Program profilaktyki - Witamy na stronie Zespołu Szkół w Wieleniu

PROGRAM PROFILAKTYKI
ZESPOŁU SZKÓŁ W WIELENIU
Spis treści
I.
II.
III.
Wprowadzenie do programu……………………………………………………………………….
Podstawy prawne działań profilaktycznych podejmowanych w szkole………….
Diagnoza obszarów problemowych……………………………………………………………..
IV.
V.
VI.
Zakres i kierunki realizacji szkolnej profilaktyki …………………………………………..
Cele profilaktyki
Zadania i treści………………………………………………………………………………………………
1. Metody pracy
2. Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych
3. Sposób ewaluacji
Pan działań profilaktycznych
VII.
I.
Wprowadzenie do programu
Program profilaktyki Zespołu Szkół w Wieleniu jest nieodłącznym elementem statutu
Szkoły i wspólnie z programem wychowawczym realizuje cele wychowawczo-opiekuńcze
oraz profilaktyczne. Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana
działalność Szkoły na rzecz zapobiegania zachowaniom ryzykownym oraz interwencja w
sytuacjach wymagających zdecydowanej reakcji na niepożądane zjawiska i zachowania
uczniów.
Efekty pracy wychowawczej z młodzieżą zależne są od wielu czynników. Należą do nich w
pierwszej kolejności czynniki, na które wychowawcy nie mają wpływu (ogólny kryzys
gospodarczy, bezrobocie ze skutkami społecznymi, patologie w rodzinie) oraz te, z którymi
możemy sobie poradzić, zapobiegać lub neutralizować. Wymaga to od nas prawdziwego
zaangażowania, biskiego kontaktu z uczniem oraz wiedzy i umiejętności dotyczących
problemu.
Młodzież oczekuje od nas zrozumienia i pomocy Pamiętajmy, że młodzi ludzie, z którymi
pracujemy to grupa bardzo zróżnicowanych postaw. Wyróżnić można wśród nich różne
rodzaje przystosowania społecznego:
- nonkonformiści, krytykujący świat urządzony przez dorosłych,
- zagubieni i zdezorientowani, ale w miarę normalnie funkcjonujący,
- przystosowani negatywnie, przejmujący od dorosłych sposób na
wygodne życie bardzo często pomijając obowiązujące normy społeczne,
- nieprzystosowani, szukający schronienia i zaspokojenia potrzeb (często
w subkulturach, czasami w sektach),
- nieprzystosowani, szukający szybkiej ucieczki w iluzję, najbardziej narażeni na
uzależnienia
Generalnie stwierdzić można, że współczesna młodzież bywa zdezorientowana obserwując
rzeczywistość. Rozpaczliwie poszukuje ideałów i celów życiowych. Ma kłopoty ze znalezieniem
sobie miejsca w życiu, z przystosowaniem się do obecnych warunków. Są to poważne problemy
egzystencjalne. W tym momencie życia młodego człowieka bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje
on „swojego spowiednika”. Jeśli nie znajdzie go wśród najbliższych: rodziny, rówieśników lub
nauczycieli istnieje prawdopodobieństwo, że poszuka go w innych kręgach.
II.

Podstawy prawne działań profilaktycznych podejmowanych w szkole
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez
Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w
referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta










