Współczynnik naprężeń
Transkrypt
Współczynnik naprężeń
POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" Współczynnik naprężeń Kamil Chabiński grupa CAD/CAE 1. Zadanie: Rys. 1. Schemat płyty z otworami użytej do badania. Na wstępnej siatce wyznaczyć najbardziej obciążoną strefę konstrukcji naprężeń. Dla tej strefy, używając metodę sklejania siatek, wyznacz współczynnik koncentracji naprężeń z dokładnością 5% Obciążenie badanego elementu to równomierne rozciąganie jednostkowe w kierunku pionowym. Założenia: -naprężenia przyłożone obustronnie do płytki o wartościach 10 Pa powodują w płytce stan jednoosiowego rozciągania, -materiał użyty do stworzenia modelu : izotropowy, 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 1 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" -grubość płytki 0.01m 2. Opis modelu: 2.1. Podstawowe założenia: Zakładam, że badany element z trzema otworami o takiej samej średnicy, poddany jest rozciąganiu w kierunku pionowym (Rys. 2.) . Podstawą prawidłowego wykonania zadania (wyznaczenia współczynnika koncentracji naprężeń) jest wyznaczenie strefy najbardziej obciążonej ( miejsce w którym występują największe naprężenia (Rys. 3 ). Rys. 2. Model płytki z otworami użytej do obliczeń. 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 2 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" Rys. 3. Model z najbardziej obciążoną strefą. Model wstępny przekracza błąd wartości naprężeń który wynosi 5% (Rys. 4.). Powyższe założenia pozwalają zamodelować w programie ADINA, badany element za pomocą grupy elementów płaskich (typ 2-D Solid), w którym wyznaczam strefę najbardziej obciążoną. Rys. 4. Błąd wartości naprężeń wstępnego modelu płytki. 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 3 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" Dla tej strefy tworzę odrębną dokładniejszą siatkę spełniającą warunek błędu naprężeń który nie przekracza 5% (Rys. 5.). Rys.5. Błąd wartości naprężeń dla zagęszczonej siatki w obszarze najbardziej zagrożonym. Siatka zostaje sklejona (Meshing- Glue Mesh) z pozostałą o mniejszym stopniu dokładności (Rys. 6). Siatki zostają sklejone tak aby miały niezależne węzły wspólnych punktach. Rys. 6. Model z dwoma sklejonymi siatkami. 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 4 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" 3. Obliczenia analityczne i numeryczne (MES): Aby dokonać obliczeń potrzebnych do wyznaczenia współczynnika koncentracji naprężeń wstępujących w badanej płytce z otworami, stosuję wzory wytrzymałościowe dla zagadnienia współczynnik koncentracji naprężeń. Pole przekroju płytki z otworami: P ab (1) Siły osiowe działające na płytkę : gdzie: 0 -naprężenie przyłożone do płytki [Pa] F 0 P (2) P- pole przekroju płytki [m2] Pole przekroju w obszarze najbardziej obciążonym (pole przekroju płytki z odjętymi polami przekrojów otworów) : S A A (a 2 d ) b (3) gdzie: a- długość płytki [m] b- grubość płytki [m] d- średnica otworu [m] Naprężenia nominalne w przekroju najbardziej obciążonym (z otworami) : nom F S A A [Pa] (4) Współczynnik koncentracji naprężeń: Kt max nom (5) Współczynnik koncentracji naprężeń ( dla konstrukcji uszkodzonej czyli z otworami, książka Stress Concentration) wzór do sprawdzenia współczynnika koncentracji naprężeń metodą analityczną : d d K tA 3 3.0018 ( ) 1.0099 ( ) 2 L L (6) gdzie: L- odległość pomiędzy środkami otworów [m] Naprężenia nominalne według Stress Concentration: nom d L 1 ( )2 d 1 L (7) gdzie σ- naprężenia działające na płytkę [Pa] L - Odległość pomiędzy środkami otworów [m] 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 5 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" Naprężenia maksymalne działające na płytkę: max K nom (8) 3.1 Analiza numeryczna: Po osiągnięciu błędu wyniku naprężeń poniżej5% mogę przystąpić do obliczeń mających na celu wyznaczenie współczynnika koncentracji naprężeń. Na początku obliczam pole przekroju płytki poddanej badaniu korzystając ze wzoru nr (1) : P=0.06m2 Znając już pole przekroju płytki mogę obliczyć siłę jaka działaj na badaną płytkę. Siłę obliczam za pomocą wzoru nr (2): F=0.006N W celu wyznaczenia naprężeń nominalnych (naprężenia nominalne-minimalny poziom naprężeń występujący w badanym modelu) dla przekroju z otworami, musze wyznaczyć pole przekroju A-A Rys.7. Jest to pole przekroju całej płytki od którego odejmuję pola przekrojów odcinków wpisanych w otwory. Wzór nr (3): SA-A=0.04m2 a następnie wyznaczam naprężenia nominalne najbardziej obciążonego przekroju czyli A-A. Korzystając ze wzoru nr (4). Dzielę siłę jaka działa na badaną płytkę przez pole powierzchni przekroju A-A. Naprężenia nominalne wynoszą: nom =15Pa Znając naprężenia nominalne na przekroju z otworami obliczam współczynnik koncentracji naprężeń. Naprężenia maksymalne występujące w badanej płytce wynoszą max =35.83 Pa (Rys. 8). Rys. 8. Maksymalne naprężenia działające na badaną płytkę. 