Program Profilaktyki SP 2016-2017

Program Profilaktyki
Szkoły Podstawowej w Rychnowach
na rok 2016/2017
Obowiązuje również w Oddziałach Przedszkolnych
oraz Punkcie Przedszkolnym przy Szkole Podstawowej w Rychnowach
Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach został uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną
w dniu 15 września 2016 roku.
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Podstawa prawna:










Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997r., przyjęta
przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
w dniu 16 lipca 1997r. (tj. Dz.U. z 1997r. Nr 78 poz. 483 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014r. poz. 191),
Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz.U. z 2012r. poz.1356 ze zm.),
Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności
wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003r. Nr 26 poz. 226),
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2011r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.),
Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
(Dz.U. z 1996r. Nr 10 poz. 55 ze zm.).
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2012r. poz. 124),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012r. poz. 977 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach
i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii
(Dz. U. z 2015r. poz. 1249).
2
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
I.
Założenia programu
Szkolny program profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb i możliwości rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska
szkolnego i lokalnego. Jest on spójny ze Statutem Szkoły i Programem Wychowawczym. Zadaniem programu jest eliminacja lub redukcja
czynników ryzyka, przy jednoczesnym wzmacnianiu czynników chroniących. Formy i sposoby działań zakresu profilaktyki dostosowane są do wieku
uczniów. Program ten kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego, jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
potrzebującego pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz materialnej. Odpowiada on na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole,
klasie szkolnej i środowisku. Zakładamy, że dzięki naszemu zaangażowaniu każdy z uczniów poradzi sobie w trudnej sytuacji i osiągnie
sukces zgodnie ze swoimi możliwościami.
II.
Diagnoza
Program profilaktyki został opracowany na podstawie diagnozy potrzeb i zachowań uczniów w Szkole Podstawowej w Rychnowach.
Na diagnozę składały się: wnioski z ankiet dla rodziców, nauczycieli i uczniów dotyczących potrzeb psychologiczno – pedagogicznych,
obserwacje, konsultacje z wychowawcami, wywiady środowiskowe, rozmowy indywidualne, analiza dokumentów szkoły w planie profilaktyki
w bieżącym roku szkolnym zwrócono uwagę na:
- uwrażliwienie uczniów na potrzeby innych, środowiska lokalnego (utworzenie Szkolnego Klubu Wolontariatu), spotkania z przedstawicielami
Banku Żywności
- zapewnienie bezpieczeństwa podczas dojazdu uczniów do szkoły (przystanki autobusowe Nieżywięć, Rychnowy Przylesie, opieka osoby
dorosłej podczas dowozu,
- organizowanie w miarę możliwości większej ilości zajęć pozalekcyjnych, wyjazdów edukacyjnych i innych zwiększających atrakcyjność
oferty edukacyjnej szkoły),
- większą integrację zespołów klasowych (na przykładzie ubiegłorocznych spotkań klas 0 i I).
Podejmowanie zachowań ryzykownych przez dzieci i młodzież związane jest z występowaniem szeregu czynników zewnętrznych i wewnętrznych,
których interakcje mogą sprzyjać powstawaniu zachowań problemowych, bądź je hamować. Po przeprowadzeniu wstępnej analizy środowiska
uczniów zostały wyłonione czynniki ryzyka i czynniki chroniące wymagające naszych działań profilaktycznych.
Czynniki ryzyka to cechy, sytuacje, warunki sprzyjające powstawaniu zachowań ryzykownych.
Czynniki chroniące to cechy, sytuacje, warunki zwiększające odporność na działanie czynników ryzyka.
3
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Czynniki ryzyka wpływające na podejmowanie niewłaściwych zachowań:








Problemy funkcjonowania w grupie klasowej, szkolnej: zachowania agresywne, brak otwartości, odrzucenie,
Problemy w rozwiązywaniu konfliktów i w radzeniu sobie w sytuacjach konfliktowych, stresujących oraz traumatycznych,
Zaburzenia w zachowaniu: nadpobudliwość ruchowa, wycofanie, brak akceptacji, odrzucenie,
Bezrobocie lub niskie zarobki rodziców,
Praca rodziców za granicą i pozostawianie dzieci bez właściwej opieki, pod opieką osób niekompetentnych,
Dezorganizacja rodziny (rodziny niepełne, rozbite, niezaradne, niewydolne wychowawczo, zagrożone alkoholizmem),
Brak zainteresowania dzieckiem, niedostateczne zaangażowanie rodziców w wychowanie dzieci, brak kontroli i pomocy w nauce,
Brak wiedzy o zagrożeniach wynikających z przynależności do grup nieformalnych, konsekwencjach niewłaściwych zachowań
oraz umiejętności radzenia sobie z nimi.
Czynniki chroniące przed niewłaściwymi zachowaniami:















