jeżyna : ożyna Calep (3 : 4). - Słownik polszczyzny XVI wieku

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: JEŻYNA (stan na dzień: 09-08-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
JEŻYNA (19) sb f
jeżyna (13), ożyna (4); jeżyna : ożyna Calep (3 : 4).
e oraz a jasne; w ożyna o prawdopodobnie jasne.
sg N jeżyna (3). ◊ pl N jeżyny (12). ◊ G jeżyn (3). ◊ A jeżyny (1).
Sł stp, Cn notuje, Lide XVI ‒ XVII (XVIII) ‒ XVIII w.
1. bot. Rubus caesius L. et R. fruticosus L. (Rost); krzew z rodziny różowatych o pędach pokrytych
kolcami i o jadalnych owocach sinych lub czarnych, kształtem przypominających maliny: rubus Mącz,
Calep, Cn; botos Calep (13) : FalZioł +4d, 121d [2 r.], 122a; Bo tám [w ogrodzie] rychley pokrzywy/
ieżyny/ á łopian Naydzyeſz/ niżli Rozmáryn gdzye ſie przechadza pan. RejWiz 56; Rubetum, [...]
Mieyſce gdźie wiele czernia álbo głogu álbo y yeżyn roście. Mącz 359b; SienLek 216v, Xxx2; A
zroſtą ná niey [winniey Pańskiej] ćiernie, y oſtre ieżyny ArtKanc K6; Calep 125b [2 r.], 930a [2 r.].
W charakterystycznym połączeniu: ostre jeżyny (1).
2. Owoc tego krzewu; mora rubia, a. ruborum Mącz, Cn (5) : Iagody, iako ſą wiſnie cżarne/ trzeſnie
białe/ ieżiny/ [...] przed iedzeniem innych rzecży maią być iedzone FalZioł V 64, V 68, 108v; Rubus.
Kiers/ álbo krzewiná czernie álbo głóg ná którym yágody czerwone roſtą yeżiny. Mącz 359b, 233b.
3. n-pers (1) : Nábrał ná ſrogi zapis pan Ieżyná/ Poſtáwow ſukná KlonFlis Ev.
Synonimy: krzewnik, ostrożyna.
JW