Program wychowawczy - Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka

Załącznik nr 1
do Statutu Szkoły
(uchwała RP nr 5/2014/15)
PROGRAM WYCHOWAWCZY
SZKOŁY
Szkoła Podstawowa
im. Janusza Korczaka
w Roztoce Brzezinach
1
Program wychowawczy
SP im. Janusza Korczaka w Roztoce Brzezinach
„Wzrastam w mądrości”
Podstawy prawne programu wychowawczego:
▪
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
▪
Konwencja o Prawach Dziecka,
▪
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r.,
▪
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
▪
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.),
▪
Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz
publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61 poz. 624 ze zm.),
▪
Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17),
▪
Statut Szkoły.
I.
Wstęp
Program wychowawczy zakłada podmiotowe traktowanie ucznia, poszanowanie jego
godności osobistej, stwarzanie możliwości wyzwalającej aktywność dzieci i młodzieży
zgodnie z ideami korczakowskimi.
1. Główne hasło naszego programu wychowania:
„Wychowujemy ucznia odpowiedzialnego za kształtowanie własnej osobowości
mądrze wzrastającego w dorosłe życie, ucznia humanistycznego”.
2. Absolwent naszej szkoły
dąży do bycia prawym i uczciwym człowiekiem – uczniem humanistą. Umie odnaleźć
się we współczesnym świecie, przestrzega zasad tolerancji oraz dąży do własnego
rozwoju, wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności.
2
II.
Cele programu:
1. Realizacja wartości wychowawczych:
 szacunek dla języka ojczystego, kultury i tradycji narodowej,
 tolerancja wobec różnych poglądów, kultur, postaw i przekonań,
 uczciwość, szczerość, prawdomówność, rzetelność i odpowiedzialność,
 poznawanie i doskonalenie własnej osobowości,
 umiejętność współżycia w rodzinie i społeczności,
 pomoc potrzebującym,
 zdrowy styl życia, postawa proekologiczna.
2. Realizacja priorytetów szkoły:



organizacja procesu rozwoju ucznia ukierunkowanego na jego sukces,
działania wychowawcze sprzyjające efektywnej nauce,
integracja ze środowiskiem lokalnym i promowanie swojej działalności w tym
środowisku.
3. Realizacja głównych celów wychowawczych:
 zapewnienie optymalnych warunków do wszechstronnego rozwoju
osobowości ucznia,
 kształtowanie postaw twórczych,
 stworzenie warunków do efektywnej współpracy z domem rodzinnym ucznia
oraz integracji ze środowiskiem lokalnym,
 dostarczanie wzorców osobowościowych stanowiących model do