Organizacja pomocy psychologiczno- pedagogicznej, wykwalifikowana kadra pedagogiczna,
Organizowanie „Tygodnia Profilaktyki”, udział w kampanii „Stop Agresji” i innych przedsięwzięciach profilaktycznych,
Organizacja akcji profilaktycznych promujących zdrowy styl życia „Trzymaj formę”, „Żyj smacznie i zdrowo”; „Owoce w szkole”
„Szklanka mleka”,
Przedstawienia o charakterze profilaktycznym,
Utworzenie na wniosek uczniów Szkolnego Klubu Wolontariatu,
Atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych dostosowana do potrzeb i możliwości wszystkich uczniów,
Organizacja zajęć integracyjnych, wycieczek do kina, teatru, na basen i inne,
Efektywna działalność Samorządu Uczniowskiego (dyskoteki, wycieczki),
Atrakcyjne metody nauczania,
Indywidualizacja nauczania,
Organizowanie konkursów przedmiotowych, tematycznych,
Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w jej działalności opiekuńczej, wychowawczej i profilaktycznej,
Brak uzależnień wśród dzieci,
Działalność świetlicy szkolnej (atrakcyjne zajęcia i pomoc dydaktyczna),
Nabywanie wśród nauczycieli, rodziców umiejętności prowadzenia skutecznych działań profilaktycznych – szkolenia.
4
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Potrzeby rozwojowe uczniów
W procesie psychospołecznego rozwoju dziecka ważną rolę odgrywa zaspokojenie jego potrzeb. Spełniają one funkcje regulatorów działania,
są źródłem podejmowania przez dziecko różnych form aktywności. Niezaspokojone potrzeby oraz związane z tym stany frustracji powodują
powstawanie różnych zaburzeń w zachowaniu, trudności wychowawczych, nieprzystosowania społecznego. Ochrona dziecka przed uzależnieniami
powinna rozpoczynać się tak wcześnie, jak to tylko możliwe. Rozsądne i naturalne wychowanie uwzględniające indywidualność dziecka i jego
indywidualne potrzeby spowoduje, będzie skuteczną ochroną przed nałogami, sprawi, że dziecko będzie psychicznie zrównoważone, zaradne, pewne
siebie, samodzielne, nie będzie ulegać uzależnieniom.
Zdiagnozowane problemy dzieci i wynikające z nich potrzeby:











Problemy dzieci i młodzieży
skłonności agresywne (drobne bójki popychanie),
zaczepki słowne i przezywanie, przeklinanie,
brak motywacji do nauki, brak dyscypliny na zajęciach,
brak pewności siebie, nadmierna nieśmiałość, nieuzasadnione obawy
i lęki, nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych,
problemowych,
problemy adaptacyjne,
skłonności do narzucania swojej woli otoczeniu,
zaburzenia komunikacji w relacji uczeń – uczeń, uczeń – osoba
dorosła, skłonność do izolacji, unikanie kontaktów z otoczeniem,
problem odrzucenia, dyskryminacji,
niewystarczająca wiedza na temat uzależnień i zagrożeń (używki,
komputer, telefon komórkowy itp.),
złe nawyki żywieniowe,
problemy z okresem dojrzewania.












5
Potrzeby wynikające z problemów
potrzeba bezpieczeństwa,
potrzeba akceptacji, tolerancji i wzajemnego szacunku,
potrzeba pozytywnych wzorców,
potrzeba właściwych zachowań,
potrzeba samodzielności w działaniu, myśleniu i kierowaniu własną
aktywnością,
potrzeba przynależności grupowej, akceptacji,
potrzeba kontaktów społecznych,
potrzeba estetycznego poznawania otaczającej rzeczywistości, kontakt
z wytworami kultury,
potrzeba nowych przeżyć,
potrzeba samoakceptacji, przekonania o własnej wartości,
potrzeba rzetelnych informacji na temat dojrzewania,
potrzeba radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Działania profilaktyczne szkoły projektowane w niniejszym programie prowadzone są w zależności od stopnia ryzyka na trzech poziomach:
 w przypadku profilaktyki uniwersalnej – wspieranie wszystkich uczniów i wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia
oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich
środków i substancji szkodliwych;
 w przypadku profilaktyki selektywnej – wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową
lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych;
 w przypadku profilaktyki wskazującej – wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków
i substancji uzależniających lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia
lub choroby wymagające leczenia.
III.
Strategie profilaktyczne szkoły
Strategia informacyjna





Podnoszenie kwalifikacji nauczycieli z zakresu profilaktyki uzależnień oraz komunikacji interpersonalnej.
Doskonalenie zawodowe nauczycieli w zakresie realizacji interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów zachowań
ryzykownych.
Dostarczanie nauczycielom, wychowawcom i rodzicom/opiekunom aktualnych informacji na temat zagrożeń społecznych i skutków
zachowań ryzykownych w celu dokonywania świadomych wyborów
Dostarczanie nauczycielom, wychowawcom i rodzicom/opiekunom aktualnych informacji na temat skutecznych sposobów prowadzenia
działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem używaniu środków i substancji.
Poszerzanie wiedzy rodziców z zakresu profilaktyki uzależnień oraz negatywnych zjawisk społecznych w celu wczesnego rozpoznawania
problemów lub zapobiegania im.
Strategia edukacyjna:







