docProgram profilaktyczny w Zespole Szkół Publicznych im. Tadeusza
download 
Reklamacja Transkrypt
Program profilaktyczny w Zespole Szkół Publicznych im. Tadeusza
Program profilaktyczny w Zespole Szkół Publicznych im. Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” w Piasecznie GŁÓWNE ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO I. Szkolny program profilaktyki, zmierzając do wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, zgodnie z wizją i misją szkoły ma na celu: a) b) c) d) e) f) g) h) i) promowanie zdrowego stylu życia (zdrowie fizyczne i psychiczne), przeciwdziałanie uzależnieniom (m.in. od środków psychoaktywnych, Internetu), kształtowanie właściwej hierarchii wartości życiowych, przeciwdziałanie agresji i przemocy, kształtowanie postaw prospołecznych, wspieranie w sytuacjach trudnych, wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju, wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie, kształcenie umiejętności komunikacyjnych. II. Szkolny program profilaktyki obejmuje następujące obszary zachowań problemowych: a) b) c) d) e) f) g) kształtowanie osobowości niebezpieczeństwo uzależnień profilaktyka zdrowotna wchodzenie w dorosłość agresja niepowodzenia szkolne wagary. Program szkolnej profilaktyki ma na uwadze chronienie młodzieży przed zakłóceniami rozwoju i interweniowanie w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie młodzieży przed zagrożeniami przez działania wychowawczo – profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. Okres dorastania to czas szczególnie podatny na zakłócenia i podejmowanie zachowań ryzykownych, czyli działań zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji. Najczęściej pojawiające się zachowania ryzykowne to: a) b) c) d) e) f) g) h) i) palenie tytoniu, używanie alkoholu, używanie innych środków psychoaktywnych, wczesna inicjacja seksualna, zachowania agresywne i przestępcze, zaburzenia odżywiania, samookaleczania uzależnienia behawioralne zagrożenia związane z korzystaniem z Internetu . III. Czynniki chroniące zwiększają odporność ucznia na działania czynników ryzyka m.in. poprzez tworzenie na terenie szkoły warunków do rozwoju osobowości: 1. Rozwijanie ciekawości poznawczej. wyjazdy do teatru, kina, muzeum, na wystawy, prowadzenie kół zainteresowań, rozwijanie czytelnictwa, korzystanie z mediów publicznych, komputera, Internetu, gry dydaktyczne, zagadki, rebusy, krzyżówki, spotkania z ciekawymi ludźmi, inicjowanie dyskusji na ważne tematy. 2. Poszukiwanie, rozwijanie i bazowanie na mocnych stronach ucznia. indywidualizacja wymagań, metod pracy, prezentacja zainteresowań uczniów, stymulacja rozwoju uzdolnień, dostosowanie zadań do możliwości ucznia, organizowanie konkursów przedmiotowych i innych oraz zawodów sportowych, eliminowanie niepowodzeń szkolnych, obserwacja uczniów, konsultacje. 3. Rozwijanie w uczniach poczucia solidarności z grupą (klasą), integrowanie zespołów klasowych. wspólne wyjazdy na wycieczki, organizowanie imprez i konkursów klasowych, realizacja apeli okolicznościowych, powadzenie zajęć i zabaw integracyjnych /warsztaty/, grupowe rozwiązywanie problemów, pogadanki i dyskusje z uczniami. 