euronews nr 49

Warszawa, 27 stycznia 2011 r.
Opracowanie: Sekcja Współpracy z Zagranicą, GPW
Przegląd informacji zamieszczonych na stronach internetowych i w biuletynach
informacyjnych
urzędów
inspekcji
pracy Unii
Europejskiej
oraz organizacji
międzynarodowych zajmujących się szeroko rozumianą problematyką zdrowia zawodowego
i ochrony pracy – wydanie 49.
EURONEWS NR 49
EUROPEJSKA KONFEDERACJA ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH (ETUC)
ETUC wzywa europejskich ministrów finansów, aby nie ingerowali w sprawy
wynagrodzeń i rynków pracy
Przed zaplanowanym na 18 stycznia br. spotkaniem ministrów finansów UE, ETUC
przewidywał, że podczas dyskusji nad zadłużeniem państw i opublikowanym przez KE
corocznym „Badaniem wzrostu gospodarczego”, ministrowie będą jak zwykle powtarzać
wezwania do zwiększania elastyczności rynku pracy.
ETUC przypomina ministrom finansów swoją opinię, że elastyczność rynku pracy nie tworzy
większej liczby miejsc pracy. Elastyczność przyczynia się tylko do niepewności zatrudnienia,
eliminuje dobre miejsca pracy, tworzy duże i narastające nierówności.
Zdaniem ETUC, elastyczność rynku pracy była jedną z przyczyn źródłowych kryzysu: przy
braku wzrostu pobudzanego popytem opartym na godziwych wynagrodzeniach i stabilnych
umowach o pracę, koniunktura była napędzana poprzez zadłużanie się, co w końcu
zaszkodziło gospodarce i systemom finansowym, a niepewne zatrudnienie doprowadziło
Europę do kryzysu. Według Johna Monksa, sekretarza generalnego ETUC: „Trzeba, aby
ministrowie finansów oraz Dyrekcja Generalna ds. Gospodarczych i Finansowych (DG
ECFIN) przestali zmuszać państwa członkowskie do osłabiania systemów negocjacji
zbiorowych, jak to się dzieje w Irlandii. Zamiast tego, muszą niezwłocznie skupić się na tym,
w jaki sposób zapobiegać pogłębianiu kryzysu w kolejnych państwach”.
http://www.etuc.org/a/8177
1
MIĘDZYNARODOWA ORGANIZACJA PRACY
Globalne trendy zatrudnienia 2011
W opublikowanym 24 stycznia br. raporcie „Globalne trendy zatrudnienia 2011”, MOP
prognozuje, że w bieżącym roku wzrost liczby miejsc pracy nadal będzie niewielki,
szczególnie w krajach rozwiniętych, a priorytetem pozostanie wzrost zatrudnienia wśród ludzi
młodych. Oficjalna liczba bezrobotnych na świecie w 2010 r. wynosiła 205 milionów (w tym
78 milionów osób młodych), czyli zasadniczo nie zmieniła się od roku 2009, i była o 27,6
milionów wyższa niż przed kryzysem ekonomicznym, trwającym od 2007 roku. W Europie
Środkowej i Południowo-Wschodniej, najwyższe bezrobocie 10,4% zanotowano w 2009 roku
(co oznaczało najwyższy wskaźnik regionalny na świecie), a w 2010 r. obniżyło się do
poziomu 9,6%. W 2009 roku wzrosło globalne zatrudnienie w rolnictwie, ponieważ sektor ten
charakteryzuje się niższą wydajnością i służy on jako bufor dla osób tracących pracę
w przemyśle i usługach.
http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/press-and-media-centre/pressreleases/WCMS_150581/lang--en/index.htm
ESTONIA
Związki za podatkiem progresywnym i zwiększeniem świadczeń socjalnych
W listopadzie 2011 r., związki zawodowe złożyły w estońskim parlamencie swoje propozycje
zmian przepisów w zakresie zatrudnienia i stosunków pracy, wynagrodzeń, ubezpieczeń
społecznych oraz podatków. Przedstawiony przez stronę pracowniczą projekt wprowadzenia
dochodowego podatku progresywnego spotkał się z silnym sprzeciwem pracodawców.