Rozwijanie u uczniów ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych zapobiegających zachowaniom ryzykownym.
Kształtowanie u uczniów pożądanych postaw społecznych wobec siebie i innych oraz rozwijanie umiejętności kontrolowania różnorodnych
zachowań i emocji.
Kształtowanie właściwej komunikacji interpersonalnej, uczenie zachowań asertywnych, podejmowania decyzji.
Pomoc uczniów w rozpoznawaniu wartości moralnych, ich hierarchii i w dokonywaniu właściwych wyborów.
Kształtowanie asertywnej postawy wobec środków odurzających oraz wobec negatywnych zachowań.
Kształtowanie umiejętności samokontroli, radzenia sobie ze stresem oraz rozwiązywania konfliktów.
Wdrażanie do efektywnego spędzania czasu wolnego, propagowanie zdrowego stylu życia i przestrzegania zasad bezpieczeństwa.
6
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Strategia alternatywna:

Zwiększanie wiedzy i umiejętności rodziców/opiekunów prawnych z zakresu rozwiązywania sytuacji problemowych związanych
z wychowaniem dzieci (poradnictwo i szkolenia – profilaktyka uzależnień, umiejętności interpersonalne);
 Stwarzanie uczniom odpowiednich warunków zaspokojenia ważnych potrzeb i osiągania satysfakcji życiowej;
 Stwarzanie uczniom możliwości zaangażowania się w społecznie akceptowana działalność (artystyczną, sportową, charytatywną
i in.) oraz rozwijanie postaw prospołecznych;
 Stwarzanie warunków do efektywnego spędzania czasu wolnego przez uczniów oraz możliwości rozwijania swoich zainteresowań
i talentów w szkole i poza szkołą.
 Promowanie zdrowego stylu życia i dbałości uczniów o własny rozwój.
Strategia interwencyjna
 Pomoc rodzicom w identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów ich dzieci, wsparcie w sytuacjach kryzysowych, traumatycznych;
 Udzielanie pomocy psychologicznej, pedagogicznej i socjalnej uczniom z rodzin z problemami, ze środowisk zagrożonych patologią,
z rodzin z problemem uzależnienia;
 Objecie opieką i terapią uczniów sprawiających problemy opiekuńcze i wychowawcze na terenie szkoły i poza nią;
 Pomoc w nauce dzieciom ze szczególnymi trudnościami (zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, zajęcia wyrównawcze, rewalidacja,
 socjoterapia);
 Współpraca z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną, poradniami specjalistycznymi zajmującymi się leczeniem uzależnień,
Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, GOPS, Komendą Policji.
IV.
Cele programu:
Cel główny:
Wspomaganie dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowy rozwój we wszystkich sferach życia.
Cele szczegółowe:
1.
2.
3.
4.
5.
Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole;
Kształtowanie osobowości ucznia w taki sposób, aby prawidłowo funkcjonował w środowisku szkolnym i poza nim;
Rozwijanie najważniejszych umiejętności interpersonalnych;
Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie;
Kreowanie pozytywnej samooceny ucznia;
7
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
6. Podnoszenie wartości rodziny, miłości, przyjaźni;
7. Rozwijanie wrażliwości i empatii ucznia, tolerancji, zachowań prospołecznych i antydyskryminacyjnych;
8. Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych;
9. Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych;
10. Kształtowanie umiejętności asertywnych;
11. Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej;
12. Podnoszenie autorytetu nauczyciela i rodzica w oczach ucznia, promowanie wzorców do naśladowania;
13. Promowanie zdrowia i rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia;
14. Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu;
15. Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobist;
16. Ograniczenie i eliminowanie zachowań problemowych;
17. Zapobieganie ubóstwu społecznemu;
18. Zapobieganie niekorzystnym zjawiskom występującym w szkole i w środowisku pozaszkolnym: agresji, przemocy fizycznej i psychicznej,
kradzieżom, wandalizmowi;
19. Zapobieganie uzależnieniom od środków masowego przekazu (telefon komórkowy, tablet, TV, Internet);
20. Wypracowanie właściwych form współpracy szkoły z rodzicami;
21. Zapewnienie pomocy informacyjnej, wychowawczej i specjalistycznej;
V.
Sposoby osiągania celów












Na bieżąco monitorowanie potrzeb rozwojowych uczniów.
Kształtowanie właściwego typu zachowań z pomocą uporządkowanego zbioru zasad.
Prowadzenie zajęć edukacyjnych tworzących odpowiednie postawy wobec zjawisk przemocy, wandalizmu, uzależnień.
Systematyczna współpraca z rodzicami/ opiekunami prawnymi w zakresie wieloaspektowego wspomagania rozwoju dziecka.
Współdziałanie pracowników szkoły w zakresie wspomagania prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego, społecznego
i duchowego uczniów.
Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w jej funkcjach wychowawczych, opiekuńczych i profilaktycznych.
Prowadzenie zajęć edukacyjnych rozwijających umiejętności społeczne, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i kontrolowania emocji.
Szkolenia, warsztaty dla uczniów, rodziców i nauczycieli.
Udzielanie pomocy psychologiczno – pedagogicznej, socjalnej potrzebującym uczniom.
Interweniowanie w sytuacjach zagrożeń.
Opieka i terapia uczniów sprawiających szczególne problemy wychowawcze.
Pomoc w nauce dzieciom ze szczególnymi trudnościami.
8
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
VI.
Odbiorcy programu