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 6 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" Znając naprężenia nominalne jak i naprężenia maksymalne jakie działają na badaną płytkę osłabioną otworami obliczam współczynnik koncentracji korzystając ze wzoru nr (5): Kt 35.83Pa 2.3886 15Pa 3.2 Obliczenia analityczne: W celu potwierdzenia zgodności obliczeń numerycznych dla wyznaczenia współczynnika naprężeń krytycznych stosujemy metodę analitycznych obliczeń. Rys. 7. Naprężenia oraz siły działające na płytkę. Współczynnik koncentracji naprężeń wyliczam dla przekroju A-A. Przekrój ten jest najbardziej narażony na powstanie stref plastycznych Dokonuję analizy wyników na podstawie książki " Roark's Formulas for stress and strain" . W celu wyliczenia analitycznie współczynnika koncentracji naprężeń musze ponownie obliczyć naprężenia nominalne ale w tym przypadku korzystam ze wzoru z ww. książki, wzór nr(7) : 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 7 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" 0.01 2 ) 10 0.866 0.02 17.32 Pa 0.01 0.5 1 0.02 10 1 ( nom Po obliczeniu naprężeń nominalnych przystępuję do obliczenia współczynnika koncentracji naprężeń dla przekroju A-A (Rys. 7), za pomocą wzoru nr (6): K tA 3 3.0018 ( 0.01 0.01 2 ) 1.0099 ( ) 3 1.5009 0.252475 1.751575 0.02 0.02 W celu sprawdzenia poprawności wyliczonego analitycznie oraz numerycznie współczynnika koncentracji naprężeń mnożę naprężenia nominalne przez wyliczony współczynnik. W ten sposób powinienem otrzymać zbliżoną wartość naprężeń maksymalnych (8). max K t nom 2.3886 15Pa 35.829Pa Są to naprężenia maksymalne obliczone wg. współczynnika Kt=2.3886 i σnom=15 Pa max K tA nom 1.751575 17.32Pa 30.337 Pa Naprężenia maksymalne wyznaczone dla: KtA=1.751575 oraz naprężeń nominalnych wynoszących σnom=17.32Pa Rys. 9. Zestawienie naprężeń działających na badaną płytkę 4. Wnioski końcowe. Celem ćwiczenia było wyznaczenie współczynnika koncentracji naprężeń dla najbardziej obciążonej strefy płytki z trzema otworami. Wycięte otwory zaburzają rozkład sił w przekroju płytki. Maksymalna wartość naprężeń wywołanych przez rozciąganie płytki znajduję się na granicy otworu (Rys. 8.). Oznacza to, że gdy maksymalna wartość naprężenia przekroczy granice plastyczności materiału z którego została wykonana płytka, w miejscu gdzie naprężenia osiągają maksymalną wartość powstanie strefa 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 8 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" plastyczna (przekrój A-A). Strefa ta będzie się powiększać i rozprzestrzeniać wzdłuż najkrótszej drogi w kierunku następnego otworu (będzie przemieszczać się w strefie koncentracji naprężeń). Przekroczenie granicy plastyczności przez naprężenia spowoduje rozerwanie płytki. Współczynnik koncentracji naprężeń to stosunek naprężeń nominalnych występujących w konstrukcji do naprężeń maksymalnych jakie działają na daną konstrukcję. Wyliczone wyżej współczynniki dla strefy najbardziej obciążonej różnią się wartościami. Może to wynikać z faktu że zostały wyliczone na podstawie dwóch różnych wzorów. Współczynnik wyliczony przy pomocy wzoru nr. 6 jest mniejszy a co za tym idzie bardzo zaniża wartości naprężeń maksymalnych. Wyniki przeprowadzone metodą numeryczną zawyżają naprężenia maksymalne w stosunku do wyników obliczonych analitycznie. Uzyskane wyniki są bezpiecznym rozwiązaniem. Wsp. Koncentracji naprężeń Naprężenia nominalne [Pa] Naprężenia maksymalne [Pa] Kt 2.3886 15 35.829 KtA 1.751575 17,32 30.337 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Naprężenia wyliczone przez program ADINA [Pa] 35.64 35.64 Strona 9 POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN SPECJALNOŚĆ "SYSTEMY CAD/CAE" 5. Literatura: [1] " Stress Concentration " str. 287 2013-01-26 opracował: Kamil Chabiński Strona 10