Pan Piotr Downar Burmistrz Dębna

Szczecin, dnia 18 kwietnia 2013 r.
PREZES
REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ
W SZCZECINIE
WK.0913.1102.1.K.2013
Pan
Piotr Downar
Burmistrz Dębna
Uprzejmie informuję Pana Burmistrza, że Regionalna Izba Obrachunkowa
w Szczecinie działając na podstawie art. 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r.
o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1113)
przeprowadziła w terminie od 2 stycznia do 15 marca 2013 r. kontrolę
kompleksową gospodarki finansowej Gminy Dębno za lata 2009-2012.
Protokół kontroli został przez Pana Burmistrza podpisany w dniu 15
marca 2013 r.
Wyniki ostatniej kontroli potwierdzają wyeliminowanie większości
uchybień i nieprawidłowości wykazanych w protokole poprzedniej kontroli i
ujętych w piśmie pokontrolnym WK-0913-926/36/K/2009 Prezesa Regionalnej
Izby Obrachunkowej w Szczecinie z dnia 22 grudnia 2009 r. Ponownie jednak
stwierdzono wystąpienie nieprawidłowości polegających na:
− nieprzestrzeganiu obowiązku przeprowadzenia audytu wewnętrznego,
− zamieszczaniu nierzetelnych danych w sprawozdaniach Rb-27S i Rb-PDP
w zakresie skutków finansowych udzielonych ulg i zwolnień
podatkowych.
1
Z ustaleń zawartych w protokole kontroli wynika, że w okresie objętym
kontrolą wystąpiły następujące nieprawidłowości i uchybienia:
I. W zakresie spraw organizacyjnych.
1. W latach 2009-2010 w Urzędzie Miejskim w Dębnie nie wykonano obowiązku
przeprowadzenia audytu wewnętrznego, pomimo iż ujęte w budżecie jednostki
samorządu terytorialnego gromadzone środki publiczne (dochody i przychody)
oraz wydatki i rozchody środków publicznych przekroczyły w latach 2008-2009
kwotę 40.000.000,00 zł, czym naruszono przepisy art. 49 ust. 5 ustawy z dnia 30
czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.)
w związku z § 2 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2006
r. w sprawie kwot, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia
audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr
112, poz. 763 z późn. zm.) oraz art. 274 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.), za co
odpowiedzialność ponosi Burmistrz – str. 5 protokołu kontroli.
2. W 2012 r. grunty publicznych jednostek oświatowych z terenu Gminy Dębno
zajęte na działalność oświatową zwolniono od podatku rolnego (łączna wartość
udzielonych ulg wyniosła 1.259,98 zł) na podstawie przepisów art. 12 ust. 2 pkt
2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136,
poz. 969 z późn. zm.) „z urzędu” zamiast na podstawie decyzji Burmistrza
wydanych na wniosek podatników (nie wyegzekwowano od podatników
złożenia stosownych wniosków), czym naruszono przepisy art. 13d ust. 1
wymienionej ustawy, za co odpowiedzialność ponosi Burmistrz – str. 64
protokołu kontroli.
3. Pomimo, iż w latach 2009-2012 Gmina objęła udziały w spółkach prawa
handlowego o łącznej wartości 3.225.000,00 zł Burmistrz nie przedłożył
organowi stanowiącemu kontrolowanej jednostki projektu uchwały w sprawie
określenia zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez
Burmistrza, w konsekwencji czego stosowna uchwała nie została podjęta, czym
naruszono przepisy art. 30 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 18 ust. 2 pkt 9g ustawy z
dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.
1591 z późn. zm.), za co odpowiedzialność ponosi Burmistrz – str. 8, 153
protokołu kontroli.
2
II. W zakresie spraw
sprawozdawczości.
budżetowych,
finansowych,
rachunkowości
i
1. W latach 2009-2012 Burmistrz jako organ podatkowy pierwszej instancji nie
przeprowadzał kontroli podatkowych u podatników celem sprawdzenia
wywiązywania się przez nich z obowiązków wynikających z przepisów prawa
podatkowego, czym naruszono przepisy art. 281 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2012 poz. 749), za co odpowiedzialność
ponosi Burmistrz – str. 66 protokołu kontroli.
2. W 2012 r. Burmistrz wydał 28 decyzji w sprawie udzielenia ulg w podatku
rolnym od gruntów nabytych z przeznaczeniem na utworzenie nowego
gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nie
przekraczającej 100 ha. W 2 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości
dotyczące okresów, na jakie udzielono zwolnień i ulg w podatku. W obu
przypadkach podatników zwolniono z podatku rolnego na okres od 01.01.2012
r. do 31.12.2017 r., zamiast do dnia 31.12.2016 r., co w konsekwencji
spowodowało udzielenie ulgi w wysokości 75% na okres od 01.01.2018 r. do
31.12.2018 r. zamiast na okres od 01.01.2017 r. do 31.12.2017 r., a ulgi w
wysokości 50% na okres od 01.01.2019 r. do 31.12.2019 r. zamiast na okres od
01.01.2018 r. do 31.12.2018 r., czym naruszono przepisy art. 12 ust. 3 i ust. 6
ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, za co odpowiedzialność
ponosi Inspektor ds. wymiaru podatków i opłat, a z tytułu nadzoru Skarbnik
Gminy i Burmistrz – str. 63 protokołu kontroli.
3. W latach 2011-2012 stwierdzono przypadki nieprawidłowego klasyfikowania
dochodów budżetowych:
a) dochody z tytułu mandatów karnych nałożonych przez Straż Miejską (w 2011
r. w wysokości 20.324,57 zł) ujmowano w dziale 750-Administracja
publiczna w rozdziale 75095-Pozostała działalność zamiast w dziale 754Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa w rozdziale 75416Straż miejska,
b) dochody z tytułu odsetek otrzymanych od pożyczek udzielonych z budżetu
Gminy (w latach 2011-2012 w łącznej wysokości 231.565,61 zł) ujmowano w
§ 0970-Wpływy z różnych dochodów zamiast w § 8120-Odsetki od pożyczek
udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego,
czym naruszono odpowiednio § 1 pkt 1 i 2 oraz § 1 pkt 3 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji
dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze
źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 38, poz. 207 z późn. zm.), za co
odpowiedzialność ponosi Zastępca Skarbnika, a z tytułu nadzoru Skarbnik
Gminy i Burmistrz – str. 95-96 protokołu kontroli.
3
4. Kierownicy gminnych jednostek oświatowych (Szkół Podstawowych Nr 1 i 3 w
Dębnie, Szkół Podstawowych w Cychrach, Dargomyślu, Sarbinowie, Smolnicy i
Różańsku, Gimnazjum Publicznego i Gimnazjum Publicznego dla Pracujących
w Dębnie oraz Przedszkoli Nr 1 i 2 w Dębnie) nie dopełnili obowiązku
sporządzenia:
a) rocznych sprawozdań Rb-27S z wykonania planu dochodów za okres od
początku roku do dnia 31.12.2011 r. – sprawozdania zostały sporządzone i
podpisane przez Dyrektora Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół
zamiast przez kierowników poszczególnych jednostek organizacyjnych,
b) sprawozdań Rb-N o stanie należności i Rb-Z o stanie zobowiązań według
tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji według stanu na koniec IV
kwartału 2011 r. – sprawozdania zostały sporządzone dla wszystkich
jednostek łącznie i zostały podpisane przez Dyrektora Zespołu EkonomicznoAdministracyjnego Szkół,
co jest sprzeczne z § 4 pkt 3 lit. b i § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.
U. Nr 20, poz. 103) oraz § 4 ust. 1 pkt 1 i § 6 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań
jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz.
U. Nr 43, poz. 247), za co odpowiedzialność ponoszą kierownicy
poszczególnych jednostek oświatowych i Dyrektor Zespołu EkonomicznoAdministracyjnego Szkół, a z tytułu nadzoru Burmistrz – str. 31-32, 33
protokołu kontroli.
5. W 2012 r. jednemu z członków Miejsko-Gminnej Komisji Profilaktyki i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie wypłacono wynagrodzenia
należnego za udział w posiedzeniach komisji które odbyły się w miesiącach od
września do grudnia w łącznej kwocie 1.320,00 zł, co było sprzeczne z
zasadami wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych w Gminie Dębno określonymi w Rozdziale III
załącznika Nr 1 do uchwały Nr XVII/122/2011 Rady Miejskiej w Dębnie z dnia
30 listopada 2011 r. w sprawie przyjęcia Programu Profilaktyki i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Dębno na 2012 r., za co
odpowiedzialność ponosi Inspektor ds. oświaty pełniąca jednocześnie funkcję
Pełnomocnika Burmistrza ds. Patologii Społecznych, a z tytułu nadzoru
Burmistrz – str.110 protokołu kontroli
6. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, na mocy art. 16 ustawy z dnia 20
listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 215, poz. 1664) z dniem 1 stycznia 2010 r.
