odebranie zwierzecia wascicielowi regulowane jest przez dwie

01.08.2013
Odebranie zwierzęcia właścicielowi regulowane jest przez dwie odmienne procedury prawne - Sprawy samorządowe - Czytaj
Odebranie zwierzęcia właścicielowi regulowane jest przez dwie odmienne procedury prawne
Fizyczne odebranie zwierzęcia może nastąpić na podstawie dwóch odmiennych procedur prawnych.
W drodze postępowania administracyjnego, zakończonego decyzją administracyjną, wydaną przez
wójta lub bez stosowania procedury administracyjnej, w drodze odebrania zwierzęcia, przez
policjanta, strażnika gminnego lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której
statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
Rozpoznanie i załatwienie tej sprawy będzie prowadzone w jurysdykcyjnym
postępowaniu administracyjnym. Decyzję w sprawie czasowego odebrania zwierzęcia
właścicielowi lub opiekunowi podejmuje wójt (burmistrz, prezydent miasta, dalej wójt)
właściwy ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia. Powinna ona wyczerpywać ujęcie
procesowe pojęcia decyzji administracyjnej określonej w art. 104 § 1 ustawy z dnia 14
czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r., Nr 98,
fot. Think stock
poz. 1071 z późn. zm., dalej k.p.a.), stwierdzającego, że organ administracji publicznej
załatwia sprawę przez wydanie decyzji chyba, że przepisy kodeksu stanowią inaczej.
Zatem decyzja administracyjna w tej sprawie będzie odpowiadała poglądom doktryny, zwykle przyjmującej, że
jest to indywidualny akt administracyjny zewnętrzny, wyrażający władcze działanie prawne organu administracji
skierowane na wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych. Stroną postępowania
administracyjnego będzie właściciel lub opiekun, mający zgodnie z przekonaniem wójta swój obowiązek w
zakresie humanitarnego traktowania zwierząt, a więc takiego, które uwzględni potrzeby zwierzęcia i zapewni jego
opiekę i ochronę (por. art. 4 pkt. 2 u.o.z.). Decyzja podejmowana jest z urzędu po uzyskaniu informacji od Policji,
straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym
celem działania jest ochrona zwierząt (art. 7 ust.1a u.o.z.). Na kanwie tych rozważań można postawić pytanie,
czy zwierzę może być odebrane z inicjatywy samego wójta, bez udziału podmiotów wymienionych w art. 7 ust.
1a, tym bardziej, że małe gminy zwykle nie dysponują strażą miejską, a nie zawsze jest także na ich terenie
komisariat policji. Odpowiadając pozytywnie na to pytanie, trzeba zauważyć, że to gmina i działający w jej
imieniu wójt jest tym organem, na który został nałożony obowiązek władczego działania w tym zakresie.
Tłumaczenie wójta, że nic nie zrobił w sprawie znęcania się nad zwierzętami, pomimo że o tym został
zawiadomiony przez mieszkańca gminy, nie znajduje żadnego usprawiedliwienia, tym bardziej, że zapewnienie
opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie, w myśl art. 11 ust. 1 u.o.z. należy do zadań własnych
gmin. W sprawie dotyczącej innej osoby organizacja społeczna w myśl art. 31 § 1 pkt. 1-2 k.p.a. może
występować z żądaniem wszczęcia postępowania oraz dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu. Przesłanki
inicjatywy procesowej organizacji społecznej, tj. statutowy cel jej działalności i względy interesu społecznego
muszą wystąpić łącznie. Zwierzę może być odebrane czasowo, czyli do chwili, gdy znikną przesłanki określone w
art. 6 ust. 2 ustawy, traktujące o znęcaniu się nad zwierzętami. Jeśli spełni się dyspozycja tego przepisu a
zwierzęciu przestanie być zadawany ból lub cierpienie, to można przyjąć, że upłynął czas, na który zwierzę
zostało odebrane. Wówczas powinno być ono zwrócone właścicielowi. Zatem czy będzie można w tej decyzji
określić termin, na który zwierzę zostaje odebrane, czy wójt, stwierdzi to w chwili, kiedy ustaną faktyczne
przesłanki określone w art. 6 ust. 2 u.o.z. Brzmienie dyspozycji wynikającej z art. 7 ust. 2 ustawy przemawia za
określeniem tego terminu w chwili wydania decyzji administracyjnej w tej sprawie. Jednak nie zawsze będzie to
możliwe. Decyzja wydana przez wójta podlega natychmiastowemu wykonaniu (por. art. 7 ust. 2 u.o.z.).
Powinniśmy pamiętać, że jest to decyzja nieostateczna, ponieważ przysługuje od niej odwołanie do
Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Natychmiastowe wykonanie nieostatecznej decyzji wynika
bezpośrednio z przepisu prawa materialnego, przywołanego wyżej art. 7 ust. 2 ustawy. Wykonanie tej decyzji
następuje natychmiast, zwykle automatycznie, tuż po jej wydaniu i doręczeniu stronie lub stronom. Jeśli nawet nie
www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/odebranie-zwierzecia-wlascicielowi-regulowane-jest-przez-dwie-odmienne-procedury-prawne/print
1/3
01.08.2013
Odebranie zwierzęcia właścicielowi regulowane jest przez dwie odmienne procedury prawne - Sprawy samorządowe - Czytaj
będzie możliwe dostarczenie tej decyzji stronie, to będzie ona podlegała wykonaniu. Chodzi o to, aby przerwać
niezwłocznie znęcanie się nad zwierzęciem. W uzasadnieniu decyzji wójt powinien umotywować swoje działanie
w tej sprawie, przywołując prawne i faktyczne przesłanki swojego postępowania. Decyzja taka powinna
odpowiadać formie określonej w art. 107 § 1 i 3 k.p.a. Przede wszystkim faktyczne uzasadnienie decyzji powinno
w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł,
oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie
prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej, z przytoczeniem przepisów prawa. W myśl art. 7 ust. 2a u.o.z. od
decyzji wydanej przez wójta, przysługuje prawo wniesienia odwołania do samorządowego kolegium
odwoławczego w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji. Samorządowe kolegium odwoławcze rozpoznaje
odwołanie w terminie 7 dni.
