniania do
możliwości
ucznia
(przestrzeganie
zaleceń
zawartych
w opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej)
 wyrównania szans podczas egzaminów (sprawdzianu po szkole
podstawowej, egzaminu gimnazjalnego i matury).
Obowiązki uczniów z dysleksją:
Systematyczna praca nad trudnościami na zajęciach korekcyjnokompensacyjnych oraz w domu.
Otrzymanie opinii stwierdzającej dysleksję nie jest ostatnim,
ale pierwszym krokiem na drodze do pokonania trudności.
To warto przeczytać:
1. Bogdanowicz M., Adryjanek A., Rożyńska M., Uczeń z dysleksją
w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007.
2. Bogdanowicz M., O dysleksji, czyli o specyficznych trudnościach
w czytaniu i pisaniu. Odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli,
Lublin 1994.
3. Bogdanowicz M., Leworęczność u dzieci, Warszawa 1989.
4. Sawa. B., Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, Warszawa 1980.
5. Baran J., Co robić, żeby dziecko sprawniej czytało i pisało,
a dorosły przetrwał. Opracowanie dla terapeutów i rodziców, Gdańsk 2009.
6. Grzelachowska H., Naucz się żyć z dysleksją... bo z dysleksji się nie
wyrasta.
Przewodnik
dla
pedagogów,
terapeutów,
rodziców
oraz
osób
zainteresowanych dysleksją, Warszawa 2008.
Opracowała Ewelina Jobda