III.
naśladowania i kształtowania poczucia własnej wartości w tym patrona naszej
szkoły,
otwarcie na wartości kultur Europy i świata.
Model absolwenta
1. Uczeń w czasie pobytu w szkole i po zakończeniu nauki reprezentuje następujące
postawy:
▪ jest uczciwy – nie kłamie, nie oszukuje,
▪
▪
jest wiarygodny i odpowiedzialny – zawsze postępuje zgodnie z głoszonymi
zasadami, dotrzymuje zobowiązań i obietnic, wartościuje zachowania złe i
dobre, stara się przewidzieć skutki swoich działań oraz ponosić konsekwencje
swoich czynów,
jest wytrwały, systematycznie wykonuje zadania i obowiązki, realizuje swoje
plany i marzenia,
3
▪
▪
▪
▪
ma poczucie własnej wartości, reaguje na poniżające zachowania dorosłych i
rówieśników,
szanuje innych ludzi, wie, jak należy okazywać szacunek osobom dorosłym
oraz kolegom i koleżankom, wzorując się m.in. na zasadach jakimi kierował
się w życiu – patron szkoły – Janusz Korczak,
jest ciekawy świata, zna najbliższe środowisko, poznaje złożoność świata,
analizuje istniejące w nim zależności i związki przyczynowo-skutkowe,
jest kreatywny, przedsiębiorczy, potrafi sposób twórczy rozwiązywać
problemy, realizuje swoje pomysły, wyznacza sobie cele i dąży do ich
zrealizowania, umiejętnie podejmuje ryzyko, radzi sobie w sytuacjach
trudnych, potrafi podejmować szybkie decyzje.
2. Reprezentuje kulturę osobistą:
▪ przestrzega zasad bezpiecznego i kulturalnego zachowania się w szkole,
▪ okazuje szacunek i życzliwość wobec rówieśników i osób dorosłych,
▪
▪
3.
4.
5.
6.
dba o kulturę języka, nie stosuje wulgaryzmów,
dba o wygląd.
Ma świadomość swojej przynależności narodowej, zna specyfikę swojej małej
ojczyzny, pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych ludzi.
Dba o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne, przestrzega zasad bezpieczeństwa i
higieny.
Jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury.
Jest tolerancyjny:
▪
▪
akceptuje odmienność innych ludzi,
nie wyśmiewa i nie prześladuje innych ze względu na ich narodowość, religię,
przekonania polityczne,
▪ przeciwstawia się dyskryminacji, staje w obronie prześladowanych czy
wyśmiewanych.
7. Angażuje się w działania na rzecz lokalnego środowiska, reprezentuje postawę opartą
na zasadach miłości do ojczyzny, jedności i solidarności z własnym narodem,
poczuciem więzi społecznej i wspólnoty kulturowej z innymi członkami narodu.
IV.
Założenia programu i formy realizacji
1. Wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swego przedmiotu elementy
programu wychowawczego szkoły.
2. Wszystkie zajęcia szkolne uwzględniają założenia programu wychowawczego.
3. Nauczyciele dostosowują przekazywanie wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw
uczniów do odpowiedniej w tym wieku aktywności dzieci; umożliwiają poznawanie
4
świata w jego jedności i złożoności; wspomagają samodzielność uczenia się; inspirują
do wyrażania własnych myśli i przeżyć; rozbudzają ciekawość poznawczą oraz
motywację do dalszej edukacji.
V.
Formy i metody pracy wychowawczej
1. Formy oddziaływań wychowawczych:
 zajęcia edukacyjne,
 godziny wychowawcze,
 specjalistyczne,
 zajęcia pozalekcyjne,
 wycieczki,
 imprezy i uroczystości klasowe, szkolne, środowiskowe.
2. Metody pracy wychowawczej:
 gry i zabawy,
 dyskusje,
 elementy dramy,
 twórczość plastyczna, techniczna i artystyczna,
 metoda projektów,
 symulacje,
 warsztaty,
 treningi umiejętności,
 rozmowy, pogadanki.
VI.
Zadania wychowawcze
1. Dyrektor:
 dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o poziom pracy wychowawczej i
opiekuńczej szkoły,



koordynuje, organizuje i nadzoruje działania wychowawcze w szkole,
stwarza warunki do prawidłowej realizacji praw dziecka oraz umożliwia
uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, religijnej,
czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego.
5
2. Nauczyciele:




Wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój
psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania; udzielają pomocy w
przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych,
kształcą i wychowują dzieci zgodnie z zasadami określonymi w programie
wychowawczym,
reagują na sygnały zagrożenia niedostosowaniem społecznym dzieci,
zapewniają uczniom bezpieczeństwo podczas pobytu w szkole i wokół szkoły,
a także w czasie wycieczek.
3. Wychowawcy klas:

poznają uczniów oraz ich środowisko, a także utrzymują stały kontakt z
rodzicami, organizują spotkania, wspierają i wspomagają rodziców w
działaniach wychowawczo-opiekuńczych,