Natomiast organizacje pracodawców wyraziły gotowość do rozmów nt. większości
pozostałych
postulatów
m.in.
podniesienia
płacy
minimalnej
(do
60%
średniego
wynagrodzenia), ubezpieczeń od wypadków przy pracy, chorób zawodowych oraz
zwiększenia świadczeń socjalnych.
http://www.eurofound.europa.eu/eiro/2010/12/articles/ee1012019i.htm
2
HISZPANIA
Bezpieczeństwo na drogach
Podległa Kongresowi Deputowanych komisja zajmująca się kwestiami związanymi
z bezpieczeństwem drogowym, wystąpiła z wnioskiem do Rządu o zwiększenie działań
nastawionych na promocję wśród przedsiębiorców planowania obejmującego kwestie
bezpieczeństwa na drodze, jako środka prewencyjnego w odniesieniu do wypadków
drogowych występujących w trakcie godzin pracy, jak również wypadków, które mają miejsce
podczas przemieszczania się pomiędzy domem a miejscem pracy.
W ramach propozycji niższej Izby Parlamentu, wszystkie grupy zgodziły się skierować
prośbę do Rządu, aby w okresie najbliższego roku wypromowana została kampania
informacyjna mająca na celu podniesienie świadomości pracodawców i pracowników na
temat zagrożeń wynikających z poruszania się na drogach w trakcie i po godzinach pracy.
Rząd zachęcany jest również do podjęcia kroków prowadzących do włączenia tematyki
bezpieczeństwa na drogach do zagadnień z zakresu prewencji ryzyka wewnątrz organów
administracji publicznej, jak również włączenia pozycji zatytułowanej „edukacja drogowa” do
planów szkoleń ustawicznych i zawodowych pracowników, którzy na co dzień wykonują
prace związane z prowadzeniem pojazdów.
W celu przeprowadzenia tego typu inicjatyw związanych z bezpieczeństwem i zdrowiem
w pracy, Komisja zakłada dokonanie pewnych modyfikacji w Ustawie o Prewencji Ryzyka
Zawodowego i w Statucie Pracowników.
http://www.lineaprevencion.com/ESP/44/Pages/Web/Actualidad/Noticia375El_Congreso_soli
cita_al_Gobierno_que_incentive_planes_de_seguridad_vial_en_las_empresas_para_preven
ir_accidentes_laborales_.aspx
Prewencja w szkołach
Autonomiczny Rząd (Junta) Andaluzji wydał publikację o charakterze dydaktycznym,
poświęconą prewencji ryzyka zawodowego w jednostkach oświatowych.
Publikacja ta wpisuje się w program „Naucz się dorastać w bezpieczeństwie”, w ramach
którego promuje się kulturę prewencyjną wśród uczniów.
Przedstawiciele andaluzyjskich ministerstw Zatrudnienia i Edukacji zaprezentowali w dniu 17
stycznia br. podręcznik dydaktyczny, wydany przez Rząd Andaluzji z myślą o kształceniu
3
w zakresie prewencji ryzyka zawodowego w jednostkach oświatowych. Od momentu
zainicjowania programu „Naucz się dorastać w bezpieczeństwie” w 2003 roku, którego celem
jest uwrażliwianie młodzieży szkolnej na wspomniane aspekty, władze regionu trafiły
z promocją kultury prewencyjnej ogółem do 3.160 uczniów z prowincji Almerii.
149-stronicowy podręcznik zawiera praktyczne informacje na temat zagrożeń i sposobów im
zapobiegania, a także stanowi kompilację podstawowych aspektów z zakresu bhp. Główną
intencją władz Andaluzji w momencie edycji omawianej pozycji, było wpisanie prewencji
w codzienny rytm pracy jednostek oświatowych, do osiągnięcia czego potrzebny był
konkretny materiał do pracy z młodzieżą.
W marcu tego roku rusza kolejna edycja programu, w ramach której przewiduje się, że do
grona ponad 3 tysięcy „przeszkolonych” do tej pory uczniów dołączy kolejnych 413 z różnych
szkół na terenie prowincji.
