Zadania konkursowe
Transkrypt
Zadania konkursowe
Lwiątko 2003–2008 Polsko-Ukraiński Konkurs Fizyczny Zadania konkursowe dla uczniów gimnazjum z rozwiązaniami Kraków 2010 Autorzy zadań i rozwiązań: Piotr Goldstein, Adam Smólski, Bogusław Urwanowicz Redaktor merytoryczny: Adam Kleiner Rysunki: Katarzyna Mentel, Katarzyna Nessing Projekt okładki: Joanna Wypiór Skład: Krzysztof Stankiewicz © Copyright by ZamKor P. Sagnowski i Wspólnicy sp. j. ul. Tetmajera 19, 31-352 Kraków tel. 12 623 25 00 faks 12 623 25 13 e-mail [email protected] www.zamkor.pl ISBN 978-83-60793-37-4 Druk i oprawa: P.W. Stabil, Kraków, tel. 12 410 25 20 Spis treści I » rozwiązania. .................................................................................................... 80 II V VI Zjawiska cieplne, przemiany energii (2:4).................... 40 » rozwiązania. ........................................................................................ 126 VII Drgania i fale sprężyste (mechaniczne); wahadło; sprężyna (2:5)..................................................... 46 » rozwiązania. ........................................................................................ 134 VIII Budowa materii, gęstość (2:3). ........................................ 38 » rozwiązania. ........................................................................................ 124 Praca, moc, energia mechaniczna, maszyny proste (2:2)............... 30 » rozwiązania. ........................................................................................ 113 Ruch po okręgu, grawitacja, elementy astronomii (1:5)........................... 22 » rozwiązania. ........................................................................................ 101 IV Dynamika, tarcie, wektory (1:4)....................................... 18 » rozwiązania. .......................................................................................... 94 III Kinematyka, układy odniesienia, składanie ruchów (1:3). .................. 7 Hydrostatyka i aerodynamika (2:6)................................ 47 » rozwiązania. ........................................................................................ 136 IX Elektrostatyka (3:2). ............................................................ 55 » rozwiązania. ........................................................................................ 144 X » rozwiązania. ........................................................................................ 146 XI XII XIII Kółko. ...................................................................................... 71 » rozwiązania. ........................................................................................ 165 XIV Światło (3:5)........................................................................... 66 » rozwiązania. ........................................................................................ 158 Zjawiska magnetyczne i elektromagnetyczne (3:4)............................................... 65 » rozwiązania. ........................................................................................ 156 Prąd stały (3:3)...................................................................... 57 Matematyka.......................................................................... 75 » rozwiązania. ........................................................................................ 171 XV Różne. ..................................................................................... 77 » rozwiązania. ........................................................................................ 173 Wstęp Niniejsza książka stanowi zbiór zadań gimnazjalnych z rozwiązaniami, pochodzących z konkursu fizycznego Lwiątko z lat 2003-2008 (dokładne informacje o konkursie można znaleźć na stronie internetowej „http://lwiatko.org”). Przeznaczona jest przede wszystkim do treningu dla przyszłych uczestników konkursów Lwiątko i innych konkursów fizycznych. Może także służyć jako materiał treningowo-ilustracyjny na lekcjach fizyki, oraz może być wykorzystywana przez uczniów szczególnie zainteresowanych fizyką do samodzielnego rozwijania swoich umiejętności. Zadania pogrupowaliśmy zgodnie z działami fizyki przerabianymi w gimnazjum. Kolejność tych działów jest zgodna z serią podręczników M. i R. Rozenbajgierów i J.M. Kreinera “Fizyka dla gimnazjum”, t. 1, 2 i 3, wydawnictwa ZamKor. Nie zachowaliśmy tytułów rozdziałów, gdyż w tych podręcznikach tytuły te były dobierane raczej z myślą o zainteresowaniu ucznia (np. „Wyruszamy w Kosmos”) niż o sprecyzowaniu zakresu omawianych zagadnień. Aby jednak odnoszenie się do tych podręczników było łatwiejsze, tytuły rozdziałów niniejszego zbioru zawierają numer tomu i rozdziału w tych podręcznikach (rozdzielone dwukropkiem). Niektóre zadania odwołują się do wiedzy z więcej niż jednego działu – umieszczamy je wtedy w dziale najpóźniejszym według kolejności w tych podręcznikach; dodatkowo przy temacie takiego zadania dajemy po numerze napis „(>1 dział)”, głównie jako ostrzeżenie dla nauczycieli przerabiających działy fizyki w kolejności innej niż w tych podręcznikach. Niezależnie od obecności lub braku takiego ostrzeżenia sugerujemy, by nauczyciel przed wykorzystaniem każdego zadania zapoznał się z jego rozwiązaniem i ocenił, czy jego uczniowie mają do niego wystarczające przygotowanie. W szczególności, niektóre zadania wykraczają poza program fizyki typowo realizowany w szkołach, ponieważ konkurs Lwiątko jest przeznaczony dla uczniów szczególnie zainteresowanych fizyką. Utworzyliśmy też trzy dodatkowe rozdziały: • XIII Kółko – zadania, które w naszej ocenie najlepiej wykorzystać na kółku fizycznym, • XIV Matematyka – zadania, które sprawdzają raczej umiejętności matematyczne niż fizyczne, • XV Różne – zadania, które trudno zakwalifikować do określonych działów fizyki. Niektóre działy wspomnianych podręczników nie są w tym zbiorze reprezentowane, natomiast dział „Pomiary, jednostki (1:2)” jest reprezentowany tylko przez dwa zadania, a „Wnętrze atomów (3:7)” - przez jedno, dlatego nie tworzyliśmy dla nich osobnych rozdziałów, lecz umieściliśmy te zadania na początku rozdziału „Różne”. W każdym zadaniu dokładnie jedna odpowiedź jest prawidłowa. W diagramach częstości wybierania poszczególnych odpowiedzi przez uczestników konkursów odpowiedź poprawna jest wyróżniona kolorem niebieskim, zaś biały sektor oznacza uczestników, którzy nie wybrali żadnej odpowiedzi. Sektory ustawiliśmy w kolejności popularności poszczególnych opcji. Życzymy owocnej pracy z tym zbiorem Redakcja