VII.
Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych:














VIII.
Uczniowie Punktu Przedszkolnego, oddziału przedszkolnego oraz klas I-VI Szkoły Podstawowej w Rychnowach.
Rodzice/ opiekunowie prawni uczniów uczęszczających do szkoły.
Nauczyciele szkoły
Pozostali pracownicy szkoły.
Komenda Powiatowa Policji w Człuchowie,
Zespół Kuratorów Sądowych przy Sądzie Rejonowym w Człuchowie,
Poradnia Pedagogiczno -Psychologiczna,
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Człuchowie,
Eko -Szkoła Życia w Wandzinie,
Bank Żywności,
Stowarzyszenie Brzeźno,
UKS Lider,
Straż Pożarna,
NZOZ Medyk,
Biblioteka Publiczna.
Zadania i sposoby realizacji
Realizacja programu obejmuje ogólne zadania profilaktyczne szkoły, których strukturę tworzą zadania szczegółowe. Zadania realizowane
są przez cały rok szkolny, zgodnie z planami pracy wychowawców klas, pedagoga szkolnego oraz harmonogramem spotkań z rodzicami
i harmonogramem WDN na dany rok szkolny.
9
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Program Działań Profilaktycznych realizowany będzie w czterech blokach tematycznych:
1.Bezpieczeństwo w szkole i poza nią.
2. Przeciwdziałanie agresji, przemocy i cyberprzemocy.
3. Promowanie zdrowego stylu życia.
4. Profilaktyka uzależnień.
Bezpieczeństwo w szkole i poza nią
Zadania
1. Propagowanie zasad
bezpiecznego
zachowania się
w różnych sytuacjach
drogowych.
2. Kształtowanie
nawyków poczucia
odpowiedzialności za
zdrowie i
bezpieczeństwo własne
i innych.
-
-
3. Kształtowanie
postawy dystansu w
relacji z osobami
nieznajomymi.
-
Cele szczegółowe
Uczeń potrafi bezpiecznie poruszać się po
drodze.
Uczeń zna rodzaje służb dbających o
zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców.
Uczeń pamięta ważne telefony (policja, straż
pożarna, pogotowie ratunkowe) i potrafi z
nich w chwilach zagrożenia skorzystać.
Uczeń zna podstawowe zasady
bezpieczeństwa i rodzaje zagrożeń.
Uczeń przewiduje skutki swoich działań,
weryfikuje własne postępowanie.
Uczeń potrafi bezpiecznie bawić się
i spędzać czas wolny.
Uczeń chętnie podejmuje inicjatywy
na rzecz szkoły i środowiska lokalnego.
Uczeń wie jak się zachować, gdy jest
zaczepiany przez obce osoby
Sposoby realizacji
Bezpieczeństwo na drodze” - spotkania
z policjantem, zajęcia edukacyjne, pogadanki.
Bezpiecznie poruszamy się po drogach pieszo
i rowerem” - zajęcia wychowawcze i edukacyjne.
Przygotowanie do egzaminu na kartę rowerową.
Udział uczniów w ćwiczeniach na placu
„Miasteczka ruchu drogowego”.
Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi
bezpieczeństwa w szkole / w tym regulaminami
pracowni i wycieczek./ Zajęcia edukacyjne. Apele
szkolne dotyczące bezpiecznego zachowywania się
na terenie szkoły oraz na zajęciach organizowanych
przez szkołę. Pogadanki i dyskusje na lekcjach
wychowawczych. Udział w kołach zainteresowań.
Akcje o charakterze pomocowym, charytatywnym.
Zajęcia wychowawcze na temat : „Bezpieczne
wakacje”, „Bezpieczne ferie”. Udział uczniów w
Szkolnym Klubie Wolontariatu. Kampania „Klub
Bezpiecznego Puchatka”
Zajęcia edukacyjne. Pogadanki i dyskusje na
lekcjach wychowawczych. Apele szkolne. Gazetki
szkolne.
10
Odpowiedzialni
Wychowawcy,
nauczyciele,
pedagog szkolny,
Wychowawcy,
nauczyciele,
pedagog szkolny
Wychowawcy,
nauczyciele,
pedagog szkolny
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
4. Rozwijanie
świadomości zagrożeń,
jakie mogą spotkać
dziecko w
cyberprzestrzeni.
-
5. Kształtowanie u
uczniów umiejętności
samodzielnego,
bezpiecznego
korzystania z zasobów
internetowych
-
-
Uczeń jest świadomy, że korzystanie
z Internetu i telefonu komórkowego może
wiązać się z niebezpieczeństwem.
Uczeń zna zasady bezpiecznego poruszania
się w sieci i bezpiecznego korzystania
z telefonu.
Uczeń samodzielnie i świadomie korzysta
z sieci i potrafi dostrzec ewentualne
zagrożenie.
Wykorzystanie materiałów zamieszczonych na
stronie internetowej www.sieciaki.pl Pogadanki na
lekcjach wychowawczych oraz lekcjach informatyki
lub zajęciach komputerowych. Gazetki szkolne.
„Tydzień Profilaktyki”.
Wychowawcy,
nauczyciele,
pedagog szkolny
Wykorzystanie materiałów zamieszczonych na
stronie internetowej www.sieciaki.pl Pogadanki na
lekcjach wychowawczych oraz lekcjach informatyki
lub zajęciach komputerowych. Gazetki szkolne
Wychowawcy,
nauczyciele,
pedagog szkolny
Przeciwdziałanie agresji, przemocy i cyberprzemocy
Zadania
1. Profilaktyka agresji i przemocy w szkole, w
tym cyberprzemocy
-
-
-
Cele szczegółowe
Uczeń zna przyczyny i skutki zachowań
agresywnych.
Uczeń potrafi skutecznie poradzić sobie
z sytuacjami nacisku, przemocy (przemocy
w „świecie wirtualnym” cyberprzemocy)
oraz różnymi formami agresji.
Uczeń wie do kogo zwrócić się o pomoc
w sytuacji trudnej/problemowej.
Uczeń potrafi radzić sobie z własnymi
emocjami.
Uczeń umie rozwiązywać sytuacje
konfliktowe.
