Informacja prawna sierpień 2012

AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
INFORMACJA PRAWNA
SIERPIEŃ 2012 R.
I
A.
PRAWO CYWILNE (GOSPODARCZE)
ORZECZNICTWO SĄDOWE
1. Upadły poręczyciel osobistym dłużnikiem zabezpieczonego wierzyciela.
Upadły, który udzielił poręczenia i zabezpieczył wykonanie tego zobowiązania ustanawiając
hipotekę, jest dłużnikiem osobistym zabezpieczonego wierzyciela w rozumieniu art. 130 ust.
1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze.
Powyższe stanowisko zaprezentował w uchwale III CZP 42/12 z dnia 08.08.2012 r. Sąd
Najwyższy. Uchwałę powzięto, odpowiadając na pytanie prawne: "Czy upadły, który
poręczył za zapłatę zobowiązania zaciągniętego przez inny podmiot, obciążając swój majątek
hipoteką ustanowioną w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i
nie otrzymując z tego tytułu żadnego świadczenia, winien zostać uznany dłużnikiem
osobistym zabezpieczonego wierzyciela w rozumieniu art. 130 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego
2003 roku - Prawo upadłościowe i naprawcze?"
2. Brak możliwości uzyskania wpisu w KW przez osoby niebędące uczestnikami
postępowania wieczystoksięgowego.
Sąd Najwyższy 8 sierpnia odmówił podjęcia uchwały w sprawie pytania, czy spadkobiercy
zbywcy nieruchomości, który zmarł przed wpisaniem zmian własnościowych w księdze
wieczystej mogą być uznani za uczestników postępowania.
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
Zdaniem Sądu Najwyższego, pytania zadanego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu nie
można uznać za istotne i budzące poważne wątpliwości. Przedmiotowa kwestia powstała na
kanwie następującej sprawy. Sąd Rejonowy odrzucił wniosek Gabrieli S. o wpis w księdze
wieczystej prawa własności na jej rzecz. W uzasadnieniu sąd ten wskazał, iż księga wieczysta
prowadzona jest dla samoistnego lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. M.
Właścicielem nieruchomości według stanu ujawnionego w tej księdze jest Ludwika S.
Wnioskodawczyni wskazała, iż uczestniczka postępowania Ludwika S. zmarła w dniu 26
marca 2011 r. Sąd Rejonowy powołując się na treść art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. odrzucił wniosek
uznając, iż brak zdolności sądowej którejkolwiek ze stron stanowi bezwzględną ujemną
przesłankę procesową. Wskazał również na art. 64 § 1 k.p.c. i art. 8 k.c., który stanowi, iż
osoba fizyczna posiada zdolność prawną określoną jako zdolność do występowania w
charakterze strony, od chwili urodzenia do chwili śmierci. Skoro zaś uczestniczka
postępowania Ludwika S. zmarła w dniu 26 marca 2011 r. nie miała zdolności sądowej w
dacie złożenia wniosku o wpis w dniu 16 maja 2011 r.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła wnioskodawczyni, zaskarżając je w całości i
wnosząc o jego zmianę poprzez dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem lub uchylenie
zaskarżonego postanowienia. Orzeczeniu temu wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie
przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia.
Zdaniem SN, art. 6261 § 2 k.p.c. został wyjaśniony w orzecznictwie dość dogłębnie.
Wystarczy wymienić choćby wyrok SN z 16 czerwca 2004 r. , który stwierdził, że art. 626 1 §
2 k.p.c., jako przepis szczególny w stosunku do art. 510 k.p.c., reguluje wyczerpująco krąg
uczestników postępowania wieczysto-księgowego ( sygn. akt I CZ 48/04). Zgodnie z nim
uczestnikami postępowania oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały
wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić. A zatem nie jest
uczestnikiem postępowania wieczysto-księgowego osoba, która jedną z tych osób nie jest. Nie
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
możliwe jest wiec odrzucenie wniosku o wpis do księgi wieczystej spadkobiercy, który jest
uczestnikiem postępowania.
B.
CIEKAWOSTKI PRAWNE
1. Czy kłamstwo na temat własnego majątku będzie ścigane karnie?
Zgodnie z założeniami Ministerstwa Sprawiedliwości, by przepis dotyczący wyjaśnień
składanych przez dłużnika co do własnego majątku był zaopatrzony w sankcję
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych wyjaśnień. Odmowa składania wyjaśnień
zostanie ukarana grzywną.