Podobnie jak w latach poprzednich, interwencja w jednostkach oświatowych opierać się
będzie na rozmowach wewnątrz mobilnego pojazdu szkoleniowego, który docierać będzie do
szkół, aby przekazać uczniom potrzebną wiedzę na temat prewencji ryzyka, wypadków,
a także doradzać w kontekście podejmowania słusznych decyzji w obliczu zagrożeń
panujących na terenie szkoły.
http://www.lineaprevencion.com/ESP/44/Pages/Web/Actualidad/Noticia376La_Junta_de_An
daluca_edita_una_unidad_didctica_para_la_enseanza_de_la_prevencin_de_riesgos_laboral
es_en_centros_educativos_.aspx
LUKSEMBURG
Wynagrodzenie za dni ustawowo wolne od pracy
W tym roku, kilka dni ustawowo wolnych od pracy (1 stycznia, 1 maja, 25 grudnia) przypada
w sobotę lub niedzielę. W Luksemburgu, wymiar wynagrodzenia za dni ustawowo wolne od
pracy zależy od:
tego, czy w te dni wykonywana jest praca (z uwagi na potrzeby przedsiębiorstwa)
tego, czy święto państwowe przypada w dzień roboczy (zgodnie z umową o pracę)
układów zbiorowych, które mogą przewidywać korzystniejsze wynagrodzenie
pracowników
Dzień ustawowo wolny
od pracy przypadający
Dzień ustawowo wolny od pracy przypadający
w dzień roboczy wolny od pracy lub w niedzielę
4
Dzień
nieprzepracowany
Dzień
przepracowany
w dzień roboczy
Pracownik ma prawo do:
dnia odpoczynku
wynagrodzenia wg
normalnej stawki
godzinowej
Dzień ustawowo wolny
od pracy przypadający
w dzień roboczy
Pracownik ma prawo do:
wynagrodzenia za
faktycznie
przepracowane tego
dnia godziny wg
normalnej stawki
godzinowej
wynagrodzenia za
godziny, które byłyby
przepracowane tego
dnia
dodatku w
wysokości 100%
normalnej stawki
godzinowej x liczba
godzin
przepracowanych
tego dnia
Pracownik ma prawo do dodatkowego dnia urlopu do
wykorzystania w ciągu 3 miesięcy licząc od dnia
ustawowo wolnego od pracy
Dzień roboczy wolny
od pracy
Niedziela
Pracownik ma prawo do:
Pracownik ma prawo do:
dodatkowego dnia
urlopu do
wykorzystania w
ciągu 3 miesięcy
licząc od dnia
ustawowo wolnego
od pracy
wynagrodzenia za
faktycznie
przepracowane tego
dnia godziny wg
normalnej stawki
godzinowej
dodatku w
wysokości 100%
normalnej stawki
godzinowej x liczba
godzin
przepracowanych
tego dnia
ewentualnie dodatku
lub dodatkowego
odpoczynku, jeśli
praca była
świadczona w
godzinach
nadliczbowych
dodatkowego dnia
urlopu do wykorzystania
w ciągu 3 miesięcy
licząc od dnia ustawowo
wolnego od pracy
wynagrodzenia za
faktycznie
przepracowane tego
dnia godziny wg
normalnej stawki
godzinowej
dodatku w wysokości
100% normalnej stawki
godzinowej x liczba
godzin
przepracowanych tego
dnia
dodatku w wysokości
70% normalnej stawki
godzinowej x liczba
godzin
przepracowanych tego
dnia (dodatek z tytułu
pracy w niedzielę)
ewentualnie dodatku lub
dodatkowego
odpoczynku, jeśli praca
była świadczona w
godzinach
nadliczbowych
http://www.guichet.public.lu/fr/citoyens/actualites/2011/01/21-indemnisation-joursferies/index.html
WIELKA BRYTANIA
Brytyjska inspekcja pracy (HSE), w ramach kampanii pt. „Rozbite życie”, przesyła
zarejestrowanym odbiorcom biuletyny informacyjne w formie elektronicznej na temat
poślizgnięć, potknięć i upadków z wysokości. W najnowszym wydaniu, dotyczącym sektora
5
gastronomii i hotelarstwa, znajduje się m.in. link do ulotki pt. „Wykrywanie ryzyka poślizgnięć
i potknięć – lista kontrolna”. Oto przykładowe fragmenty w/w ulotki:
Potencjalny problem
Na zewnątrz budynków
Czy na przejściach, schodach lub
drogach ewakuacyjnych może znaleźć
się coś powodującego poślizgnięcia,
np. warstwa liści, mokra trawa, mech,
błoto?
Czy zimą na przejściach może
pojawiać się lód?
Korytarze i biura
Czy są jakieś niewielkie różnice w
poziomie podłogi, np. pochylenia, małe
stopnie, raptowne przejścia między
różnymi rodzajami pokryć
podłogowych?
Pomieszczenia robocze, kuchnie,
magazyny, chłodnie
Czy w trakcie pracy na podłogę
wydostają się zanieczyszczenia (płyny,
substancje stałe, pyły, odpady, itd.)?