zlikwidowano gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych funduszy stały się
4
dochodami budżetów gmin i powinny być przekazane na rachunki budżetów, a
treść uchwał budżetowych powinna być dostosowana do przepisów ustawy nie
później niż do dnia 31 marca 2010 r. Ustalono, że stosowne zmiany w budżecie
Gminy wprowadzono na mocy uchwały Nr LVI/399/2010 z dnia 27.05.2010 r. i
uchwały Nr LVIII/414/2010 Rady Miejskiej z dnia 28.06.2010 r. w sprawie
zmiany budżetu i zmian w budżecie Gminy Dębno w 2010 r., a środki
finansowe zgromadzone w ramach Funduszu w łącznej kwocie 606.366,19 zł
przekazano na rachunek dochodów budżetu Gminy w dniu 30 czerwca 2010 r.,
czym naruszono przepisy art. 16 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 20 listopada 2009 r. o
zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, za
co odpowiedzialność ponosi Skarbnik Gminy, a z tytułu nadzoru Burmistrz –
str. 120, 121 protokołu kontroli.
7. W latach 2011-2012 Burmistrz Dębna udzielił z budżetu Gminy pożyczek w
łącznej kwocie 3.233.275,04 zł na podstawie umów, które nie zawierały
kontrasygnaty Skarbnika Gminy, czym naruszono przepisy art. 46 ust. 3 ustawy
z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, za co odpowiedzialność ponosi
Burmistrz – str. 179, 191 protokołu kontroli.
8. W sprawozdaniach z wykonania planu dochodów budżetowych Rb-27S oraz
z wykonania dochodów podatkowych Rb-PDP sporządzonych przez jednostkę
samorządu terytorialnego za 2010 r. wykazano dane niezgodne z treścią
dokumentów źródłowych:
a) w zakresie skutków decyzji wydanych przez organ podatkowy na podstawie
ustawy – Ordynacja podatkowa, w odniesieniu do umorzeń zaległości
podatkowych:
− w podatku rolnym dane zaniżono o kwotę 93,62 zł, wykazując 0,00 zł
zamiast 93,62 zł,
− w podatku od nieruchomości dane zawyżono o kwotę 93,62 zł, wykazując
115.108,62 zł zamiast 115.015,00 zł,
b) w zakresie skutków decyzji wydanych przez organ podatkowy na podstawie
ustawy – Ordynacja podatkowa, w odniesieniu do rozłożenia na raty,
odroczenia terminu płatności, zwolnienia z obowiązku pobrania, ograniczenia
poboru:
− w podatku od nieruchomości dane zawyżono o kwotę 1.978,17 zł,
wykazując 22.865,47 zł, zamiast 20.887,30 zł.
czym naruszono § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 lutego
2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103) oraz
odpowiednio § 3 ust. 1 pkt 11 lit. a i b Instrukcji sporządzania sprawozdań
budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego
stanowiącej załącznik Nr 39 do wymienionego rozporządzenia, za co
odpowiedzialność ponoszą Inspektor ds. wymiaru podatków i opłat oraz
5
Inspektor ds. podatków i opłat, a z tytułu nadzoru Skarbnik Gminy i Burmistrz –
str. 36-37 protokołu kontroli.
9. W 2012 r. wystąpiły nieprawidłowości w zakresie ujmowania w księgach
rachunkowych zmian w stanie i wartości środków trwałych ewidencjonowanych
w ramach konta 011-Środki trwałe:
a) w 15 przypadkach na łączną kwotę 199.399,23 zł zwiększenie stanu i
wartości środków trwałych spowodowane nabyciem, zamianą lub
ustanowieniem służebności przesyłowej gruntów ujęto z opóźnieniem
wynoszącym od 30 do 366 dni,
b) w 9 przypadkach na łączna kwotę 2.355.014,90 zł zwiększenie stanu i
wartości środków trwałych spowodowane wytworzeniem nowych lub
zmodernizowaniem istniejących środków trwałych w wyniku zakończenia
inwestycji ujęto w księgach rachunkowych z opóźnieniem wynoszącym od 17
do 429 dni,
czym naruszono przepisy art. 20 ust.1 i art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 29 września
1994 r. o rachunkowości ( Dz. U. z 2009 r. Nr 152 poz. 1223 późn. zm.), za co
odpowiedzialność ponosi Inspektor ds. księgowości budżetowej, a z tytułu
nadzoru Skarbnik Gminy – str. 195-200 protokołu kontroli.
