Zarządzanie jednostką realizującą działania proekologiczne

Zarządzanie jednostką realizującą działania proekologiczne
Wpisany przez dr inż. Małgorzata Węgrzyńska
Jaki jest związek tego zarządzania z rachunkowością?
W zarządzaniu operacyjnym i strategicznym firmy powinny być uwzględniane kwestie związane
z ochroną środowiska. Jednostka w swojej działalności proekologicznej powinna także
respektować założenia zrównoważonego rozwoju, które definiowane są zgodnie z art. 3 Ustawy
Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 r. i oznaczają rozwój społeczno-gospodarczy, w
którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z
zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych
w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych
społeczności lub obywateli, zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń
1
.
Celem zrównoważonego rozwoju jest zatem zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych
pokoleń
i przyszłych generacji. Celem działań proekologicznych jednostki jest z kolei racjonalne
wykorzystanie kapitałów: przyrodniczego, ekonomicznego oraz ludzkiego. Takie spojrzenie
wymaga od jednostek rozszerzenia dostarczanej informacji - w tym danych finansowych z
systemu rachunkowości.
Rachunkowość stanowi system obejmujący identyfikację, ewidencję, pomiar i prezentację
wyników działalności jednostki gospodarczej. Zadaniem rachunkowości jest sprostanie
zmianom zachodzącym w gospodarce - powinna zatem dostarczać informacji na temat całości
zdarzeń, które miały miejsce w danej firmie. Definicję rachunkowości ekologicznej
przedstawiłam w artykule „Zielona rachunkowość" (nr 13/2008 Biuletynu BDO Podatki i
Rachunkowość).
1/3
Zarządzanie jednostką realizującą działania proekologiczne
Wpisany przez dr inż. Małgorzata Węgrzyńska
Wyodrębnienie kwestii środowiskowych stanowi ułatwienie dla zarządzających jednostką, którzy
wymagają od systemu rachunkowości pełnej informacji na temat ekonomicznych rezultatów
przedsiębiorstwa. Niewątpliwie istotny dla wszystkich metod ocen działalności jednostki - nie
tylko proekologicznej - jest rachunek efektywności, zwany też rachunkiem wyników czy
zestawieniem zysków i strat. W tym raporcie oraz w informacji dodatkowej powinna być
przedstawiona „odpowiedzialność" jednostki za środowisko naturalne. Dane te mają ważne
znaczenie w dalszych pracach kierowników firmy.
Ujęcie kosztów i przychodów środowiskowych w rachunku zysków i strat i próba rozbudowy
rachunku wyników ma przede wszystkim wpływ na decyzje podejmowane wewnątrz jednostki.
W mniejszym stopniu działania te dotyczą odbiorców zewnętrznych, gdyż chodzi o zachowanie
tajemnicy zarządzania firmą.
Tak przygotowany raport może stanowić pomoc przy tworzeniu strategii zarządzania
przedsiębiorstwem z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego, która powinna
uwzględniać następujące kwestie:
- mianowanie dyrektorów lub kierowników, których zakres odpowiedzialności obejmowałby
rozwiązywanie problemów związanych ze środowiskiem naturalnym,
- kształcenie i szkolenie wszystkich pracowników tak, aby doskonale radzili sobie ze
sprawami dotyczącymi tego środowiska,
- użytkowanie surowców naturalnych w sposób najbardziej efektywny oraz oszczędzanie
źródeł energii z korzyścią dla przedsiębiorstwa i ogólnie pojętego interesu publicznego,
- popieranie stosowania surowców, których jest wystarczająco dużo, i minimalizowanie
używania surowców, których zasoby się kończą,
- redukowanie ilości odpadów, zmniejszanie szkodliwych zanieczyszczeń, znajdowanie
sposobów regenerowania i przetwarzania odpadów na materiały użyteczne oraz w
bezpieczniejszy sposób pozbywanie się bezużytecznych pozostałości,
- aktywne poszukiwanie metod odtworzenia i ochrony biosfery,
- ograniczanie ryzyka związanego ze środowiskiem naturalnym,
- sprzedawanie na rynku produktów i usług, które przynoszą możliwie najmniejsze szkody
środowisku,
- zapewnienie, aby wszelkie rozpowszechniane informacje publiczne były prawdziwe i
jednoznaczne oraz w pełni ujmowały problemy dotyczące środowiska i zdrowia,
- tworzenie i opracowywanie - tam, gdzie jest to właściwe - modeli ekonomicznych i
finansowych uwzględniających pełną rekompensatę za szkody wyrządzone środowisku lub jego
2/3
Zarządzanie jednostką realizującą działania proekologiczne
Wpisany przez dr inż. Małgorzata Węgrzyńska
odtworzenie
2.
Zarządzanie jednostką wraz z realizacją koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu oraz
trwałego rozwoju powinno zostać poszerzone o obszary rachunkowości ekologicznej - tak, aby
uwzględnić majątek związany z zasobami naturalnymi. Taka orientacja umożliwia w pełni
osiąganie sukcesów w biznesie.
1. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. Nr 62 poz. 627 z póź. zmianami.
2. J.J. Glynn, J.Perrin, M.P. Murphy, Rachunkowość dla menedżerów, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 498
3/3