Według obecnie obowiązujących przepisów komornik ma prawo wezwać dłużnika do
składania wyjaśnień dotyczących posiadanego przez niego majątku. Przepis ten nie jest
jednak skuteczny, ponieważ nie wprowadza sankcji za uchybienie temu obowiązkowi.
Zmienić ma to nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, którą planuje resort
sprawiedliwości. Zdaniem pomysłodawców nowelizacji złożenie fałszywych wyjaśnień
powinno skutkować dla dłużnika odpowiedzialnością karną z art. 233 kodeksu karnego.
Negatywne skutki dla dłużnika pociągać ma za sobą także składanie wyjaśnień niepełnych.
Komornik pouczy dłużnika, że w razie nieujawnienia majątku, poszukiwanie jego składników
będzie odbywać się na koszt dłużnika. Niezależnie od odpowiedzialności karnej, dłużnik
zapłaci grzywnę za składanie niepełnych lub fałszywych wyjaśnień. Nałoży ją komornik i
będzie mogła wynosić nawet dwa tysiące złotych.
2. Projekt wprowadzenia ustnego uzasadniania wyroków.
Zgodnie z opinią Ministerstwa Sprawiedliwości, obecny sposób sporządzania uzasadnień do
orzeczeń jest zbyt czasochłonny - uważa ministerstwo sprawiedliwości. Za wprowadzeniem
e-protokołu powinna pójść możliwość ustnego uzasadniania wyroków.
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
Według resortu pisemne uzasadnienia są obszerne, a w niektórych przypadkach ich rozmiar
jest niewspółmierny do stopnia skomplikowania sprawy. Z tego powodu w założeniach do
noweli Kodeksu postępowania cywilnego znalazła się możliwość sporządzenia uzasadnienia
ustnego. Dotyczyć to ma przypadków, gdy przebieg posiedzenia został zarejestrowany.
Znacznie przyspieszy to całą procedurę, ponieważ sąd sporządzi uzasadnienie bezpośrednio
po ogłoszeniu wyroku. Strony i ich pełnomocnicy otrzymają transkrypcję uzasadnienia razem
z odpisem orzeczenia. Nie będzie to jednak obligatoryjne.
Podobnie jak uzasadnienie pisemne, ustne będzie musiało spełniać warunki określone w art.
328 § 2 k.p.c., tj. zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie:
ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn,
dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie
podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
3. Rośnie liczba bankructw.
Począwszy od stycznia 2012 r. zbankrutowały już 623 przedsiębiorstwa, co daje średni wynik
77 upadłości w przeliczeniu na jeden miesiąc. Wynik ten jest o 23 proc. wyższy, niż w roku
2011, w którym do końca sierpnia zniknęło z rynku 507 podmiotów, czyli ok. 63 miesięcznie.
Miesięczna liczna bankructw to likwidacja średnio 1,5 – 3 tys. miejsc pracy. Tendencją są
upadłości coraz większych podmiotów. Według wyliczeń Euler Hermes, upadłych w lipcu 75
przedsiębiorstw zatrudniało łącznie 2,8 tys. pracowników, natomiast podmioty, które upadły
w sierpniu, a było ich 76, zatrudniało łącznie 7,7 tys. osób. Rzeczywisty wymiar
likwidowanych miejsc pracy może być jednak większy nawet o 30 %, gdyż z upadkami
dużych firm zamówień tracą mniejsze podmioty z nimi współpracujące.
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
II
PRAWO ADMINISTRACYJNE (PODATKOWE)
A. ZMIANY W OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISACH PRAWNYCH
1. Wyższe kary porządkowe w postępowaniu podatkowym.
Zgodnie z obwieszczeniem ministra finansów z dnia 8 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości
kwoty kary porządkowej w postępowaniu podatkowym, wymienionej w art. 262 § 1 ustawy –
Ordynacja podatkowa (M.P. poz. 584), kwota ta w 2013 r. wzrośnie z 2.700 do 2.800 zł. Karę
tę stosuje się wobec osób, które nie stawiły się osobiście bez uzasadnionej przyczyny na
prawidłowe wezwanie organu podatkowego, bezzasadnie odmówiły złożenia wyjaśnień itd.,
lub poprzez swoje niewłaściwe zachowanie utrudniają przeprowadzenie postępowania.