4. Diagnozowanie zaburzeń osobowości uczniów. obserwacja zachowania uczniów, rozmowy i konsultacje z pedagogiem, diagnoza i terapia, wywiad z dzieckiem i rodzicami, współpraca z PPP i innymi instytucjami. A także poprzez: - silną więź emocjonalną z rodzicami, - regularne praktyki religijne, - szacunek do norm, wartości i autorytetów, wrażliwość społeczną, - stałą opieką sprawowaną przez kompetentną osobę dorosłą, Do Zespołu Szkół Publicznych w Piasecznie uczęszcza młodzież z różnych środowisk, także mająca problemy natury osobistej, rodzinnej i edukacyjnej. Celem programu jest uruchomienie czynników chroniących młodzież przed zachowaniami ryzykownymi. IV. Program Profilaktyki zakłada współpracę z instytucjami wspierającymi działania szkoły: Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Piasecznie Komendą Policji – Wydział Nieletnich w Piasecznie Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Piasecznie Sądem Rejonowym w Piasecznie Domem Kultury w Piasecznie Fundacją Pomóż Dorosnąć Stowarzyszeniem Patronat Miejsko Gminnym- Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Piasecznie Domami Dziecka w Łbiskach V. Oczekiwane efekty działań profilaktycznych VI. wzmocnienie samooceny młodego człowieka, jako podstawa powodzenia działań profilaktycznych, wzrost świadomości w odniesieniu do korzyści wypływających ze zdrowego stylu życia, wzrost umiejętności dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów, wzrost asertywności uczniów, umiejętności, otwarcia się na drugiego człowieka i jego zrozumienia przy jednoczesnym poszanowaniu własnej godności, stworzenie właściwego klimatu, atmosfery w szkole. Sposoby realizacji zadań zawartych w programie. realizacja tematyki na godzinach wychowawczych, współpraca z profesjonalnymi placówkami zajmującymi się profilaktyką – spotkania uczniów i rodziców z przedstawicielami instytucji zajmującymi się działaniami profilaktycznymi, kontakty z rodzicami – zwrócenie uwagi na sygnały ostrzegawcze pojawiające się w przypadkach częstej absencji, braku zainteresowania nauką, zachowań ryzykownych, współdziałanie całej społeczności szkolnej – uczniów, nauczycieli, rodziców, pracowników administracji i obsługi w zakresie przestrzegania obowiązujących norm zachowania, propagowanie tematyki prozdrowotnej i profilaktycznej: prelekcje, gazetki, plakaty, ulotki, przedstawienia, zajęcia socjoterapeutyczne, program profilaktyczny: Trzeci elementarz, zajęcia dodatkowe poszerzające zainteresowania uczniów, doradztwo zawodowe, zajęcia dla klas ze specjalistami ze szkoły (psycholog, pedagog) oraz spoza niej. PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI 1. Obszar problemowy: kształtowanie osobowości Zadania szczegółowe Formy realizacji Prowadzenie godzin wychowawczych na temat kultury, języka, stroju, zachowania Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny, sposobu ubierania się do świadomego Zapoznanie młodzieży z odbioru kultury) zasadami obowiązującymi w Statucie Szkoły Kształtowanie pozytywnego obrazu siebie Realizator wychowawcy klas wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły Prowadzenie godzin wychowawczych na temat wychowawcy, specjaliści samopoznania, zainteresowań, zdolności uczniów. Oczekiwane efekty • uczeń nazywa i rozróżnia postawy uważane powszechnie za właściwe lub niewłaściwe; • wciela w życie zasady savoir-vivre, Statutu Szkoły; • prezentuje odpowiedni ubiór na sprawdzianie szóstoklasisty, egzaminach gimnazjalnych i na uroczystościach szkolnych • uczeń ma właściwy obraz własnej osoby. • uczeń poznaje swoje mocne strony, dostrzega słabsze i uzyskuje wskazówki do pracy nad nimi. Prowadzenie godzin wychowawczych na temat Rozwijanie umiejętności zasad komunikowania się komunikacji interpersonalnej, werbalnego i pozawerbalnego empatii, zachowań oraz asertywności. asertywnych. Zajęcia socjoterapeutyczne wychowawcy, psycholog, pedagog • uczeń umie skutecznie porozumiewać się, dowiaduje się jak przy pomocy słów wyrazić swoje emocje. • uczeń poznaje techniki asertywnej odmowy pedagog, psycholog Poszanowanie wobec „inności” Prowadzenie godzin wychowawczych nt. szacunku wychowawcy, wszyscy wobec innych kultur, poglądów, nauczyciele i pracownicy przekonań, wyznania, szkoły, specjaliści niepełnosprawności, orientacji seksualnej itd • uczeń szanuje poglądy, przekonania innych ludzi, nie ulega stereotypom, ma własne poglądy Wulgaryzmy, jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. Wyposażenie uczniów w wiedzę na temat złości i wychowawcy , psycholog, radzenia sobie z nią a także pedagog, wszyscy nauczyciele agresji, jej przyczyn, skutków i i pracownicy przypominają na sposobów reagowania na nią bieżąco o kulturze słowa. (godzina wychowawcza). • uczeń wie, że nie ma emocji złych i dobrych, bo wszystkie są potrzebne w bogatym świecie uczuć, oraz że złość można rozładować w konstruktywny sposób • uczeń wie jak reagować w sytuacjach, kiedy druga strona zachowuje się w sposób agresywny 2. Obszar problemowy: niebezpieczeństwo uzależnień Zadania szczegółowe Realizowanie profilaktyki pierwszorzędowej (wszyscy uczniowie). realizowanie profilaktyki drugorzędowej (uczniowie w grupie ryzyka) Formy realizacji Dostarczenie informacji o mechanizmach i niebezpieczeństwach używania substancji psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków, dopalaczy, tytoniu) poprzez prelekcje, prezentacje, warsztaty (m.in. program III Elementarz) Ochrona młodzieży przed uzależnieniami behawioralnymi (komputer, Internet, telefon, telewizja, zakupy). Diagnozowanie podejmowania zachowań ryzykownych przez młodzież poprzez przeprowadzanie ankiet, wywiad oraz obserwację Kształtowanie postaw w oparciu przez przyjęty przez szkolę system wartości oraz promocja zdrowego stylu życia na godzinach wychowawczych. Realizator Oczekiwane efekty wychowawcy, pedagog szkolny, psycholog, specjaliści • uczeń zna realne konsekwencje używania substancji psychoaktywnych, zdaje sobie sprawę, spoza szkoły, katecheta że uzależnienia powodują szkody emocjonalne, edukacyjne, zdrowotne, społeczne i prawne oraz umie funkcjonować bez nich pedagog, psycholog, • uczeń jest świadomy niebezpieczeństw nauczyciel informatyki, płynących z uzależnień behawioralnych, potrafi katecheta dozować czas spędzany przy komputerze, telefonie i telewizji, dokonuje prawidłowych wyborów wychowawcy, pedagog • nawiązanie efektywnej współpracy z uczniem i szkolny, psycholog rodzicem • uczeń wie na czym polega zdrowy styl życia i dokonuje właściwych wyborów wychowawcy, pedagog, • uczeń ma poczucie własnej wartości, umie psycholog radzić sobie z trudnymi emocjami, dobrze funkcjonuje w relacjach z ludźmi Zajęcia socjoterapeutyczne. pedagog, psycholog Spotkania indywidualne z uczniami oraz ich rodzicami. pedagog, psycholog Opieka psychologicznopedagogiczna nad dziećmi. Współpraca z poradniami leczenia uzależnień oraz placówkami specjalistycznymi. Pomoc dzieciom i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych Organizowanie pomocy materialnej we współpracy z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (obiady, wyjazdy letnie i zimowe) oraz M-GOPS . pedagog, psycholog • uczeń i jego rodzina otrzymują wsparcie, potrafią lepiej radzić sobie z trudnościami, wiedzą gdzie znaleźć pomoc specjalistyczną • rodzina otrzymuje wsparcie finansowe Organizowanie akcji charytatywnych (Dyskretny Mikołaj) 3. Obszar problemowy: profilaktyka zdrowotna Zadania szczegółowe Profilaktyka zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia, ortoreksja) oraz chorób metabolicznych Formy realizacji Omawianie tematyki właściwego odżywiania. Realizator wychowawcy , nauczyciele biologii, pielęgniarka Oczekiwane efekty • poznanie mechanizmu zachorowania na anoreksję, bulimię, ortoreksję • umiejętność zdrowego