elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Transkrypt
elearningpapers Nº 1 - Octubre 2006
Nr 7 ▪ luty 2008 eLearning Papers Od redakcji Kształcenie i interkulturowość Roberto Carneiro, Lluís Tarín & Elina Jokisalo Artykuły Migracje i sieć: nowe wirtualne obszary dla budowania tożsamości kulturowej Paz Prendes, Francisco Martínez-Sánchez & Linda J. Castañeda E-learning i interkulturowy wymiar teorii kształcenia i modeli nauczania Claire Bélisle Szkolenie nauczycieli na odległość na obszarach rolniczych Kenii Chiara Pozzi Specyfikacje modelu SCORM dla wyłaniającego się świata: funkcjonowanie różnorodności lingwistycznej Mokhtar Ben Henda Otwarte zasoby i praktyki edukacyjne Sandra Schaffert & Guntram Geser Szybki e-learning, jako nieformalne narzędzie edukacyjne dla zaawansowanych uczniów Nicolò A. Piave eLearning Papers eLearning Papers jest publikacją portalu Komisji Europejskiej elearningeuropa.info, promującego wykorzystanie technologii komunikacyjno-informacyjnych w ustawicznym kształceniu. Redakcja: P.A.U. Education, S.L. Email: [email protected] ISSN: 1887-1542 Teksty publikowane w eLearning Papers, o ile nie wskazano inaczej, podlegają licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 2.5. Mogą one być kopiowane, rozpowszechniane, odtwarzane i wykonywane pod warunkiem, że wskazany zostanie autor i czasopismo elektroniczne publikujące je, czyli eLearning Papers. Wykorzystanie komercyjne i prace zależne są niedozwolone. Pełny tekst licencji jest dostępny na stronie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/deed.pl Od redakcji: Kształcenie i interkulturowość Rok 2008 został ogłoszony Europejskim Rokiem Dialogu Interkulturowego. Jeden z naszych autorów trafnie zauważył, że: „Jest to jednak tylko jedna z oznak wzrastającej świadomości co do potrzeby refleksji na temat wielokulturowego wymiaru naszego społeczeństwa i konieczności wspólnej pracy w celu przezwyciężania podziałów i obaw istniejących pomiędzy ludźmi z różnych kultur”. Dlatego eLearning Papers pragnie przyczynić się do refleksji na ten temat. Przede wszystkim chcemy podkreślić znaczenie technologii informacyjno-komunikacyjnych w tym procesie i dodatkowe wartości, jakie może wnieść e-learning. Koncepcja interkulturowości uświadamia nam różnorodność i większą niż kiedykolwiek złożoność naszych społeczeństw, w których istnieje potrzeba znalezienia „punktu styczności” różnych kultur. W związku z tym procesy edukacyjne muszą brać pod uwagę te elementy programów kształcenia, które mają promować interkulturowość: potrzebę stworzenia przestrzeni dla dialogu, zdolność do negocjacji i szacunek dla mniejszości. Z pewnością, z punktu widzenia technologii informacyjno-komunikacyjnych i e-learningu, edukacja interkulturowa oznacza wielkie wyzwanie i zobowiązanie dla rządów i organizacji zarówno publicznych, jak i prywatnych. Wyzwanie polega na stworzeniu wzbogaconych i skutecznych środowisk kształcenia, które będą przystosowane zarówno do specyfiki społeczeństwa informacyjnego, jak i do nowego typu społeczeństwa interkulturowego. Artykuły w tym numerze traktują o wyzwaniach związanych z interkulturowością w kształceniu przez całe życie. Badacze z Uniwersytetu w Murcji piszą o tym, w jaki sposób właściwe wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w kontekstach edukacyjnych pozwala na utrzymanie specyfiki kulturowej danej społeczności. Claire Bélisle opisuje w swoim artykule wpływ zakorzenienia kulturowego na teorie kształcenia i modele nauczania. Chiara Pozzi, z Uniwersytetu w Mediolanie, opisuje projekt e-learningowy dla nauczycieli zrealizowany w Kenii. Artykuł przedstawia narodowy i lokalny kontekst projektu oraz opisuje, w jaki sposób kultura pośredniczy pomiędzy jednostką i technologią. Natomiast Mokhtar Ben Henda omawia w swoim artykule inicjatywy i procedury mające na celu standaryzację e-learningu, ich rezultaty i