Maksymalna wysokość kary porządkowej podlega corocznie podwyższeniu w stopniu
odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych
dwóch kwartałach danego roku w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku, a
jeżeli wskaźnik ten ma wartość ujemną, kwota nie ulega zmianie.
B. ORZECZNICTWO SĄDOWE
1. Złożenie wniosku o upadłość nie zwalnia od odpowiedzialności.
WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Po 891/11
orzekł, iż
wielokrotnie składane wnioski o upadłość spółki nie stanowią przesłanki
zwalniającej z solidarnej odpowiedzialności byłego prezesa zarządu za zaległości podatkowe
spółki. Wniosek o upadłość, który został zwrócony, nie wywołuje żadnych skutków
prawnych.
2. Brak możliwości powtórnego ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wydatków na
pracownicze wynagrodzenia i nagrody.
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
NSA w wyroku z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie o sygn. akt II FSK 2208/10 orzekł, iż
zgodnie z ustawą o CIT nie ma możliwości powtórnego ujęcia w kosztach uzyskania
przychodów wydatków poniesionych na pracownicze wynagrodzenia i nagrody wypłaconych
pracownikom z zysku netto, czyli po wcześniejszym obciążeniu tego dochodu podatkiem
dochodowym od osób prawnych.
C. CIEKAWOSTKI PRAWNE
1. Górne granice stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na 2013 r.
Dnia 2 sierpnia 2012 r. Minister Finansów wydał obwieszczenie w sprawie górnych granic
stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych, które będą obowiązywać w 2013 r. Stawki te
w porównaniu do obecnie obowiązujących wzrosną o 4 punkty procentowe. Górna granica
stawek podatków i opłat lokalnych ulega corocznej zmianie w stopniu odpowiadającym
wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie I półrocza roku, który wzrósł w
stosunku do 2011 r. o 4,0%. W przyszłym roku maksymalna stawka podatku od
nieruchomości od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej ma
wynosić odpowiednio - 0,88 zł od 1 m kw. powierzchni, zaś od budynków mieszkalnych 0,73 zł od 1 m. kw. powierzchni użytkowej, co daje wzrost stawki o 4 proc.
2. Umorzenie zaległości podatkowych.
Minister Finansów ustosunkował się do zapytania poselskiego nr 1356, odnoszącego się do
sprawy umorzenia zobowiązań podatkowych na wniosek podatnika. Zgodnie z przepisem z
art. 67a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst. jedn.: Dz. U. z 2012 r.
poz. 749) organ podatkowy na wniosek podatnika może w przypadkach uzasadnionych
ważnym interesem podatnika lub publicznym odroczyć, rozłożyć na raty lub umorzyć
zaległości podatkowe. Ustawa nie definiuje tych pojęć, zatem każdorazowo konieczna jest
indywidualna ocena sytuacji konkretnego podatnika. Organ podatkowy podejmuje decyzję o
udzieleniu ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych bądź o ich umorzeniu w drodze uznania
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
administracyjnego. Minister Finansów zaznaczył, że fiskus nie posiada legitymacji do
udzielania ulg w sposób dowolny w zapłatach podatków. Organy podatkowe dokonują oceny
zasadności wniosku, następnie zaś wyjaśniają stan faktyczny sprawy. Dopiero na podstawie
całokształtu zgromadzonego materiału w sprawie, organ podejmuje decyzję w przedmiocie
umorzenia.
3. Nadanie NIP w 3 dni.
Ministerstwo Sprawiedliwości wystąpiło z propozycją skrócenia czasu oczekiwania na
uzyskanie potwierdzenia nadania NIP od naczelnika urzędu skarbowego. Resort zamierza
skrócić obowiązujący termin 14-dniowy do 3 dni. Nowy termin na otrzymanie potwierdzenia
nadania NIP dotyczyłby podmiotów innych niż osoby fizyczne, rozpoczynających działalność
gospodarczą. Powyższe uregulowanie znacznie skróciłoby procedurę rejestracji, jednocześnie
umożliwiając szybsze rozpoczęcie działalności gospodarczej.