odchudzania się • zwiększenie poczucia własnej wartości (cukrzyca, otyłość). Gimnastyka jako sposób na odchudzanie. nauczyciele w-f Zdrowe, zbilansowane posiłki w szkolnej stołówce. pracownicy stołówki szkolnej Odpowiednie produkty spożywcze w sklepiku szkolnym. sklepik szkolny • preferowanie zdrowego odżywiania, świadomość jego wpływu na zdrowie Wydawanie dzieciom owoców i warzyw w ramach akcji wychowawcy „Owoce i warzywa w szkole” oraz mleka ………………….. Poznanie źródeł stresu, ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Pomiar wagi ciała wszystkich uczniów, określenie ich BMI, instruktarz zdrowej diety. pielęgniarka szkolna Obserwacja uczniów, konsultacje. wychowawcy, pielęgniarka Kształtowanie umiejętności wyboru właściwych form walki ze stresem rozmowy na godzinach wychowawczych. wychowawcy, pedagog, psycholog • wzrost wiedzy na temat istoty stresu i jego objawów, nabycie umiejętności zapobiegania negatywnym skutkom stresu i redukowania napięcia emocjonalnego Prowadzenie zajęć w klasach VI SP i III gimnazjum na temat form walki ze stresem egzaminacyjnym. Wychowanie do czynnego spędzania czasu wolnego i aktywności ruchowej. Zapoznanie uczniów z różnymi formami wypoczynku. nauczyciele wychowania fizycznego, wychowawcy Angażowanie w organizację i udział w zawodach sportowych. Diagnozowanie sytuacji rodziny. Pomoc indywidualna oraz pomoc rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. wychowawcy klas, psycholog, terapeuta pedagogiczny • upowszechnienie aktywności ruchowej (wycieczki, rajdy) • udział w dodatkowych zajęciach z wychowania fizycznego) wychowawcy, pedagog Udzielanie pomocy psychologiczno- pedagogicznej (rozmowy, wsparcie psycholog, pedagog emocjonalne, w razie potrzeby Kierowanie do placówek specjalistycznych. • uczeń otrzyma fachową pomoc od specjalisty • rodzina otrzyma pomoc materialną (MGOPS) oraz wsparcie Refundacja obiadów- GKRPA M-GOPS, fundacje, parafia. pedagog Udzielanie pomocy rzeczowejodzież, akcje charytatywne (Dyskretny Mikołaj) pedagog Zgłaszanie dzieci na kolonie letnie i zimowiska finansowane pedagog przez GKRPA przy Urzędzie Miasta i Gminy Piaseczno Pogadanki na godzinach wychowawczych wychowawcy Przedmiot WDŻR, higiena i ochrona zdrowia – w ramach programu nauczania. nauczyciel uczący WDŻR Pogadanki, filmy, plakaty. wychowawcy Profilaktyka HIV/ AIDS. Brawura i brak rozsądku na drodze. • uczeń uzyska wiedzę na temat sposobów zarażania się wirusem, a także gdzie szukać pomocy w przypadku choroby • zwiększenie świadomości odpowiedzialności za życie swoje i innych Badania przesiewowe Badania uczniów, zwrócenie uwagi na: zaburzenia w rozwoju somatycznym, zaburzenia w ostrości wzroku, skrzywienia kręgosłupa. Realizacja zagadnień pierwszej pomocy przedlekarskiej. Zajęcia warsztatowe dotyczące pielęgniarka, specjaliści sposobów udzielania pierwszej spoza szkoły pomocy. pielęgniarka • wychwycenie problemów ze zdrowiem wśród uczniów • uczniowie zdobędą wiedzę w zakresie udzielania pierwszej pomocy 4. Obszar problemowy: wchodzenie w dorosłość Zadania szczegółowe Formy realizacji Realizator Oczekiwane efekty Przekazanie wiedzy o mechanizmach i następstwach wczesnej aktywności seksualnej antykoncepcja według programu WDŻR Wykłady , warsztaty, filmy edukacyjne. nauczyciel WDŻR, specjaliści spoza szkoły, pielęgniarka szkolna, katecheta • zmiana postaw i zachowań młodzieży Rozwijanie akceptacji zmian związanych z dojrzewaniem Godziny wychowawcze, lekcje biologii. wychowawcy, nauczyciele biologii, pielęgniarka • wzmocnienie poczucia własnej wartości, większe rozumienie siebie Przekazywanie wiedzy na temat funkcji rodziny i zagrożeń życia