perspektywy na przyszłość. Oprócz tematów związanych z interkulturowością, włączyliśmy dwa inne artykuły. Autorzy pierwszego z nich, Sandra Schaffert i Guntram Geser, opisują aktualne wolne zasoby edukacyjne. Wydanie zamyka artykuł Nicolò A. Piave'a na temat szybkiego e-learningu wykorzystywanego jako nieformalne narzędzie edukacyjne. Roberto Carneiro, Dyrektor, eLearning Papers Lluís Tarín i Elina Jokisalo, elearningeuropa.info eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 7 • luty 2008 • PL 2 Migracje i sieć: nowe wirtualne obszary dla budowania tożsamości kulturowej Paz Prendes Francisco MartínezSánchez Linda J. Castañeda Grupa Badawcza Technologii Edukacyjnych (GITE) Uniwersytet w Murcji Chcieliśmy opisać, w jaki sposób odpowiednie wykorzystanie technologii informacyjnokomunikacyjnych w kontekstach edukacyjnych może pozwolić na utrzymanie specyfiki kulturowej danej społeczności, pomagając jednocześnie w poznawaniu i akceptowaniu innych kultur. W tym artykule przedstawiamy pewne refleksje związane z tematem wielokulturowości i migracji oraz projekty i ich rezultaty osiągnięte przez Grupę Badawczą Technologii Edukacyjnych z Uniwersytetu w Murcji – niektóre zintegrowane w programach Współpracy Międzyuniwersyteckiej promowanej przez Hiszpańską Agencję ds. Współpracy Międzynarodowej (AECI). Chcieliśmy opisać, w jaki sposób odpowiednie wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w kontekstach edukacyjnych może pozwolić na utrzymanie specyfiki kulturowej danej społeczności, pomagając jednocześnie w poznawaniu i akceptowaniu innych kultur. Aktualnie młodzi imigranci przebywający w Hiszpanii (większość z nich jest pierwszym lub drugim pokoleniem) podlegają różnym procesom akulturyzacji w wyniku wielorakich czynników, które uwarunkowują ich styl życia i interakcje z kulturą przyjmującą. Wśród tych czynników tak zwana akulturyzacja pokoleniowa oraz asymilacja są dwiema ważnymi barierami na drodze do stworzenia realnego i zrównoważonego modelu wielokulturowego współistnienia. Szkoła jest bardzo ważnym środowiskiem komunikacyjnym dla dzieci, a w początkowych etapach jest także najważniejszym obszarem interakcji społecznych, które mogą prowadzić zarówno do poznania i przyswojenia kultury społeczeństwa przyjmującego, jak i do utraty własnej, lub też do popularyzacji, zrozumienia i zaakceptowania obu kultur. Żyjemy w świecie technologii, który daje nam ogromne możliwości tworzenia sieci komunikacyjnych i poznawania nowych ludzi i kultur. Nasz projekt ma na celu poszukiwanie rozwiązań dla problemów związanych z aktualną sytuacją migracyjną, poprzez wykorzystanie technologii, przyjmując przy tym za podstawę jeden z najważniejszych elementów wykorzystywanych przez ludzi w adaptacji do nowego środowiska, jakim jest edukacja. Podstawowe pojęcia wielokulturowość, technologie informacyjnokomunikacyjne, pedagogia, szkoła, imigracja, akulturyzacja, adaptacja Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media14902.pdf eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 7 • luty 2008 • PL 3 E-learning i interkulturowy wymiar teorii kształcenia i modeli nauczania Claire Bélisle LIRE (Uniwersytet w Lionie 2 & CNRS), Francja W społeczeństwach wielokulturowych i wielojęzycznych, domniemane założenia pedagogiczne w środowiskach elearningowych powinny zostać wyrażone w sposób bezpośredni. Podstawowe pojęcia teorie kształcenia, interkulturowość, modele nauczania, praktyki, modelowanie W tym artykule przedstawiam argumenty potwierdzające, że środowiska e-learningowe mogą wspierać rozwój świadomości interkulturowej uczących się. Wybierając środowisko elearningowe w celu osiągnięcia określonych celów edukacyjnych, autorzy i nauczyciele muszą być świadomi pewnych ukrytych wymiarów swojej działalności pedagogicznej. Zakorzenienie kulturowe wpływa zarówno na teorie kształcenia, jak i na modele nauczania. Zastanowienie się