AWF - Programy od 09.2011 metodologia mgr wf i tir

Metodologia pracy naukowej
I semestr studiów II stopnia na kierunku turystyka i rekreacja
Metodologia badań naukowych
I semestr studiów II stopnia na kierunku wychowanie fizyczne
I. Założenia, cele i kompetencje
Metodologia oznacza system jasno określonych reguł i procedur, do których odwołują się badania będące podstawą ewaluacji wiedzy. Innymi słowy, metodologia to nauka o metodach badania stosowanych w
różnych dyscyplinach naukowych.
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z elementarnymi zagadnieniami metodologii pracy naukowej oraz podstawowymi metodami badań. Nabycie umiejętności wykonywania podstawowych zabiegów formalno-logicznych oraz umiejętności związanych z przygotowaniem projektu badań naukowych
(koncepcji badań własnych).
II. Forma zaliczenia: zaliczenie testowe
III. Warunki zaliczenia: w zakresie wiedzy teoretycznej – zaliczenie testu. W zakresie wiedzy
praktycznej – umiejętność wykonywania podstawowych zabiegów formalno-logicznych (definiowanie,
klasyfikowanie itp.) oraz przygotowanie koncepcji badań własnych.
IV. Treści programowe
Wykłady
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Wprowadzenie: Przedmiot metodologii. Metodologia opisowa i normatywna. Nauka jako wytwór
i działalność człowieka. Pytania, funkcje i warunki powstania nauki.
Definiowanie: Podstawowe typy definicji (analityczne, syntetyczne, regulujące). Struktura definicji analitycznej. Metody urabiania definicji analitycznych. Pospolite usterki definicji analitycznych.
Klasyfikacje i typologie: Warunki logicznej poprawności klasyfikacji. Budowa klasyfikacji wielostopniowych. Klasyfikacja a uporządkowanie. Stosunki porządkujące. Tworzenie typologii („typy
idealne”).
Kryteria logicznej oceny zdań: Zdanie logiczne i jego rodzaje. Zdanie a sąd. Klasyczne i nieklasyczne koncepcje prawdziwości zdań. Relatywizm.
Konkluzyjność rozumowań dedukcyjnych: Rozumowanie dedukcyjne, rozumowanie redukcyjne. Wnioskowanie. Dowodzenie. Metoda dedukcyjna. System dedukcyjny.
Indukcja: Indukcja jako tłumaczenie uogólniające. Indukcja przez wyliczenie. Indukcja eliminacyjna. Kanony Milla.
Etapy pracy badawczej: Problem naukowy. Rodzaje pytań badawczych i ich założenia. Hipotezy
teoretyczne i hipotezy robocze. Weryfikacja i falsyfikacja hipotez.
Zmienne i skale: Zakres stosowalności (zmienne jakościowe i ilościowe). Moc zmiennych (nominalne, porządkowe, interwałowe, ilorazowe).
Wskaźniki: Pojęcie wskaźnika. Wskaźniki definicyjne i rzeczowe. Miary trafności wskaźników. Baterie wskaźników.
Metody doboru próby: Pojecie próby i jej rodzaje (losowa, kwotowa). Ogólne kryteria doboru
próby. Problem niedoborów w próbie losowej.
Metody badań: Dobór metod badawczych. Zalety i ograniczenia stosowanych metod. Typy metod: obserwacja, eksperyment, analiza źródeł pisanych i wytworów.
Zasady budowy ankiet i kwestionariuszy: Techniki badań ankietowych. Zasady budowy kwestionariusza. Kodowanie pytań otwartych.
13.
14.
15.
Projektowanie i prowadzenie badań jakościowych: Zastosowania jakościowych metod badawczych. Charakterystyka podejścia jakościowego w badaniach społecznych. Przykłady realizacji
badań jakościowych: wywiad, analiza tekstów. Analiza danych jakościowych i ich wykorzystanie w
raportach z badań.
Etyka w badaniach naukowych: Zagadnienie etyczne w badaniach społecznych: dobrowolność
uczestnictwa, nie krzywdzenie badanych, anonimowość i poufność, analiza i prezentacja wyników.
Polityczne aspekty badań społecznych: obiektywność i ideologia.
Techniki pisania pracy naukowej: Język pracy naukowej. Części pracy magisterskiej. System
przypisów. Bibliografia. Aneksy.
V. Lektury obowiązkowe
1.
2.
3.
4.
5.
Babbie E. (2007) Badania społeczne w praktyce, Warszawa, PWN.
Jankowski K., Lenartowicz M. (2005) Metodologia badań empirycznych, Warszawa, AWF.
Kotarbiński T. (1961) Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, WrocławWarszawa-Kraków, Ossolineum.
Nowak S. (2007) Metodologia badań społecznych, Warszawa, PWN.
Silverman D. (2008) Prowadzenie badań jakościowych, Warszawa, PWN.
VI. Lektury uzupełniające
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. (2001) Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań,
Zysk i S-ka.
Karpiński J. (2006) Wprowadzenie do metodologii nauk społecznych, Warszawa, WSPiZ im. L.
Koźmińskiego (rozdz. 14 Nauka a wartości, ss. 293-301).
Morawski J. [red.] (2000) Wybrane problemy metodologii badań na potrzeby sportu, Warszawa,
PTNKF.
Popper K. R. (1977) Logika odkrycia naukowego, Warszawa, PWN.
Ryguła I. (2003) Proces badawczy w naukach o sporcie, Katowice, AWF.
Ulatowski T. [red.] (2002) Zastosowanie metod naukowych na potrzeby sportu, Warszawa,
PTNKF.
Ziembiński Z. (1997) Logika praktyczna, Warszawa, PWN.