Czy podłoga jest śliska?
Osoby – wylanie płynu,
przepełnienie zbiorników,
przemieszczenie odpadów z
powierzchni roboczych na podłogę,
spadanie odpadów na podłogę.
Maszyny – wycieki, rozpryskiwanie,
produkty uboczne.
Procesy – przepełnienie,
przeciekanie, produkty uboczne.
Proszę
zaznaczyć,
jeśli „tak”
Sugerowane działania
Należy wprowadzić regularne
sprzątanie przejść, począwszy od
tras używanych najczęściej
Należy rozważyć ewentualność
przycięcia lub wycięcia roślin i
drzew wystających nad ścieżki
Zapewnić alternatywne,
bezpieczniejsze przejścia
Monitorować warunki
atmosferyczne i na czas zimy
zapewnić np. posypywanie przejść
piaskiem
Pokazać zagrożenia – poprawić
oświetlenie, pochylenia/stopnie
zaznaczyć widocznymi kolorami,
jasno oznaczyć zmianę z jednego
rodzaju pokrycia podłogowego na
inny
Zapobiegać wydostawaniu się
zanieczyszczeń na podłogę –
zmienić system pracy; poprawić
rozkład pomieszczeń roboczych;
zapewnić pojemniki na odpady,
wyciągi pyłów, pokrywy na
zbiorniki; zmniejszyć ilość
produktów w zbiornikach; naprawić
przeciekające maszyny.
Zapobiegać rozprzestrzenianiu się
zanieczyszczeń – zapewnić tace
na kapiące płyny, ekrany
zatrzymujące rozpryski, zapewnić
dobry odpływ płynów z powierzchni
podłogi, zainstalować głębokie
zlewy, zapewnić „obwałowanie”
wokół maszyn.
Niezwłocznie usuwać
zanieczyszczenia – wycierać
6
substancje rozlane miejscowo,
duże powierzchnie wycierać do
sucha, odpady suche usuwać
przez odkurzanie lub zamiatanie.
Poprawić stabilność – rozważyć
ułożenie antypoślizgowych podłóg,
zapewnić antypoślizgowe obuwie.
http://www.hse.gov.uk/shatteredlives/hazardchecklist.pdf
Eskalacja strajków pracowników londyńskiego metra
Pod koniec listopada 2010 r., pracownicy londyńskiego metra przeprowadzili 24 godzinny
strajk, protestując przeciwko redukcji etatów wśród sprzedawców biletów. Wcześniej,
w sierpniu ub. r. związki zawodowe zorganizowały 4 strajki po ogłoszeniu planów zarządu
spółki dot. redukcji 800 etatów związanych ze skróceniem czasu pracy punktów sprzedaży
biletów. Ponadto, od 6 września 2010 r. wprowadzono zakaz pracy w godzinach
nadliczbowych. Rozmowy mające na celu rozwiązanie sporu nie przyniosły porozumienia.
Działające w metrze związki zawodowe zapowiadają kolejne wstrzymania pracy metra na
początku 2011 r.
http://www.eurofound.europa.eu/eiro/2010/12/articles/uk1012019i.htm
Odpowiedzialność w łańcuchu usług
W lipcu 2008 r. 26-letni Richard Cook, samozatrudniony robotnik budowlany, pracując jako
podwykonawca firmy „CW Pearce”, wynajętej z kolei przez firmę „DB Gibbons (Construction)
Ltd” z Bristolu, uległ wypadkowi w trakcie demontażu dachu obory. Po upadku z wysokości 6
metrów na betonową powierzchnię, doznał poważnych urazów głowy i kręgosłupa, ma
sparaliżowane nogi i obecnie porusza się tylko na wózku inwalidzkim. Dochodzenie HSE
wykazało brak jakichkolwiek zabezpieczeń przed upadkiem z dachu. Ponadto okazało się, że
prace można było zaplanować w taki sposób, aby wykluczyć konieczność wchodzenia na
dach. 25 stycznia br. sąd magistracki w Bath & Wansdyke ukarał obydwie firmy występujące
jako zleceniodawcy robót: „CW Pearce” – grzywną 12 tys. funtów oraz „DB Gibbons
(Construction) Ltd” – grzywną 14 tys. funtów.
http://www.hse.gov.uk/press/2011/coi-sw-ww261.htm?eban=rss-press-release
7