nad tymi ukrytymi wymiarami i wzięcie ich pod uwagę przy opracowywaniu specyficznych środowisk kształcenia powinno pomóc w interkulturowym nauczaniu i uczeniu się. W społeczeństwach wielokulturowych i wielojęzycznych, domniemane założenia pedagogiczne w środowiskach elearningowych powinny zostać wyrażone w sposób bezpośredni. W szczególności chodzi tu o dwa różne wymiary kulturowe praktyki edukacyjnej: z jednej strony, kulturę pedagogiczną oraz wartości, przekonania, postawy, a także wykorzystywane teorie i modele; a z drugiej strony kulturę cyfrową i wyłaniające się transformacje wiedzy i modelowania pedagogicznego. Rozwój zdolności interkulturowych, obecny już w nauczaniu języków obcych, może prowadzić do ulepszenia procesu uczenia się i nauczania. Uczniowie i nauczyciele umacniają się poprzez rozwój nowej kultury edukacyjnej, opartej na kompetencjach interkulturowych, krytycznym myśleniu, świadomości i indywidualnie regulowanej praktyce. Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media14903.pdf eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 7 • luty 2008 • PL 4 Szkolenie nauczycieli na odległość na obszarach rolniczych Kenii Chiara Pozzi Uniwersytet MediolanBicocca – Centro di Produzione Multimediale Rozpoczynamy od ogólnego przedstawienia kontekstu krajowego i lokalnego, a następnie rozważamy, w jaki sposób kultura pośredniczy pomiędzy jednostką i technologią. Podstawowe pojęcia rozłam cyfrowy, Afryka, elearning, Kenia, globalizacja, nauczyciele, wielokulturowy, szkolenie, penetracja, kraje rozwijające się Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media14905.pdf Globalizacja powoduje intensyfikację i delokalizację stosunków społecznych na poziomie światowym; połączyła ona „odległe miejscowości w taki sposób, że lokalne wydarzenia są uzależnione od wydarzeń toczących się w odległości wielu kilometrów i odwrotnie. Lokalne transformacje są częścią globalizacji ponieważ są one lateralnym przedłużeniem relacji społecznych w czasie i przestrzeni” (Giddens, 1990). Rewolucyjne zmiany, jakie zaszły w technologii informacyjnej oraz pojawiające się zjawisko rozłamu cyfrowego są ważnymi aspektami tego procesu. W niniejszym opracowaniu analizujemy zjawisko rozłamu cyfrowego z perspektywy peryferyjnej, w porównaniu do regionów rozwiniętych, gdzie te rewolucyjne zmiany się rozpoczęły. Afryka i Kenia to lokalny, zmieniający się kontekst, z perspektywy którego obserwujemy penetrację nowych technologii, jako część procesu globalizacji. Sytuacja w Afryce, jeżeli chodzi o rozłam cyfrowy, przepaść społeczną w zakresie dostępu i wykorzystania technologii informacyjnych i przede wszystkim opóźnienie w tworzeniu infrastruktur niezbędnych dla zapewnienia ich dostępności i wykorzystania, jest negatywna. Niemniej, należy zwrócić uwagę, iż proces globalizacji przyczynia się do stopniowej penetracji nowych technologii na kontynent afrykański. Ale społeczność nie tylko powinna je wykorzystywać, ale także powinna promować ich wykorzystanie, zarządzać nimi i kontrolować je. Jest to bardzo ważne ponieważ technologie informacyjno-komunikacyjne mają bardzo duży wpływ zarówno na praktyki społeczne, jak i na lokalną kulturę. Nasz artykuł opisuje pilotażowy projekt e-learningowy dla nauczycieli, zrealizowany w rejonie Gwassi, będącym obszarem rolniczym w Kenii. Rozpoczynamy od ogólnego przedstawienia kontekstu krajowego i lokalnego, a następnie rozważamy, w jaki sposób kultura pośredniczy pomiędzy jednostką i technologią. Na koniec opracowanie ocenia lokalną sytuację i opisuje kontekst oraz strategiczne punkty, nad którymi uczestnicy projektu aktualnie pracują. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 7 • luty 2008 • PL 5 Mokhtar Ben Henda ISIC, Uniwersytet w Bordeaux 3, Francja Wiele projektów, wspólnych działań i inicjatyw stara się opracować najbardziej korzystne rozwiązania, które ograniczyłyby e-rozłamy w edukacji poprzez standardowe definicje i implementacje. Podstawowe pojęcia standardy e-learningu, różnorodność lingwistyczna, edukacja wielokulturowa, kompetencje, AUF, SCORM Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media14906.pdf Specyfikacje modelu SCORM dla wyłaniającego się świata: funkcjonowanie różnorodności lingwistycznej Wraz ze światowym rozpowszechnianiem się modeli, technik i rozwiązań e-learningowych, nowe wyzwania związane z rozłamem cyfrowym stawiają przed nowo powstającymi krajami konieczność przyłączenia się do tego nieuniknionego globalnego procesu edukacyjnego. Wiele projektów, wspólnych działań i inicjatyw stara się opracować najbardziej korzystne rozwiązania, które ograniczyłyby e-rozłamy w edukacji poprzez standardowe definicje i implementacje. Pionierzy e-learningu, podobnie jak to miało miejsce w lotnictwie lub przemyśle wojskowym, musieli najpierw ustalić specyfikacje, które stworzyłyby i zharmonizowały interoperacyjny system umożliwiający wymianę treści, zasobów i procedur edukacyjnych poprzez technologie informacyjno-komunikacyjne. Pojawiło się wiele specyfikacji i standardów prawnych mających na celu harmonizację kontekstów e-learningu: Globalne Konsorcjum ds. Kształcenia opracowało Instrukcyjny System Zarządzania (IMS), a Amerykański Departament Obrony (DoD) przyczynił się do rozpowszechnienia referencyjnego modelu zawartości elearningowych (ang. Sharable Content Object Reference Model – SCORM). Stworzone głównie dla wspólnot anglo-saksońskich, inicjatywy te stopniowo zdobyły zainteresowanie międzynarodowych organizacji kulturalnych i akademickich, zdających sobie sprawę z tego, że zróżnicowanie kulturowe i lingwistyczne musi być wspierane poprzez edukację. Agencja Uniwersytetów Frankojęzycznych (AUF) jest jednym z organów międzynarodowych włączonych w ruch standaryzacji e-learningu, jako organ łączący wchodzące w jego skład języki i kultury. Jedną z ważniejszych inicjatyw podjętych przez Agencję jest wspieranie produkcji standardowych zasobów edukacyjnych dla nauczycieli i uczniów, obejmujących różne obszary wspólnoty frankojęzycznej, z uwzględnieniem lokalnych specyfikacji lingwistycznych i kulturalnych. Nasz artykuł opisuje procedury, wyniki i perspektywy tego rodzaju inicjatyw z odniesieniem do doświadczeń Agencji AUF z zastosowania specyfikacji SCORM, będącego głównym modelem w sferze międzynarodowych standardów e-learningowych. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 7 • luty 2008 • PL 6 Otwarte zasoby i praktyki edukacyjne Dr Sandra Schaffert Dr Guntram Geser Salzburg Research Forschungsgesellschaft Kreatywność oparta na współpracy i dzielenie się otwartymi zasobami edukacyjnymi wśród uczących się wspólnot może być ważnym katalizatorem innowacji w dziedzinie edukacji. Podstawowe pojęcia otwarte zasoby edukacyjne, otwarte treści, otwarte źródła, polityka edukacyjna, harmonogram, tutoriale, kreatywność oparta na współpracy Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media14907.pdf W ostatnich latach poświęcono wiele uwagi otwartym zasobom edukacyjnym (ang. Open Educational Resources – OER). Od stycznia 2006 do grudnia 2007 Serwis Obserwacyjny Otwartych Treści e-Learningowych (OLCOS), będący projektem współfinansowanym przez Komisję Europejską w ramach Programu e-Learningowego, badał, jaki wpływ mogą mieć otwarte zasoby edukacyjne na jakość nauczania i uczenia się Projekt miał na celu promocję otwartych zasobów edukacyjnych poprzez różne działania i produkty, takie jak Europejski Harmonogram dla Otwartych Zasobów Edukacyjnych i tutoriale dla tych zasobów. W naszym artykule przedstawiamy niektóre wyniki harmonogramu, co daje ogólny przegląd sytuacji w zakresie otwartych zasobów edukacyjnych i umożliwia określenie ewentualnych dróg w kierunku zwiększenia produkcji otwartych zasobów edukacyjnych oraz podniesienia poziomu ich wykorzystania i wymiany