integrują zespół klasowy,
rozwiązują indywidualne i klasowe problemy poprzez udzielanie uczniom
wszechstronnej pomocy, we współpracy z innymi nauczycielami oraz
pedagogiem szkolnym,
interesują się postępami uczniów w nauce, dbają o regularne uczęszczanie
uczniów do szkoły, badają wspólnie z pedagogiem przyczyny opuszczania
przez nich zajęć szkolnych,
wdrażają uczniów do samorządności i demokracji (wybór i działalność




samorządu klasowego i szkolnego, wypełnianie poszczególnych funkcji
klasowych),
propagują zasady kulturalnego zachowania w tym idee korczakowskie,
troszczą się o zdrowie uczniów, w szczególności poprzez wdrażanie uczniów
do dbałości o higienę osobistą oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy w życiu szkolnym i poza szkołą.
4. Rodzice:
 dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci,
 współdziałają z nauczycielami w sprawach wychowania i kształcenia dzieci,

w większym stopniu niż dotychczas angażują się w życie szkoły, klasy.
5. Pedagog szkolny:
 rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny
niepowodzeń szkolnych,
6






określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi
uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do
rozpoznanych potrzeb,
organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla
uczniów, rodziców i nauczycieli,
podejmuje działania wychowawcze wynikające z programu wychowawczego
szkoły,
wspiera działania wychowawcze i opiekuńcze nauczycieli wynikające z
programu wychowawczego szkoły,
działa na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom
znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej,

dokonuje bieżącej analizy sytuacji wychowawczej w szkole oraz
systematycznie przekazuje informacje na ten temat radzie pedagogicznej,
kontroluje spełnianie przez uczniów obowiązku szkolnego,

utrzymuje stałą współpracę z wychowawcami klas.
6. Pracownicy niepedagogiczni:
 reagują na przejawy negatywnych zachowań i informują o tym wychowawcę
klasy, innego nauczyciela lub pedagoga,
 wyrażają swoją opinię na temat oceny zachowania uczniów,
 wspomagają nauczycieli w realizowaniu działań wychowawczych,
 angażują się w większym stopniu do monitorowania terenu szkoły (wewnątrz i
wokół budynku).
7. Rada rodziców:
 reprezentuje ogół rodziców oraz podejmuje działania wspierające proces
wychowawczy szkoły,
 współdecyduje o formach pomocy dzieciom oraz ich wypoczynku,
współuczestniczy w opracowaniu programu wychowawczego szkoły.
8. Samorząd uczniowski:
 inspiruje i organizuje życie kulturalne i intelektualne na terenie szkoły,



reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego wobec dyrekcji i
grona pedagogicznego,
propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji, wzorując się
na systemie wychowawczym patrona szkoły,
angażuje się w planowanie działań wychowawczych oraz wdrożenie do
realizacji Korczakowskiego Sądu Koleżeńskiego.
7
VII. Szczegółowy plan realizacji celów i zadań wychowawczych
I
▪ Wyrabianie u uczniów
Sposób
ewaluacji
Obserwacja i
Umiemy
przekonania o współdecydowaniu i
ocena
Rodzice
współżyć w
współodpowiedzialności za
zachowania.
Indywidualnie
społeczności
podejmowane działania.
Analiza
każdy uczeń.
klasowej i
▪ Przygotowanie do poznawania i
dokumentacji
szkolnej
analizy siebie przez umiejętność
(ankiety).
Cele
operacyjne
Zadania
Odpowiedzialni
Nauczyciele
realistycznej oceny i akceptacji siebie.
▪ Kształtowanie poczucia więzi z
całą społecznością szkolną, rodzinną.
▪ Rozwijanie umiejętności działania
zespołowego (zespołowe
rozwiązywanie trudności, rozwijanie
poczucia odpowiedzialności za
działania zespołowe i
współodpowiedzialności za klasę,
zespołowe rozwiązywanie trudności
poprzez osobiste zaangażowanie).
▪ Rozwijanie zainteresowań
pozaszkolnych.
▪ Upowszechnianie atrakcyjnych
form spędzania wolnego czasu.
▪ Wdrażanie do efektywnego i
racjonalnego sposobu uczenia się.
II
▪
Poznajemy
Poznanie piękna naszej „Małej
Osiągnięcie
SKKT i opiekun
Ojczyzny” i kraju.
sprawności
Wychowawcy
własne
▪
turystycznych.
Rodzice
środowisko,
tradycjami szkoły.
Analiza
Dziadkowie.
umiemy
▪
wytworów
krytycznie
regionem uwzględniając jego historię
plastycznych
spojrzeć na
i walory turystyczne.
oraz
Zainteresowanie historią i
Rozbudzanie zainteresowań
8
najbliższe
▪
Kształtowanie świadomości
otoczenie
ekologicznej i
dokumentów
szkolnych.
współodpowiedzialności za stan
środowiska w przyszłości.
▪
Propagowanie idei „małej
ekologii”, ekologia w naszych
domach.
▪
Kształtowanie postawy
humanistycznej w stosunku do
innych osób i świata przyrody.
III
▪
Kształtujemy
Kształtowanie umiejętności
Obserwacja i
Nauczyciele
akceptacji siebie i mechanizmów
ocena
Rodzice
własną
warunkujących trafną ocenę.
zachowania.
Psycholog,
osobowość
▪
Analiza ankiet
Pedagog szkolny
analizowania własnego postępowania
psychologiczno
– w ramach
w celu dokonania adekwatnej
–
współpracy z
samooceny.
pedagogicznych
Poradnią
▪
opracowanych
Psychologiczno
hierarchii wartości z
dla uczniów,
– Pedagogiczną
uwzględnieniem myśli patrona naszej
rodziców.
Uczniowie
Obserwacja i
Nauczyciele
Wdrażanie do obiektywnego
Kształtowanie właściwej
szkoły.
▪
Wpajanie zasad współżycia z
ludźmi i kształtowanie właściwego
stosunku do norm kultury bycia i
form towarzyskich.
▪
Uczenie tolerancji jako czynnika
warunkującego właściwe współżycie
w klasie, szkole, rodzinie,
społeczności.
IV
▪ Wzrastam w mądrości –
Uczymy się
przygotowanie do okresu dojrzewania ocena
Rodzice
żyć w
– wprowadzenie w zagadnienia życia
zachowania.
Higienistka
rodzinie
płciowego człowieka (uczuciowe
Rozmowy,
szkolna
9
