„Nowa dekada, nowa Europa – Budżet UE w dobie kryzysu“ „Budżet

www.feswar.org.pl
„Nowa dekada, nowa Europa –
Budżet UE w dobie kryzysu“
___________________________________________________________________________
„Budżet zadecyduje o przyszłości Europy“
Warszawa – W ramach cyklu debat „Nowa dekada, nowa Europa“ Fundacja im. Friedricha
Eberta w Warszawie wraz z Ośrodkiem Kultury Francuskiej i fundacją „Centrum im. Profesora Bronisława Geremka” zorganizowała 24 stycznia 2011 r. debatę „Budżet UE w dobie kryzysu“. W obecności ok. 120 słuchaczy komisarz UE ds. budżetu Janusz Lewandowski, przewodniczący komisji budżetowej Alain Lamassoure, przewodnicząca komisji rozwoju regionalnego w Parlamencie Europejskim Danuta Hübner oraz poseł do Bundestagu Dietmar Nietan dyskutowali o wyzwaniach europejskiego planowania budżetowego.
Jakich priorytetów wymaga
planowanie
dżetowe
UE
kryzysu?
W
Komisja
w
budobie
2012
r.
Europejska
przedłoży swą propozycję w sprawie następnej
wieloletniej
perspekty-
wy finansowej. Z uwagi
na kryzys finansowy i
gospodarczy ani budżet
europejski, ani europejski rynek pracy nie znajduje się w stabilnej sytuacji. Z tego powodu wiele państw członkowskich domaga się bardziej restrykcyjnego podejścia do unijnego budżetu, mimo że
wcześniej nadały one Unii nowe kompetencje na mocy Traktatu Lizbońskiego w ramach
strategii Europa 2020. Jednocześnie negocjacje w sprawie unijnego budżetu, zamiast
kierować się potrzebami europejskich obywateli, sprawiają na większości z nich wrażenie
wykłócania się o interesy poszczególnych państw.
Paneliści byli zgodni, że nową stabilizację można zapewnić tylko dzięki ulepszeniu strategii europejskiej współpracy. Danuta Hübner wyjaśniła na wstępie, co jest istotniejsze niż
rzeczywista wysokość unijnego budżetu: „Budżet trzeba skonstruować tak, aby powstała
dźwignia do przyciągania kapitału”.
Lamassoure zgodził się, że unijny budżet nie powinien być rozdymany, lecz skrojony na
miarę potrzeb i strukturalnie ulepszony. Podkreślił, że już czas, by Europa wymyśliła kon-
www.feswar.org.pl
„Nowa dekada, nowa Europa –
Budżet UE w dobie kryzysu“
___________________________________________________________________________
kretny własny model solidarności: „Jesteśmy bankrutami – to dobra wiadomość, bo oznacza, że potrzebujemy inteligentnych pomysłów!“.
Obecny model budżetu jego zdaniem mocno zachęca do egoizmu w myśl zasady „I want
my money back!“, a pakt stabilizacyjny trzeba dostosować do nowych warunków: „85%
budżetu UE pochodzi ze składek członkowskich – trzeba położyć temu kres“ – podkreślił
przewodniczący komisji budżetowej. Wskazał, że wprawdzie kryzys gospodarczy nie został zawiniony przez Europę, niemniej „musimy stawić czoło zupełnie nowym problemom“. Jego zdaniem wyraźnie zyskały na znaczeniu programy ożywienia koniunktury,
takie jak niemiecka premia za złomowanie samochodów.
„Budżet zadecyduje o przyszłości Europy“, podsumował Dietmar Nietan, domagając się,
by nie rozmawiać już tylko o problemach redystrybucji, lecz wysunąć na pierwszy plan
wspólne europejskie cele i solidarność. W debatach o sprawach egzystencjalnych biorą na
razie górę przede wszystkim interesy narodowe. Jako przykład podał środki z budżetu
rolnego – uznał, że błędem jest przeznaczanie ich na subwencje zamiast inwestowania w
zrównoważone rolnictwo. Nietan przestrzegł przed renacjonalizacją polityki europejskiej:
„Musimy wyjaśnić państwom członkowskim, że ich składki nie idą na marne, lecz są inwestowane
w
infrastrukturę,
edukację i badania naukowe“.
„Jeśli brać poważnie to, co
zawierają traktaty, to nowe
europejskiej
zadania
muszą
być również rozsądnie finansowane“ – dodał. Należy do
tego także Wspólna Polityka
Zagraniczna i Bezpieczeństwa
wraz
z
Europejską
Służbą
Działań Zewnętrznych.
Nietan
pochwalił
propozycję
Lewandowskiego, aby zwiększyć zasoby UE poprzez innowacyjne posunięcia podatkowe i
podkreślił zalety podatku od transakcji finansowych.
Paneliści domagali się jednocześnie, by przestać coraz bardziej komplikować unijny budżet, lecz by uprościć go poprzez reformy, np. zniesienie „brytyjskiego rabatu”. Ponadto
ich zdaniem od krajów, które w przeszłości same czerpały korzyści z europejskiej solidarności, można dziś oczekiwać solidarnego zachowania – choćby w przypadku kształtowania funduszy strukturalnych. W dobie coraz większej wzajemnej zależności ważnym ar-
www.feswar.org.pl
„Nowa dekada, nowa Europa –
Budżet UE w dobie kryzysu“
___________________________________________________________________________
gumentem jest zwracanie się dopłat bezpośrednich dzięki lepszym możliwościom eksportowym.
Janusz Lewandowski skupił się na koniec na niekorzystnej sytuacji demograficznej w Europie i uznał przyszłość finansowanych kapitałowo systemów emerytalnych za jeden z
najważniejszych tematów dla społeczeństwa: „Polska odważyła się zbudować swój system emerytalny na wzór Szwecji i Chile, a inne kraje podążyły jej śladem. Komisja Europejska musi się do tego ustosunkować i uznać te modele w ramach paktu stabilizacyjnego“. Jego zdaniem w obliczu wielkich problemów z finansowaniem w osłabionej przez
kryzys Europie stoi właśnie system emerytalny i system ochrony zdrowia. Nietan dodał:
„Nie może być tak, że wszystkie kraje członkowskie mają odmienną politykę gospodarczą
i finansową“. Deklarowanym celem są jego zdaniem wspólne strategie europejskie, rozumiane jako równanie „wzwyż“ w sensie dobrych praktyk, nie zaś jako równanie „w dół“
przez dumping podatkowy. Wyzwaniem dla planowania budżetowego UE jest jednak
nadal osiągnięcie delikatnej równowagi: „Nie wolno nam zaoszczędzać się na śmierć: UE
potrzebuje zrównoważonych celów, a zarazem zdyscyplinowanego budżetu.“