(37) I stopień. Patologia społeczna

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim
2.
Patologia społeczna
Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim
3.
Social pathology
Jednostka prowadząca przedmiot
4.
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Resocjalizacji
Kod przedmiotu / modułu
5.
Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
6.
Obowiązkowy
Kierunek studiów
7.
Pedagogika
Poziom studiów (I lub II stopień)
8.
I stopień
Rok studiów
9.
I I rok
Semestr (zimowy lub letni)
10.
semestr letni
Forma zajęć i liczba godzin
11.
15 godzin wykładów, 30 godzin ćwiczeń
Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
12.
13.
14.
EK_01
dr Barbara Jezierska
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych
dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Brak wymagań wstępnych
Cele przedmiotu:
C-1. Zdobycie wiedzy z zakresu psychospołecznych mechanizmów prowadzących do dewiacji,
wykolejenia, przestępczości.
C-2. Kształtowanie umiejętności definiowania zjawisk patologicznych, opisywania ich czasowej
dynamiki, tworzenia typologii itp
C-3. Rozwijanie umiejętności wyjaśniania zjawisk patologicznych oraz określania ich następstw
indywidualnych i społecznych
C-4. Doskonalenie umiejętności poszukiwania materiałów do zajęć i sporządzania bibliografii.
C-5. Kształtowanie postawy rozumnej tolerancji oraz indywidualizacji działań opiekuńczych,
wychowawczych i terapeutycznych wobec osób uwikłanych w patologię społeczną
Zakładane efekty kształcenia:
Student posiada podstawową wiedzę na temat zjawisk patologii
społecznej i dewiacji w Polsce i na świecie
Symbole kierunkowych efektów
kształcenia:
K_W05
EK_02
EK_03
EK_04
EK_05
15.
Potrafi zdefiniować zjawiska patologiczne odwołując się do teorii
medycznych, psychologicznych i socjologicznych oraz
pedagogicznych. Zna kryteria diagnostyczne dotyczące zjawisk
patologicznych, potrafi skonstruować autorską definicję zjawiska
Potrafi przeprowadzić analizę ilościową (natężenie, struktura
dynamika, rozmieszczenie,) i jakościową (typy, przebieg procesu
np. uzależnienia, fazy , mechanizmy) wybranego zjawiska
patologicznego oraz rzetelnie ją zaprezentować w postaci fiszek i
prezentacji multimedialnej
Potrafi krytycznie ustosunkować się do teorii wyjaśniających
zjawisko oraz działań profilaktycznych i prawnych w oparciu o
przeprowadzoną analizę samodzielnie wybranej literatury
naukowej
Potrafi dostrzec i formułuje problemy moralne i etyczne dylematy
dotyczące zawodowych kontaktów z osobami uwikłanymi w
patologię społeczną, okazuje im szacunek oraz troskę o ich dobro
Treści programowe:
K_W13
K_U04
K_U09
K_U05
K_K04
-Patologia społeczna, kryminologia socjologia prawa i moralności – wyjaśnienie tradycji, zakresu i
współczesnego znaczenia tych dyscyplin. Wyjaśnienie podstawowych terminów (dewiacja,
dewiacja pierwotna i wtórna, zorganizowana, patologia społeczna).
-Norma i patologia w zachowaniu ludzkim. Trudności diagnostyczne. Wskaźniki „nienormalności”.
Zachowanie „normalne” a zachowanie „optymalne”. Zaburzenia w zachowaniu jako specyficzne
zjawisko patologii społecznej.
-Degeneracja form życia społecznego-agresja i przemoc, anonimowość i dezindywiduacja,
społeczne usankcjonowanie zła , dehumanizacja stosunków między ludźmi.
-Kontrola społeczna. System kontroli społecznej. Sankcje i ich rodzaje. Kontrola społeczna
pierwotna i wtórna. Patologia kontroli społecznej.
-Stereotypy i uprzedzenia jako mechanizmy generowania dewiacji.
-Kreowanie kozła ofiarnego jako mechanizm dewiacji.
-Dysfunkcjonalność instytucji wychowawczych i resocjalizacyjnych. Wewnętrzne i zewnętrzne
wskaźniki dysfunkcjonalności. Drugie życie w zakładach penitencjarnych, przemoc w szkole,
„fala” w koszarach, „mobbing”, kliki.
-Alkoholizm. Etiologia. Struktura. Dynamika. Zespół uzależnienia. Skutki indywidualne i
społeczne. Przestępczość a spożycie alkoholu .Profilaktyka i terapia.
-Narkomania. Etiologia. Struktura. Dynamika. Mechanizmy uzależnienia. Scena narkotykowa.
Narkotyki a przestępczość. Leczenie i profilaktyka.
-Hazard. Skutki, przyczyny, charakterystyka .Terapia hazardzistów.
-Samobójstwo. Etiologia. Struktura. Dynamika. Zespół presuicydalny. Samobójstwo a kultura.
Sposoby przeciwdziałania.
-.Prostytucja dorosłych i nieletnich. Prostytucja a przestępczość. Możliwości profilaktyki.
-Subkultury młodzieżowe a zjawiska patologiczne.
-Sekty religijne – destruktywne następstwa oddziaływania na dzieci i młodzieży
-Bieda jako czynnik wyzwalający przestępczość, wykluczenie społeczne i dewiację (rodziny
żyjące w biedzie, bezrobocie, bezdomność).
-Patologiczne systemy społeczne. Cechy i uwarunkowania totalizmu. Faszyzm i komunizm.
-Zagrożenie środowiska naturalnego jako zjawisko patologiczne.
-Styl życia jako wyznacznik chorób społecznych (HIV /AIDS).
16.
Zalecana literatura (podręczniki)
Pospiszyl I., Patologie społeczne, Warszawa 2008.
17.
18.
19.
Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie, Katowice 2001.
Urban B., Zachowania dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych, Kraków 2005.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu,
sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
Zaliczenie wykładu: na podstawie obecności i pozytywnego wyniku sprawdzianów
przeprowadzonych w ramach ćwiczeń,
Zaliczenie ćwiczeń na ocenę. Ocena odzwierciedla pracę studenta w ramach zajęć oraz
samodzielną pracę nad literaturą przedmiotu. Kryteria oceny: Prowadzący wylicza cztery odrębne
oceny cząstkowe. Ostateczna ocena jest średnią ważoną z tych czterech kryteriów wg wzoru: 0,20 x
(ocena za udział w zajęciach czyli za frekwencję i aktywność) + 0,20 x (średnia z prac
pisemnych lub(i) odpowiedzi ustnych z bieżącego materiału) + 0,40 x średnia z ocen ze
sprawdzianów + 0,20 x (ocena za wykonanie zadań dodatkowych). Zaokrąglenie następuje do
połowy stopnia wg reguł arytmetyki. Liczba sprawdzianów i domowych prac pisemnych jest ustalona
na początku semestru, natomiast zadania dodatkowe są przedstawiane w trakcie kolejnych zajęć
przez prowadzącego, który wyznaczając ich temat może uwzględnić propozycje studenta).
Język wykładowy
polski
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem:
- wykład:
- ćwiczenia:
Praca własna studenta
- przygotowanie do zajęć:
- czytanie wskazanej literatury i sporządzenie fiszek:
-przygotowanie prezentacji:
- przygotowanie do kolokwium semestralnego:
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie aktywności
15
30
20
20
10
10
85
3