problemy nastolatków, kształtowanie
analiza
pozytywnego stosunku do
wywiadu,
płciowości).
dokumentacji.
▪ Współpraca z rodzicami w
przygotowaniu uczniów do
pozytywnego przyjęcia fizycznych i
psychicznych przejawów
dojrzewania.
▪ Wprowadzenie w problemy
planowania rodziny i wpajanie
poczucia odpowiedzialności za
pełnione role życiowe.
▪ Wspieranie prawidłowego rozwoju
emocjonalnego i społecznego, w tym
koleżeństwa i przyjaźni.
▪ Wzmacnianie prawidłowych
relacji dziecka z rodziną (pomoc w
zapobieganiu i rozwiązywaniu
konfliktów rodzinnych, ukazywanie
rożnych możliwości spędzania
wolnego czasu z rodziną, znaczenie
spotkań – rodzinnych i
towarzyskich).
V
▪
Uczymy się
żyć w
Kształtowanie więzi z krajem
Obserwacja i
Nauczyciele
ojczystym i więzi obywatelskiej.
ocena
Rodzice
▪
zachowania.
Dyrektor
Analiza ankiet
Rada Rodziców
Zapoznanie uczniów z
społeczeństwie symbolami, zasadami i instytucjami,
które posiadają istotne znaczenie dla
dla uczniów i
funkcjonowania narodu i państwa
rodziców.
polskiego, uświadomienie zalet z
Analiza rozmów
uczestniczenia we wspólnocie
i
Europejskiej.
korespondencji.
▪
Wskazywanie na problem
10
odpowiedzialności za siebie i grupę
(kształtowanie właściwego stosunku
do różnych przejawów działalności
subkultur młodzieżowych, zagrożenia
wypływające z przynależności do sekt
i innych nieznanych ugrupowań).
▪
Przygotowanie uczniów do
świadomego, aktywnego i
odpowiedzialnego uczestnictwa w
życiu społecznym.
▪
Pomoc w krystalizowaniu planów
dalszego kształcenia się, rozbudzanie
wyobraźni w kierunku tworzenia
wizji siebie w przyszłym zawodzie.
VI
▪
Niezawodna
Uświadamianie uczniom istnienia
Obserwacja i
Nauczyciele
praw natury.
ocena
przyrody
busola życia,
▪
zachowania
Wychowawcy
czyli wiem w
społecznego w klasie i w szkole
uczniów.
Higienistka
jaki sposób
(nauka przyjemnym obowiązkiem)
Analiza
szkolna
korzystać z
▪
autorytetów
moralnych i etycznych
moralnych
przekazywanych w środowisku
Uzmysławianie konieczności ładu
Wdrażanie do przestrzegania zasad rozmowy.
Rodzice
domowym i szkolnym z
ukierunkowaniem na wartości
Nauczyciele,
chrześcijańskie.
Obserwacje
Samorząd
▪
Konkursy
Uczniowski,
Janusz Korczak – wzorem i patronem
Uroczystości
Rodzice,
szkoły.
szkole
Uczniowie
Kultywowanie tradycji szkolnej –
11
Załącznik nr 2
do Statutu Szkoły
(uchwała RP nr 5/2014/15)
PROGRAM PROFILAKTYKI
ZDROWOTNEJ SZKOŁY
Szkoła Podstawowa
im. Janusza Korczaka
w Roztoce Brzezinach
12
Program profilaktyki
w Szkole Podstawowej
im. Janusza Korczaka w Roztoce Brzezinach
I.
WSTĘP
Program przeznaczony jest dla uczniów kl. I – VI oraz dzieci z oddziału przedszkolnego
organizowanego przy Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Roztoce Brzezinach.
Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska.
Tworzy spójną całość z programem wychowawczym szkoły.
Program przewidziany jest do realizacji na trzy lata począwszy od roku szkolnego 2013/14.
Opracowany program sporządzony został w oparciu o aktualne przepisy prawo oświatowego.
II.

