xv. odpowiedzialność za gospodarkę majątkową jednostki

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA GOSPODARKĘ MAJĄTKOWĄ
XV. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA
MAJĄTKOWĄ JEDNOSTKI
87
GOSPODARKĘ
Zgodnie z treścią art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych
(Dz. U z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) za całość gospodarki
finansowej odpowiada kierownik jednostki.
Odpowiedzialność, zarówno służbową, jak i z tytułu naruszenia
dyscypliny finansów publicznych ponoszą również pracodawcy jednostek
sektora finansów publicznych, którym powierzono (zgodnie z art. 53
ust. 2 ustawy o finansach publicznych) określone obowiązki w zakresie
gospodarki finansowej (art. 4 pkt 3 ustawy o odpowiedzialności za
naruszenie dyscypliny finansów publicznych).
Za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości
odpowiada kierownik jednostki, w tym z tytułu nadzoru, również
w przypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości
– z wyłączeniem odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji
w formie spisu z natury – zostaną powierzone innej osobie za jej pisemną
zgodą. (art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości).
W rozumieniu tego stwierdzenia oraz zapisu art. 54 ust. 1 ustawy
o finansach publicznych osobą, której kierownik jednostki powierza
obowiązki w zakresie rachunkowości jest główny księgowy.
Jego szczególna odpowiedzialność dotyczy przede wszystkim:
- prowadzenia rachunkowości jednostki zgodnie z obowiązującymi
przepisami, w tym prawidłowe i rzetelne prowadzenie ksiąg
rachunkowych,
- wykonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi,
- dokonywanie wstępnej kontroli.
Niezwykle istotne są obowiązki głównego księgowego w zakresie
kontroli wewnętrznej. Dowodem dokonania wstępnej kontroli o której
mowa w art. 45 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o finansach publicznych jest jego
podpis złożony na dokumentach dotyczących danej operacji.
W celu realizacji swoich zadań główny księgowy ma prawo:
1) żądać od kierowników innych komórek organizacyjnych
jednostki udzielania w formie ustnej lub pisemnej niezbędnych
informacji i wyjaśnień, jak również udostępnienia do wglądu
dokumentów i wyliczeń będących źródłem tych informacji
i wyjaśnień,
2) wnioskować do kierownika jednostki o określenie trybu, według
którego mają być wykonywane przez inne komórki organizacyjne
jednostki prace niezbędne do zapewnienia prawidłowości
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA GOSPODARKĘ MAJĄTKOWĄ
88
gospodarki finansowej oraz ewidencji księgowej, kalkulacji
kosztów i sprawozdawczości finansowej.
Istotną powinnością głównego księgowego jest prawidłowa
i skuteczna ochrona dokumentacji finansowej, co określają artykuły
71 – 74 ustawy o rachunkowości.
Zestawiając postanowienia zawarte w obowiązujących przepisach
możemy określić szczegółowe obowiązki głównego księgowego
jednostki. Należy do nich:
1) prowadzenie rachunkowości jednostki zgodnie z obowiązującymi
przepisami i zasadami, polegające zwłaszcza na:
a) określenie zasad rachunkowości jednostki w tym rodzaju
i zakresu prowadzonej dokumentacji,
b) opracowaniu zasad (instrukcji) sporządzania, obiegu i kontroli
dokumentów, w sposób zapewniający:
- właściwy przebieg operacji gospodarczych,
- prawidłową ewidencję inwentaryzowania i rozliczania
składników majątkowych,
- ochronę dokumentacji związanej z mieniem,
- należytą realizację celów i zadań jednostki,
c) bieżącym i prawidłowym prowadzeniu księgowości oraz
sprawozdawczości finansowej, w sposób umożliwiający:
- terminowe
przekazywanie
rzetelnych
informacji
ekonomicznych, umożliwiających dokonanie bieżących
i okresowych analiz,
- prawidłowe i terminowe dokonywanie rozliczeń
finansowych,
d) nadzorowaniu całokształtu prac z zakresu rachunkowości,
wykonywanych przez poszczególne komórki organizacyjne
oraz podległych pracowników.
2) prowadzenie gospodarki finansowej jednostki zgodnie
z obowiązującymi zasadami oraz procedurami wewnętrznymi,
polegające zwłaszcza na:
a) wykonywaniu dyspozycji środkami pieniężnymi, zgodnie
z przepisami dotyczącymi zasad wykonywania budżetu oraz
innymi środkami będącymi w dyspozycji jednostki,
b) zapewnieniu pod względem finansowym prawidłowości umów
zawieranych przez jednostkę,
c) przestrzeganiu zasad rozliczeń i ochrony wartości pieniężnych,
d) zapewnieniu terminowego ściągania należności i dochodzenia
roszczeń spornych oraz spłaty zobowiązań;