Uczeń zdaje sobie sprawę z przewidzianych
Statutem oraz prawnych konsekwencji
swoich zachowań.
Nauczyciel zapobiega agresji i przemocy
w sieci.
Sposoby realizacji
Korzystanie z programów ochronnych. Wdrażanie
programów profilaktyki uniwersalnej,
rekomendowanych przez MEN, ORE. Prowadzenie
zajęć z edukacji prawnej dla uczniów, dotyczących
konsekwencji prawnych, stosowania równych form
przemocy (w tym cyberprzemocy). Spotkania,
warsztaty ze specjalistami. Zapoznanie uczniów
ze Statutem, WSO. Zajęcia edukacyjne. Pogadanki
dotyczące agresji, przemocy oraz cyberprzemocy
na lekcjach wychowawczych. Przedstawienia
profilaktyczne. Gazetki szkolne. Apele szkolne.
Kampanie „Stop agresji”, „Tydzień Profilaktyki”,
„Dzień Życzliwości”. Monitoring.
11
Odpowiedzialni
Pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
-
-
2. Cyberprzestrzeń
jako istotny element
funkcjonowania
społecznego uczniów
-
-
3. Wzmacnianie
poczucia
odpowiedzialności za
mienie własne i
społeczne.
-
4. Utrwalanie
znajomości praw i
obowiązków ucznia.
-
-
-
Nauczyciel rozwija swoje kompetencje
w zakresie cyberprzemocy, potrafi podjąć
interwencje w sytuacjach kryzysowych.
Nauczyciel doskonali kompetencje
w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie ucznia oraz zna procedury
„Niebieskiej Karty”
Uczeń wie, jak bezpiecznie korzystać
z zasobów internetowych.
Uczeń wie, jak bezpiecznie korzystać
z telefonu komórkowego.
Uczeń zna zagrożenia
Uczeń wie jak zabezpieczyć swoje dane
w Internecie.
Uczeń zna zasady odpowiedzialnego
poruszania się w sieci.
Uczeń dba o pozytywne relacje z innymi
w szkole oraz „przestrzeni wirtualnej”
(cyberprzestrzeni).
Uczeń wie do kogo zwrócić się o pomoc
w sytuacjach cyberprzemocy.
Nauczyciel monitoruje zachowanie uczniów
w sieci.
Uczeń zna konsekwencje niszczenia mienia
szkolnego i cudzej własności.
Uczeń szanuje i dba o mienie szkolne,
szanuje cudzą własność
Uczeń zna i respektuje prawa oraz
obowiązki ucznia, respektuje zasady
szkolne.
Uczeń ma poczucie przynależności do
społeczności szkolnej.
Lekcje wychowawcze. Zajęcia komputerowe.
Udział w kampaniach ogólnokrajowych dotyczących
cyberprzemocy. Warsztaty dotyczące bezpiecznego
korzystania z komputera i telefonu. Spotkania ze
specjalistami. Wykorzystanie materiałów
zamieszczonych na stronie internetowej
www.sieciaki.pl Pogadanki na lekcjach
wychowawczych oraz lekcjach informatyki lub
zajęciach komputerowych. Gazetki szkolne.
Pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele,
opiekunowie
świetlicy,
Zapoznanie uczniów ze Statutem, WSO. Pogadanki
i dyskusje na lekcjach wychowawczych. Zajęcia
edukacyjne. Wolontariat. Apele szkolne.
Pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele,
opiekunowie
świetlicy i
biblioteki
Pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele
Zapoznanie uczniów ze Statutem, WSO. Pogadanki
i dyskusje na lekcjach wychowawczych. Zajęcia
edukacyjne. Apele szkolne. Gazetki szkolne.
12
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
5. Kształtowanie
postawy tolerancji i
akceptacji.
-
Uczeń dostrzega własną indywidualność.
Uczeń potrafi być tolerancyjny wobec
innych osób (w tym odmiennych kulturowo
czy językowo)
6. Kształtowanie
poprawnej
komunikacji i
współpracy w grupie.
-
Uczeń stosuje zasady prawidłowej
komunikacji interpersonalnej.
Uczeń potrafi aktywnie słuchać.
Uczeń zna zasady podmiotowego
traktowania innych.
Uczeń współtworzy atmosferę wzajemnej
akceptacji, szacunku i zrozumienia.
Uczeń aktywnie uczestniczy w życiu klasy
i szkoły, angażuje się w podejmowanie
decyzji w swojej placówce.
-
Realizacja programu „Szkoła bez przemocy”.
Udział w akcjach charytatywnych. Zajęcia
pozalekcyjne, szkolne koło wolontariatu. Zajęcia
edukacyjne. Zajęcia z zakresu edukacji prawnej.
Gazetki szkolne. Apele szkolne.
Zajęcia i warsztaty integracyjne. Zajęcia edukacyjne
dotyczące komunikacji interpersonalnej.
Tworzenie „Regulaminu klasowego” wycieczki,
ogniska, imprezy szkolne i klasowe.
Pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele
Pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele
Promowanie zdrowego stylu życia
Zadania
1. Promowanie idei:
„ Ruch bramą do
zdrowia fizycznego i
psychicznego”.
-
2.Wyposażenie ucznia w niezbędną wiedzę
dotyczącą zdrowia oraz zdrowego żywienia.
-
Cele szczegółowe
Uczeń chętnie bierze udział w różnorodnych
formach aktywności ruchowej.
Uczeń uczęszcza na pozaszkolne zajęcia
sportowe i ruchowe.
Uczeń aktywnie odpoczywa na świeżym
powietrzu.
Uczeń potrafi dbać o zdrowie swoje
i innych.
Uczeń zna zasady racjonalnego odżywiania.
Uczeń potrafi wskazać składniki diety
służące zdrowiu.
Uczeń rezygnuje z niezdrowej żywności.
Sposoby realizacji
Zajęcia wychowania fizycznego. Zajęcia
edukacyjne. Pozalekcyjne zajęcia sportowe i
ruchowe. Gimnastyka korekcyjna. Pogadanki i
dyskusje na lekcjach wychowawczych. Udział w
