Natura 2000 _załącznik do raportu

Rodzaj opracowania:
Ocena oddziaływania na środowisko Bagiennej
Doliny Drwęcy – Natura 2000, załącznik do
raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na
środowisko.
Obiekt:
Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla
miejscowości Wielki Głęboczek z przesyłem
kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni
w Jajkowie i sieci wodociągowej Jajkowo Wielki Głęboczek
Inwestor:
Gmina Brzozie
Brzozie 50
87-313 Brzozie
Woj. Kujawsko-Pomorskie
Projektant:
Opracował:
mgr inŜ. Katarzyna Cap
Iława, październik 2008 r.
1. WSTĘP
Obszar Natura 2000, zgodnie z art.6 obowiązującej ustawy o ochronie przyrody z
16.04.2004r. wyróŜnia dwa typy obszarów:
- obszary specjalne ochrony ptaków,
- specjalne obszary ochrony siedlisk.
Obszary Natura 2000 w swoich załoŜeniach tworzą spójną sieć, co oznacza, Ŝe kaŜdy
element europejskiej sieci powinien przyczyniać się do zachowania siedlisk i gatunków
wymienionych w załącznikach do Dyrektyw.
Siedlisko przyrodnicze
Przedmiotem ochrony w Natura 2000 są tzw. siedliska przyrodnicze. Zgodnie z ustawą
termin ten oznacza obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub antropogeniczny,
wyodrębnione cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne.
2. OKREŚLENIE WYSTĘPOWANIA GATUNKÓW ORAZ SIEDLISK, DLA
KTÓRYCH WYZNACZONO OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY
Ze względu, Ŝe dolina jest ostoją ptaków o randze europejskiej została objęta Obszarem
Natura 2000, nazwanym Bagienna Dolina Drwęcy (kod obszaru: PLB 040002).
2.1 Ochrona przyrody
Na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy występują następujące formy ochrony:
•
•
•
Rezerwaty przyrody: Rzeka Drwęca (w woj. kujawsko-pomorskim 543,4ha)
Park Krajobrazowy: Górznieńsko-Lidzbarski
Obszar Chronionego Krajobrazu: Doliny Drwęcy
2.2 PołoŜenie
Obszar Bagiennej Doliny Drwęcy (specjalnej ochrony ptaków) o pow. 3134,7 ha jest
częścią Doliny Drwęcy na odcinku pomiędzy Toruniem a Olsztynem, którego granica biegnie
wzdłuŜ krajowej drogi nr 15.
2.3 Historia geologiczna i ukształtowanie
Kilkanaście tysięcy lat temu spływały, w miejscu obecnej Doliny Rzeki Drwęcy, z północy
wody topniejącego lodowca Ŝłobiąc dolinę, później płynęła duŜa rzeka, teraz niewielka
Drwęca nadal aktywnie kształtuje swą dolinę, zmieniając kształt swego koryta. Dolina ma od
0,6 do 3,0 km szerokości, zajęta jest przez bagna i łąki, pocięte systemem rowów. Pozostały
tu takŜe liczne starorzecza. Koryto rzeki ma charakter naturalny, rzeka silnie meandruje,
wczesną wiosną na ogół wylewa, tworząc rozległe rozlewiska. Tutejszy związany z rzeką
ekosystem ma postać mozaiki siedlisk złoŜonej z lasów łęgowych, zarośli wierzbowych,
trzcinowisk, turzycowisk i róŜnego rodzaju zespołów roślinności bagiennej oraz ekstensywnie
uŜytkowanych łąk i pastwisk.
2
2.4 Flora
Roślinność jest silnie zróŜnicowana. Występują dobrze zachowane gatunki
charakterystyczne dla naturalnych dolin rzecznych. Występują tu szuwary o bogatym składzie
gatunkowym, trzcinowiska, turzycowiska, łąki, zarośla wierzbowe, lasy iglaste i liściaste oraz
roślinność wodna.
Na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy moŜna wyróŜnić następujące klasy siedlisk:
• bagna 6,00 %
• grunty orne 7,00 %
• lasy iglaste 30,00 %
• lasy liściaste 4,00 %
• lasy mieszane 6,00 %
• łąki i pastwiska 42,00 %
• miejsca eksploatacji odkrywkowej 1,00 %
• tereny rolnicze z duŜym udziałem elementów naturalnych 4,00 %
PrzewaŜającymi w Bagiennej Dolinie Drwęcy siedliskami są lasy zajmujące w sumie 46 %
powierzchni ostoi, oraz tereny podmokłe – w tym łąki i pastwiska stanowiące 42 % obszaru.
