Krajowa Sekcja Kolejowa SITK RP

sitk
Krajowa Sekcja Kolejowa SITK RP
podsumowała swą działalność w 2004 r.
Ostatnie ubiegłoroczne posiedzenie Krajowej Sekcji Kolejowej SITK RP odbyło się 21 grudnia 2004 r. w Warszawie
pod przewodnictwem Tadeusza Augustowskiego. W posiedzeniu gościnnie udział wzięli: Seweryn Kaczmarek
– Główny Inspektor Transportu Drogowego i Leon Skoczyński – Sekretarz Generalny SITK RP. Zebrani przyjęli
sprawozdanie z realizacji planu pracy w 2004 r. i przedyskutowali plan posiedzeń i plan pracy na rok przyszły.
Sprawozdanie i plan na 2005 r. można znaleźć na stronie
internetowej ksk-sitk.org.pl.
Na pierwszym posiedzeniu w nowym roku zostaną omówione
wnioski z wszystkich konferencji naukowo-technicznych, które
zostały zorganizowane w 2004 r. pod patronatem KSK, ich realizacja bądź działania podjęte przez organa, do których przekazano
wnioski w celu dalszego załatwienia.
Ponieważ SITK ma duże możliwości pełnienia roli społecznego eksperta i inicjatora działań, które mogą wesprzeć przyszłe
przedsięwzięcia mające na celu poprawę trudnej sytuacji panującej w Spółce PKP – na wniosek przewodniczącego KSK Tadeusza
Augustowskiego powołane zostały trzy zespoły, które w 2005 r.
zajmą się:
1) organizacją spotkań Zarządu PKP i przedstawicieli Spółek Grupy PKP z parlamentarzystami we wszystkich regionach kraju,
by zapoznać ich z aktualną sytuacją spółek oraz najważniejszymi problemami kolei i stworzyć grupę lobby kolejowego
dla poparcia regulacji w ustawodawstwie w dziedzinach dotyczących kolei – przewodnictwo zespołu powierzono Marianowi Smolcowi;
2) konsultacją społeczną studiów wykonalności projektowanych
zamierzeń inwestycyjnych i ich oddziaływaniem na środowisko – przewodnictwo zespołu powierzono Jerzemu Mietlińskiemu;
3) skoordynowaniem działań branż kolejowych w sprawie nowelizacji ustaw, ich opiniowania i działań związanych z ich wdrażaniem – przewodnictwo zespołu powierzono Andrzejowi Koperowi.
Problemy eksploatacji i utrzymania
hamulców kolejowych pojazdów szynowych
Pod tym tytułem odbyło się 2 i 3 grudnia 2004 r., w Przysieku k. Torunia, seminarium zorganizowane przez Zarząd
Krajowy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP przy udziale PKP CARGO S.A.
Referaty poświęcone konstrukcji hamulców, ich utrzymaniu i badaniom przygotowali:
 Rafał Przybylski z Centralnego Biura Konstrukcyjnego PKP
CARGO S.A. w Poznaniu – Systemy hamulcowe stosowane w nowych konstrukcjach pojazdów trakcyjnych (z omówieniem budowy
i działania układu hamulcowego lokomotywy EU11 przeznaczonej
pierwotnie dla PKP, a eksploatowanych na liniach kolei włoskich);
 Edward Ignacyk i Wojciech Bielawny z KNORR-BREMSE –
Systemy dla Kolejowych Środków Lokomocji Sp. z o.o. – Nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne systemów hamulcowych do wagonów towarowych i osobowych (z prezentacją zaworów serii ESH
– ich budowy i działania);
64
3/2005
 Romuald Lepkowski z Centralnego Biura Konstrukcyjnego
PKP CARGO S.A. w Poznaniu – Ujednolicone systemy hamulcowe
stosowane w nowo budowanych i modernizowanych wagonach
towarowych i osobowych (z typowymi schematami układów);
 Andrzej Smolana i Władysław Dyląg z Fabryki Maszyn Budowlanych i Lokomotyw BUMAR-FABLOK S.A. w Chrzanowie –
Wymagania i warunki techniczne dotyczące produkcji i utrzymania
w eksploatacji zaworów rozrządczych pojazdów szynowych
w aspekcie zapewnienia ich bezawaryjnej pracy (przedstawiający
m.in. opracowany w BUMAR-FABLOK zespół hamulcowy z zaworem Est3f/HBG300 i przekładnikiem ciśnienia VCAV);
