20. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim
2.
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim
4.
Early Facilitating Development of Child
Jednostka prowadząca przedmiot
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Pracownia pedagogiki
osób niepełnosprawnych
Kod przedmiotu / modułu
5.
Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
3.
7.
Obowiązkowy
Kierunek studiów
Pedagogika specjalna
Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną
Poziom studiów (I lub II stopień)
8.
I stopień
Rok studiów
9.
II rok
Semestr (zimowy lub letni)
10.
semestr zimowy
Forma zajęć i liczba godzin
11.
15 godzin wykładów, 30 godzin ćwiczeń
Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
6.
12.
13.
dr Małgorzata Skórczyńska, dr Barbara Winczura
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych
dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Brak wymagań
Cele przedmiotu:
C-1 Poznanie terminologii stosowanej w pedagogice małego dziecka
C-2 Opanowanie podstawowej wiedzy na temat rozwoju małego dziecka oraz przyczyn i objawów
wybranych zaburzeń rozwoju
C-3 Zdobycie wiedzy w zakresie metod diagnozowania i wspomagania rozwoju małego dziecka
stosowanych w pracy pedagoga
14.
Zakładane efekty kształcenia:
Symbole kierunkowych efektów kształcenia:
EK_01 zna podstawową terminologię używaną w
pedagogice i pedagogice specjalnej, rozumie jej
źródła i zastosowania w obrębie pokrewnych
dyscyplin naukowych
K_W01
EK_02 ma elementarną wiedzę o miejscu pedagogiki
specjalnej w systemie nauk oraz o jej
przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach
z innymi dyscyplinami naukowymi.
K_W02
EK_03 ma podstawową wiedzę na temat rozwoju K_W04
człowieka w cyklu życia w aspekcie biologicznym,
psychologicznym,
pedagogicznym
oraz
społecznym
EK_04 posiada podstawową wiedzę z zakresu profilaktyki
społecznej i promocji zdrowia ukierunkowaną na
zastosowanie praktyczne w działaniach na rzecz
osób z niepełnosprawnością i niedostosowanych
społecznie.
K_W10
EK_05 ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o
systemach wsparcia osób ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi, ich specyfice i
procesach w nich zachodzących.
K_W13
EK_06 ma podstawową wiedzę o uczestnikach
działalności edukacyjnej, wychowawczej,
opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej i
terapeutycznej.
K_W14
EK_07 ma podstawową wiedzę o różnych środowiskach
wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich
zachodzących, w szczególności tych, mających
wpływ na funkcjonowanie psychospołeczne osób
niepełnosprawnych i niedostosowanych
społecznie.
K_W19
EK_08 posiada elementarną wiedzę na temat etycznych i
profesjonalnych aspektów roli zawodowej
umożliwiającą opisywanie, rozumienie,
interpretowanie i projektowanie własnej praktyki
pedagogicznej ukierunkowaną na zastosowanie w
działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych i
niedostosowanych społecznie.
K_W20
EK_09 potrafi w sposób precyzyjny i spójny, z wy- K_U03
korzystaniem różnych ujęć teoretycznych,
wypowiadać się w mowie i piśmie posiada
umiejętność konstruowania rozbudowanych
ustnych i pisemnych uzasadnień na tematy
dotyczące różnych zagadnień pedagogicznych z
wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych,
korzystając zarówno z dorobku pedagogiki,
pedagogiki specjalnej i pokrewnych dyscyplin
naukowych.
EK_10 posiada umiejętności obserwowania,
diagnozowania, wyjaśniania złożonych sytuacji
edukacyjnych i wychowawczych w procesie
kształcenia i wspierania osób o specjalnych
potrzebach edukacyjnych oraz analizowania
motywów i wzorów ludzkich zachowań.