III. W zakresie gospodarowania rzeczowymi składnikami majątku.
1. Dla 14 spośród 20 objętych kontrolą operacji wydzierżawienia nieruchomości
gminnych przeprowadzonych w 2012 r. nie sporządzono wykazów
nieruchomości przeznaczonych do wydzierżawienia, natomiast w 6 pozostałych
przypadkach wykazy sporządzono, jednak informacji o ich wywieszeniu w
siedzibie Urzędu Miejskiego nie podano do publicznej wiadomości przez
ogłoszenie w prasie lokalnej, czym naruszono przepisy art. 35 ust. 1 ustawy z
dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr
102, poz. 651 z późn. zm.), za co odpowiedzialność ponosi Inspektor Wydziału
Gospodarki Nieruchomościami i Ochrony Środowiska, a z tytułu nadzoru
Burmistrz – str. 92-93 protokołu kontroli.
W wyniku działań podjętych przez kierownictwo i pracowników Urzędu
Miejskiego, część negatywnych ustaleń została w częściowo wyeliminowana:
− sprawozdania gminnych jednostek oświatowych za 2012 r. zostały
sporządzone i podpisane przez kierowników tych jednostek,
− dokonano przeksięgowań błędnie
sklasyfikowanych dochodów
budżetowych,
− w dniu 12.02.2013 r. członkowi Miejsko-Gminnej Komisji Profilaktyki i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wypłacono nienaliczone i nie
wypłacone wcześniej wynagrodzenie w łącznej kwocie 1.320,00 zł.
6
Ponadto z dniem 15.11.2010 r. w kontrolowanej jednostce zatrudniono
audytora, a w dniu 29.03.2012 r. Rada Miejska w Dębnie podjęła uchwałę Nr
XXI/169/2012 w sprawie określenia zasad wnoszenia, zbywania udziałów i
akcji Gminy Dębno w spółkach prawa handlowego.
W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień
koniecznym jest bezwzględne przestrzeganie wszystkich norm prawnych ze
szczególnym zwróceniem uwagi na kwestie:
I. W zakresie spraw organizacyjnych.
1. Przestrzegania ustawy o podatku rolnym w zakresie wymogu udzielania ulg i
zwolnień podatkowych na podstawie decyzji organu podatkowego (Burmistrza)
wydanej na wniosek podatnika.
II. W zakresie spraw budżetowych, finansowych,
sprawozdawczości.
1. Przestrzegania ustawy Ordynacja podatkowa w
przeprowadzania kontroli podatkowych u podatników.
rachunkowości
zakresie
i
wymogu
2. Przestrzegania ustawy o podatku rolnym w zakresie wymogu właściwego
ustalania okresu zwolnienia w podatku rolnym przysługującego podatnikowi z
tytułu zakupu gruntów z przeznaczeniem na utworzenie nowego gospodarstwa
rolnego lub na powiększenie już istniejącego gospodarstwa rolnego do
powierzchni nie przekraczającej 100 ha.
Wskazane jest podjęcie działań zmierzających do likwidacji negatywnych
skutków finansowych stwierdzonych nieprawidłowości.
3. Przestrzegania ustawy o samorządzie gminnym w zakresie wymogu
kontrasygnowania przez Skarbnika Gminy czynności mogących spowodować
powstanie zobowiązań pieniężnych.
4. Przestrzegania rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej w
zakresie wymogu wykazywania rzetelnych danych w sprawozdaniach Rb-27S i
Rb-PDP.
5. Przestrzegania ustawy o rachunkowości w zakresie terminowego ujmowania
w księgach rachunkowych zmian w stanie i wartości środków trwałych.
III. W zakresie gospodarowania rzeczowymi składnikami majątku.
1. Przestrzegania ustawy o gospodarce nieruchomościami w zakresie wymogu
sporządzania wykazów nieruchomości przeznaczonych do wydzierżawienia i
7
publikowania w prasie lokalnej informacji o ich wywieszeniu w siedzibie
Urzędu Miejskiego.
Wyrażam przekonanie, że przeprowadzone czynności kontrolne oraz
powyższe wnioski przyczynią się do poprawy gospodarowania środkami
publicznymi.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 3 i 4 ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do Kolegium
Izby, za moim pośrednictwem, zastrzeżeń do wniosków pokontrolnych
dotyczących zarzutów naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub
niewłaściwe zastosowanie w niniejszym wystąpieniu w terminie 14 dni od daty
otrzymania tego wystąpienia.
Stosownie do przepisów art. 9 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych proszę o powiadomienie Regionalnej Izby Obrachunkowej w
Szczecinie, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego pisma o sposobie
wykonania wniosków pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania.
Do wiadomości:
Szanowna Pani
Helena Sługocka
Przewodnicząca
Rady Miejskiej w Dębnie
8