 Wojciech Bielawny z Knorr-Bremse, Janusz Fortuński i Andrzej Struk z PKP CARGO S.A. – Nowa rodzina przekładników
z tzw. „krzywą załamania” do wagonów towarowych przeznaczonych do ruchu SS z wstawkami typu K (kompozytowymi);
 Adam Osiak z PKP CARGO S.A. – Problemy techniczne związane z zastosowaniem kompozytowych wstawek hamulcowych
w wagonach towarowych;
 Jacek Bułhak z FRENOPLAST – Dwa lata eksploatacji kompozytowych wstawek hamulcowych w taborze kolejowym w Polsce,
 Witold Mergo z Centralnego Biura Konstrukcyjnego PKP
CARGO S.A. w Poznaniu – Ogólna ocena systemu utrzymania hamulców w pociągach towarowych w Polsce;
 Andrzej Struk z PKP CARGO S.A. – Program badania hamulca pojedynczego wagonu towarowego (według ustaleń Podkomisji UIC „Hamulec”);
 Janusz Fortuński z PKP CARGO S.A. – Wymagania dla urządzenia do prób pojedynczego wagonu towarowego (według wymagań karty UIC 579.03).
Referaty zostały opublikowane w materiałach wydanych przez
Zarząd Krajowy SITK.
W seminarium wzięło udział ponad 80 osób, reprezentujących producentów i użytkowników hamulców w kolejowych pojazdach szynowych. Wybrane referaty zostały opublikowane w
1-2/2005 i 3/2005.
(sk)
Finansowanie kolejowych przewozów
regionalnych ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego
W latach 2005–2008 spodziewane jest dofinansowanie ze
środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
– poza modernizacją linii Warszawa – Łódź Fabryczna –
zakupu i modernizacji pasażerskiego taboru kolejowego:
– zakupu 11 elektrycznych zespołów trakcyjnych do obsługi
modernizowanej (również ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego) linii Warszawa – Łódź Fabryczna
(koszt projektu 240 mln zł);
– modernizacji (za blisko 165 mln zł) 75 elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EN 57 do obsługi przewozów regionalnych w całym kraju; modernizacja ma polegać na poprawie
komfortu podróży i wymianie między innymi zawodnych podzespołów elektrycznych;
– modernizacji (polegającej głównie na wyposażeniu w nowe
wnętrza) 81 wagonów osobowych typu 111A, 112A i YB, eksploatowanych przez PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o.
w pociągach międzyregionalnych (pospiesznych) – koszt projektu 98,3 mln zł.
sitk
Projekty te zostały rozpatrzone i pozytywnie zaopiniowane
przez Komitet Sterujący Sektorowego Programu Operacyjnego
Transport na posiedzeniu w dniu 11 stycznia 2005 r.
Komitet Sterujący Sektorowego Programu Operacyjnego
Transport na lata 2004–2006 na posiedzeniu 21 grudnia 2004 r.
między innymi rozpatrzył i zaopiniował pozytywnie wniosek o dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego realizacji projektu I etapu modernizacji linii kolejowej Warszawa – Łódź Fabryczna na odcinku Skierniewice – Łódź
Widzew.
Projekt ten będzie realizowany w ramach priorytetu programu
operacyjnego Zrównoważony gałęziowo rozwój transportu – działania Modernizacja linii kolejowych w relacjach między aglomeracjami miejskimi i w aglomeracjach przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Produktem projektu będzie zmodernizowany odcinek linii,
o długości około 64 km, stanowiącej podstawowe połączenie
aglomeracji Warszawy i Łodzi. Celami projektu są:
 poprawa efektywności linii w wyniku zwiększenia prędkości
pociągów do 140 km/h i skrócenia czasu jazdy na tym odcin-
ku o około 42 % i oczekiwanego dzięki temu zwiększenia liczby pasażerów;
 zwiększenie konkurencyjności kolei w stosunku do transportu
drogowego.
Realizacja projektu jest planowana na lata 2005–2008 na
łączną kwotę ponad 905 mln PLN.