Odebrane czasowo przez wójta zwierzę przekazywane jest (por. art. 7 ust. 1 pkt. 1-3 u.o.z.):
1) schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub laboratoryjne, lub
2) gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta, jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub
3) ogrodowi zoologicznemu lub schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę wykorzystywane do celów
rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.
Wcześniej wójt powinien zadbać o podpisanie odpowiednich umów lub porozumień z podmiotami wymienionymi
wyżej, a także uwzględnić tę problematykę w programie opieki nad zwierzętami (por. art. 11a ust. 2 pkt. 1 i 7
u.o.z.).
Bez stosowania w początkowej fazie procedury administracyjnej zwierzę zostaje odebrane, gdy dalsze
pozostawienie go u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu (por. art. 7 ust. 3
u.o.z.). Decyzja o odebraniu zwierzęcia, która podejmowana jest w trybie art. 7 ust. 3 ustawy, odmiennie niż w
trybie art. 7 ust. 1 ww. ustawy, zapada wówczas gdy zwierzę zostało już faktycznie odebrane. Zapewne takie
działanie będzie występowało sporadycznie, w sytuacjach szczególnych, gdy nie będzie na to czasu, aby
uruchomić procedurę administracyjną. Zwierzę jest odbierane przez policjanta, strażnika gminnego lub
upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej. W chwili odebrania zwierzęcia, wójt nie posiada jeszcze
wiedzy na ten temat. Decyzję w tej sprawie podejmują samodzielnie podmioty, o których mowa w przepisie,
kierując się przesłankami określonymi w dyspozycji art. 7 ust. 3 u.o.z. O odebraniu zwierzęcia niezwłocznie
zawiadamiany jest wójt, celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia. Zatem, mimo że zwierzę
zostało odebrane nie na mocy decyzji administracyjnej, to i tak wójt musi potwierdzić ten fakt, wydając stosowną
decyzję administracyjną. Warto przywołać w tym miejscu wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w
Warszawie, z dnia 9 lutego 2011 r., II OSK 263/10, który stwierdził, że (…..) postępowanie w przedmiocie
odebrania zwierzęcia jest postępowaniem administracyjnym do którego mają zastosowanie przepisy k.p.a. ze
zmianami wynikającymi z art. 7 ust. 2 i 2a ustawy z 1997 r. o ochronie zwierząt, czyli dotyczące natychmiastowej
wykonalności decyzji i terminów dotyczących wniesienia odwołania i rozpoznania sprawy. Tym samym organ
zobowiązany jest w sposób wyczerpujący i pełny ustalić stan faktyczny sprawy, a następnie dokonać jego prawnej
oceny.”
Co do zasady odebrane zwierzę podlega zwrotowi. W razie skazania właściciela przez sąd za przestępstwa
określone w art. 35 ust. 1, 1a lub 2 zwierzę nie podlega zwrotowi, a także, jeżeli postępowanie w tej sprawie
zostało umorzone (por. art. 7 ust. 6 u.o.z.). Przepis zawarty w art. 35 ustawy w zasadzie penalizuje dwie
sytuacje prawne. Ustęp 1 tego artykułu stwierdza, że kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju
zwierzęcia z naruszeniem przepisów art. 6 ust.1 ( (zabranianie zabijania zwierząt), art. 33 (uśmiercanie zwierząt
może odbywać się wyłącznie w sposób humanitarny) lub art. 34 ust. 1-4 (uśmiercanie zwierząt kręgowych, które
może zostać dokonane po uprzednim pozbawieniu świadomości), podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do 2 lat (por. art. 35 ust. 1 u.o.z.). Druga sytuacja dotyczy znęcania się nad
zwierzęciem. Sprawca wówczas podlega tej samej karze (por. art. 35 ust. 1a u.o.z.). Jeżeli sprawca tych czynów
www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/odebranie-zwierzecia-wlascicielowi-regulowane-jest-przez-dwie-odmienne-procedury-prawne/print
2/3
01.08.2013
Odebranie zwierzęcia właścicielowi regulowane jest przez dwie odmienne procedury prawne - Sprawy samorządowe - Czytaj
działa ze szczególnym okrucieństwem podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (por. art. 35 ust. 2 u.o.z.). Za
to przestępstwo sąd może orzec wobec sprawcy zakaz wykonywania określonego zawodu, prowadzenia
określonej działalności lub wykonywania czynności wymagających zezwolenia, które są związane z
wykorzystywaniem zwierząt lub oddziaływaniem na nie, a także może orzec przepadek narzędzi lub przedmiotów
służących do popełnienia przestępstwa oraz przedmiotów pochodzących z przestępstwa (por. art. 35 ust. 4
u.o.z.). W razie skazania za te przestępstwa, sąd może orzec nawiązkę w wysokości od 500 zł do 100.000 zł na
cel związany z ochroną zwierząt, wskazany przez sąd (por. art. 35 ust. 5 u.o.z.).
Pisaliśmy o tym również:
Zwierzę może być odebrane jedynie po spełnieniu określonych przesłanek
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2003 r., Nr 106, poz. 1002 z późn.
zm.)
www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/odebranie-zwierzecia-wlascicielowi-regulowane-jest-przez-dwie-odmienne-procedury-prawne/print
3/3