Przyczyny drgań w podwoziach - E

42 | ZENNOWACJE
ZENNOWACJE |
Przyczyny drgań w podwoziach
 110-130 km/h jako drgania oscylacyjne kierownicy (przyczyna: niewyważenie dynamiczne kół);
 powyżej 130 km/h (przyczyna: przekroczenie
limitów
niejednorodności
datkowym źródłem drgań przenoszonych
sztywności promieniowej opon lub
Zenon Majkut
na podwozie samochodu, czyli musi być
zestawienia opony o nadmiernej nie­
Wimad spółka jawna
ona płaska i równa!
jednorodności sztywności promienio-
To nieprzyjemne zjawisko natychmiast
zauważają nawet mało doświadczeni kierowcy, każdy warsztat potrafi je wyeliminować, jeśli tylko pozna jego przyczyny,
a to jest właśnie najtrudniejsze…
Test należy przeprowadzić na dystansie
wej z obręczą o nadmiernej niejed-
co najmniej 3 x 15 km. Tak długie odcin-
norodności kształtu, czyli z biciem
ki są wymagane w celu rozgrzania opon
promieniowym i osiowym).
Gumowo-metalowe elementy
zawie­szenia układu napędowego,
będące potencjalnym źródłem wibracji (Subaru Outback)
i amortyzatorów. Wszelkie objawy powinny
być notowane dla stałej prędkości powy-
Obydwa przypadki postaram się omówić
żej 70 km/h. Najlepiej przejechać dłuższe
na przykładzie nietuzinkowych samocho-
odcinki (>2km) z prędkościami stałymi
dów o zaawansowanej technice, a pocho-
stopniowanymi co 10 km/h. Dla wyklu-
dzących z dwóch „krańców świata”. Będą
czenia subiektywnych odczuć diagnosty
to: Aston Martin V12 Vantage i DBS (jeden
do rejestracji drgań należy użyć ich elektro-
z najlepiej ocenianych samochodów spor-
Sama ogólna informacja o występowaniu
bardziej podejrzany jako ich potencjalne
nicznego analizatora (EVA), pokazanego na
towych przez redaktorów Top Gear) oraz
drgań zgłoszona w warsztacie raczej nie-
źródło, czyli koła pojazdu.
ilustracji. Przyrządy te rejestrują przyspie-
Subaru Outback (jeden z najlepiej jeżdżą-
szenia pionowe w procentach przyspiesze-
cych samochodów kombi ze stałym napę-
nia ziemskiego [% g ] i częstotliwości.
dem na 4 koła).
Kontrola wyważenia tarczy hamulcowej o dużej średnicy na uniwersalnej wyważarce do kół samochodowych (Aston Martin)
Instalacja dodatkowej gumowej wkładki w elastycznym zawieszeniu silnika
(Subaru Outback)
wiele w tych dociekaniach pomoże. Nie za-
W obecnych czasach każdy warsztat,
wsze też warto zadawać kierowcy bardziej
nawet przy specjalizacji bardzo odległej
szczegółowe pytania, gdyż jego opinie na
od serwisowania ogumienia, powinien po-
Podczas pomiarów należy zarejestro-
Procedura eliminacji drgań w przy-
temat miejsca i okoliczności występowania
siadać wyważarkę do kół. Jest to bowiem
wać, przy jakiej prędkości występują ha-
padku Aston Martina ogranicza się do kół
wibracji, ich amplitudy i częstotliwości są
urządzenie w wielu przypadkach poży-
łasy (drgania wysokoczęstotliwościowe),
i tarcz hamulcowych, gdyż drgania odczu-
zwykle bardzo subiektywne.
teczne i stosunkowo tanie. Pozwala ono
a przy jakiej drgania odczuwalne na fotelu
walne mogą tu występować w zakresie
W przypadku Subaru Outback (2010)
przyczyn, czas trwania maksymalnie
3,4 roboczogodziny.
o dużej średnicy (475 lub 500 mm),
wymianę opon i obręczy, czas trwania
1,2 roboczogodziny;
czas trwania 1,05 roboczogodziny.
 eliminacja
innych
potencjalnych
W poszukiwaniu przyczyny drgań nale-
stwierdzić, czy koło jest wyważone statycz-
kierowcy, na podłodze i kole kierownicy.