III
Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (tj. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze
zm.),
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191),
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1356 ze zm.),
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz.
2572 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w
sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26 poz. 226),
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2011
r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.),
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.).
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2012 r.
poz. 124),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań
wobec szkół i placówek (Dz. U. z 2015 r., poz. 1214)
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 357)
Diagnoza obszarów problemowych
Zespół Szkól w Wieleniu jest jedyną szkołą ponadgimnazjalną w tym małym miasteczku. Do
szkoły tej uczęszcza młodzież z różnych środowisk, część z nich dojeżdża z pobliskich wsi, pozostali, to
miejscowi. Wielu rodziców boryka się z problemami finansowymi, niektórzy wyjeżdżają w
poszukiwaniu pracy za granicę, są rodziny niepełne, bądź patologiczne.
Diagnozę środowiska szkolnego dokonano na podstawie obserwacji i na tej podstawie stwierdzić
można, że uczniowie naszej szkoły są zadowoleni z funkcjonowania szkoły, nie odczuwają zagrożenia,
chociaż niektórzy z nich doświadczyli zachowań agresywnych w postaci wyzwisk i ośmieszania ze
strony kolegów.
Według zdania nauczycieli oraz uczniów problem agresji można rozwiązać poprzez:
- naganę,
- zawieszenie w prawach ucznia
- wydalenie ze szkoły
- zajęcia terapeutyczne
- rozmowy z wychowawcą
- pracę na rzecz szkoły
- surowszą karę.
Występujące problemy w szkole są odzwierciedleniem przemian zachodzących w naszym
społeczeństwie. Dlatego szkoła powinna wspierać w dążeniu do osiągnięcia życiowych celów.
Powinna dostrzegać trudności i problemy uczniów oraz pomagać w ich rozwiązaniu. Efektywność
podejmowanych działań w stosunku do młodzieży zależy w znacznym stopniu od możliwości
włączenia się rodziców – są oni przecież pierwszymi wychowawcami w tym zakresie, przekazując
wartości i własne poglądy.
IV
Zakres i kierunki realizacji szkolnej profilaktyki
Szkolny program profilaktyki adresowany do uczniów, nauczycieli i rodziców jest zgodny z:
- statutem szkoły
- szkolnym programem wychowawczym
- regulaminem szkoły
W szkole prowadzona będzie profilaktyka pierwszorzędowa i drugorzędowa

Profilaktyka pierwszorzędowa będzie skierowana do wszystkich uczniów i rodziców. Jej celem
jest promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji.
 Profilaktyka drugorzędowa skierowana będzie do grup podwyższonego ryzyka. Celem działań
jest umożliwienie wycofania się z ryzykownych zachowań. Pomoc uczniom mającym
trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów, wspieranie tych osób w sytuacjach
trudnych.
Pomoc będzie organizowana przez pedagoga, Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną.
W ramach programu podjęte zostaną działania:
informacyjne

Przekazanie i pogłębienie wiedzy na temat szkodliwości środków uzależniających oraz
ryzykownych zachowań związanych z ich używaniem- zagrożenia bezpośrednie i pośrednie.

Zapoznanie nauczycieli z przepisami dotyczącymi profilaktyki, która związana jest: z ochroną
zdrowia psychicznego
Przekazanie rodzicom wiedzy na temat „dopalaczy” i zagrożeń wynikających z ich używania,
poinformowanie o sklepach na terenie miasta Szczecina.


Omówienie przez pedagoga szkolnego zagrożeń wynikających z używania środków
psychoaktywnych oraz wskazywanie uczniom alternatywnych sposobów spędzania czasu
wolnego.

Przekazanie rodzicom i uczniom informacji o instytucjach wspomagających system rodzinny
w sytuacji kryzysowej.

Poinformowanie rodziców i uczniów o konsekwencjach prawnych wynikających z
podejmowania zachowań niezgodnych z obowiązującymi przepisami.

uświadomienie rodzicom ich roli wychowawczej w kształtowaniu pozytywnych postaw
prezentowanych przez uczniów na terenie szkoły.

Przekazanie uczniom i rodzicom wiedzy na temat zjawiska „Cyberprzemocy” oraz jej
psychologicznych i prawnych skutków.

Informowanie rodziców o sytuacjach potencjalnie zagrażających uczniom oraz podejmowanie
współpracy na rzecz poprawy bezpieczeństwa w szkole i jej otoczeniu.
edukacyjne

Inspirowanie uczniów do rozwoju indywidualnego, własnych pasji (alternatywne sposoby
przeżywania codziennego życia).


Kształtowanie szacunku do siebie i innych w kontaktach interpersonalnych - rozwijanie
umiejętności komunikacyjnych.
Promowanie wartościowych postaw, stylów zachowania poprzez prezentowanie ich na forum
klasy, szkoły.

Nauka asertywności, radzenia sobie z presją rówieśniczą.

Kształtowanie umiejętności radzenie sobie ze stresem i trudnymi emocjami-nauka technik
relaksacji.

Przydzielanie uczniowi zadań, w realizacji których mógłby rozwijać swoje zainteresowania.