K_U05
K_U06
EK_11 ma rozwinięte umiejętności w zakresie
komunikacji interpersonalnej, potrafi używać
języka specjalistycznego i porozumiewać się w
sposób precyzyjny i spójny przy użyciu różnych
kanałów i technik komunikacyjnych ze K_U07
specjalistami w zakresie pedagogiki specjalnej,
jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów
EK_12 potrafi animować prace nad rozwojem
uczestników procesów edukacyjnych,
rehabilitacyjnych, wychowawczych i
resocjalizacyjnych oraz wspierać ich
samodzielność w zdobywaniu wiedzy, a także
inspirować do działań na rzecz uczenia się przez
całe życie
EK_13 potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę
teoretyczną z zakresu pedagogiki specjalnej oraz
powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i
potrafi animować prace nad rozwojem własnym
oraz rozwojem uczestników procesów
edukacyjno-wychowawczych, rehabilitacyjnych,
resocjalizacyjnych oraz wspierać ich
samodzielność w zdobywaniu wiedzy, a także
inspirować do działań na rzecz uczenia się przez
całe życie
EK_14 potrafi zaprogramować, ocenić przydatność
typowych metod, procedur i dobrych praktyk do
realizacji zadań związanych z różnymi sferami
działalności rehabilitacyjnej, edukacyjnej,
terapeutycznej i resocjalizacyjnej oraz
przeprowadzić zaprojektowane zajęcia
EK_15 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i
umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego
dokształcania się zawodowego i rozwoju
osobistego, dokonuje samooceny własnych
kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza
kierunki własnego rozwoju i kształcenia
interpretowania problemów rehabilitacyjnych,
edukacyjnych, terapeutycznych,
resocjalizacyjnych, wychowawczych,
opiekuńczych, pomocowych
K_U10
K_U13
K_K01
K_K02
EK_16 ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie
podejmowania działań rehabilitacyjnych,
edukacyjnych, terapeutycznych,
resocjalizacyjnych; jest gotowy do podejmowania
wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność,
podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w
realizacji indywidualnych i zespołowych działań
profesjonalnych w zakresie pedagogiki specjalnej
EK_17 jest wrażliwy na problemy osób
niepełnosprawnych i niedostosowanych
społecznie, ich edukację i rozwój społeczny,
gotowy do komunikowania się i współpracy z
otoczeniem, w tym z osobami niebędącymi
specjalistami w danej dziedzinie
K_K03
K_K04
K_K09
EK_18 uznaje autonomię i podmiotowość
wychowanka/ucznia/podopiecznego w
podejmowanych działaniach z zakresu pedagogiki
specjalnej, docenia znaczenie procesów
normalizacyjnych w środowisku osób z
niepełnosprawnością
EK_19 odznacza się odpowiedzialnością za własne
przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i
prowadzone działania oraz ich skutki, czuje się
odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra
stara się działać, wyraża taką postawę w
środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to
podejście wśród innych.
15.
16.
Treści programowe: Podstawowe pojęcia: wczesna interwencja, wspomaganie rozwoju, dziecko
ryzyka. Dwa modele podejścia do niepełnosprawności: medyczny i społeczny. Cele i zasady wczesnej
interwencji. Teoretyczne podstawy wczesnej interwencji: perspektywa prewencyjna, ekologiczna teoria
człowieka U.Bronfenbrennera, systemowe podejście do rodziny, indywidualizacja podejścia.
Przywiązanie – strategie (wzorce) przywiązania, fazy kształtowania się przywiązania. Model procesu
diagnostycznego we wczesnej interwencji ( udział pedagoga). Zasady badania małego dziecka;
podstawowe narzędzia diagnostyczne stosowane przez pedagoga. Znaczenie zabawy w rozwoju
dziecka z niepełnosprawnością. Wybrane sposoby wspomagania rozwoju małego dziecka w rodzinie:
sytuacyjne uczenie się, uczenie się przez pośrednictwo (MLE; Mediated Learning Experience), czas
podłogowy (floor time) według S. Greenspana. Funkcjonowanie małego dziecka z dysfunkcją integracji
sensorycznej i sposoby minimalizowania zaburzeń w warunkach domowych. Wybrane aspekty
diagnozowania i terapii małego dziecka z autyzmem. Planowanie działań i dokumentowanie pracy
przez pedagoga.
Zalecana literatura (podręczniki)
B.B. Kaczmarek., Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa – teoria i praktyka,Oficyna
Wydawnicza Impuls, Kraków, 2008
Pilecka J., Znaczenie wczesnej diagnozy zaburzeń rozwoju dziecka dla wyboru właściwej terapii (w:)
Wspomaganie rozwoju dzieci ze złożonymi zespołami zaburzeń, Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z
Zaburzeniami Genetycznymi „GEN”, Wydawnictwo PTP, Poznań 2005
E. Pisula, Małe dziecko z autyzmem. Diagnoza i terapia, GWP, Gdańsk 2005.
T. Serafin, Wybrane aspekty dotyczące możliwości prowadzenia działań wspierających rozwój małych
dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych oraz ich rodziny. Oficyna Wyd.
„Impuls”, Kraków 2012
17.
18.
19.
M. Skórczyńska, Współczesne tendencje we wczesnej interwencji u dzieci zagrożonych
niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych. Perspektywa edukacyjna, Oficyna Wydawnicza Impuls,
Kraków 2006.
Wiśniewska M., Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik dla
rodziców i terapeutów, Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2010
Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, B. Cytowska, B. Winczura (red.),
Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu,
sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
kolokwium
Język wykładowy
Polski
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem:
- wykład
- ćwiczenia
Praca własna studenta:
- przygotowanie do zajęć
- czytanie wskazanej literatury
- przygotowanie do egzaminu
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie aktywności
15
30
15
10
20
90
3