PODSTAWA PRAWNA
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
(Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.),

Rozp. MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
(Dz.U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17 ze zm.),

Rozp. MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności
wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
(Dz.U. z 2006 r. Nr 26 poz. 226),

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego
(Dz.U. z 2011 r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.),

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz.U. z 2007 r. Nr 70 poz. 472 ze zm.),

Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
(Dz.U. z 2012 r. poz. 124),

Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.),

Program profilaktyki prorodzinnej państwa z dnia 3 listopada 1999 r. przygotowany
przez Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa.
13
III.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU:
1. Profilaktyka rozumiana jest jako zapobieganie występowaniu niepożądanych procesów i
zjawisk, określonych jako przejawy patologii życia społecznego, jako system działań
wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie społecznie postawy uczniów w
toku wychowania; realizowana jest podczas działalności edukacyjnej szkoły tj. w ramach
godzin wychowawczych i w postaci różnych odrębnych zajęć profilaktycznoedukacyjnych.
2. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb
naszych uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia.
3. Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na wzmacnianiu czynników
chroniących:

rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym
(zainteresowanie nauką szkolną),

wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i
autorytetów),

stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych:
kół zainteresowań, zespołów sportowych, itp. (przynależność do pozytywnej grupy
rówieśniczej);

wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych
(silna więź emocjonalna z rodzicami).
4. Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością
profilaktyczną w środowisku lokalnym – odgrywa ono ważną rolę w kształtowaniu
osobowości ucznia. Aby profilaktyka odniosła prawidłowy skutek, szkoła współpracuje z
następującymi instytucjami:

placówki kulturalno-oświatowe (ośrodek kultury, biblioteka, kino, teatr, inne):
 uczestnictwo w spektaklach o charakterze profilaktycznym,
 udział w spotkaniach poświęconych problemom zdrowotnym,
 udział w konkursach organizowanych przez placówki kulturalno-oświatowe;

placówki oświatowo-opiekuńcze (poradnia psychologiczno-pedagogiczna, poradnia
uzależnień, gminny ośrodek pomocy społecznej)
 pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu i nauce,
 udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej,
 pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i patologicznych,
14
 udział w prelekcjach organizowanych przez np. psychologa, pedagoga, lekarzy
specjalistów;

wymiar sprawiedliwości (sąd, kuratorzy, policja)
 współpraca z kuratorem społecznym,
 udział w zajęciach prowadzonych przez policję na temat przeciwdziałaniu agresji,
przestępczości, bezpieczeństwa itp.

parafia rzymsko-katolicka
IV.
CELE PROGRAMU

stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły,

stworzenie warunków powstania szkoły wolnej od zagrożeń,

opracowanie
bieżącego
algorytmu
działania
dopasowanego
do
określonych
przypadków występowania zdarzeń przestępczych na terenie placówki,

zapobieganie poprzez odpowiednią działalność profilaktyczną takim uzależnieniom
jak: alkohol, narkomania, nikotynizm, lekomania; informowanie o zagrożeniach, m.in.
HIV i AIDS,

promocja zdrowego stylu życia,

kształtowanie właściwego zachowania uczniów,

utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój,
zmiana obiegowych przekonań na temat stosowania środków psychoaktywnych.
CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU
V.
Adresaci działań profilaktycznych zdobędą należytą wiedzę i umiejętności w trakcie realizacji
programu.
a) Uczniowie:

cała społeczność szkolna (według Szkolnego Programu Wychowawczego):

uczniowie nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające samostanowienie i
obronę własnych praw, ze szczególnym uwzględnieniem asertywności,

nauczyciele integrują społeczność szkolną oraz stwarzają system wsparcia dla dzieci,
który promowałby działania związane ze zdrowym stylem życia,

uczniowie posiadają umiejętność podejmowania i realizacji własnych pomysłów oraz
trenowania samodzielności,
15

uczniowie zdobywają umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji
oraz radzenia sobie ze stresem,

uczniowie potrafią budować pozytywny obraz własnej osoby,

uczniowie pogłębiają i wzmacniają naturalne systemy wsparcia, tj.: koleżeństwo,
przyjaźń, zaufanie i uczciwość,

uczniowie zdobywają wiedzę i nabywają umiejętności dotyczące zdrowia fizycznego,
psychicznego, społecznego i duchowego;

grupa podwyższonego ryzyka:

uczniowie wykształcają postawy sprzyjające podejmowaniu racjonalnych decyzji
związanych z zażywaniem alkoholu i środków odurzających,

uczniowie rozwijają takie umiejętności interpersonalne jak: chronienie siebie w
sytuacji nacisku grupowego, asertywność, otwartość, empatia, odreagowanie napięć i
budowanie udanych relacji z ludźmi,

uczniowie potrafią rozwiązywać problemy – określają różnice zdań, akceptują różnice,
poszukują rozwiązań,


uczniowie są przygotowani do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego;
grupa najwyższego ryzyka:

szkoła prowadzi autodiagnozę dzieci i młodzieży mających kontakt z alkoholem,
narkotykami, nikotyną i innymi środkami psychoaktywnymi; ukazywanie możliwości
pomocy w specjalistycznych ośrodkach, grupach samopomocowych,