Wykorzystanie lekcji przedmiotowych na wzmacnianie pozytywnych cech osobowych uczniaprezentacja własnych dokonań, osiągnięć.



Nauka współdziałania z innymi- integracja zespołów klasowych podczas godzin
wychowawczych i aktywności realizowanych poza godzinami lekcyjnymi. Budowanie postawy
poszanowania godności drugiego człowieka i mienia. Nauka racjonalnego odżywiania się oraz
motywowanie uczniów do własnego rozwoju fizycznego.
Promowanie zdrowego stylu życia poprzez działania profilaktyczno-edukacyjne na terenie
szkoły.
Uświadomienie uczniom idei wolontariatu - uwrażliwienie na potrzeby innych, słabszych,
zachęcenie do realizacji zadań w tym zakresie.
Kształtowanie pozytywnych relacji nauczyciel – uczeń

Systematyczne kształcenie umiejętności wychowawczych w ramach szkoleń WDN.

Integracja zespołu klasowego z nauczycielem - wzmocnienie u nauczyciela i ucznia
umiejętności interpersonalnych.

Nabywanie umiejętności zwracania się o pomoc przez ucznia znajdującego się w trudnej
sytuacji.

Pogłębianie wiedzy nauczyciela w obszarze rozwoju poznawczo-emocjonalnego ucznia oraz
doskonalenie się w zakresie pozytywnego kontaktu z uczniem poprzez udział w szkoleniach,
konferencjach.

Budowanie przez wychowawcę klasy poczucia bezpieczeństwa i akceptacji uczniów oraz
wyposażanie ich w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Działania mające na celu współpracę ze środowiskiem

Pozyskanie rodziców do podejmowania wspólnie ze szkołą działań profilaktycznych.

Włączenie do oddziaływań profilaktycznych pracowników administracyjnych i obsługowych
szkoły.

Konsultacje pedagogiczne dla rodziców doświadczających kryzysu w relacji z nastolatkiem
oraz zaniepokojonych pojawiającymi się trudnościami wychowawczymi.

Organizowanie pomocy materialnej i finansowej dla rodzin doświadczających trudności w
tym obszarze -nadzorowanie prawidłowego wnioskowania o pomoc, informowanie o
możliwościach uzyskania pomocy rzeczowej i materialnej w innych instytucjach.

Współpraca z instytucjami wspomagającymi w działaniach profilaktycznych i wychowawczych
szkołę (rada osiedla „Stare Miasto”, Policja, Straż Miejska, Sąd Rodzinny, Sanepid, Pomorska
Akademia Medyczna, itp.).
Działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa na terenie szkoły

System monitoringu.

Propagowanie w szkole działań dotyczących tematu bezpieczny Internet.

Proponowanie tematyki z zakresu poprawy bezpieczeństwa szkole w formie szkoleniowej dla
nauczycieli, godzin wychowawczych dla uczniów, pogadanek dla rodziców.

Podejmowanie działań psychoedukacyjnych zmierzających do kształtowania umiejętności
radzenia sobie z naciskiem grupowym, mobbingiem w klasie szkolnej.

Podjęcie działań nadzorujących zachowania uczniów podczas przerw lekcyjnych- dyżury
nauczycieli na korytarzach.
Wykorzystanie profesjonalnych:

programów profilaktycznych,

ofert teatrów profilaktycznych,

prelekcji i warsztatów prowadzonych przez specjalistów w dziedzinie profilaktyki.
V
Cele profilaktyki
Dla uczniów







Wykształcenie umiejętności i postaw, które pozwalają na odroczenie lub
zaniechanie prób z używkami.
Dostarczenie informacji o faktach dotyczących uzależnień oraz konsekwencji związanych z
używaniem środków psychoaktywnych, w tym „dopalaczy”.
Przeciwdziałanie zachowaniom antyspołecznym i nauka prawidłowych reakcji na ich
pojawianie się w otoczeniu.
Kształtowanie postaw empatii, nauka zasad pozytywnego kontaktu i budowania relacji
między ludźmi.
Kształtowanie potrzeby korzystania z pomocy osób dorosłych w trudnych sytuacjach
życiowych.
Nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem jako elementem codziennego życia.
Wykształcenie prawidłowej motywacji do podejmowania trafnych życiowych wyborów
dających poczucie satysfakcji i szczęścia
Dla nauczycieli

Wzrost wiedzy na temat zjawisk związanych z profilaktyką.

Wykształcenie systemowego myślenia o profilaktyce.

Zdobycie umiejętności diagnozowania problemów we własnej klasie.

Zdobycie umiejętności budowania klasowych programów wychowawczych.

Przygotowanie do reagowania i pomagania młodzieży w sytuacjach kryzysowych (
współpraca z innymi nauczycielami, pedagogiem szkolnym, rodzicami, znajomość przepisów
prawnych).
Dla rodziców




VI
Uwrażliwienie na problemy wieku dojrzewania ze wskazaniem na problemy z używkami,
środkami psychoaktywnymi typu „dopalacze”, z przemocą z brakiem umiejętności radzenia
sobie w sytuacjach trudnych.
Poszerzanie wiedzy poprzez udział w spotkaniach ze specjalistami w dziedzinie zapobiegania
zjawiskom niedostosowania społecznego.
Uświadamianie ogromnej roli domu w kształtowaniu prawidłowych postaw młodzieży.
Włączanie rodziców w pracę wychowawczo-profilaktyczną szkoły oraz w działania integrujące
społeczność klasową i szkolną.
Zadania i treści
-
Dostarczanie informacji o pozytywnych wymiarach zdrowego stylu życia
-
Przekazanie informacji o szkodliwości stosowania używek
-
Uczenie, jak odmawiać bez obawy przed odrzuceniem
Ukazanie prawnych i moralnych skutków używania środków odurzających
Eliminacja zachowań agresywnych
Promowanie postaw asertywnych
Budowanie poczucia własnej wartości
Opanowanie podstawowych zasad komunikacji interpersonalnych
Podnoszenie własnej samooceny – ćwiczenia afirmujące
Nabywanie umiejętności rozwiązywania konfliktów w grupie
Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie
Wyrabianie umiejętności mówienia „nie” w trudnych sytuacjach,
Uczenie reagowania na zjawiska przemocy,
Uczenie się zastępowania agresji,
Wyrabianie zdolności pozytywnego myślenia o sobie i dalszej drodze kształcenia,
Dostarczanie adresów i telefonów osób i instytucji zajmujących się pomocą młodzieży,
Wyrabianie umiejętności radzenia sobie ze stresem.
Treści programu będą realizowane podczas:
- lekcji
- godzin wychowawczych
- zajęć z pedagogiem szkolnym
- zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów
- konkretnie gotowego programu profilaktycznego
- zajęć pozalekcyjnych
- konkursów
1. Metody pracy:
- pogadanki
- dyskusja
- burza mózgów
- wykłady
- warsztaty dla nauczycieli i rodziców
- treningi
2. Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych
W wyniku realizacji programu profilaktycznego uczeń:
- uzyskuje pomoc pedagogiczno-psychologiczną,
- uświadamia sobie zagrożenia i potrafi im się przeciwstawić,
- identyfikuje się ze środowiskiem szkolnym i dostrzega korzyści płynące
z prowadzenia zdrowego stylu życia
- osiąga dojrzałą osobowość psychospołeczną,
- nauczyciele posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki,
- występuje niski wskaźnik uczniów opuszczających godziny lekcyjne,
- rodzice chętnie uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach
3. Ewaluacja programu
- obserwacja zachowań
- analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, rodziców
- sondaże wśród rodziców i uczniów
- rozmowy z uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły
- analiza dokumentów (plan pracy wychowawcy, konspekty lekcji, dzienniki).
- zmiany w podstawie prawnej programu
VII
Plan działań profilaktycznych
ZADANIA
Poznanie rodziny i
środowiska, w którym
przebywa uczeń
Budowanie pozytywnych
relacji koleżeńskich
SPOSOBY REALIZACJI







Zapoznanie uczniów z
zasadami dobrego
zachowania i
kulturalnego odnoszenia
się do siebie oraz
eliminowanie
wulgaryzmów

Dbałość o wysoką
frekwencję i dyscyplinę








Zapobieganie
podejmowania przez
młodzież zachowań
ryzykownych/ukazanie
prawnych i moralnych
skutków używania
środków odurzających








