Zadania z etapu regionalnego konkursu

III Regionalny Turniej Chemiczny dla uczniów gimnazjów – klasa II – 15.06.2012 r.
1. (5 pkt.)
Oceń prawdziwość podanych informacji. Obok każdego zdania wpisz odpowiednio literę P (jeśli jest
prawdziwe) lub F (jeśli jest fałszywe).
1 Woda wapienna to klarowny wodny roztwór wodorotlenku wapnia.
2 Woda sodowa to wodny roztwór wodorotlenku sodu.
3 Chlorek wapnia dysocjując tworzy dwa razy więcej anionów niż kationów.
4 pH wodnego roztworu amoniaku jest większe od 7.
5 Reakcja zobojętniania to reakcja kationów metali z anionami reszt kwasowych.
2. (3 pkt.)
Zmieszano roztwory zasady wapniowej i kwasu azotowego(V), w taki sposób, że na jeden jon wapnia
przypadał jeden jon azotanowy(V). Zapisz odpowiednie równanie reakcji i na podstawie stosunków
ilościowych wynikających z równania reakcji ustal odczyn otrzymanego roztworu.
Określ barwę lakmusu w tym roztworze.
3. (5 pkt.)
Podane są dwie grupy związków:
I
II
wodorotlenek sodu
kwas siarkowy(VI)
chlorek baru
azotan(V) cynku
węglan sodu
wodorotlenek baru
azotan(V) potasu
Mieszano kolejno roztwory związków z pierwszej grupy z roztworami z drugiej grupy.
Podaj wzór związku z grupy I, którego roztwór spowoduje, że zajdzie reakcja po dodaniu do:
a) każdego roztworu z grupy II ……………………….
b) dwóch roztworów z grupy II ……………………….
c) jednego roztworu z grupy II ……………………….
Zapisz równania reakcji opisane w punkcie b.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
4. (3 pkt.)
Oblicz ile gramów soli i wody należy dodać do 200 g roztworu tej soli o stężeniu 5%, aby zwiększyć
dwukrotnie masę i stężenie roztworu.
5. (4 pkt.)
Tlenek pewnego trójwartościowego pierwiastka X reaguje z wodą tworząc kwas typu HR. Stosunek
masowy pierwiastka X do tlenu w tlenku wynosi 7 : 12.
a) Ustal wzór sumaryczny tlenku
b) Napisz równanie reakcji tego tlenku z wodą
c) Podaj nazwy systematyczne tlenku i kwasu
Klucz odpowiedzi
Zad. 1 max.5 pkt.
Za każdy poprawny wpis
1
2
3
P
F
P
1 pkt.
4
P
5
F
Zad. 2 max.3 pkt.
Za poprawny zapis równania reakcji
– 1 pkt.
Za ustalenie odczynu roztworu
– 1 pkt.
Za podanie barwy lakmusu w tym roztworze
– 1 pkt.
Ca(OH)2 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + 2H2O
1Ca2+ - 1NO3− → 2OH− - 1H+ → odczyn zasadowy
Barwa lakmusu w roztworze – niebieska
Zad. 3 max. 5 pkt.
Za podanie prawidłowych wzorów po 1 pkt.
a) Na2CO3
b) NaOH
c) BaCl2
Za zapisanie równań reakcji po 1 pkt.
H2SO4 + 2NaOH → Na2SO4 + 2H2O
Zn(NO3)2 + 2NaOH → Zn(OH)2↓ +2NaNO3
– 3x 1 pkt. = 3 pkt.
– 2 x 1 pkt. = 2 pkt.
Zad. 4 max. 3 pkt.
Za ustalenie masy i stężenia procentowego roztworu drugiego – 1 pkt.
mrII = 2 ∙ 200g = 400g cpII = 10%
obliczenie masy substancji w pierwszym i drugim roztworze oraz ich różnicy (ustalenie ile należy dodać
substancji)
– 1 pkt.
msI = 5% z 200 g = 10 g
msII = 10% z 400 g = 40 g
msd = 40 g – 10 g = 30 g
za obliczenie masy wody, którą należy dodać – 1 pkt.
mwd = 200 g - 30 g = 170 g
Zad. 5 max. 4 pkt.
Za poprawną metodę obliczania masy atomowej pierwiastka X
=
x = 14 u
Ustalenie wzoru N2O3
Zapisanie równania reakcji
N2O3 + H2O → 2HNO2
Za podanie dwóch nazw
N2O3 – tlenek azotu(III)
HNO2 – kwas azotowy(III)
Łączna liczba punktów 20.
– 1 pkt.
– 1 pkt.
– 1 pkt.
– 1 pkt.