Stanisław Marian Kołodziejczyk - Przegląd Statystyczny/Statistical

PRZEGLĄD STATYSTYCZNY
R. LXI – ZESZYT 2 – 2014
POLSCY STATYSTYCY I MATEMATYCY
STANISàAW MARIAN KOàODZIEJCZYK
(1907–1940)
Stanisáaw Marian Koáodziejczyk urodziá siĊ 3 wrzeĞnia 1907 roku w Cieszynie
jako syn Adama i Anny z Kaluschów. Ojciec Stanisáawa, kupiec, urodziá siĊ w KĊtach,
a matka w Biaáej. ĝlub zawarli w Biaáej w roku 1902. Stanisáaw ochrzczony zostaá
wedáug obrządku rzymsko-katolickiego 26 paĨdziernika 1907 roku w koĞciele
para¿alnym pod wezwaniem Ğw. Marii Magdaleny w Cieszynie. W latach 1913–1917
uczĊszczaá do czteroklasowej Szkoáy Powszechnej im. Stanisáawa Hassewicza.
W latach 1917–1925 byá uczniem oĞmioklasowego PaĔstwowego Gimnazjum im.
Antoniego Osuchowskiego w Cieszynie. Egzamin dojrzaáoĞci zdaá 5 czerwca 1925
roku. Na podstawie tego egzaminu uznano go jednogáoĞnie dojrzaáym do studiów
w szkoáach akademickich z celującym postĊpem w matematyce.
204
Mirosáaw KrzyĞko
W dniu 18 wrzeĞnia 1925 zapisaá siĊ na studia matematyczne na Wydziale
Filozo¿cznym Uniwersytetu JagielloĔskiego w Krakowie. Tam w roku akademickim 1927/28 wysáuchaá, miĊdzy innymi, wykáadów dra Jerzego Spáawy-Neymana
z rachunku prawdopodobieĔstwa i statystyki matematycznej.
Po wysáuchaniu dziesiĊciu trymestrów, z dniem 18 lutego 1929 roku przeniósá
siĊ na Wydziaá Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Warszawskiego. Tam
w roku akademickim 1928/29 wysáuchaá, miĊdzy innymi, wykáadów doc. dra Jerzego
Neymana z matematyki stosowanej i wykáadów doc. dra Aleksandra Rajchmana
z rachunku prawdopodobieĔstwa, a w roku akademickim 1929/30 czterogodzinnych
wykáadów (wraz z üwiczeniami) doc. dra Jerzego Neymana z biometryki i wykáadów
doc. dra Aleksandra Rajchmana z rachunku prawdopodobieĔstwa.
Od 23 do 29 wrzeĞnia 1929 uczestniczyá w Pierwszym Kongresie Matematyków
Krajów SáowiaĔskich w Warszawie.
W dniu 7 paĨdziernika 1930 roku uzyskaá dyplom magistra matematyki na
Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego z oceną bardzo
dobrą. Temat pracy magisterskiej brzmiaá: Sprawdzanie hipotezy o staáoĞci prawdopodobieĔstwa na podstawie zasad rachunku wiarogodnoĞci.
W latach 1929–1930 byá laborantem w Zakáadzie Biometrycznym Instytutu im.
M. Nenckiego. Zakáadem tym kierowaá Jerzy Neyman.
Od 11 sierpnia 1930 r. do 30 czerwca 1931 r. odbyá czynną sáuĪbĊ wojskową jako
szeregowy niezawodowy w Szkole PodchorąĪych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu,
a od 1 lipca 1931 r. do 16 wrzeĞnia 1931 r. w 22 Puáku Uáanów Podkarpackich
stacjonującego w garnizonie Brody (obwód lwowski).
Po odbyciu sáuĪby wojskowej, od 1 paĨdziernika 1931 r. otrzymaá roczne stypendium Funduszu Kultury Narodowej na specjalne studia w zakresie rachunku
prawdopodobieĔstwa i statystyki matematycznej. Od 23 do 26 wrzeĞnia 1931 r. braá
udziaá w II ZjeĨdzie Matematyków Polskich w Wilnie oraz byá instruktorem spisowym przy przeprowadzonym w dniu 9 grudnia 1931 r. Drugim Powszechnym Spisie
LudnoĞci Rzeczypospolitej Polskiej. Za tĊ honorową pracĊ otrzymaá srebrną odznakĊ
„Za O¿arną PracĊ”.