zawodach sportowych, rajdach rowerowych,
wycieczkach, wyjazdach na basen i lodowisko.
Zajęcia edukacyjne. Pogadanki i dyskusje na
lekcjach wychowawczych. Realizacja programu
„Owoce w szkole”. Realizacja programu „Szklanka
mleka”. Akcje promujące zdrowe odżywianie.
Kampania „Trzymaj Formę”, „Żyj smacznie
i zdrowo”. Spektakle. Filmy edukacyjne. Konkursy.
Gazetki tematyczne.
13
Odpowiedzialni
Nauczyciele,
wychowawcy
Dyrektor szkoły,
wychowawcy,
nauczyciele,
pielęgniarka
szkolna
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
3. Wdrażanie do
przestrzegania higieny
osobistej.
-
4. Kształtowanie
umiejętności
efektywnego
wykorzystania czasu
wolnego.
-
-
-
Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój
wygląd.
Uczeń zna podstawy higieny osobistej.
Uczeń dba o zdrowie i higienę jamy ustnej.
Zajęcia edukacyjne. Pogadanki i dyskusje na
lekcjach wychowawczych. Spotkania z pielęgniarka
szkolną. Realizacja ogólnopolskich kampanii
profilaktycznych.
Konkursy. Okresowa fluoryzacja. Gazetki szkolne.
Filmy edukacyjne o tematyce zdrowotnej.
Wychowawcy,
nauczyciele,
pielęgniarka
szkolna
Uczeń zna sposoby spędzania czasu
wolnego.
Uczeń potrafi racjonalnie gospodarować
wolnym czasem.
Uczeń rozwija swoje pasje
i zainteresowania.
Uczeń angażuje się w życie szkoły.
Zajęcia edukacyjne. Pogadanki na lekcjach
wychowawczych. Koła zainteresowań. Udział
uczniów w konkursach, zawodach, rozgrywkach
sportowych, wycieczkach. Zajęcia pozalekcyjne.
Organizowanie wyjazdów. Organizowanie
wspólnych imprez z dziećmi i rodzicami.
Wolontariat.
Nauczyciele,
wychowawcy,
Samorząd
Uczniowski, Rada
Rodziców,
pedagog szkolny
Profilaktyka uzależnień
Zadania
1. Przeciwdziałanie
uzależnieniom,
używaniu substancji
psychoaktywnych.
-
-
Cele szczegółowe
Uczeń wie, na czym polega szkodliwe
działanie nikotyny (papierosów,
e-papierosów, tabaki), alkoholu oraz innych
środków psychoaktywnych (narkotyki,
a w tym dopalacze).
Uczeń jest świadomy zagrożeń
wynikających z palenia papierosów,
spożywania alkoholu i zażywania
narkotyków.
Sposoby realizacji
Zajęcia profilaktyczne i psychoedukacyjne na temat
szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu
i zażywania narkotyków, w tym także tzw.
dopalaczy. Udział w kampanii „Zachowaj Trzeźwy
Umysł”. Organizacja „Tygodnia Profilaktyki”.
Kampania „Czyste powietrze wokół nas”.
Prelekcje, apele. Warsztaty. Spotkania ze
specjalistami. Gazetki informacyjne. Pogadanki
i dyskusje na lekcjach wychowawczych. Projekcje
filmów edukacyjnych na temat uzależnień.
Konkursy profilaktyczne. Udział w spektaklach
profilaktycznych. Organizowanie imprez
promujących zdrowy styl życia bez nałogów.
14
Odpowiedzialni
Wychowawcy,
nauczyciele,
pedagog szkolny
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
2. Kształtowanie
postawy
prozdrowotnej,
asertywnej.
-
-
3. Doskonalenie i
podnoszenie
kompetencji oraz
umiejętności
nauczycieli i
wychowawców w
ramach podejmowanej
działalności
profilaktycznej.
-
-
4. Współdziałanie z
rodzicami w zakresie
zwiększenia
skuteczności działań
profilaktycznych.
-
-
-
Uczeń zna oraz wykorzystuje postawy
asertywne w stosunkach międzyludzkich.
Uczeń potrafi w sposób asertywny
odmawiać używania nikotyny, alkoholu oraz
innych środków psychoaktywnych.
Uczeń jest odpowiedzialny za zdrowie swoje
oraz innych osób.
Organizacja „Tygodnia Profilaktyki”. Zajęcia
warsztatowe. Lekcje wychowawcze
pt. „Asertywność – co to takiego?”. Warsztaty.
Dyskusje. Pogadanki. Gazetki tematyczne.
Wychowawcy,
nauczyciele,
pedagog szkolny
Nauczyciele umieją rozpoznawać objawy
zażywania środków odurzających.
Nauczyciele reagują na wszelkie sygnały
świadczące o stosowaniu przez uczniów
środków odurzających.
Nauczyciele potrafią odpowiednio
zareagować w sytuacji trudnej.
Nauczyciele znają skalę zagrożenia
dotyczącą ich uczniów.
Nauczyciele pogłębiają wiedzę na temat
środków psychoaktywnych i mechanizmów
powstawania uzależnień.
Szkolenie nauczycieli w czasie Rady Pedagogicznej
na temat rozpoznawania i efektów działania
substancji odurzających. Konsekwencje prawne
w stosunku do nieletnich. Spotkania ze
specjalistami. Praca samokształceniowa. Prelekcje.
Dyrektor szkoły,
pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele
Rodzice aktywnie współdziałają ze szkołą
w realizacji profilaktyki uzależnień,
rozwiązywaniu sytuacji trudnych.
Rodzice pogłębiają i uaktualniają wiedzę
na temat środków psychoaktywnych oraz
mechanizmów powstawania uzależnień.
Rodzice umieją rozpoznać objawy
zażywania środków odurzających.
Rodzice znają skutki zażywania środków
odurzających.
Prelekcje. Spotkania ze specjalistami.
Przekazywanie materiałów informacyjnych dla
rodziców podczas zebrań z rodzicami. Spotkania
z pedagogiem. Udzielanie rodzicom poradnictwa
oraz niezbędnego wsparcia emocjonalnego.
Dyrektor szkoły,
pedagog szkolny,
wychowawcy,
nauczyciele