Siedliska występujące na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy:
• Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion,
Potamion
• Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
• Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia
sepium)
• NiŜowe i górskie świeŜe łąki uŜytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
• Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
• Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (Ŝywe)
• Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przewaŜnie z roślinnością z ScheuchzerioCaricetea)
• Bory i lasy bagienne i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne
• Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe
• Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe
2.5 Fauna
DuŜe przestrzenie łąk, zalane tereny, kępy drzew i krzewów, a przede wszystkim słaba
ingerencja rolnictwa w ekosystem stwarzają dogodne warunki do występowania bogatej
awifauny. Siedliska tutejsze waŜne są dla gatunków roślin, owadów, ryb, płazów, ptaków,
nietoperzy i innych zwierząt związanych z nieuregulowaną rzeką nizinną i stosunkowo mało
zmienionymi podmokłymi terenami wokół niej.
Bagienna Dolina Drwęcy jest ostoją ptaków o randze europejskiej, przede wszystkim ze
względu na zatrzymujące się tu podczas wędrówek liczne stada gęsi białoczelnych. Łąki i
mokradła nad Drwęcą są waŜnym miejscem Ŝerowania i odpoczynku takŜe wielu innych
gatunków ptaków wodnych i błotnych, zatrzymujących się tu podczas wędrówek. W okresie
lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej podróŜniczka, gęgawy i gągoła.
W licznym zagęszczeniu występuje rybitwa czarna. W okresie wędrówek stosunkowo duŜe
koncentracje osiąga gęś białoczelna, świstun, roŜeniec i płaskonos; występuje pierzowisko
gęgawy (do 300 osobników). Ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach powyŜej 20000
osobników.
3
Ptaki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Zimorodek (Alcedo atthis)
Gęś białoczelna (Anser albifrons)
Orlik krzykliwy (Aquila pomarina)
Bąk (Botaurus stellaris)
Rybitwa czarna (Chlidonias niger)
Bocian biały (Ciconia ciconia)
Bocian czarny (Ciconia nigra)
Błotnik stawowy (Circus aeruginosus)
Derkacz (Crex crex)
Łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus)
śuraw (Grus grus)
PodrtóŜniczek (Luscinia svecica)
Kania ruda (Milvus milvus)
Zielonka (Porzana parva)
Kropiatka (Porzana porzana)
Rybitwa rzeczna (Sterna hirundo)
Jarzębatka (Sylvia nisoria )
Ptaki migrujące
• Płaskonos (Anas clypeata)
• Cyraneczka (Anas crecca)
• Świstun (Anas penelope)
• KrzyŜówka (Anas platyrhynchos)
• Cyranka (Anas querquedula)
• Krakwa (Anas strepera)
• Gęgawa (Anser anser)
• Gęś zboŜowa (Anser fabalis)
• Głowienka (Aythya ferina)
• Czernica (Aythya fuligula)
• Gągoł (Bucephala clangula)
• Łabędź niemy (Cygnus olor)
• Łyska (Fulica atra)
• Kszyk (Gallinago gallinago)
• Kokoszka (Gallinula chloropus)
• Śmieszka (Larus ridibundus)
• Nurogęś (Mergus merganser)
• Perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus)
• Perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena)
• Wodnik (Rallus aquaticus)
• Perkozek (Tachybaptus ruficollis)
• Samotnik (Tringa ochropus)
• Krwa wodziób (Tringa totanus)
• Czajka (Vanellus vanellus)
• Ptaki wodno-błotne (waterfowl)
4
Ssaki
•
•
•
•
bóbr europejski (Castor fiber)
mopek (Barbastella barbastellus)
nocek duŜy (Myotis myotis)
wydra (Lutra lutra)
Płazy
Do rzadkich gatunków płazów występujących na tym terenie moŜna zaliczyć:
• kumak nizinny (Bombina bombina)
• traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)
Ryby
W Bagiennej Dolinie Drwęcy występuje bogata ichtiofauna z rzadkimi i zagroŜonymi
gatunkami, takimi jak:
• głowacz białopłetwy (Cottus gobio)
• koza (Cobitis taenia)
• łosoś atlantycki (Salmo salar)
• piskorz (Misgurnus fossilis)
3. ZAGROśENIA
Istnieje potencjalne zagroŜenie osuszeniem terenu. Przyczyną takiego stanu moŜe być
zabudowa brzegów rzeki i przebudowa koryta. Istotne negatywne znaczenie ma równieŜ
zanik tradycyjnej gospodarki pastwiskowo - łąkarskiej.
Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty
i urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową oraz koryto rzeczne wymagają
utrzymywania ich w naleŜytym stanie technicznym. Na obszarze będą prowadzone działania
zapewniające swobodny spływ wód oraz lodu. Przy wykonywaniu powyŜszych zadań
zachowana zostanie dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny.
Wykonywanie tych prac obejmuje róŜne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego
wpływu na całość obszaru Natura 2000.
4. OCENA POTENCJALNEGO WPŁYWU PLANOWANEGO
PRZEDSIĘWZIĘCIA NA STAN OBSZARU NATURA 2000.
Teren planowanej inwestycji leŜy na obszarze specjalnej ochrony ptaków Natura 2000
- Bagienna Dolina Drwęcy (kod obszaru: PLB 040002), który został ustanowiony na mocy
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21.07.2004 r.
Rozporządzenie nr 26/2004 Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia 18 sierpnia 2004
roku w sprawie zakazów obowiązujących w obszarach chronionego krajobrazu w
województwie kujawsko-pomorskim (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. Nr 120, poz. 2017) reguluje
moŜliwość lokalizowania nowych obiektów w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska.
Większa część sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej znajduje się poza obszarem
Natura 2000. Jedynie 1700 m rurociągów obydwu sieci wejdzie w obszar specjalnej ochrony
ptaków.
Ingerencję inwestycji w obszar Natura 2000 podzielono na trzy odcinki:
1) Odcinek A-B o długości 750 m przebiega w terenie Natura 2000 po obrzeŜu obszaru
specjalnej ochrony ptaków. Teren ten jest wykorzystywany rolniczo, jako pola
uprawne. Rurociągi będą układane w wykopie otwartym.
5
2) Odcinek B-C o długości 230 m przebiega po obrzeŜu obszaru Natura 2000. Stanowi
go teren siedliskowy (zabudowania gospodarstwa rolnego) oraz pastwiska. Rurociągi
będą układane w wykopie otwartym.
3) Odcinek C-D o długości około 720 m przebiega po obrzeŜu obszaru specjalnej
ochrony ptaków i specjalnych obszarów ochrony siedlisk. Na tym odcinku inwestycja
przebiega przez tereny rolnicze, łąki i pastwiska oraz w ciągu istniejących dróg i
duktów leśnych, bez ingerencji w istniejący drzewostan. Rurociągi będą układane w
wykopie otwartym. Przejście pod rzeką „Drwęca” wykonane będzie metodą przecisku
kontrolowanego na długości około 150 m z uwagi na słabonośne grunty występujące
w podłoŜu tego terenu oraz jak najmniejszą ingerencję w obszar Natura 2000.
4.1 Proponowane rozwiązania projektowe sieci kanalizacji sanitarnej z przesyłem
kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni oraz sieci wodociągowej
W raporcie. przedstawiono w sposób szczegółowy załoŜenia projektowe obejmujące
budowę sieci kanalizacji sanitarnej z przesyłem ścieków kolektorami tłocznymi do
oczyszczalni oraz sieci wodociągowej. Z załoŜeń tych wynikają następujące wnioski:
1. Planowane przedsięwzięcie polega na budowie sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości
Wielki Głęboczek z przesyłem kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni w Jajkowie, w
układzie liniowym, jako sieć grawitacyjno-tłoczna oraz sieci wodociągowej Jajkowo-Wielki
Głęboczek. Obie sieci wykonane będą z rur PVC i PE. Prace budowlane związane z realizacją
sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej wykonane będą w technologii tradycyjnej
równolegle.
2. Raport wykazał stopień zagroŜenia środowiska przyrodniczego i zdrowia ludzi, jaki moŜe
wynikać z realizacji omawianej inwestycji. Przyjęte w projekcie rozwiązania techniczne i
technologiczne są zgodne z zamierzeniami Inwestora, Urzędu Gminy Brzozie i nie stoją w
sprzeczności z obowiązującymi przepisami. Ocenę rozwiązań projektowych sporządzono na
podstawie istniejących przepisów i aktów prawnych, dla inwestycji mogących znacząco
oddziaływać na środowisko, do których zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów
z dnia 9 listopada 2004 r. (Dz. U. Nr 257 poz. 2573 ze zmianami: z 2005 r. Dz. U. Nr 92 poz.