ODPOWIEDZIALNI
TERMIN
Sporządzenie listy uczniów
wymagających pomocy
Rozmowy z uczniami
Rozmowy z
rodzicami/konsultacje
pedagogiczne
Współpraca z MGOPS
Zajęcia integrujące w klasie
Wycieczki, ogniska
Zajęcia z komunikacji
interpersonalnej
Pedagog szkolny
IX-XII
Pedagog szkolny
Zgodnie z planem
wychowawczym i
programem
imprez szkolnych
Ustalenie zasad zachowania
ucznia
Zajęcia edukacyjnoinformacyjne w ramach
godzin wychowawczych
Spotkania z przedstawicielami
Policji
Współpraca z samorządem
szkolnym
Sprawdzanie nieobecności na
każdej lekcji
Rozliczenie opuszczonych
godzin lekcyjnych
Prowadzenie ciekawych lekcji
metodami aktywizującymi
Spotkania informacyjne z
rodzicami
Punktualne rozpoczynanie i
kończenie lekcji
Akcja plakatowa
Filmy edukacyjne
Gazetki tematyczne
Zajęcia z asertywności
Realizacja tematyki
uzależnień na godzinach
wychowawczych
Zajęcia warsztatowe
prowadzone przez
specjalistów
Zapoznanie rodziców z
możliwościami leczenia
młodzieży
Pomoc w rozwijaniu i
kształtowaniu postaw
prorodzinnych
Wychowawca
Według planu
Wychowawcy klas
Wychowawca
Pedagog szkolny
Wszyscy nauczyciele
Cały rok
Zgodnie z planem
wywiadówek i w
razie potrzeby
Wychowawcy
Pedagog szkolny
Nauczyciele uczący
Zaproszeni specjaliści
Higienistka
Policja
W ciągu roku
szkolnego
Zapobieganie
zachowaniom
agresywnym
przejawianym przez
uczniów na terenie
szkoły

Promowanie zdrowego
stylu życia





Zajęcia
z
wychowawcą,
pedagogiem
na
temat
radzenia sobie ze stresem,
typy i rodzaje zachowań,
poszanowania
godności
własnej i drugiego człowieka
Zajęcia z pracownikami PPP
Wszyscy pracownicy
szkoły
Na bieżąco
Wycieczki
Zawody
Promowanie sportów
zimowych
Zaproponowanie
alternatywnych form
spędzania czasu wolnego
Wychowawcy
W ciągu roku
szkolnego
Nauczyciel
wychowania
fizycznego
Higienistka
Poszanowanie i
tolerancja dla
odmienności kultur,
zachowań i różnic
między ludźmi




Pogadanki
Zajęcia na temat tolerancji
Filmy edukacyjne
Akcja plakatowa
Wychowawcy klas
Współpraca z rodzicami

Zapoznanie rodziców z
programem profilaktycznym
Informowanie o dostępnych
formach pomocy
Wspólne organizowanie
imprez szkolnych
Spotkania warsztatowe z
rodzicami na wybrane tematy
Udział rodziców w ewaluacji
programu profilaktyki
Pedagog szkolny
Spotkania z przedstawicielami
Rady Rodziców
Indywidualne konsultacje
Wzajemna wymiana
informacji
Dyrektor szkoły




Pedagog szkolny
W ciągu roku
szkolnego
W ciągu roku
szkolnego
Wychowawcy
Specjaliści
Według potrzeb
Współdziałanie
wszystkich pracowników
szkoły i rodziców w
zakresie wychowania,
profilaktyki i interwencji

Pomoc uczniom
mającym problemy z
zachowaniem,
odnalezieniem się w
grupie rówieśniczej, w
rodzinie

Indywidualne konsultacje
pedagogiczne z uczniami
mającymi problem
Pedagog szkolny
wg. potrzeb
Szkolenie nauczycieli i
pracowników w zakresie
profilaktyki, zagrożeń
oraz umiejętności
wychowawczych



Konferencje
Warsztaty
Konsultacje metodyczne
Pracownicy szkoły
wg. potrzeb


wg. potrzeb
Wychowawcy klas
Pedagog szkolny