15
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Realizacja programu profilaktyki odbywa się:
 w toku zajęć dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych,
 poprzez korzystanie z programów edukacyjnych i profilaktycznych,
 poprzez aktywność sportową,
 podczas zajęć pozalekcyjnych,
 poprzez organizowanie imprez i festynów o charakterze profilaktycznym i prozdrowotnym, wyjazdów,
 w toku prowadzonych zajęć indywidualnych i grupowych prowadzonych przez pedagoga oraz zapraszanych specjalistów.
Szkolny program profilaktyki realizowany jest przez nauczycieli, dyrekcję, pedagoga szkolnego i pielęgniarkę szkolną ściśle ze sobą
współpracującymi w celach:
 wymiany informacji o niepokojących zachowaniach uczniów w szkole i poza nią,
 wspólnego planowania działań zapobiegawczych,
 wdrażania ustalonych umiejętności, interwencyjnych, edukacyjnych.
Zadania profilaktyczne nauczycieli:
 informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących
jak i pozostałych nauczycieli oraz pracowników szkoły,
 dawanie przykładów odpowiedzialności sumienności umiejętności i rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
 uczestnictwo w diagnozie i planowaniu działań profilaktyczno-wychowawczych w szkole.
 realizacja zadań profilaktyczno-wychowawczych poprzez włączenie do swojego programu edukacyjnego treści o charakterze profilaktycznym.
 systematyczna współpraca z wychowawcami klas i rodzicami.
 stałe reagowanie na pojawiające się zagrożenia.
 zwracanie podczas dyżurów szczególnej uwagi na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: toalety, schody, szatnie itp.
 natychmiastowa, zgodna ze Statutem Szkoły reakcja na przejawy agresji rówieśniczej, przemocy i zachowania dyskryminacyjne
 reprezentowanie przez nauczycieli pozytywnych wzorów.
 wolontariat: akcje charytatywne, zbiórki żywności, pomoc materialna i finansowa.
 organizowanie konkursów przedmiotowych i tematycznych.
 okresowa analiza efektywności działań.
 doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki.
16
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Zadania profilaktyczne wychowawców:
 pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych, uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie
uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawcy pedagoga, dyrektora szkoły,
 podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów – godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób
dorosłych w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.),
 współpraca z rodziną - inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, np. wywiadówki
profilaktyczne,
 realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, przeciwdziałania agresji, rozwijania umiejętności
interpersonalnych,
 wprowadzenie zajęć redukujących napięcie, relaksacyjnych, zajęć śródlekcyjnych,
 organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce,
 kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości o estetykę klas, szkoły i otoczenia,
 systematyczne informowanie rodziców o postępach i zachowaniu dzieci,
 pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości.
 diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy i rozpoznawanie zagrożeń w rozwoju ucznia.
 sporządzanie i wdrażanie planu realizacji zadań profilaktyczno-wychowawczych w swojej klasie.
 rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów.
 budowanie prawidłowych relacji z uczniami opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu.
Zadania profilaktyczne pedagoga szkolnego:
 pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych,
 indywidualna pomoc uczniom w rozwiązywaniu sytuacji trudnych,
 wprowadzanie zewnętrznych programów profilaktycznych,
 organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza,
 pedagogizacja rodziców,
 wsparcie nauczycieli.
17
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
Realizacja szkolnego programu profilaktyki przebiega w ścisłej współpracy
 z rodzicami:
Mając na uwadze, ze wychowanie dzieci to główne zadanie rodziców, a nauczyciele wspierają ich w dziedzinie wychowania, ustalono następujące
zadania profilaktyczne dla rodziców:
 każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny,
 rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawca klasy, a w razie potrzeby z pedagogiem szkolnym bądź Dyrektorem/zastępcą Szkoły
w celu zapobiegania niewłaściwym zrachowaniom,
 rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych,
 rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia
naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów.
 rodzice diagnozują potrzeby w zakresie profilaktyki i uchwalają program.
 biorą udział w uroczystościach okolicznościowych, akcjach profilaktycznych, szkoleniach organizowanych przez szkołę w celu poszerzenia
swojej wiedzy dotyczącej zagrożeń.