rodzinnego Zaangażowanie rodziców do współpracy Zadania z zakresu doradztwa zawodowego Prowadzenie lekcji w ramach WDŻR. nauczyciel WDŻR Pogadanki podczas zebrań z rodzicami. wychowawcy Prelekcja „Zrozumieć dorastające dziecko” dla rodziców klas pierwszych gimnazjum. pedagog Lekcje i spotkania indywidualne z doradcą zawodowym. doradca zawodowy • uczeń zna funkcje rodziny, jest świadom roli więzi między członkami rodziny • rodzice są świadomi odpowiedzialności za edukację psychoseksualną swoich dzieci, akceptują działanie profilaktyczno-wychowawcze szkoły • rodzicie są świadomi zmian jakie zachodzą w dorastającym dziecku, znają czynniki chroniące i czynniki ryzyka zachowań ryzykownych podejmowanych przez młodzież • uczeń zna swoje predyspozycje zawodowe, potrafi wybrać szkole ponadgimnazjalną i planować karierę zawodową 5. Obszar problemowy: agresja Zadania szczegółowe Formy realizacji Monitorowanie korytarzy. Realizator dozorcy, wszyscy pracownicy szkoły Monitoring szkoły Profilaktyka zachowań agresywnych i przemocowych wśród uczniów. W razie potrzeby analiza nagrań z monitoringu. wychowawcy, pedagog Przeprowadzenie ankiet i wywiadów wśród uczniów na temat poczucia bezpieczeństwa w klasie, szkole, rodzinie. pedagog Omawianie na godzinach wychowawczych przyczyn zachowań agresywnych wśród wychowawcy młodzieży, sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych Prowadzenie zajęć warsztatowych z uczniami pedagog, psycholog, specjaliści spoza szkoły Oczekiwane efekty • zwiększenie bezpieczeństwa uczniów w szkole • uczeń zna definicję agresji, przyczyny i skutki zachowań agresywnych, • rozpoznaje objawy, • zauważa, spostrzega agresję, • zna uczucia „ofiary” i agresora, • zna techniki relaksacji, • wie, gdzie szukać pomocy i jak obronić się w sytuacji zagrożenia. Interwencja w razie zachowań agresywnych i przemocowych uczniów Dyżury nauczycieli podczas przerw. wszyscy nauczyciele Kontrola monitoringu szkolnego, natychmiastowa reakcja na sytuację problemową. wychowawcy, nauczyciele dyżurujący, pedagog wygaszanie konfliktów wśród uczniów uświadomienie zagrożeń wynikających z rozwijającej się wśród młodzieży agresji umiejętność reagowania na takie zachowania współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu agresji Systemowe przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej przy wychowawcy, pedagog, współpracy z rodzicami a razie psycholog potrzeby z Policjąi Sądem . Spotkania z rodzicami w czasie wychowawca, pedagog zebrań. Pedagogizacja rodziców Rozmowy indywidualne z rodzicami. wychowawcy, pedagog 6. Obszar problemowy: niepowodzenia szkolne, wagary Zadania szczegółowe Formy realizacji Badanie przyczyn trudności szkolnych uczniów. Realizator wychowawcy, specjaliści szkolni; ścisła współpraca z rodzicami oraz Poradnią PsychologicznoPedagogiczną, poradniami specjalistycznymi, kuratorami sądowymi Oczekiwane efekty Rozpoznawanie źródeł niepowodzeń szkolnych Rozwiązywanie konkretnych problemów przez udział w zajęciach korekcyjnokompensacyjnych, wyrównawczych, logopedycznych, socjoterapeutycznych . nauczyciele przedmiotów, specjaliści szkolni Nauka technik uczenia się. psycholog, terapeuta pedagogiczny diagnoza trudności uczniów niwelowanie trudności edukacyjnych ucznia uczeń zna techniki uczenia się, wie jaki styl uczenia się jest najbardziej odpowiedni do jego możliwości percepcyjnych uczeń korzysta z pomocy kolegów w nauce Organizacja pomocy koleżeńskiej. wychowawcy, opiekun Samorządu Uczniowskiego, opiekunowie wolontariatu Analiza frekwencji uczniów. wychowawcy Rozmowy na godzinach Przeciwdziałanie wagarom wychowawczych skutków wagarowania i przewidzianych