szkoła podnosi świadomość młodzieży na temat skutków używania środków
psychoaktywnych i podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących ich zażywania,

nauczyciele ukazują możliwości stworzenia w środowisku alternatyw dla nadużywania
alkoholu, narkotyków, a także innych destruktywnych zachowań,

uczniowie uczą się umiejętności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami
oraz z przemocą z zewnątrz.
b) Rodzice – pedagog szkolny i wychowawcy klas organizują spotkania ze specjalistami, na
których:

poznają motywy sięgania młodzieży po środki uzależniające,

uzyskują rzetelne informacje i zdobywają wiedzę o uzależnieniach i ich wpływie na
funkcjonowanie organizmu,

poznają możliwości rozpoznawania, czy ich dziecko zażywa środki psychoaktywne,

poznają możliwości i miejsca pomocy dla osób uzależnionych,
16

są wspomagani przez wychowawców i pozostałych nauczycieli w procesie wychowania
dzieci.
c) Nauczyciele:

stanowią przykład dla uczniów,

potrafią rozpoznawać wczesne objawy uzależnienia,

poznają sposoby interwencji w sytuacjach spożywania przez uczniów alkoholu czy
zażywania narkotyków,

potrafią postępować w kontaktach z uczniami w taki sposób, aby nie wyzwalać w nich
złości, przekory i bezradności.
VI.
TREŚCI PROGRAMU ZE WSKAZANIEM NA ADRESATA
a) Uczniowie (z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych ucznia oraz rodzaju grup ryzyka):

urzeczywistnianie wartości i przestrzeganie norm społecznych,

uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, np.: umiejętności
radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi,
odpierania presji otoczenia i grupy rówieśniczej,

rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia,

motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień,

uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania czasu wolnego,

przekazanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych.
b) Rodzice:

podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców (grupy wsparcia),

współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych,

współudział rodziców przy rozwiązywaniu konfliktów między uczniami,

pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka.
c) Nauczyciele:

prezentowanie prawidłowych wzorców zachowań przez nauczycieli (i innych
pracowników szkoły),

podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli,

rozwijanie umiejętności dobrej współpracy na linii nauczyciele – rodzice,

wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli (i innych pracowników
szkoły) wobec nieprawidłowych zachowań uczniów.
17
VII.
STRATEGIE I METODY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI
a) Strategie informacyjne (metody):

pogadanka podczas lekcji,

spotkanie ze specjalistą,

prezentacja filmu pełnometrażowego, wideo,

wycieczka tematyczna,

praca w oparciu o tekst przewodni (książkę),

prezentacja teatralna i parateatralna itp.
b) Strategie edukacyjne (metody):

realizacja znanych programów edukacyjnych,

krąg uczuć,

rysunki,

drama,

przedstawienia,

burza mózgów,

dyskusja,

symulacja różnych sytuacji życiowych, np.: rozwiązywanie wyimaginowanego konfliktu,

technika uzupełniania zdań,

gry i zabawy dydaktyczne,

praca w małych grupach,

metody pedagogiki zabawy,

happeningi,

uroczystości (obrzędowość szkolna) itp.
c) Strategie działań alternatywnych (metody):

koła zainteresowań,

spotkania hobbystów,

wycieczki,

festyny,

zajęcia i zawody sportowe itp.
d) Strategie interwencyjne (metody):

interwencja w środowisku domowym ucznia prowadzona przez upoważnione osoby lub
instytucje,

interwencja w środowisku szkolnym ucznia,
18

interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę),

pomoc psychologiczna, pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę),

terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa (prowadzona przez specjalistę).
VIII. OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ

dyrektor szkoły,

wychowawcy klas,

nauczyciele pozostałych przedmiotów,

pedagog szkolny,

rodzice,

higienistka szkolna.
IX.
EWALUACJA PROGRAMU

ankieta ewaluacyjna skierowana do uczniów,

obserwacje,

wywiad środowiskowy,

rozmowy wychowawcze,

opinie uczniów i rodziców,

analiza dokumentów szkoły.
X.
SPODZIEWANE EFEKTY

zmniejszenie liczby zachowań agresywnych w szkole,

utrwalenie zachowań asertywnych,

wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałania im,

dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne,

umiejętność organizowania czasu wolnego,

świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu, TV,

prawidłowe reakcje w sytuacji zagrożenia,

zachowanie higieny osobistej,

sukcesy uczniów w szkole.
19
XI.
REALIZACJA ZAGADNIEŃ NA POSZCZEÓLNYCH PRZEDMIOTACH
EDUKACYJNYCH
Treści



























Klasa
1. Higiena osobista i otoczenia:
zasady pielęgnowania skóry,
hałas,
nadmierne nasłonecznienie
2. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc:
przepisy bezpieczeństwa w domu, szkole i miejscu
publicznym
pierwsza pomoc w najczęstszych sytuacjach
zagrożenia życia
3. Żywność i żywienie:
skład żywności
układanie jadłospisów, ich różnice ze względu na
stan zdrowia, wiek, rodzaj wykonywanej pracy
higiena produkcji i przechowywania żywności
praca konsumenta
reklama żywności
4. Aktywność ruchowa i umysłowa:
aktywność fizyczna w różnych okresach życia i
stanach zdrowia
wypoczynek bierny i czynny
jak się uczyć, sposoby, metody efektywnego
uczenia się
higiena pracy umysłowej i snu
zapobieganie trudnościom w uczeniu się
spędzanie i organizowanie czasu wolnego
osoby niepełnosprawne i ich potrzeby
5. Zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu –
podejmowanie odpowiedzialnych wyborów,
korzystanie z pomocy służby zdrowia
6. Poczucie własnej wartości, dawanie i
przyjmowanie wsparcia, asertywność, emocje
7. Przyczyny i skutki używania substancji
psychoaktywnych:
nałóg tytoniowy
alkohol
narkotyki, dopalacze, napoje energetyzujące
leki
8. Formy pomocy dla osób eksperymentujących i
uzależnionych. Sposoby radzenia sobie w
sytuacjach trudnych
9. Przeciwdziałanie agresji:
kształtowanie postaw prospołecznych uczniów
zapewnienie bezpieczeństwa w szkole
integracja zespołów klasowych
nauka rozwiązywania konfliktów
jak zapobiegać stresowi
10. Kultura osobista:
propagowanie kulturalnych sposobów
komunikowania się
11. Wagary i niska frekwencja:
 procedury dotyczące obowiązku szkolnego
 konsekwencje opuszczania zajęć
 sukces szkolny
20
Przedmiot/edukacja
I – VI
lekcja wychowawcza,
przyroda, plastyka, edukacja
zdrowotna
I – VI
lekcja wychowawcza,
wychowanie fizyczne,
edukacja zdrowotna i
społeczna
I – VI
I – VI
II – VI
I – VI
IV – VI
IV – VI
lekcja wychowawcza, technika,
matematyka, j. polski, zajęcia
komp., zajęcia techn., edukacja
matematyczna i polonistyczna
przyroda, lekcja wychow.,
wychowanie fizyczne,
edukacja zdrowotna,
społeczna, plastyka, edukacja
przyrodnicza, muzyczna
wychowanie fizyczne, j. polski,
edukacja polonistyczna,
edukacja zdrowotna
lekcja wychowawcza, edukacja
społeczna
lekcja wychowawcza,
przyroda, wychowanie
fizyczne,
lekcja wychowawcza, inne
zajęcia dodatkowe
lekcja wychowawcza, edukacja
wczesnoszkolna
I – VI
I – VI
IV – VI
lekcja wychowawcza,
wszystkie przedmioty i
edukacje
lekcja wychowawcza,
wszystkie przedmioty i
edukacje
21