z Samorządem Uczniowskim:
mobilizowanie uczniów do aktywności,
działalność Szkolnego Koła Wolontariatu,
organizacja imprez klasowych i szkolnych, apeli, zabaw, konkursów, wyjazdów do kina, teatrów i wycieczek.
 z instytucjami wymienionymi w rozdziale VII programu.
IX Planowane efekty Szkolnego Programu Profilaktyki








pozyskanie rodziców/ opiekunów prawnych do aktywnej współpracy;
wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców/opiekunów prawnych w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych;
podniesienie poziomu bezpieczeństwa ucznia w szkole i poza nią;
poprawa relacji uczeń – uczeń, uczeń – nauczyciel, nauczyciel – rodzic, rodzic – dziecko;
korzystanie przez rodziców ze wsparcia profesjonalnych instytucji (Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna, GOPS, Policja);
wzbogacenie wiedzy uczniów, rodziców i nauczycieli z zakresu profilaktyki;
zmniejszenie przypadków zachowań agresywnych i stosowania przemocy przez uczniów;
poprawa kultury zachowań i kultury języka.
18
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychnowach
W wyniku realizacji programu uczeń:
 zna zasady bezpiecznego funkcjonowania w szkole i domu;
 wie jak zachować się w sytuacjach konfliktowych, kryzysowych i traumatycznych;
 ma poczucie akceptacji, własnej wartości;
 uzyskał wiedzę na temat zagrożeń oraz możliwości radzenia sobie z nimi;
 ma zapewnioną pomoc psychologiczno- pedagogiczną;
 identyfikuje się ze środowiskiem klasowym, szkolnym;
 zna korzyści, płynące ze zdrowego trybu życia, ma świadomość prawidłowych nawyków żywieniowych;
IX.
X.
Monitoring
 Analiza wpisów tematów profilaktycznych do dzienników lekcyjnych;
 Spotkania z reprezentantami Samorządu Uczniowskiego podczas realizacji projektów, akcji i programów profilaktycznych;
 Spotkania z Radą Rodziców;
 Sprawozdania pedagoga szkolnego z podjętych działań,
 Sprawozdania z zajęć pozalekcyjnych,
 Sprawozdania z działań świetlicy,
 Realizacja kalendarza imprez szkolnych;
 Realizacja harmonogramu spotkań z rodzicami;
 Protokoły ze spotkań Rady Pedagogicznej i WDN;
 Inna dokumentacja z realizacji programu.
Ewaluacja
 Ewaluacja będzie polegała na analizowaniu całego procesu, który będzie dokonywał się w szkole pod wpływem programu.
Ewaluacja zostanie przeprowadzona przy użyciu odpowiednich metod: obserwacji, badań ankietowych.
 Ocena skuteczności programu zostanie dokonana na posiedzeniu Rady Pedagogicznej podsumowującym rok szkolny 2016/2017.
Załączniki:




strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniem;
procedura postępowania w sytuacji podejrzenia nadużywania poprzez ucznia mediów elektronicznych;
plan działań profilaktycznych na dany rok szkolny;
kalendarz imprez szkolnych na dany rok szkolny.
19