za nie konsekwencji (Statut). Działania interwencyjne wobec wagarujących uczniów. Prelekcje w czasie zebrań na Współpraca z rodzicami w tematy dotyczące edukacji, zakresie edukacji, frekwencji i bezpieczeństwa frekwencji i bezpieczeństwa uczniów . uczniów oraz pedagogizacja rodziców Warsztaty dla rodziców. wychowawcy poprawa frekwencji uświadomienie zagrożeń występujących podczas wagarów pomoc uczniom sprawiającym problemy wychowawcze w postaci wagarów poprzez: rozmowy indywidualne; współpracę z rodzicami, współprace z policją i sądem wychowawcy, pedagog wychowawcy, pedagog, psycholog specjaliści spoza szkoły rodzic zdobędzie wiedzę dotycząca wychowywania i edukacji dzieci rodzic wie jakie oceny i jaką frekwencje mają jego dziecko, prowadzi korespondencję z rodzicami Prowadzenie dziennika elektronicznego. wszyscy nauczyciele Budzenie zainteresowań podczas zajęć edukacyjnych. wszyscy nauczyciele Rozwijanie zainteresowań Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły, społeczeństwa Udział w kołach zainteresowań (origami, kółko czytelnicze) oraz kołach przedmiotowych. nauczyciele prowadzący zajęcia dodatkowe Rozwijanie czytelnictwa (kółko czytelnicze, lekcje biblioteczne). nauczyciel bibliotekarz, psycholog Praca w Samorządzie Uczniowskim. opiekun Samorządu Uczniowskiego Praca w wolontariacie na terenie szkoły i Domach Dziecka w Łbiskach.. opiekunowie wolontariatu Udział u uczniów w przedsięwzięciach szklonych (miedzy innymi konkurs ekstraKLASA) wychowawcy, pedagog, psycholog rozwój poznawczy uczniów, skierowanie aktywności na „właściwy tor” uczeń angażuje się w czytanie, aktywnie korzysta z biblioteki szkoleń uczeń uczy się odpowiedzialności za sprawy szkolne, nabywa zdolności organizatorskich, rozwija więź ze szkołą uczeń rozwija empatię, uczy się dzielić i dawać, być odpowiedzialnym Podstawa prawna: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997r. Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989r., ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. Program Polityki Prorodzinnej Państwa przygotowany przez Międzyresortowy Zespół ds. Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa powołany przez Prezesa Rady Ministrów i przyjęty w dniu 17 listopada 1998r. przez Komitet Społeczny Rady Ministrów. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, zwana „ustawą o systemie oświaty” (Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329; zm.: z 1996r. Nr 106, poz. 496; z 1997r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943; z 1998r. Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126; z 2000r. Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz. 299 i Nr 48, poz.550, z 2004r Nr 256, poz 2572, z późn. zm). Ustawa z dnia 29 listopada 1990r. o pomocy społecznej, zwana „ustawą o pomocy społecznej” (Dz. U. z 1998r. Nr 64, poz. 414; zm.: z 1998r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756, Nr 162, poz. 1118 i 1126; z 1999r. Nr 20, poz. 170, Nr 79, poz. 885 i Nr 90, poz. 1001; z 2000r. Nr 12, poz. 136 i Nr 19, poz.238). Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zwana „ustawą o wychowaniu w trzeźwości” (zmiany Dz.U. 2013poz. 1563: Dz. U.2014 poz.822 i 1188) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, zwana „ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii” (Dz. U. 2012 Nr 124 ( zmiany : Dz.U.2015 poz.28 i 875) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, zwana „ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu” (Dz. U. z 1996r. Nr 10, poz. 55; zm. 1997r. Nr 88, poz. 554 i 121, poz. 770; z 1999r. Nr 96, poz. 1107). Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 poz.532)