(sk)
Posiedzenie Komitetu SITK wspierającego
budowę i modernizację linii kolejowych
w Małopolsce
17 lutego 2005 r. w warszawskim Domu Technika odbyło się posiedzenie powołanego przez Zarząd Krajowy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej Komitetu wspierającego budowę i modernizację linii kolejowych C30/1
Kraków – Tymbark – Muszyna/Zakopane. Posiedzeniu przewodniczył Lucjan Tabaka.
Członkowie Komitetu i zaproszeni przedstawiciele PKP zastanawiali się nad możliwościami sfinansowania przedsięwzięcia. (sk)
W 60. rocznicę śmierci prof. Karola Wątorka
Postać prof. dr. inż. Karola Wątorka, urodzonego 29 września 1875 r. w Dobczycach, wybitnego specjalisty i pedagoga, jest ściśle związana z rozwojem polskich kolei oraz
procesem kształcenia wielu pokoleń inżynierów budowy
dróg żelaznych.
Działalność prof. Wątorka przypada na ważny okres w historii polskiego kolejnictwa, w którym rozwijano i utrwalano państwowość
Polski po pierwszej wojnie światowej.
Karol Wątorek, studiując w latach 1894–1998 na Wydziale
Inżynierii Szkoły Politechnicznej we Lwowie, jeszcze przed ukończeniem studiów podjął pracę asystenta u prof. K. Skibińskiego
w Katedrze Budowy Dróg i Kolei. Już wówczas łączył pracę naukową ze zdobywaniem wiedzy praktycznej pod kierunkiem wybitnego specjalisty inż. Stanisława Kosińskiego przy rozbudowie
kolei na terenie lwowskiej Dyrekcji Kolei, między innymi jako inżynier – adiunkt, a następnie starszy komisarz przy budowie linii
Sambor – Sianki. Pracując jako konstruktor ogłasza drukiem kilka
prac z dziedziny nawierzchni kolejowej i układów torowych.
W 1906 r. uzyskuje stopień naukowy doktora nauk technicznych na podstawie pracy o krzywych przejściowych. Zaledwie
dwa lata później publikuje rozprawę habilitacyjną na temat nawierzchni poprzecznej pod pionowym obciążeniem. W 1909 r.
zostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym i obejmuje kierownictwo Katedry Robót Ziemnych, Budowy Dróg i Tuneli.
Rok 1912 przynosi prof. K Wątorkowi nominację na profesora
zwyczajnego, a objęcie w 1919 r. Katedry Budowy Dróg Żelaz-
nych po prof. K. Skibińskim jest uwieńczeniem jego kariery naukowej na Politechnice Lwowskiej (przemianowanej w 1921 r.
z ówczesnej Szkoły Politechnicznej). W latach 1919–1928 Profesor czynnie uczestniczy w licznych pracach nad rozwojem i unifikacją sieci polskich kolei.
W latach następnych działalność prof. Karola Wątorka to
przede wszystkim praca naukowa i dydaktyczna. Pełniąc początkowo funkcję dziekana Wydziału Inżynierii, zostaje w 1924 r.
53. wybieralnym rektorem Politechniki Lwowskiej. Jednocześnie
piastuje godność Członka Korespondenta Akademii Nauk Technicznych w Warszawie. Jako członek Rady Technicznej przy Ministrze Komunikacji kształtuje politykę w zakresie nawierzchni kolei,
między innymi przedkłada projekt wprowadzenia trzech znormalizowanych typów szyn.
Spośród wielu publikowanych prac i artykułów naukowych
z dziedziny kolei żelaznych, dróg samochodowych i tuneli, najobszerniejszą pozycję stanowi dwutomowy podręcznik Budowa Kolei Żelaznych wydany w 1924 r. Pomimo upływu osiemdziesięciu
lat, jest to wciąż jeszcze praca w znacznej części aktualna, co
przy obecnym postępie techniki jest rzeczą wyjątkową.
Profesor Karol Wątorek był świetnym wykładowcą oraz wychowawcą młodzieży. Wykształcił wielu doskonałych inżynierów
budownictwa lądowego, wpajając im zasady rzetelnej pracy i patriotyzmu. Za zasługi otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 12 lutego 1944 r. we Lwowie i został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.
(am)
3/2005
65