Od dnia 1 kwietnia 1932 roku do dnia 30 wrzeĞnia 1932 r. pracowaá w charakterze
asystenta wolontariusza (bez wynagrodzenia) w Zakáadzie Statystyki Matematycznej
na Wydziale Ogrodniczym Szkoáy Gáównej Gospodarstwa Wiejskiego. Od 1 paĨdziernika 1932 roku uzyskaá w tym Zakáadzie stanowisko starszego asystenta kontraktowego, a od 1paĨdziernika 1934 roku zostaá wykáadowcą.
Zakáad ten zorganizowaá Jerzy Neyman w roku 1928 i kierowaá nim do roku
1936. Po wyjeĨdzie Neymana do Anglii, w roku akademickim 1936/37 Zakáadem
kierowaáa dr Karolina Iwaszkiewicz, a nastĊpnie kuratorem Zakáadu byá prof. dr
Michaá Korczewski, dziekan Wydziaáu Ogrodniczego. Stanisáaw Koáodziejczyk prowadziá wykáady i üwiczenia z matematyki wyĪszej, z teorii statystyki oraz zastosowaĔ
statystyki matematycznej do dziaáów specjalnych na Wydziaáach Ogrodniczym i Rolniczym SGGW.
Stanisáaw Marian Koáodziejczyk (1907-1940)
205
W roku 1935, Zarząd Instytutu im. M. Nenckiego przyznaá Stanisáawowi Koáodziejczykowi nagrodĊ im. S. Kuczkowskiego (zá 200) za prace z zakresu statystyki
matematycznej.
W roku 1939 uzyskaá na Uniwersytecie Warszawskim doktorat z ¿lozo¿i w zakresie matematyki na podstawie pracy O pewnej klasie hipotez statystycznych związanych
z metodą najmniejszych kwadratów (patrz [5] i [6]). Promocja na stopieĔ doktora
odbyáa siĊ 12 czerwca 1939 r.
Jest autorem lub wspóáautorem dziesiĊciu prac opublikowanych. Byá czáonkiem
Polskiego Towarzystwa Matematycznego i Polskiego Towarzystwa Statystycznego.
Nie byá Īonaty. Zmobilizowany jako podporucznik kawalerii, rezerwista, braá udziaá
w skáadzie 22 Puáku Uáanów Podkarpackich w kampanii wrzeĞniowej 1939 roku, tra¿á
do niewoli sowieckiej i zostaá zamordowany wiosną 1940 roku w Katyniu.
PRACE OPUBLIKOWANE:
[1] Über die Glaubwürdigkeit gewisser Hypothesen, Sprawozdania z Pierwszego Kongresu Matematyków Krajów SáowiaĔskich, Warszawa, 23–29 wrzeĞnia 1929 roku, Sekretariat Kongresu, Warszawa
1930.
[2] La véri¿cation de l’hypothèse sur la constance des probabilités, Rocznik Polskiego Towarzystwa
Matematycznego (Annales de la Société Polonaise de Mathématique), 9, 1930, 60–71.
[3] O ekstremum paraboli regresji, Kwartalnik Statystyczny, 10 (2–3),1933, 319–323.
[4] Sur l’erreur de la seconde catégorie dans le problème de M. Student, Comptes Rendus de séances
de l’Académie des Sciences, t.197, (1933).
[5] O pewnej klasie hipotez statystycznych związanych z metodą najmniejszych kwadratów, Kwartalnik Statystyczny, 11(3–4), 1934, 357–427.
[6] On an important class of statistical hypothesis, Biometrika, 27 (1–2),1935, 161–190.
[7] Statistical problems in agricultural experimentation, The Supplement to the Journal of the Royal
Statistical Society, 2 (2), (1935), 107–180, (wspóáautorzy: J. Neyman i K. Iwaszkiewicz).
[8] Warunki synoptyczne powstawania zamieci i zawiei ĞnieĪnych w Polsce, Prace PaĔstwowego
Instytutu Meteorologicznego, Tom 6, Warszawa 1935, (wspóáautor: L. Bartnicki).
[9] Sulla soluzione generale dell’equazione dei capitali accumulati, Giornale dell’Istituto Italiano degli
Attuari, An. 9 (2), 1938.
[10] Sull’equazione del premio di risparmio nel caso di una legge generale di capitalizzazione, Giornale
dell’Istituto Italiano degli Attuari, An. 9 (4), 1938.
ħRÓDàA:
•
•
Zając K., (2012), Koáodziejczyk Stanisáaw Marian (1907–1940), w: KrzyĞko M. i inni (red.), Statystycy polscy, Gáówny Urząd Statystyczny i Polskie Towarzystwo Statystyczne, Warszawa.
Zasoby Archiwów Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoáy Gáównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Mirosáaw KrzyĞko-Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu