Wyższa Szkoła Edukacja w Sporcie

rci
e
Slajd 1
Sp
o
PLECY OKRĄGŁE
uk
ac
ja
w
(Dorsum rotundum)
Slajd 3
zko
ła
Ed
Slajd 2
Wy
ższ
aS
W warunkach nieprawidłowych,
patologicznych, krzywizny fizjologiczne
kręgosłupa podlegają zmianom dającym
obraz kliniczny różnych wad.
Wyróżnia się kilka odmian wad
w zależności od:
• etiologii,
• lokalizacji zmian,
• stopnia zaawansowania zmian.
rci
e
Slajd 4
ETIOLOGIA
Slajd 5
PLECY OKRĄGŁE WRODZONE
uk
ac
ja
w
Sp
o
• PLECY OKRĄGŁE WRODZONE
• PLECY OKRĄGŁE NABYTE
Najliczniejszą grupę stanowią przypadki
pleców okrągłych będących skutkiem dystonii
mięśniowo-więzadłowej (zaburzenia napięcia
mięśniowo-więzadłowego). Są one dość często
spotykane w postawach wiotkich typu
astenicznego.
Slajd 6
zko
ła
Ed
• W tej grupie znajdują się dziedziczne plecy
okrągłe – występujące rodzinnie.
Są one trudne do wyrównania ze względu
na wczesny okres powstawania.
• Innym rodzajem wady są z kolei plecy okrągłe
osteogenne (kifoskoliozy).
Powstają one w wyniku obecności
sklinowaciałego trzonu kręgu piersiowego.
PLECY OKRĄGŁE NABYTE
Wy
ższ
aS
• Mogą występować wtórnie, jako objaw jednostki
chorobowej, np. krzywicy, gruźlicy kręgosłupa,
choroby Scheuermanna, zesztywniającego
zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK) lub jako
wynik zmian pourazowych.
• Przyczyną doprowadzającą do powstania tej wady
postawy mogą być także czynniki psychogenne:
 kifoza wstydliwych lub
 kifoza ocznopochodna
rci
e
Slajd 7
LOKALIZACJA ZMIAN
Wyróżnia się tu trzy warianty:
Sp
o
1. Wada umiejscowiona jest w odcinku fizjologicznej
kifozy – stanowi jej pogłębienie (hiperkifoza piersiowa).
2. Szczyt kifozy przemieszczony jest w górę (kifoza
wysoka, wstępująca) lub w dół (kifoza niska, zstępująca).
Slajd 8
STOPIEŃ ZAAWANSOWANIA ZMIAN
uk
ac
ja
w
3. Kifoza obejmuje odcinki kręgosłupa, w których
fizjologicznie nie występuje (kifoza totalna, kifoza
połączenia piersiowo-lędźwiowego lub kifoza lędźwiowa).
W procesie leczenia pleców okrągłych stopień
zaawansowania zmian brany jest pod uwagę zarówno
w przypadkach kifoz pierwotnie dystonicznych (będących
skutkiem nieprawidłowej postawy), jak i pierwotnie
patologicznych.
Slajd 9
zko
ła
Ed
Długo utrzymująca się i nie korygowana hiperkifoza
funkcjonalna, która powstała na skutek dystonii
mięśniowo-więzadłowej, może doprowadzić do
powstania nieodwracalnych zmian typu strukturalnego.
Zmiany strukturalne pojawiają się w przypadku
ograniczenia ruchomości odcinka Th kręgosłupa
i nawarstwiających się procesów wzrostu.
ZMIANY TYPU STRUKTURALNEGO:
aS
• Lekko spłaszczone w części przedniej trzony
kręgowe mogą ulec zniekształceniu
klinopochodnemu (sklinowaceniu).
Wy
ższ
• Zmiany mogą pojawić się w postaci artrozy
kręgowej, wyrośli kostnych po stronie przedniej,
wapnienia więzadła podłużnego przedniego
kręgosłupa, zmiażdżenia krążków
międzykręgowych, co prowadzi do zrośnięcia
trzonów kręgowych i w efekcie definitywnego
ustalenia kifozy.
rci
e
Slajd 10
OMÓWIENIE ZAGADNIEŃ
Sp
o
NA PRZYKŁADZIE
SCHEMATYCZNIE UJĘTEJ
PIERWOTNIE DYSTONICZNEJ
uk
ac
ja
w
HIPERKIFOZY PIERSIOWEJ
Slajd 11
Slajd 12
zko
ła
• głowa wysunięta do przodu,
• barki wysunięte do przodu,
• klatka piersiowa spłaszczona
i zapadnięta,
• łopatki odstające i rozsunięte
(brzegi przyśrodkowe oddalone
od kręgosłupa),
• nadmiernie uwypuklona kifoza
piersiowa
Ed
WYGLĄD SYLWETKI WIDZIANEJ Z BOKU
Nadmiernie uwypuklona kifoza piersiowa
ma tendencję do kompensacji sąsiednich:
aS
• lordozy szyjnej – kompensacja wstępująca,
• lordozy lędźwiowej – kompensacja zstępująca.
W ujęciu schematycznym zakłada się,
Wy
ższ
iż lordoza lędźwiowa jest bez zmian, natomiast
lordoza szyjna jest pogłębiona. Kifoza piersiowa
nie jest utrwalona, a jej wyprost można uzyskać
czynnym napięciem mięśni.
rci
e
UKŁAD MIĘŚNIOWO - WIĘZADŁOWY
Slajd 13
ROZCIĄGNIĘTE I OSŁABIONE
NAPIĘTE I/LUB PRZYKURCZONE
MIĘŚNIE
m. piersiowy większy,
m. piersiowy mniejszy,
m. zębaty przedni
Sp
o
mm karku,
prostownik grzbietu odc. Th
kręgosłupa,
m. równoległoboczny,
m. czworoboczny grzbietu.
m. najszerszy grzbietu
WIĘZADŁA
podłużne tylne,
nadkolcowe,
międzykolcowe,
żółte

Za wysunięcie barków do przodu odpowiada akton środkowy
m. piersiowego większego,
za brak pełnego wznosu RR do pionu odpowiada akton dolny
m. piersiowego większego.
uk
ac
ja
w

podłużne przednie
Slajd 14
KLATKA PIERSIOWA
zko
ła
Ed
Nadmierne wygięcie kręgosłupa powoduje zbliżanie
żeber do siebie (zwężanie międzyżebrzy/osiadanie
żeber).
Mm międzyżebrowe pracują w pozycji zbliżenia
przyczepów, co prowadzi do powstawania przykurczów
i ustawia klatkę piersiową w pozycji wydechowej.
Konsekwencją jest upośledzenie czynności układu
oddechowego, co w efekcie prowadzi do niewydolności
oddechowej.
W takiej sytuacji wyprost odcinka Th kręgosłupa jest
utrudniony, zachodzi więc potrzeba stosowania ćwiczeń
oddechowych właściwych/specjalnych.
ĆWICZENIA KOREKCYJNE
Slajd 15
aS
• Ogólnym zadaniem jest wyrobienie nawyku poprawnej
postawy w oparciu o przywrócone prawidłowe warunki
anatomiczne.
• Szczególnie należy szczególnie uwzględnić
ukształtowanie kręgosłupa w odc. Th, ustawienie głowy
i obręczy barkowej.
Wy
ższ
• Zależnie od czynnika dominującego: hiperkifoza
czy odstawanie łopatek należy dobrać ćwiczenia –
zmniejszające kifozę piersiową lub korygujące
ustawienie łopatek.
rci
e
Slajd 16
ĆWICZENIA KOREKCYJNE c.d.
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE (MOTORYCZNOŚĆ)/TOR MORFOLOGICZNY
Sp
o
Ćwiczenia powinny być stosowane systematycznie
i długotrwale w celu uzyskania wytrzymałości siłowej mięśni
i automatyzmu nawyku poprawnej postawy.
uk
ac
ja
w
1. Rozciągnięcie mm przykurczonych,
2. Zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni:
• karku w pozycji cofnięcia głowy,
• ściągających łopatki w pozycji zbliżenia do kręgosłupa,
• prostownika grzbietu odc. Th kręgosłupa w pozycji
zbliżenia przyczepów, czyli wyprostu odc. Th kręgosłupa,
3. Utrzymanie prawidłowej ruchomości kręgosłupa celem
zapobiegania tendencji do zesztywnienia.
Slajd 17
DOBÓR ĆWICZEŃ I POZYCJI WYJŚCIOWYCH
Ze względu na tendencję do przenoszenia ruchu
na sąsiednie odcinki, bardziej ruchome, należy
zapewnić stabilizację odc. L właściwym doborem
pozycji wyjściowych, a podczas wykonywania ćwiczeń
szczególną uwagę należy zwracać na prawidłowe
ustawienie głowy (pozycja cofnięcia).
 Mm piersiowe powinny pracować w pozycji oddalenia
przyczepów (nie stosować wznosu RR w przód i klęku
podpartego na prostych RR).
Slajd 18
zko
ła
Ed
 Mm grzbietu powinny pracować w pozycji zbliżenia
przyczepów (w pozycji oddalenia podczas wznosu RR
ponad poziom następuje obrót łopatki – oddalanie jej
brzegu przyśrodkowego od kręgosłupa).
DOBÓR ĆWICZEŃ I POZYCJI WYJŚCIOWYCH c.d.
W ćwiczeniach ogólnokształtujących
aS

mm brzucha należy wzmacniać w pozycji
oddalenia przyczepów, ponieważ praca przy
zbliżonych przyczepach powoduje dalsze
Wy
ższ
„ ściąganie” żeber i klatki piersiowej w dół
z upośledzeniem oddychania dolnożebrowego.
rci
e
Slajd 19
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE/ TOR ŚRODOWISKOWY
Sp
o
ZALECENIA:
• ograniczanie czasu spędzanego w pozycji
siedzącej,
• określenie pozycji, w jakich dziecko pracuje
i odpoczywa w pozycji siedzącej,
Slajd 20
uk
ac
ja
w
• stosowanie zmienności pozycji.
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE/TOR FIZJOLOGICZNY
ĆWICZENIA REEDUKACJI POSTURALNEJ
Warunkiem ich prawidłowego wykonania jest
uzmysłowienie sobie przez dziecko istoty swojej wady
i umiejętności świadomego jej wyrównywania w autokorekcji
przed lustrem i czuciem prioprioreceptywnym.
zko
ła
Ed
Pozycje kontrolne to:
• pozycja stojąca z RR wyciągniętymi w przód,
• siad skulny z RR wyciągniętymi w przód,
• klęk podparty.
Ich prawidłowe wykonanie stanowi rodzaj sprawdzianu
umiejętności przyjmowania prawidłowej postawy.
TOR MORFOLOGICZNY
Slajd 21
Ćwiczenia rozciągające mm piersiowe:
aS
• BIERNIE – dominują w początkowym okresie pracy
z dzieckiem,
• CZYNNIE – możliwe jest wyłącznie dzięki pracy mm grzbietu
czworobocznego i równoległobocznego.
Wy
ższ
W początkowym okresie, ze względu na ich osłabienie, nie
należy tych mięśni przeciążać (stosuje się zasadę stopniowanego
wysiłku).
Ćwiczenia rozciągające czynnie nie powinny być prowadzone
w pozycjach stojących – ze względu na ich nadmierne napięcie
i/lub przykurcz nie jest możliwe wyegzekwowanie ruchu
(szczególnie wznosu RR w górę zewnątrz) bez przeniesienia go
i pogłębiania lordozy lędźwiowej.
rci
e
TOR MORFOLOGICZNY c.d.
Slajd 22
Ćwiczenia wzmacniające mm grzbietu i obręczy
barkowej:
Sp
o
Najlepszą pozycją wyjściową, szczególnie do
wzmacniania mm grzbietu jest leżenie przodem,
ponieważ:
uk
ac
ja
w
• Kręgosłup jest odciążony od ucisku osiowego –
samorzutnie następuje korekcja krzywizn
fizjologicznych i skrzywień.
• Łatwiej uzyskać wstępne właściwe ułożenie ciała i go
utrzymać.
• Podczas wykonywania skłonów głowy i tułowia w tył
następuje samooporowanie mm karku i grzbietu
w prawidłowych pozycjach ze względu na pracę przeciw
sile ciężkości.
Slajd 23
Ćwiczenia wzmacniające mm grzbietu i obręczy barkowej c.d.
Wy
ższ
aS
zko
ła
Ed
• Istnieje szeroki wybór możliwości stabilizacji odcinkowej
kręgosłupa, zapewniającej różne warianty współpracy
mięśni: prostownika grzbietu na różnych poziomach,
mm karku, mm pośladkowych, mm ściągających łopatki,
a także nadawanie kręgosłupowi żądanego kształtu.
Jest to możliwe dzięki zastosowaniu różnie
usytuowanych wtórnych punktów podparcia, np. leżenie
na skrzynce, ławce lub stole.
W zależności od sposobu leżenia (miejsca podparcia
– całą klatką piersiową, jej częścią dolną, miednicą lub
udami) uzyskuje się inne ukształtowanie kręgosłupa
i zaangażowanie innych grup mięśniowych.