wśród użytkowników. Poza tym opisany harmonogram zawiera rekomendacje dotyczące działań i środków, które pomagałyby w podejmowaniu decyzji na poziomie polityki edukacyjnej i instytucji. Harmonogram podkreśla fakt, że w społeczeństwie wiedzy konieczne są kompetencje i umiejętności, które wymagają innowacyjnych praktyk edukacyjnych, opartych na otwartym dzieleniu się pomysłami i ich wspólnej ocenie, wspieraniu kreatywności i pracy w zespole pośród uczących się. Kreatywność oparta na współpracy i dzielenie się otwartymi zasobami edukacyjnymi wśród uczących się wspólnot może być ważnym katalizatorem innowacji w dziedzinie edukacji. Projekt OLCOS opracował otwarte tutoriale on-line dla użytkowników. Celem tych tutoriali jest wspieranie kreatywności nauczycieli i uczniów, pomaganie w ponownym wykorzystaniu i dzieleniu się otwartymi zasobami edukacyjnymi. Aby pomagać w praktycznym wykorzystaniu zasobów, tutoriale odpowiadają na takie pytania jak: Jak szukać otwartych zasobów edukacyjnych? Które materiały mogą być ponownie wykorzystywane i modyfikowane? Jak opracować i licencjować własne otwarte zasoby? Tutoriale będą dostępne i prawdopodobnie będą się dalej rozwijać nawet po zakończeniu projektu OLCOS, ponieważ zostały one opublikowane na otwartej, cieszącej się dużym powodzeniem platformie Wiki (Wikieducator.org) i mogą być aktualizowane przez wszystkich użytkowników. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 7 • luty 2008 • PL 7 Szybki e-learning, jako nieformalne narzędzie edukacyjne dla zaawansowanych uczniów Nicolò A. Piave Uniwersytet w Maceracie; Studio e-Learning ONE, Włochy Szybki e-learning jest w stanie sprostować potrzebie stworzenia zsynchronizowanych treści cyfrowych i połączenia różnych rodzajów materiałów w jednym formacie kompatybilnym z klasycznymi wirtualnymi środowiskami kształcenia (VLEs). Podstawowe pojęcia nieformalne kształcenie, szybki e-learning, treści, strategie Pełny tekst http://www.elearningeuropa.info/fil es/media/media14908.pdf Ten artykuł traktuje o możliwości wprowadzenia oprogramowania dla szybkiego e-learningu, normalnie wykorzystywanego przez nauczycieli i dostawców treści, do paradygmatu kształcenia mieszanego i nieformalnych narzędzi edukacyjnych. Zalety wykorzystania tego rodzaju oprogramowania w wirtualnych klasach oznaczałyby powstanie dwóch różnych ale wzajemnie powiązanych rynków otwartych zasobów w ramach klasycznego wirtualnego środowiska kształcenia (ang. Virtual Learning Environment – VLE): pierwszy z nich z prostymi zasobami, które mogłyby być łączone między sobą w celu tworzenia bardziej złożonych treści elektronicznych; a drugi składający się z kilku złożonych zasobów pochodzących z pierwotnych, wewnętrznych rynków zasobów, lub, wymiennie, bezpośrednio ze strony internetowej. Dostęp do tych wewnętrznych rynków mógłby promować nowe warianty e-learningu wśród uczących się i przyczynić się do podniesienia świadomości edukacji medialnej w ich podejściu do treści. Szybki e-learning jest w stanie sprostować potrzebie stworzenia zsynchronizowanych treści cyfrowych i połączenia różnych rodzajów materiałów w jednym formacie kompatybilnym z klasycznymi wirtualnymi środowiskami kształcenia (VLEs). Dlatego oprogramowanie dla szybkiego e-learningu, wykorzystywane podobnie jak narzędzia typu Web 2.0, może pozwolić e-uczniom na samodzielne tworzenie własnych treści oraz pomóc w re-interpretacji i w dzieleniu się bardziej złożonymi zasobami przy wykorzystaniu wyższego poziomu zrozumienia i rekonstrukcji. Aby to osiągnąć, konieczna jest częściowa modyfikacja modelu Salomona, tak aby ścieżka e-learningu była kompatybilna z nieformalnym podejściem opartym na narzędziach szybkiego e-learningu, chyba że uczniowie omawialiby wyniki stworzonych przez siebie treści w ramach klasycznego VLE. eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • ISSN 1887-1542 Nr 7 • luty 2008 • PL 8