80-170 km/h przy częstotliwości 10-20 Hz.
prawdopodobieństwo
ży systematycznie przeanalizować zacho-
nie i dynamicznie. Istotnym warunkiem
Rejestracji dokonuje się dla trzech punk-
Procedura ta dzieli się na cztery etapy:
maitych drgań dotyczy całego zakresu
wanie się pojazdu w charakterystycznych
wiarygodności tych badań jest dokładne
tów zamocowania sondy pomiarowej:
 godzinna jazda próbna w celu zdiagno-
prędkości i w całym tym zakresie mogą
Ostatni punkt dotyczy takich ewentualnych
zakresach prędkości jego ruchu. Jednak
wycentrowanie koła na wrzecionie maszy-
 na kolumnie kierownicy,
pojawić się drgania o częstotliwościach od
czynności, jak: wymiana koła kierownicy
przed rozpoczęciem próby drogowej, po-
ny. Ten sam warunek musi być spełniony
 na dachu kabiny pasażerskiej,
10-50 Hz.
z nowymi elementami tłumiącymi, instala-
zwalającej ustalić częstotliwości drgań
przy montażu kół w samochodzie. Poza
 na prowadnicy fotela.
i zakresy prędkości, przy których one
tym należy zadbać o dokręcenie kluczem
występują, sprawdzić trzeba element naj-
dynamometrycznym wszystkich śrub lub
Czujnik musi opierać się bezpośrednio o te
nakrętek kół tym samym momentem określonym przez producenta pojazdu. Ważne
jest też właściwe ciśnienie w oponach.
Autonaprawa | Maj 2011
 kontrola spłaszczeń opon (Flat Spots),
roz-
cja gumowej wkładki tłumiącej do podusz-
sowych producenta obejmuje następujące
ki silnika, wymiana podkładek sprężystych
jednorodności siły promieniowej (RFV)
etapy:
zawieszenia skrzyni biegów, wymiana
elementy pojazdu, aby wykluczyć dodat-
oraz ewentualna optymalizacja lub wy-
 jazda próbna w celu zdiagnozowania
tulei metalowo-gumowych przednich wa-
kowe tłumienia zakłócające pomiar.
miana opon lub obręczy, czas trwania
drgań, czas trwania 1 roboczogodzina;
haczy, montaż wkładek stabilizujących tu-
czas trwania 1 roboczogodzina;
 sprawdzanie niewyważeń oraz nie­
Jeśli maksimum amplitudy przyspie-
1,6 roboczogodziny;
 eliminacja
niewyważeń
oraz
nie­
lei metalowo-gumowych ramy pośredniej
Podczas obsługi koła na wyważarce
szenia pionowego wypada w zakresie czę-
 kontrola i ewentualna eliminacja statycz-
jednorodności siły promieniowej (RFV)
oraz sprawdzenie i skorygowanie geometrii
trzeba koniecznie usunąć: stare ciężarki
stotliwości 35-50 Hz, generatorem drgań
nego niewyważenia tarcz hamulcowych
poprzez ewentualną optymalizację lub
ustawienia kół.
wyważające, wszelkie zanieczyszczenia
są obracające się elementy układu napę-
felg i ciała stałe zakleszczone w bieżniku
dowego (od wału korbowego do piasty
opony, a także dokonać oceny wizualnej
koła). Gdy maksimum tej amplitudy wy-
stanu bieżnika i boków opon. Jeśli lo-
stępuje w zakresie 10-20 Hz, przyczyny
kalne, promieniowe lub osiowe zagięcie
drgań należy szukać w samym kole (opo-
obręczy przekracza wartość 1mm, felgę
na + obręcz) lub w elemencie obrotowym
należy wymienić. Prostowanie jest tutaj
bezpośrednio z nim związanym (np. tarcza
sprawą dyskusyjną, gdyż jego poprawne
hamulcowa o dużej średnicy).
datkowych warunków, co dla większości
odczuwalne w zakresie prędkości pojazdu:
warsztatów jest niedostępne.
 70-90 km/h jako drgania pionowe kie-
Po zamontowaniu wyważonych, „pro-
rownicy lub podłogi pojazdu (przyczyna:
stych”, czystych i właściwie napompowa-
spłaszczenie opon po długotrwałym po-
nych kół w pojeździe można przystąpić
stoju, np. podczas transportu oceanicz-
do jazdy próbnej. Należy do tego wybrać
nego samochodów, statyczne niewywa-
trasę, której nawierzchnia nie będzie do-
żenie tarczy hamulcowej lub koła;
● Jedyne
w Polsce centrum szkoleniowe kadry blacharskiej.
● Funkcjonuje
od stycznia 2001 roku, korzystając z doświadczeń
zagranicznych partnerów.
● Dysponuje
profesjonalnym zapleczem dydaktyczno-technicznym
i bazą hotelową.
Fot. Wimad
Drgania związane z kołem mogą być
Cdn.
CENTRUM SZKOLENIA
BLACHARSTWA SAMOCHODOWEGO
Fot. Wimad
Mikroprocesorowy przyrząd EVA (electronic vibration analyzer) mierzący przyspieszenia oraz amplitudy i częstotliwości
drgań
zowania drgań;
wystąpienia
Procedura oparta na biuletynach serwi-
wykonanie zależy od spełnienia kilku do-
43
C.T.S. sp. z o.o. Generalny Przedstawiciel w Polsce CAR-O-LINER
ul. gen. Grota-Roweckiego 130a, 41-200 Sosnowiec
tel. 032 291 77 35, tel. 032 290 78 51, faks 032 290 77 68
e-mail: [email protected]; www.car-o-liner.pl
Autonaprawa | Maj 2011