Proinnowacyjne systemy wynagradzania we współczesnych

Nr wniosku: 190622, nr raportu: 12317. Kierownik (z rap.): mgr Barbara Lilianna Sajkiewicz
Proinnowacyjne systemy wynagradzania we współczesnych organizacjach
Celem naukowym projektu była identyfikacja cech systemów wynagradzania ukierunkowanych na
wyzwalanie i pobudzanie działalności innowatorskiej pracowników współczesnych organizacji oraz
określenie determinant skuteczności tych systemów. Stwierdzono, że o skuteczności proinnowacyjnego
systemu wynagradzania decyduje nie tylko konstrukcja tego systemu, ale w dużej mierze wspierające go
rozwiązania w sferze zarządzania firmą. Empirycznie potwierdzono, że skuteczność proinnowacyjnego
systemu wynagradzania rośnie, kiedy przedsiębiorstwo silnie wspiera innowacyjność pracowniczą poprzez
proinnowacyjną kulturę organizacji, strukturę i proinnowacyjną strategię biznesową. Istotnymi warunkami
skuteczności proinnowacyjnego systemu wynagradzania są: jego spójność z systemem zzl oraz
kompleksowość proinnowacyjnych rozwiązań zzl. Ponadto wykazano, że wynagrodzenia pieniężne są
bardzo istotnym instrumentem motywowania pracowników
do innowacyjności, ale ich skuteczność znacznie się zwiększa, gdy są uzupełniane o środki
motywowania niematerialnego (tzw. środki uznania).
Przedstawiony projekt badawczy oparto na kilku metodach badawczych: studiach literaturowych,
badaniach ilościowych, a także badaniach jakościowych.
Przeprowadzono 2 badania ilościowe:
1. badanie ankietowe przeprowadzone na grupie 186 (112 innowacyjnych i 74 nieinnowacyjnych) średnich
i dużych przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych, stosujących proinnowacyjne systemy
wynagradzania. Kwestionariusz skierowano do pracodawców /menedżerów zzl.
2. Badanie ankietowe opinii pracowników na temat skuteczności materialnych i niematerialnych
instrumentów motywowania do innowacyjności, a także determinant tej skuteczności. Badanie
przeprowadzono na próbie 1005 pracowników, którzy reprezentowali 50 firm (25 innowacyjnych i 25
nieinnowacyjnych).
Uzyskane dane poddano analizie statystycznej i ekonometrycznej, które umożliwiły interpretację wyników i
weryfikację hipotez.
Badanie jakościowe - indywidualne wywiady pogłębione z osobami zaangażowanymi w procesy
innowacyjne przeprowadzono w firmach, doceniających innowacyjność pracowniczą. Uzyskane
bezpośrednio informacje posłużyły jako pełniejsza ilustracja i dodatkowe wyjaśnienie niektórych problemów
i podstawa do opracowania studiów przypadku. W szczególności, potwierdziły wniosek, że dla włączenia
pracowników w procesy innowacji w firmie nie wystarczą instrumenty finansowe, chociaż są one informacją
o preferencjach przedsiębiorstwa i są doceniane przez innowatorów. Niezmiernie ważne jest budowanie
zaangażowania pracowników, uczynienia z nich partnerów w procesie innowacji, obdarzenie zaufaniem i
dostrzeżenie powodów podejmowania przez nich działalności innowatorskiej, jakimi są: dbałość o dobro
firmy, własna satysfakcja i wyrazy uznania ze strony przełożonych i współpracowników.
Przeprowadzone badania mają walor poznawczy. Dotyczą innowacyjności - zagadnienia niezwykle
istotnego dla rozwoju ekonomicznego na różnym szczeblu: przedsiębiorstw, kraju, Unii Europejskiej.
Szczegółowy plan badań odnosi się do innowacyjności pracowniczej, bardzo słabo docenianej w Polsce, a
jednocześnie
mało rozpoznanej w kontekście rządzących nią mechanizmów wśród polskich
przedsiębiorców. A przecież, wobec poważnych niedoborów środków finansowych dla sfery badawczorozwojowej, to właśnie jest szansa na wzrost innowacyjności naszych firm.
W obszarze wynagradzania stwierdzano dotąd dość nikły zakres stosowania instrumentów
proinnowacyjnych, świadczący o niedocenianiu ich w praktyce, ale także często okazywało się, że nie
przynoszą one skutków w postaci innowacji. Sugerowało to istnienie pewnych uwarunkowań skuteczności
oddziaływania tych instrumentów. Pogłębione badania w ramach niniejszego grantu i identyfikacja
czynników skuteczności proinnowacyjnych systemów wynagradzania oraz popularyzacja wyników
przyczynią się do znacznego poszerzenia stanu wiedzy w tej dziedzinie u różnych grup odbiorców:
środowiska akademickiego, przedsiębiorców i specjalistów zarządzania zasobami ludzkimi. Wartością
projektu jest poznanie i zestawienie poglądów pracodawców i pracowników. Dla rozwoju innowacyjności
przydatny będzie obraz instrumentów zarządczych, którymi przedsiębiorstwa mogą aktywizować
potencjalnych innowatorów.
W perspektywie naukowej uzyskane wyniki będą stanowić wkład do dotychczasowego dorobku nauki
poprzez wskazanie i udokumentowanie jednego z obszarów zzl (wynagradzania) jako czynnika
stymulującego innowacyjność pracowniczą.