769, z 2007 r. Dz. U. Nr 158, poz. 1105) zalicza się kanały zbiorcze przeznaczone do
zbierania ścieków, z co najmniej dwóch kanałów bocznych. A takŜe na podstawie
istniejących przepisów i aktów prawnych, dla inwestycji mogących oddziaływać na
środowisko, do których zaliczone są inwestycje mogące znacząco oddziaływać na obszary
Natura 2000 (art. 51 ust. 1, pkt 3 UPoś), nie będące przedsięwzięciami mogącymi znacząco
oddziaływać na środowisko wymienionymi w rozporządzeniu OOŚ (art. 46 ust. 1 pkt 2
UPoś), a wymagającymi uzyskania jednej z decyzji określonych w art. 46 ust. 4 UPoś.
Raport obejmuje główne i najistotniejsze elementy środowiska:
• Ochronę wód powierzchniowych
• Ochronę powierzchni ziemi i wód podziemnych
• Ochronę powietrza atmosferycznego
• Ochronę przed hałasem
• Oddziaływanie inwestycji na zdrowie ludzi oraz świat zwierzęcy i roślinny
3. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Wielki Głęboczek z przesyłem
kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni w Jajkowie i sieci wodociągowej Jajkowo –
Wielki Głęboczek, gmina Brzozie, wg opiniowanego projektu jest inwestycją poŜądaną
6
poniewaŜ w istotny sposób poprawi ona stan środowiska na obszarze gminy Brzozie oraz
wyeliminuje odprowadzanie nieczystości ciekłych do bezodpływowych zbiorników na ścieki
(szamb) o zróŜnicowanym stopniu szczelności. Rozwiązania techniczne i technologiczne w
sposób istotny przyczynią się do poprawy stanu sanitarnego aglomeracji wiejskiej.
4. Oddziaływanie inwestycji na środowisko ogranicza się jedynie do nieistotnej emisji hałasu
w miejscu przepompowni ścieków oraz nieznaczącej emisji substancji gazowych z kominków
wentylacyjnych. Jednak przy zastosowaniu rozwiązań przyjętych w koncepcji projektowej
uciąŜliwości te nie będą występowały w istotnych ilościach.
5. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej nie spowoduje istotnego
naruszenia norm ochrony środowiska, poza stosunkowo niewielkimi i okresowymi
uciąŜliwościami związanymi z jej budową. Wszelkie prace budowlane i konserwacyjne
naleŜy przeprowadzać poza sezonem lęgowym, by do minimum ograniczyć ingerencję
człowieka w środowisku przyrodniczym w trakcie eksploatacji sieci kanalizacji sanitarnej
oraz sieci wodociągowej.
Wokół terenu przewidzianego na budowę sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej
znajdują się:
- w znacznej przewadze pola uprawne (uprawa kukurydzy), a takŜe zabudowania
gospodarstwa rolnego, łąki, pastwiska oraz w niewielkim stopniu teren zalesiony.
Budowa sieci kanalizacji sanitarnej z kolektorami tłocznymi oraz sieci wodociągowej nie
wpłynie negatywnie na okres lęgowy występujących na tym terenie ptaków oraz innych
gatunków zwierząt.
6. Szybka budowa sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej spowoduje:
• Uregulowanie gospodarki ściekowej i wodnej miejscowości Wielki Głęboczek
• Ograniczenie ilości zanieczyszczeń przedostających się do wód i gleby
• Poprawę stanu infrastruktury technicznej
• Wyeliminowanie konieczności odprowadzania nieczystości ciekłych do
bezodpływowych zbiorników na ścieki o zróŜnicowanym stopniu szczelności
• Poprawę stanu czystości wód podziemnych i powierzchniowych
• Wyeliminowanie ograniczeń wynikających z braku wody dobrej jakości oraz
zanieczyszczenia środowiska
• Likwidacje nieszczelnych zbiorników oraz ograniczenie nielegalnych zrzutów
bezpośrednio do odbiorników, co wpłynie na poprawę stanu wód
• Poprawę atrakcyjności terenów przeznaczonych pod inwestycję
• Podniesienie standardu Ŝycia mieszkańców oraz zwiększenie moŜliwości
inwestycyjnych, w tym równieŜ proekologicznych (rozwój turystyki)
• Wyrównanie szans rozwojowych terenów wiejskich
• Ochronę doliny rzeki Drwęcy
7. Projektowane przedsięwzięcie pozwoli na realizację strategii gminy: „Zachowanie
wysokich walorów przyrodniczo-krajobrazowych obszaru gminy oraz rozwój infrastruktury
słuŜącej ochronie środowiska w celu poprawy jakości Ŝycia mieszkańców i zaktywizowania
rozwoju gospodarczego gminy, w tym turystyki i rekreacji”.
7
5. OCENA WPŁYWU ŚCIEKÓW PRZESYŁANYCH Z MIEJSCOWOSCI WIELKI
GŁĘBOCZEK DO OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W JAJKOWIE NA WODY RZEKI
DRWĘCY
Drwęca to rzeka w północnej Polsce na Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu ChełmińskoDobrzyńskim, prawy dopływ dolnej Wisły. Długość rzeki wynosi 253 km, a powierzchnia
dorzecza 5.536 km2. Wypływa ze wschodnich stoków Góry Dylewskiej na wysokości 191 m
n.p.m., płynie na południowy zachód i uchodzi do Wisły.
ZałoŜenia projektowe dla omawianej sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej
przewidują sprawny przesył ścieków z miejscowości Wielki Głęboczek do oczyszczalni
ścieków w Jajkowie szczelną siecią przesyłową. Z uwagi na ilość ścieków przewidzianych do
oczyszczenia pochodzących z miejscowości Wielki Głęboczek oraz ukształtowanie terenu
zastosowano grawitacyjno- tłoczny system odprowadzania ścieków. Przewidziano
wykorzystanie rurociągów z tworzyw sztucznych, co gwarantuje szybki przesył ścieków, a w
konsekwencji ograniczenie zagniwania osadów w przewodach kanalizacyjnych. Dodatkowo
duŜa szczelność instalacji eliminuje moŜliwość przenikania ścieków do rzeki Drwęcy oraz
przyległego terenu. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej wyeliminuje w znacznym stopniu
niekontrolowane odpływy ścieków sanitarnych do gruntu i pobliskich cieków, a takŜe
konieczność gromadzenia ścieków w zbiornikach wybieralnych (tzw. szambach ). Wpłynie
to w sposób pośredni pozytywnie na stan obszaru Natura 2000 w obrębie rzeki Drwęcy,
poprawę czystości wód powierzchniowych oraz stanu czystości wód podziemnych.
6. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DLA DANEJ INWESTYCJI.
Rozwiązaniami alternatywnymi są:
1) Niepodejmowanie budowy sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej.
2) Przebieg projektowanych rurociągów przez specjalne obszary ochrony siedlisk
Natura 2000 w bliskim sąsiedztwie z obszarem specjalnej ochrony ptaków.
3) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej do Brzozia Lubawskiego.
Opis wariantów:
1. Wariant polegający na niepodejmowaniu przedsięwzięcia nie pozwoli na
skanalizowanie największych wsi w gminie Brzozie, do których zalicza się Brzozie oraz
Wielki Głęboczek. Miejscowość Wielki Głęboczek zamieszkuje 456 mieszkańców,
natomiast Brzozie 997 mieszkańców, co stanowi około 50% ludności zamieszkującej daną
gminę. Rozwiązaniem zastępczym byłyby przydomowe oczyszczalnie ścieków. Jednak ze
względu na zwartą zabudowę występującą na tym terenie, takie rozwiązanie jest
niemoŜliwe do realizacji. Fakt skanalizowania miejscowości Wielki Głęboczek, oparty na
oczyszczaniu ścieków przesyłanych siecią kanalizacji sanitarnej do oczyszczalni ścieków w
Jajkowie jest bezsporny. Pozwoli to na realizację strategii rozwoju i modernizacji instalacji
słuŜących ochronie środowiska na terenie Gminy Brzozie oraz uporządkuje gospodarkę
ściekową, która jak dotychczas stanowi powaŜny problem ekologiczny gminy. Przyczyni
się takŜe do zmniejszenia ładunku zanieczyszczeń wydostających się do środowiska, a
przez to poprawę stanu czystości wód i gruntów.
8
2. Wariant drugi polega na transporcie ścieków do centralnej oczyszczalni w
Jajkowie trasą przechodzącą przez specjalne obszary ochrony siedlisk – Doliny
Drwęcy (kod obszaru: PLH 28001) w bliskim sąsiedztwie z obszarem specjalnej
ochrony ptaków Bagiennej Doliny Drwęcy (kod obszaru: PLB 040002). Teren Natura
2000 w tym obszarze przylega do drogi krajowej numer 15. W wyniku tego naleŜałoby
poprowadzić rurociągi po drugiej stronie drogi przechodząc dwukrotnie pod nią. Z
przeprowadzonej analizy alternatywnej trasy rurociągu wynika, iŜ obszar specjalnej
ochrony siedlisk Natura 2000 jest terenem zdecydowanie bardziej bagiennym, niŜ obszar na
którym planuje się lokalizację projektowanej inwestycji. Tereny bagienne to przede
wszystkim torfowiska na których rosną zbiorowiska mszarno – turzycowe, bogate w takie
gatunki jak: turzyca nitkowata, turzyca bagienna, bagnica torfowa, wełnianka wąskolistna,
mchy torfowce i mchy brunatne, trzcina pospolita. Tereny bagienne stanowią równieŜ
obszar zamieszkiwany przez róŜnorodną grupę ptaków związanych z siedliskami
podmokłymi. Poprowadzenie sieci w takim terenie byłaby bardziej niekorzystna dla
środowiska, niŜ proponowane usadowienie rurociągów w obszarze Natura 2000, gdzie
dominują pola uprawne, łąki i pastwiska.
Ponadto naleŜy równieŜ zaznaczyć, Ŝe obszar Natura 2000 od strony południowozachodniej na omawianym terenie dochodzi do istniejącej drogi gminnej, która graniczy z
bardzo zróŜnicowaną wysokościowo konfiguracją terenu. Obszar Natura 2000 kończy się u
podnóŜa wysokich wzniesień. Prowadzenie w takim terenie sieci jest niekorzystne dla
środowiska, poniewaŜ jest to teren o dość licznych zakrzaczeniach i zakrzewieniach.
Bagienna Dolina Drwęcy jest ostoją dla ptaków o randze europejskiej. Zakrzewienia tworzą
warunki do zachowania potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków. RównieŜ
stanowią miejsce schronienia, Ŝerowania oraz lęgowe ptactwa. Z uwagi na to, iŜ prace
budowlane odbywałyby się przede wszystkim na terenie zakrzaczonym i zakrzewionym,
miałoby to bezpośredni wpływ na zamieszkujące te obszary ptaki oraz inne gatunki
zwierząt.
3. Wariant trzeci polega na przetłoczeniu ścieków kolektorem wzdłuŜ drogi nr 15 do
Brzozia Lubawskiego i dalej do oczyszczalni w Kurzętniku. Zastosowanie takiego
rozwiązania jest niemoŜliwe ze względu na brak sieci kanalizacyjnej z Brzozia Lubawskiego
do Kurzętnika. Przyjęcie takiej alternatywy omówiono w opracowaniu: „Ocena
oddziaływania na środowisko Bagiennej Doliny Drwęcy – Natura 2000, załącznik do raportu
oddziaływania na środowisko” dla rozbudowy oczyszczalni ścieków w miejscowości
Jajkowo, Gmina Brzozie wraz z kolektorem zrzutowym ścieków oczyszczonych do rzeki
Drwęcy.
Wnioski:
Z przedstawionych wyŜej rozwiązań alternatywnych wynika, iŜ:
Wariant 1 jest niemoŜliwy do zrealizowania ze względu na zwartą zabudowę wsi Wielki
Głęboczek, co wyklucza zastosowanie przydomowych oczyszczalni ścieków.
Wariant 2 spowoduje bardziej niekorzystną ingerencje w obszar Natura 2000, a zwłaszcza
w tereny bagienne oraz zakrzewione, które stanowią ostoję dla ptaków wodno-błotnych
objętych ochroną.
Wariant 3 ze względu na brak sieci kanalizacyjnej z Brzozia Lubawskiego do Kurzetnika
jest niemoŜliwy do realizacji.
9
Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Wielki Głęboczek z przesyłem
kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni w Jajkowie i sieci wodociągowej Jajkowo –
Wielki Głęboczek jest najlepszym rozwiązaniem, poniewaŜ występuje:
• mała ingerencja w obszar Natura 2000 – jedynie 1700 m przebiega w terenie
Natura 2000, w tym 980 m po obrzeŜu obszaru specjalnej ochrony ptaków na terenach
rolniczych (uprawa kukurydzy) oraz pastwiskach, 720 m przebiega po obrzeŜu
obszaru specjalnej ochrony ptaków i specjalnych obszarów ochrony siedlisk na
terenach rolniczych, łąkach i pastwiskach oraz w ciągu istniejących dróg i duktów
leśnych, bez ingerencji w istniejący drzewostan
• brak negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko
• inwestycja nie wpływa negatywnie na obszar Natura 2000
7. KOMPENSACJA PRZYRODNICZA
W związku z wykazaniem braku negatywnego oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia na siedliska przyrodnicze i gatunki zwierząt (ptaków) na obszarze Natura
2000 nie zachodzi potrzeba określenia form i realizacji środków kompensacyjnych.
Po wykonaniu robót związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej
teren zostanie doprowadzony do stanu pierwotnego. Rurociągi zostaną zaprojektowane w
taki sposób, aby ominąć w ciągu istniejących dróg i duktów leśnych istniejący drzewostan
oraz nie naruszyć systemu korzeniowego. Przejście pod rzeką „Drwęca” wykonane będzie
metodą przecisku kontrolowanego na długości około 150 m z uwagi na słabonośne grunty
występujące w podłoŜu tego terenu oraz jak najmniejszą ingerencję w obszar Natura 2000.
8. NADRZĘDNY INTERES PUBLICZNY
W chwili obecnej ścieki sanitarne w miejscowości Wielki Głęboczek gromadzone są w
zbiornikach zamkniętych, tzw. szambach i dowoŜone do oczyszczalni ścieków w Jajkowie
wozami asenizacyjnymi. Z uwagi na to, Ŝe w większości ścieki gromadzone są w zbiornikach
bezodpływowych, naleŜy przypuszczać, Ŝe część ścieków jest wywoŜona na nielegalne
wylewiska bądź przedostają się do gruntu w sposób niekontrolowany, co prowadzi do
znacznego zanieczyszczenia rzek, rowów melioracyjnych i wód podziemnych. Nieszczelność
szamb moŜe spowodować przenikanie ścieków do ujęć wodnych, czego skutkiem moŜe być
skaŜenie wody w studniach przydomowych. SpoŜywanie skaŜonej fekaliami wody prowadzi
do powaŜnych chorób. Sieć kanalizacji sanitarnej wyeliminuje konieczność gromadzenia
nieczystości w zbiornikach wybieralnych o zróŜnicowanym stopniu szczelności, które mogą
stanowić powaŜne źródło zanieczyszczenia gruntu i wody. Nieregulowana gospodarka
ściekowa prowadzi do degradacji środowiska i stanowi potencjalne zagroŜenie dla
podziemnych warstw wodonośnych będących źródłem wody pitnej gminy. Budowa sieci
kanalizacji sanitarnej ureguluje gospodarkę ściekową miejscowości Wielki Głęboczek,
poprawi standard Ŝycia mieszkańców, zwiększy moŜliwości inwestycyjne, w tym
proekologiczne, a takŜe stworzy szanse do rozwoju turystyki, wyeliminuje ograniczenia
wynikające z zanieczyszczenia środowiska oraz pozwoli na wyrównanie szans rozwojowych
terenów wiejskich. Realizacja inwestycji przyniesie wymierny efekt w postaci poprawy stanu
infrastruktury technicznej.
9. ODDZIAŁYWANIE SKUMULOWANE
Nie występuje skumulowane oddziaływanie na obszar Natura 2000.
10
10. WNIOSKI KOŃCOWE
1. Przyjęte w projekcie budowlanym rozwiązania techniczno – technologiczne całkowicie
zabezpieczają obszary Natura 2000, poniewaŜ:
•
przesył ścieków projektowaną siecią kanalizacji sanitarnej i przesył wody siecią
wodociągową spełniać będzie wszystkie warunki wynikające z ustawy z dnia
07.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu
ścieków (Dz. U. Z 2006 r., Nr 123, poz. 858)
•
ścieki bytowo – gospodarcze z miejscowości Wielki Głęboczek przesyłane będą do
oczyszczalni ścieków w Jajkowie szczelnymi rurociągami, co wyeliminuje wyciek
ścieków surowych do gruntu i rzeki Drwęcy
•
szybki przepływ ścieków ograniczy zagniwanie osadów ściekowych w projektowanej
sieci kanalizacji sanitarnej
•
planowana inwestycja w trakcie eksploatacji nie będzie powodować wprowadzenia do
środowiska substancji i energii
•
procesy technologiczne prowadzone w projektowanej sieci kanalizacji sanitarnej i
wodociągowej są realizowane w obiektach zamkniętych, a zastosowane urządzenia to
przede wszystkim maszyny zatapialne lub odpowiednio zabudowane urządzenia
•
przepompownie wyposaŜone będą w pompy zatapialne o niskiej emisji hałasu i niskiej
energochłonności
•
zastosowane wysokiej klasy urządzenia technologiczne gwarantują sprawny przesył
ścieków i wody
•
zastosowanie kanalizacji tłocznej gwarantuje wysoką sprawność układu tłocznego,
a grawitacyjnej poprawę bilansu tlenowego ścieków
•
rurociągi zostaną wykonane z rur i kształtek z polietylenu wysokiej gęstości PE – HD
klasy PE - PN 10, przewody te prowadzone będą w rurach osłonowych klasy PE - 10,
co zapewni im całkowitą szczelność
•
sieć grawitacyjna wykonana będzie z rur kanalizacyjnych PVC – 4, zapewni ona
napowietrzenie ścieków transportowanych kanalizacją ciśnieniową
•
zastosowanie tworzyw sztucznych gwarantuje dobre parametry hydrauliczne
(przepływ ścieków z odpowiednią prędkością) oraz odporność instalacji na korozję
•
sieć kanalizacji sanitarnej oraz wodociągowej znajduje się 1,6 m pod powierzchnią
terenu, w większości na terenach rolnych oraz łąkach i pastwiskach poza obszarem
Natura 2000, przez co nie wpływa negatywnie na szlaki komunikacyjne dla wielu
gatunków roślin i zwierząt oraz uniemoŜliwia kolizje ptaków z elementami inwestycji
11
•
•
odcinek 1700 m sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej przebiega w terenie
Natura 2000, w tym 980 m po obrzeŜu obszaru specjalnej ochrony ptaków na terenach
rolniczych (uprawa kukurydzy) oraz pastwiskach, 720 m przebiega po obrzeŜu
obszaru specjalnej ochrony ptaków i specjalnych obszarów ochrony siedlisk na
terenach rolniczych, łąkach i pastwiskach oraz w ciągu istniejących dróg i duktów
leśnych, bez ingerencji w istniejący drzewostan.
realizacja inwestycji nie będzie powodować zmian w topografii i ukształtowaniu
korytarza ekologicznego, jakim jest Bagienna Dolina Drwęcy
•
wpływ przesyłanych ścieków na wody rzeki Drwęcy jest zerowy, gdyŜ nieczystości
przesyłane będą szczelnymi rurociągami bezpośrednio do oczyszczalni ścieków w
Jajkowie
•
rurociągi to inwestycja zlokalizowana pod powierzchnią terenu, co uniemoŜliwia
oddziaływanie na szatę roślinną, kontakt z występującymi na terenie ptakami oraz
innymi zwierzętami
•
w fazie eksploatacji kanalizacji nie występuje oddziaływanie na jakość sanitarną
powietrza atmosferycznego. UłoŜenie rurociągów ze spadkami zapewniającymi
prędkości przepływu równe lub większe od prędkości samooczyszczania się przewodu
nie spowoduje powstawania odorów, towarzyszących procesom zagniwania ścieków,
a tym samym wyeliminuje uciąŜliwość inwestycji w czasie eksploatacji.
•
po wykonaniu robót związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej i
wodociągowej teren zostanie doprowadzony do stanu pierwotnego
•
prace budowlane będą prowadzone poza okresem lęgowym , w porze dziennej, przez
co ograniczona zostanie emisja zanieczyszczeń do powietrza oraz uciąŜliwość
akustyczna
•
odpady powstałe w trakcie budowy inwestycji będą wywiezione poza obszar Natura
2000, przez co nie zostaną naruszone istniejące siedliska
•
przyjęte rozwiązania technologiczne są optymalne do warunków terenowych,
glebowych i klimatycznych
2. Po zrealizowaniu sieć kanalizacji sanitarnej z kolektorami tłocznymi i sieć wodociągowa
nie będzie uciąŜliwa dla otoczenia, poniewaŜ jej potencjalne oddziaływanie na otoczenie
sprowadza się do niewielkich i okresowych uciąŜliwości związanych z ich budową.
3. Brak korzystnych rozwiązań alternatywnych.
4. Za realizacją przedsięwzięcia przemawiają konieczne wymogi nadrzędnego interesu
publicznego.
5. Nie zachodzi potrzeba wykonania kompensacji przyrodniczej, poniewaŜ planowane
przedsięwzięcie nie powoduje negatywnego oddziaływania na siedliska przyrodnicze i
gatunki zwierząt na obszarze Natura 2000.
12
6. Biorąc pod uwagę wykazany wcześniej zminimalizowany wpływ na:
• powietrze [ brak odorów],
• wody powierzchniowe [szczelne rurociągi, ścieki odprowadzane bezpośrednio do
oczyszczalni ścieków] ,
• powierzchnię ziemi i wody podziemne [szczelne rurociągi],
• hałas [urządzenia zatapialne].
stwierdzam brak negatywnego wpływu na obszary Natura 2000.
Opracowała: mgr inŜ. Katarzyna Cap
13