III
PRAWO PRACY (UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH)
A. ZMIANY W OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISACH PRAWNYCH
1. Wzrost minimalnego wynagrodzenia.
Zgodnie z projektem Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2012 r. rozporządzenia w sprawie
wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2013 r., z dniem 1 stycznia 2013 r.
minimalne wynagrodzenie wzrośnie do kwoty 1600 zł. Rada Ministrów ustala wysokości
minimalnego wynagrodzenia do dnia 15 września, jeśli nie zostanie uzgodniona wysokość
tego wynagrodzenia na forum Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych do
dnia 15 lipca. Dnia 14 czerwca Rada Ministrów zaproponowała Komisji, aby w przyszłym
roku podwyższyć minimalne wynagrodzenia do 1600 zł. Trójstronna Komisja nie osiągnęła
jednak porozumienia w danej kwestii. Rada Ministrów zobowiązana jest więc określić w
drodze rozporządzenia wysokość minimalnego wynagrodzenia w do 15 września, przy czym
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
wysokość ta nie może być niższa niż od wysokości zaproponowanej Trójstronnej Komisji do
negocjacji. W projekcie rozporządzenia określono wysokość minimalnego wynagrodzenia w
2013 r. w wysokości 1600 zł.
B. ORZECZNICTWO SĄDOWE
1. Rozwiązanie umowy o pracę na czas określony.
Sąd Najwyższy w uchwale składu 3 sędziów z dnia 9 sierpnia 2012 r. w sprawie o sygnaturze
akt III PZP 5/12 orzekł, iż umowa o pracę na czas określony zawarta przed dniem 22 sierpnia
2009 r., rozwiązuje się w przewidzianym w niej terminie, choćby trwała ponad 24 miesiące
po dniu 21 sierpnia 2009 r. (art. 13 ust. 1 w związku z art. 35 ustawy z dnia 1 lipca 2009 r. o
łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, Dz. U. Nr
125, poz.1035 ze zm.)
C. CIEKAWOSTKI PRAWNE
1. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w lipcu.
Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w lipcu 2012 r. wyniosło 5528,8 tys.
2. Spadek bezrobocia w lipcu 2012 r.
Liczba bezrobotnych z końcem lipca 2012 r. w porównaniu do końca czerwca 2012 r. spadła
o 0,8%. Wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych do urzędów
pracy w lipcu 2012 r. było 64,3 tys., w porównaniu do czerwca 2012 r. liczba ta spadła zatem
o 3,0 tys. Stopa bezrobocia rejestrowanego w lipcu 2012 r. wyniosła 12,3%, zaś liczba
bezrobotnych z końcem lipca 2012 r. wyniosła 1 947,9 tys. osób.
3. Przeciętne wynagrodzenie niższe w drugim kwartale.
Dnia 13 sierpnia ogłoszony został komunikat Prezesa GUS z dnia 9 sierpnia 2012 r. w
sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2012 r. Zgodnie z komunikatem,
AVAL-CONSULT
KANCELARIA RADCÓW PRAWNYCH I ADWOKATÓW
OSTROWSKA, SZYCHOWSKI, KRAWCZYK, KORPUSIK, GRZECHOWIAK
I PARTNERZY Spółka Partnerska
80-103 Gdańsk, ul. Kartuska 5, tel.: (58) 301-47-91, 301-43-49, 346-27-10, 346-27-24, fax: 346 27 16
www.avalconsult.pl
_________________________________________________________________
przeciętne wynagrodzenie wyniosło 3496,82 zł., zatem jest o 149,27 zł niższe, niż w
pierwszym kwartale 2012 r.
4. Cięcia wynagrodzeń mogą zaszkodzić wzrostowi gospodarki.
Według Międzynarodowej Organizacji Pracy, cięcia wynagrodzeń, wprowadzane w celu
zwiększenia konkurencyjności oraz zmniejszenia bezrobocia, mogą mieć odwrotny skutek.
Zdaniem MOP, obniżanie płac nie powoduje wzrostu eksportu, a dodatkowo obniża poziom
konsumpcji krajowej, która negatywnie wpływa na wzrost gospodarki. MOP ostrzega
również, w przypadku gdy cięcia płac są przeprowadzane jednocześnie w wielu krajach, może
to doprowadzić do sytuacji ogólnoświatowego zniechęcenia popytu i zatrudnienia.
Systematyczny wzrost wynagrodzeń powyżej wzrostu wydajności pracy nie jest możliwy do
utrzymania, dlatego też wskazanym jest, by płace i wydajność rosły w jednakowym tempie.